Wat een kans!
Na vier ronden van het Tata Steel toernooi is het de 16-jarige Iranees Alizera Firouzja die de sterren van de hemel speelt. Na zijn tweede overwinning tegen Artemiev ging hij na drie ronden alleen aan de leiding met 2½ punten. Een dag later werd hij echter op de pijnbank gelegd door Wesley So die het loperpaar in het eindspel prachtig wist uit te buiten, zodat hij nu de leiding in handen heeft met 3 uit 4.
Anish Giri kwam zijn derde remise overeen met Anand, terwijl Jorden van Foreest zijn tweede overwinning boekte, ditmaal op Dubov, secondant van Carlsen.
Op deze dag kwamen alle Nederlanders bij de Challengers tot een half punt, net als alle deelnemers in deze groep trouwens. Erwin l’Ami slaagde er niet in de verdediging van Lucas van Foreest te breken, Jan Smeets moest – ook met wit – genoegen nemen tegen de taaie dame Dinara Saduakassova en Max Warmerdam bleef keurig overeind tegen het Duitse toptalent Vincent Keymer.
Jorden van Foreest in zijn gevecht tegen wereldkampioen Magnus Carlsen (foto Alina l’Ami)
Vandaag, de vierde ronde, stond er de partij Van Foreest – Carlsen op het menu en er was de wereldkampioen veel aan gelegen om zijn remisereeks te doorbreken met een zege. Maar de jonge Groninger deed het allemaal heel redelijk, miste wellicht zelfs een kans op meer en hield uiteindelijk een eindspel waarin er enige moeilijkheden overwonnen moesten worden, knap remise. Anish Giri kwam met wit niet verder dan remise tegen de Rus Vitiugov, hoewel hij op creatieve wijze probeerde zijn tegenstander pootje te lichten. Deze gaf op het juiste moment een pion om een mogelijke aanval uit de stelling te halen en hij bleek het witte spel zo ontregeld te hebben, dat Giri – die zijn koning onveilig zag staan – maar snel eieren voor zijn geld koos.
Ronde 3
MASTERS
Anish Giri had in deze ronde lastig tegen Viswanathan Anand. De ex-wereldkampioen is nog lang niet afgeschreven. De uitnodiging tot de Berlijnse Muur van Giri werd beantwoord met 4.d3 en daarin moest het zwarte paard naar het wat ongelukkige veld d7. De wat gedrukte stelling van zwart, zag er niet zo goed uit, toen Giri – nadat hij eerst het paard had weggespeeld – het paard voor een tweede keer op dat veld moest zetten. Wit had weliswaar het loperpaar ingeleverd, maar de zwarte stukken moesten ver terug. Zelfs …Pd7-b8 was op een gegeven nodig, zodat zwart, op één stuk na, met al zijn stukken op de onderste rij stond. Steinitz kon tevreden zijn, maar Giri niet. Wit kwam overwegend te staan toen een remise-aanbod een accuut einde maakte aan een gevecht dat nog moest losbarsten. Onze landgenoot mocht bepaald niet mopperen, want hij stond niet zo best toen de vrede getekend werd.
Goed nieuws kwam er van het bord van Jorden van Foreest. Hij wist de talentvolle Daniil Dubov op geraffineerde wijze van het bord te zetten. Zijn Siciliaan met c3 doet het vooralsnog goed, want het is inmiddels de tweede overwinning. Voormalig trainer, Sergey Tiviakov – die het systeem tot zijn hoofdrepertoire adopteerde tegen het Siciliaans – zal tevreden zijn. Er kwamen maar liefst 17 zetten theorie op het bord (en misschien zelfs nog verder) en dat leverde Jorden een kansrijke positie op. Dat had vooral te maken met het machtige pionnenfront (b3-c4-d5) dat hij op het bord had gekregen. De hele spelvoering hield een kwaliteitsoffer in dat wijselijk niet door zwart werd aangenomen. Hij zette zijn eigen meerderheid in beweging maar kon niet voorkomen dat wit met een spoedig c4-c5 en De2-c4 binnen de kortste keren een reus van een vrijpion creëerde. Jorden kwam zelfs op zet 33 met een heus dameoffer dat inderdaad winnend bleek te zijn. Maar wel na een groot aantal avonturen! Als hij eenvoudig 33.Dc2! had gespeeld, was het binnenhalen van een vol punt vermoedelijk simpeler geweest. Niettemin was de partij een lust voor het oog. Dubov stortte zich met de paar stukken die hij nog had op de witte koning en die begon aan indrukwekkende koningsmars, het halve bord over. In één variant zou hij zelfs via de vijandelijke linies ontsnappen maar in de partij kwam de monarch weer terug op de tweede rij waar hij volkomen veilig bleek te staan. Een mooie overwinning waardoor Jorden bij de Masters de enige is zonder remises.
