Experiment: herkenning gebruik schaaksoftware
Het is bij het online schaken een bekende frustratie: het vermoeden dat je tegenstander de hulp heeft van een schaakprogramma. Dat je b.v. als bijna 2000 rating speler partij na partij van het bord wordt gespeeld door een 1400 speler. De ene partij nog fraaier dan de andere, met weergaloze combinaties. Je weet dat het niet klopt, maar kan het niet bewijzen. Je hebt er ook geen zin in en blokkeert de gebruiker dan maar. De al met al 60 verloren punten neem je dan ook maar voor lief.
Toch lijkt het er op dat de chess servers dit fenomeen steeds beter kunnen aanpakken. Ik spreek in het meervoud, maar heb het nu puur over Lichess. Ik neem aan dat andere servers als chess.com, chess24 er ook mee bezig zijn, maar speel hier te weinig op. Ik heb een aantal keer op Lichess meegemaakt dat ik plots de partij won met de simpele mededeling dat mijn opponent een computer gebruikte. Ook een paar weken geleden weer. Ik vroeg mij af hoe dit nu geconstateerd was. Het was in het middenspel, de partij ging gelijk op en er waren nog geen spectaculaire zaken gebeurd. Zou Lichess schaakprogramma’s laten meedraaien en steeds zetcontroles uitvoeren?
Ik besloot dit uit te gaan zoeken en een test te gaan doen. Dat lukt alleen als je zelf in de huid van de wolf kruipt. Alberto Stegeman moest tenslotte ook heel wat doen om te bewijzen dat hij een vermeende bomkoffer een legerkazerne in kon krijgen….. Dus maakte ik voor dit doel een nieuw account aan op Lichess. Ik wilde voorkomen dat er speciaal op beginners werd gelet, dus speelde eerst zelf een paar honderd blitz en bullet partijen. Met mijn min of meer reguliere rating van 1950 vond ik het moment rijp om het experiment te starten. Ik wilde niet meteen starten met een Stockfish. Àls er al zettencontrole zou plaatsvinden, zou het erg voor de hand liggen dat deze engine gekozen was. Dus zocht ik in de krochten van m’n schaakverzameling en kwam uit bij het oude wat oubollige Chess Genius. Een programma uit de negentiger jaren, in 1994 verloor Kasparov er nog van. Nog wel wat doorontwikkeld en nog steeds verkrijgbaar op iOS. Ik heb het niet nagezocht, maar zal op de iPhone best nog een rating van 2500+ hebben. Eerst dus Chess Genius enkele tientallen partijen proberen, daarna zou ik dan wel overstappen op Stockfish voor het finale experiment.
Ik besloot te spelen tegen +- 1500 rating spelers. Want het moest normaal zijn dat ik veel zou winnen. Bovendien zijn zij gewend van het bord geveegd te worden door beduidend sterkere spelers… Ik kon het ook niet gebruiken dat ze zouden gaan mekkeren bij het beheer over vermeend computergebruik. Met Chess Genius op de iPhone ernaast, begon ik op mijn iPad de 2 +1 bullet partijen. Dat is hard en razendsnel werken. Bij tijdsoverschrijding zou ik pech hebben, het ging ook niet om het winnen.
Chess Genius stond in de analyse mode, ik koos steevast de voorgestelde zet na een enkele seconde. Ik koos er alleen wel voor de eerste paar openingszetten zelf uit te voeren. Om uit te sluiten dat het openingsboek wat al te makkelijk gecontroleerd kon worden. Zo begon ik de partijen. Uiteraard voelde het niet lekker aan, maar troostte me met de gedachte dat m’n opponenten vanwege het ratingverschil slechts enkele punten verloren. Op revanche verzoeken ging ik ook niet in. De ene na de andere partij werd soeverein gewonnen. Gewoon recht toe, recht aan, ik had het gevoel dat ik regulier ook ongeveer zo zou hebben gewonnen. In twee partijen greep ik in. Een verrassend offer werd voorgesteld. Ik koos hier snel voor de ‘next best’ zet. Ik dacht er al over om Chess Genius snel in te gaan wisselen voor Stockfish, dit zou hem niet gaan worden.
Ik maakte me op voor m’n 12e partij met Chess Genius. Ik vroeg me af waarom ik geen tegenstander kreeg. Na een poosje maar eens in m’n settings gekeken. Tot m’n verbijstering stond er in fel rood:
!DEZE SPELER MAAKT GEBRUIK VAN EEN SCHAAKPROGRAMMA
M’n eigen openingszetten, geen spectaculaire wendingen, ook een normaal scoreverloop gezien het ratingverschil. Alleen dus het oordeel van Chess Genius na een enkele seconde, die ongetwijfeld ook nog eens andere zetten voorstelt bij iets langere bedenktijd. Verbazing bij me hoe de server hier achter is gekomen. Mijn experiment heeft uiteraard geen harde bewijzen opgeleverd. Maar ik denk stellig dat Lichess diverse schaakprogramma’s parallel heeft lopen naast alle lopende partijen. Niet alleen de huidige populaire schaakprogramma’s, maar ook oudere. Dat er dan bijvoorbeeld bij een gelijke zetscore van +90 % (misschien over meerdere partijen bekeken) geconcludeerd wordt dat er gebruik wordt gemaakt van een computerprogramma. Wat een terechte aanname is uiteraard.
