Krantenrubrieken weekend 1 mei 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Droeve momenten
Toen Anish Giri in het kandidatentoernooi in Jekaterinenburg zijn partij tegen Alexander Grisjtsjoek opgaf, dacht ik aan een ander droef moment waarop een droom verstoord werd. Dat was in 1993 tegen het eind van een kandidatenmatch van Jan Timman tegen Nigel Short in het Spaanse dorp San Lorenzo. Ik was er als verslaggever. In de twaalfde partij was er een wilde tijdnoodfase waarin de spelers om beurten gewonnen stonden. Op de laatste zet voor de tijdcontrole maakte Timman een blunder en even later gaf hij op.
Ik had de zetten op een blaadje geschreven – zo ging dat vroeger – en schreef 1-0. Toen ik nog eens op mijn blaadje keek, zag ik dat ik ook mijn handtekening had gezet, alsof ik een eigen nederlaag op een notatieformulier had bevestigd. Zozeer had ik me in die weken met Jan geïdentificeerd.
Mijn identificatie met Giri ging lang niet zo ver, maar ik had wel erg graag gewild dat hij het kandidatentoernooi had gewonnen. Hij had drie partijen gewonnen in de week daarvoor, tegen Wang Hao, Ding Liren en Caruana. Ze waren alle drie op heel verschillende manier wonderschoon geweest.
Maar goed, Jan Nepomniatsjtsji had vanaf het begin bovenaan gestaan. Toen aan Giri een paar ronden voor het eind werd gevraagd hoe hij zijn kansen zag en die van Nepom, zei hij: „Jan doet vanaf de eerste ronde gestaag zijn ding.” Dat bleef die doen, behalve op het laatst, toen hij het toernooi al gewonnen had.
Nepomniatsjtsji en Carlsen spelen in november en december in Dubai om het wereldkampioenschap. Heeft Nepom een kans? Als het goed met hem gaat kan hij geweldig zijn en als het slecht gaat kan hij desintegreren. Waarschijnlijk mag hij van het dopingkantoor WADA niet onder de Russische vlag spelen. Hij wordt een Russische patriot genoemd en zal dan misschien grimmig denken aan het woord van Nietzsche: wat me niet ombrengt maakt me sterker.
Anish Giri – Ding Liren, kandidatentoernooi Jekaterinenburg 2021
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Lxc6
Deze vrij onschuldige zet wordt in Engeland de ‘Uitgestelde vertraagde Spaanse ruilvariant’ genoemd en door Nederlanders de Steenwijker variant, naar een partij die Euwe daar in 1940 tegen Kramer speelde.
6…dxc6 7. d3
Na de partij werd Giri gevraagd wat hij op de vrije dag had gedaan. „Lxc6 en d3”, zei hij.
7…Ld6 8. Pbd2 Le6 9. Pb3 De7 10. Pa5 0-0-0 11. De2 Lg4 12. c3 c5 13. a3 c6 14. b4 Lc7 15. Pb3
Misschien was 15. Pc4, gevolgd door a4 en b5, een effectievere aanvalsmethode. 15…Pd7 16. h3 Lh5 17. Le3 f5 Een goede zet. Ook 17…c4 18. dxc4 f5 zou goed zijn.
18. Lxc5 Df7 19. Tab1 g5
Optimistisch. Na simpel 19…Dxf5 zou zwart goed staan.
20. exf5 g4
Maar dit is fout. Na 20…Dxf5 heeft zwart uitstekende compensatie voor de geofferde pion.
21. Pg5 Dxf5 22. h4
Hiermee is zwarts spel tot stilstand gekomen en positioneel staat hij slecht.
22..b6
23. Pe4
Een mooi offer.
23…bxc5
Als je moet lijden, dan liever met een extra stuk, maar zwart had het hier toch beter niet kunnen nemen.
24. bxc5 Pf6 25. Pd6+ Lxd6 26. cxd6 Txd6 27. d4 c5
Wanhoop. Na de vluchtpoging 27…Kd8 kan wit met 28. Pa5 in de aanval winnen en met 28. Dxe5 Dxe5 29. dxe5 in het eindspel.
28. Pxc5 Te8 29. Dc4
Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Giri: ‘Nepomniatsjtsji speelde twee goede toernooihelften, ik slechts één’
Anish Giri toont zich een goed verliezer na dappere, maar onmogelijke aanvalspoging in slotfase kandidatentoernooi.