CHALLENGERS
De Berlijnse Muur bleek weer eens niet te kraken. Zeker niet in de partij tussen L’Ami en Lucas van Foreest. Het zijsysteempje met 5.Te1 Pd6 leverde wit geen voordeel op. Sterker nog: na een tijdje zag wit zich genoodzaakt een pion te offeren en als Lucas wat persistenter ‘op die pion was gaan zitten’, had wit vermoedelijk een vervelende middag gehad. Nu kon wit ontsnappen in een herhaling van zetten.
Ronde 4
MASTERS
Als je een jonge grootmeester bent en je wilt jezelf ontwikkelen, is er maar één manier en dat is spelen tegen de sterkste spelers ter wereld. En welke speler geeft dan de meeste uitdaging: inderdaad de wereldkampioen! Jorden had vorig jaar al tegen Carlsen de degens gekruist en verloren maar nu trad hij hem met open vizier tegemoet. Hij haalde het aloude Tweepaardenspel in de nahand van stal en Carlsen ging daar gewoon in mee, omdat er nu een spannende stelling ontstond waarin zwart compensatie voor een pionnetje moest gaan zoeken. Maar Van Foreest liet twee lopers slaan voor twee paarden en behield nog altijd zijn pion voorsprong waarbij zijn paarden mooie steunpunten wisten te bezetten. Toen ontstond er een moment waar Jorden misschien nog wel aan terug zal denken:
Dat is doodzonde. Ik zat op dit moment de partij aandachtig te volgen en ik voelde dat er een kleine sensatie in de lucht hing. Eigenlijk de eerste zet waar ik – als paardenliefhebber – naar keek was 29. dxc4! Een kansrijk kwaliteitsoffer waarna het alleen maar wit kan zijn die op winst kan spelen. Na 29…Lxc1 30. Txc1 is er sprake van een vrij gesloten stelling waarin de zwarte torens weinig tot niets doen. De paarden staan prachtig in het centrum, zwarts loper wordt ingeperkt door de witte pionnenstructuur die alleen maar op wit staat waardoor de loper weinig bewegingsvrijheid heeft. Natuurlijk kan hij de loper ruilen voor een paard, maar wat schiet hij daarmee op? Essentieel is natuurlijk wel of zwart de stelling kan openen, ofwel dat hij een lijn kan krijgen waarover zijn torens binnen zouden komen. Dat is allemaal verbonden met de vraag of zwart …d4-d3 op een bepaald moment zou kunnen spelen. Maar na 30…Td8 antwoordt wit simpel met 31. Td1 zet vervolgens zijn toren op d3 en komt dan eventueel zelfs met f3-f4-f5 te voorschijn. De witte pionnenfalanx is prachtig en ik denk dat als Jorden zich ervan overtuigd had dat het tenminste speelbaar was geweest, hij er zeker voor gegaan zou zijn. Omdat ik niet zeker van mijn zaak was, ging ik op twee websites via Twitch (chess.com en chess24.com) kijken wat de (groot)meesters van dienst van dit idee vonden. En inderdaad: GM Hess gaf de variant aan en ook Svidler (in samenspraak met Gustafsson) waren het er ook roerend over eens, dat Carlsen wel eens een zware pijp te roken had gekregen als wit het zo had gespeeld. Wat een kans!
Dit was een echte kans op meer dan remise geweest. Zoals het nu ging, kwam Van Foreest ogenschijnlijk in lichte problemen terecht, maar met twee mooie paardmanoeuvres wist hij alle muziek uit de stelling te halen en behaalde hij een welverdiende remise.