Hoe dan ook zou ik dit een zeer positieve ontwikkeling vinden. Iemand die vals speelt zal uiteindelijk zo tegen de lamp lopen. Misschien weet iemand hier meer over hoe schaakservers hier mee omgaan. Of mijn vermoedens kloppen of niet…
Het lijkt me een leuk vervolgexperiment om een aantal partijen met een bekende op lichess te spelen, waarin de beste partijen van amateurs worden nagespeeld. Partijen dus waarin iemand zijn eigen rating overstijgt, en natuurlijk waarin het zeker is dat er geen engine gebruikt is. Iedereen heeft periodes waarin men boven zichzelf uitstijgt.
Bij een tweede experiment zouden de klassieke partijen van snel sterker geworden jeugdspelers nagespeeld kunnen worden. Kortom partijen van spelers die vanwege hun leeftijd vaak ver boven hun actuele rating spelen.
Dat is denk ik de makke van dit soort programma’s: ze leveren geen onomstotelijk bewijs op, zoals een telefoon met een actuele partijstelling wél doet.
Leuk experiment!
Sinds ik actief ben op chess.com in 2009 wordt je er als gebruiker op gewezen dat gebruik van een schaakprogramma niet is toegestaan en dat daarop wordt gecontroleerd. Als gebruiker kun je ook melden als je vermoed dat een tegenstander een programma gebruikt.
Hoe de controle precies wordt uitgevoerd wordt, wordt niet verteld. Wat op zich ook wel logisch is omdat het dan makkelijker wordt om de controle te omzeilen. In onderstaande link wordt wel een tipje van de sluier gelicht.
support.chess.com/article/648-what-do-i-need-to-know-about-fair-play-on-chess-com
Met enige regelmaat krijg ik een bericht van chess.com dat een vml. tegenstander is betrapt en dat ik daarom ratingpunten terug krijg. Hoe dat in verhouding staat tot het puntenverlies ben ik nooit nagegaan.
Leuk experiment, ik heb wel contact gehad met chess.com wegens onterechte beschuldigingen van derden. En door hun uitgebreid op de hoogte gebracht hoe men te werk gaat. Het is vrij ingewikkeld maar rammelt aan alle kanten, wat mij betreft. Chess.com hanteert fairplay, dit gaat verder dan met de computer vals spelen…Dus als je zg. iemand onheus bejegent wordt je al voor cheater aangezien , staat er bij het account “‘heeft zich schuldig gemaakt aan fairplay “”etc.. (scheren alles over een kam). Ik vind Lichess duidelijk beter dan chess.com hierin. Zowel lichess als Chess.com laten schaakprogramma meelopen. Chess.com doet dit screenend, lichess altijd. Het vervelende is dat chess.com mn reageert op BETICHTEN. Lichess doet dit ook, maar dan moet de “‘betichter”” met een goed verhaal komen en laten zien waar dan gecheat zou zijn… In toernooien geeft Lichess aan dat indien een speler een rating heeft bij minder dan 20 partijen gespeeld, het ip niet eerlijk is vanwege het feit dat dan iemand (die de 20 partijen met hulp gespeeld heeft)zich voor kan doen als een zeer goede speler . Bij een speler met veel gespeelde partijen wordt die kans natuurlijk steeds kleiner. Chess.com doet hier niks mee. Dus maw indien een toernooi in een keer online gespeeld wordt (zoals bijv het NK) kunnen spelers met een vers account (“‘gemakkelijk””) cheaten. De server heeft dan nl geen idee van de rating van die speler en moet het alleen doen met zg. “‘computerzetten”” die vandaag de dag zeker in de eerste 20 zetten aan de orde van de dag zijn (met alle “‘enginelines van openingen die trouwens ook door talentvolle jeugd bijvoorbeeld gespeeld worden) Maw het percentage “‘computerzetten”” zegt niet altijd alles.
een tweede belangrijk punt: Zowel lichess als chess.com mogen binnen hun domein doen wat ze willen;kunnen regels opstellen die voor hun programma geldt. Dit heeft natuurlijk buiten hun domein totaal geen juridische waarde (mocht je zo ver willen gaan) . Daar moeten instanties als KNSB en FIDE erg voor oppassen. Het bewijs van cheaten op een normaal schaaktoernooi is al aan regels gebonden en heeft nog al wat voet in aarde. U kunt zich voorstellen dat voordat je iemand betrapt met een mobieltje al wat haken en ogen heeft, hoe moeilijk het wordt dan als “‘het bewijs”‘ van een organisatie als chess.com of Lichess als bewijs zou moeten worden gezien..
Ja, chess.com is wel een beetje van de gestapo praktijken. Ik vind dit erg jammer. Je moet ook vooral lichess niet benoemen in de fora. Het is dat ik hun speelomgeving/interface zo prettig vind (prettiger dan lichess) en een lifetime diamond membership heb. Anders had ik er niet meer gespeeld.
‘Gestapopraktijken’ (eventueel gestapo-praktijken, het is een samenstelling) is wellicht een term waar je even over moet nadenken voor je hem gebruikt.
“heeft zich schuldig gemaakt aan fairplay”? Wat is daar verkeerd aan? Lijkt me eerder een deugd…
“schuldiggemaakt aan fairplayregels”” Moet het natuurlijk zijn
of nog beter gezegd””‘u heeft de fairplayregels overtreden””