Net als Carlsen komt Giri ook maar niet tot een overwinning. Ze hebben allebei vier remises geproduceerd en komen nog niet tot scoren. Vandaag kunnen we van onze landgenoot niet zeggen dat hij het niet geprobeerd heeft. Met redelijk frivool spel, probeerde hij zijn tegenstander Vitiugov uit het zadel te lichten. Hij rukte met zijn h-pion op, gaf daarmee eigenlijk ook de rokade op en net toen hij klaar stond voor een koningsaanval gaf zijn tegenstander een pionnetje om wits spel te ontregelen. Dat had de Rus goed gezien, want wit kon weinig anders meer dan krampachtig aan zijn pluspionnetje vast te houden, maar om een aanval op touw te zetten tegen de zwarte koning zou alleen maar als een boemerang werken. De witte koning stond meer in de tocht dan zijn zwarte collega, vandaar dat Giri er maar wijselijk de stekker uittrok door remise overeen te komen.
CHALLENGERS
Ook in deze groep een Van Foreest die een hoofdrol voor zich opeiste in zijn partij tegen het jeugdige Duitse talent Vincent Keymer. Lucas speelde eigenlijk een ‘saaie’ partij waarin hij steeds een voordeeltje had, maar dat niet genoeg leek te zijn toen zijn binnengedrongen toren verdreven ging worden door de vijandelijke koning. Maar toen ontplofte de stelling! Met een stukoffer, waar wit drie, in de partij twee, pionnen voor terugkreeg, kon hij een elegante winstpoging wagen.
28. Lxe6!?
Een interessant stukoffer dat garant staat voor een scherpe strijd in het eindspel. En die kwam er ook. Lucas deed het ergens niet helemaal goed, maar Keymer ook niet en kort daarna, op de 38ste zet, ging de zwartspeler nogmaals de fout in. Wit stond op winst en die kon hij op diverse manieren binnenhalen. En net toen het eigenlijk voorbij leek, moest wit nog één diabolische wending uit de stelling halen. En juist toen ging het mis. Lucas zal zich de haren uit zijn hoofd hebben getrokken dat hij niet zag wat voor smerige truc zijn tegenstander nog voor hem in petto had…
45. e7?
Helaas… hij vindt hem niet en nu komt Keymer met een wonderbaarlijke ontsnapping. Ziet u met welke zet Lucas de winst had kunnen binnenhalen. En ziet u ook welke fraaie ontsnapping de zwartspeler na de gespeelde zet had klaarliggen?
Nu moest hij helaas berusten in remise en heeft hij nog steeds de score niet kunnen openen. Maar wat een kans!
Hetzelfde was min of meer ook het geval bij Erwin l’Ami. Na een langdurige manoeuvreerfase in het Spaans kwam hij voetje voor voetje beter te staan tegen Abdusattorov en op een bepaald moment had hij winnend voordeel. Maar helaas faalde hij ook in het zicht van de haven. De tegenstander offerde een stuk en slaagde erin de laatste zwarte pion van het bord te krijgen. L’Ami probeerde daarna nog een tijdje om toren plus paard tegen toren te winnen (hij verloor hetzelfde eindspel jaren geleden van Carlsen toen hij vreselijk misgreep) maar de tegenstander bleek niet bereid om mee te werken: remise dus.
Dat resultaat bleek niet haalbaar voor zowel Jan Smeets als Max Warmerdam hoewel de stellingen in de partijen er toch de gelegenheid voor gaven om een wat acceptabeler uitkomst te geven.
Max kwam best ‘reasonable’ te staan als ik Svidler mag geloven maar in de praktijk bleek dat toch lastiger te bewijzen. Zoals het ging kwam hij al snel in een uitzichtloos toreneindspel terecht en daar had tegenstander Nihal weinig problemen mee.
49. Tc1?
Een blunder die de winst weggeeft. Hier laat wit eigenlijk een grote kans op de zege liggen, hoewel dat allemaal niet zo makkelijk te zien is. Met 49. f5+ geeft hij één pion om voor de andere een paard te winnen. De rest is dan ’techniek’. 49…Kxg5 50. Tg2+ Kh4 51. f6 Pxf6 52. Kxf6+- De toren is veel sterker dan het paard. Bijvoorbeeld: 52…Pd5+ 53. Ke5 Pxb4 54. Kd6 Pd3 55. Kxc6 b4 56. Td2 en de zwarte pionnen gaan weldra verloren.
49…Kg7?
Maar zwart revancheert zich. Hij had zijn kans moeten grijpen met 49…Pxa2! 50. Txc6+ Kh5! 51. Th6+ Kg4 52. Th1 [Wit kan het zelfs nog opzichtig fout doen met 52. Kxd5?? Nu wint zwart zelfs nog en ook hier kunnen eindspelstudiecomponisten hun vingers bij aflikken. 52…Pc3+!! Alleen dit schaak wint. Vooral niet de pion nemen… 53. Kc5 a2 en zwart wint! Hij heeft op zowel Th1 een brug met …Pb1 en op Ta6 een brug met …Pa4!] [52. g6 Paxb4 53. g7 Pe7 54. Th8 a2 55. g8=D+ Pxg8 56. Txg8+ Kf3 57. Ta8 Pc6+ 58. Kd6 (58. Kd5 Pe7+) 58…Pd4 en pion f4 gaat verloren waarna het eindspel van toren tegen paard theoretisch remise is.]
Zoals het ging verloor zwart kansloos, maar wat een kans was dat op een beter resultaat. Morgen een rustdag voor alle spelers om even bij te komen van al deze emoties…
Nog even de tussenstanden. Bij de Masters is de stand na 4 ronden:
| Score | Rating | TPR | SB | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | ||
| 1 | So, Wesley | 3.0 / 4 | 2765 | 2956 | 6 | ½ | 1 | ½ | 1 | ||||||||||
| 2 | Xiong, Jeffery | 2.5 / 4 | 2712 | 2850 | 5.75 | ½ | 1 | ½ | ½ | ||||||||||
| 3 | Caruana, Fabiano | 2.5 / 4 | 2822 | 2838 | 4.75 | ½ | ½ | ½ | 1 | ||||||||||
| 4 | Firouzja, Alireza | 2.5 / 4 | 2723 | 2824 | 4 | 0 | 1 | ½ | 1 | ||||||||||
| 5 | Van Foreest, Jorden | 2.5 / 4 | 2644 | 2843 | 4 | 0 | ½ | 1 | 1 | ||||||||||
| 6 | Artemiev, Vladislav | 2.5 / 4 | 2731 | 2817 | 2.75 | 0 | 1 | ½ | 1 | ||||||||||
| 7 | Carlsen, Magnus | 2.0 / 4 | 2872 | 2713 | 4 | ½ | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 8 | Giri, Anish | 2.0 / 4 | 2768 | 2800 | 3.75 | ½ | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 9 | Duda, Jan-Krzysztof | 2.0 / 4 | 2758 | 2703 | 3.25 | ½ | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 10 | Dubov, Daniil | 2.0 / 4 | 2683 | 2694 | 2.75 | ½ | 0 | ½ | 1 | ||||||||||
| 11 | Vitiugov, Nikita | 1.5 / 4 | 2747 | 2669 | 3.5 | ½ | 0 | ½ | ½ | ||||||||||
| 12 | Anand, Viswanathan | 1.5 / 4 | 2758 | 2661 | 2.75 | 0 | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 13 | Yu, Yangyi | 1.0 / 4 | 2726 | 2581 | 1.75 | 0 | 0 | ½ | ½ | ||||||||||
| 14 | Kovalev, Vladislav | 0.5 / 4 | 2660 | 2402 | 1 | 0 | 0 | ½ | 0 |
Bij de Challengers:
| Score | Rating | TPR | SB | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | ||
| 1 | Ganguly, Surya Shekhar | 3.0 / 4 | 2636 | 2737 | 4.25 | ½ | ½ | 1 | 1 | ||||||||||
| 2 | Mamedov, Rauf | 2.5 / 4 | 2659 | 2729 | 4.75 | ½ | ½ | ½ | 1 | ||||||||||
| 3 | Eljanov, Pavel | 2.5 / 4 | 2650 | 2714 | 4.75 | ½ | ½ | ½ | 1 | ||||||||||
| 4 | Anton Guijarro, David | 2.5 / 4 | 2694 | 2695 | 4.75 | ½ | 1 | ½ | ½ | ||||||||||
| 5 | Nihal Sarin | 2.5 / 4 | 2618 | 2701 | 3.75 | ½ | ½ | ½ | 1 | ||||||||||
| 6 | L’Ami, Erwin | 2.5 / 4 | 2606 | 2660 | 3.75 | ½ | ½ | 1 | ½ | ||||||||||
| 7 | Van Foreest, Lucas | 2.0 / 4 | 2523 | 2589 | 4.5 | ½ | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 8 | Smeets, Jan | 2.0 / 4 | 2585 | 2593 | 3.25 | 0 | ½ | 1 | ½ | ||||||||||
| 9 | Abdusattorov, Nodirbek | 1.5 / 4 | 2635 | 2543 | 4 | ½ | ½ | ½ | 0 | ||||||||||
| 10 | Saduakassova, Dinara | 1.5 / 4 | 2519 | 2557 | 3.5 | 0 | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 11 | Grandelius, Nils | 1.5 / 4 | 2673 | 2546 | 3.25 | 0 | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 12 | Smirnov, Anton | 1.5 / 4 | 2604 | 2519 | 2.75 | ½ | 0 | ½ | ½ | ||||||||||
| 13 | Keymer, Vincent | 1.5 / 4 | 2527 | 2482 | 2.25 | 0 | ½ | ½ | ½ | ||||||||||
| 14 | Warmerdam, Max | 1.0 / 4 | 2498 | 2404 | 2 | 0 | 0 | ½ | ½ |
Bedankt voor uitgebreide verslag en zo snel.
Wow na vier ronden Jorden boven Carlsen, Giri en Anand en dat terwijl Jorden al een nederlaag heeft en Giri en Carlsen nog ongeslagen. So aan kop en Firouzja ook nog in de sub lead. Blijf het zeggen enorme verrijking die ‘Jonkies’ als toevoeging.
Carlsen, maar ook giri en andere hogerejaars moeten toch wat gaan ondernemen als zij toernooi weer op hun naam willen. Ze zullen meer risico moeten gaan nemen en dat zal hopelijk nog meer spektakel opleveren. Vrijwel iedereen is in staat om van iedereen te winnen.
Ben benieuwd hoe de tweede sessie gaat verlopen na de rustdag.
Op chess.com vermoedde GM Hess dat van Foreest niet koos voor het kwaliteitsoffer, omdat zijn opponent Carlsen was. ‘Tegen mij zou hij het zeker gespeeld hebben’, zei hij…. Zou toch ook weer een voorbeeld zijn van niet tegen het bord met stukken spelen, maar tegen een opponent…
Via chess.com werd een tijdje de analyseruimte getoond met beeld en microfoon. Carlsen gaf zelf aan dat Jorden het kwaloffer natuurlijk had moeten spelen en dat hij het dan heel zwaar zou hebben gehad. Jorden zei dat hij het wel gezien had, maar hij er niet zeker van was en het daarom niet aandurfde.
Grappig, toen ik naar de stelling keek, merkte ik dat ik het wegzetten van de toren juist niet zou aandurven.
Het enthousiasme spreekt uit dit geweldige verslag en ik heb hetzelfde enthousiaste gevoel. Na 4 rondes al 11 winstpartijen en ook een paar interessante remises. Wat een verschil bijvoorbeeld met de Sinquefield Cup 2019, waarin na 8 rondes nog maar 6 winstpartijen van de wereldtoppers waren. Inderdaad zullen Carlsen en Giri uit een ander vaatje moeten gaan tappen, anders achterhalen ze So en de jongere generatie niet meer. En alsjeblieft niet meer wegkruipen achter die Berlijnse Muur. Daarmee speel je eigenlijk al bij voorbaat voor de remise.
Ongelofelijk. Ik had bij Anand-Giri de slotstelling gezien, met het paard op b8, maar kon natuurlijk niet vermoeden dat dit oorspronkelijk het paard van g8 was! Dit lijkt me uniek, een paard van g8 dat al op zet 18 naar b8 wordt gespeeld.