Geen kwaad woord over het succes van Ian Nepomniatsjtsji in het kandidatentoernooi, maar toch blijft een vraag knagen. Hoe zouden de twee laatste ronden zijn verlopen als het reglement had voorgeschreven dat bij gelijk eindigen altijd een play-off volgt? Het is op zijn zachtst gezegd merkwaardig dat in de belangrijkste krachtmeting van het jaar niet rapid- of blitzpartijen, maar discutabele tiebreakregels bepalen wie bij een gedeelde eerste plaats de hoofdprijs wint.
Na twaalf van de veertien ronden was het bitter voor Anish Giri dat een serie van vier punten uit vijf partijen hem nauwelijks dichterbij de eindzege had gebracht. Nog steeds stond hij een een half punt achter op Nepomniatsjtsji, of eigenlijk 0,51 punt, want bij gelijk eindigen zou de nederlaag in de onderlinge partij tegen de Rus uit de vorig jaar gespeelde eerste ronde de doorslag geven.
Giri moest dus in twee ronden een punt meer halen dan zijn rivaal. Het gewicht van die opdracht drukte zwaar op zijn spel in de voorlaatste partij tegen Alexander Grisjoek. In een gelijke stand waagde Giri een halfhartige, onverantwoorde winstpoging met fatale gevolgen. Het toernooi was meteen beslist.
Het siert Giri dat hij klagen over het reglement overliet aan anderen: ‘Ik kende de tiebreakregels en wist wat mij te doen stond. Vergeet niet dat de druk om meer punten te moeten halen dan Nepomniatsjtsji me ook drie winstpartijen heeft opgeleverd. Alles overziend is Nepo’s overwinning zondermeer verdiend. Hij speelde twee goede toernooihelften, ik slechts één.’
Altijd oordeelde Giri objectief over zijn partijen. Toen hij na de winst tegen de Chinees Liren Ding werd overladen met complimenten, zei hij onmiddellijk dat de schijn bedroog. Hij kon pas toeslaan nadat zijn tegenstander in uitstekende stand door te groot optimisme was overmand.
Giri – Ding, Jekaterinenburg 2021
1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Lxc6 dxc6 7. d3 Ld6 8. Pbd2 Le6 9. Pb3 De7 10. Pa5 0-0-0 11. De2 Lg4 12. c3 c5 13. a3
Misschien komt het pionoffer 13. b4 cxb4 14. Tb1 in aanmerking. Nu kan zwart de aanval op zijn koningsstelling neutraliseren.
13 … c6! 14. b4 Lc7 15. Pb3 Pd7 16. h3 Lh5 17. Le3 f5! 18. Lxc5 Df7 19. Tab1
19 … g5
Ambitieus. Na 19 … fxe4 20. Dxe4 (20. dxe4 Pxc5 21. Pxc5 Thf8) 20 … Pf6 21. Df5+ Dd7 22. Dxd7 Txd7 staat zwart beter.
20. exf5 g4?
Na 20 … Dxf5 21. De4 Df6 heeft zwart compensatie voor de geofferde pion.
21. Pg5 Dxf5 22. h4! b6
23. Pe4! bxc5
Na 23 … g3 24. Db2 Dg6 25. Le3 heeft wit een pion meer in veilige stand.
24. bxc5 Pf6
Ook na 24 … Pb8 25. Db2 Kd7 26. Pbd2 Ke7 27. Db7 is wits aanval beslissend.
25. Pd6+ Lxd6 26. cxd6 Txd6 27. d4! c5 28. Pxc5 Te8 29. Dc4
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Nepomniatchi uitdager Carlsen
Het bizarre kandidatentoernooi dat in 2020 begon en deze week eindigde is uiteindelijk gewonnen door de Rus Ian Nepomniatchi. De eindrangschikking geeft geen goed beeld van het verloop, de kansen en de spanning:
1.Nepomniatchi 8,5
2.Vachier-Lagrave 8
3.Caruana, Giri 7,5
5.Grichuk, Ding 7
7.Alekseenko 5,5
8.Wang 5
“Ik ben gelukkig met Ian als tegenstander”, was de reactie van Carlsen, “hij speelt agressief dus dat geeft de tegenstander ook kansen. Het zal een interessante krachtmeting worden”. Deze komende WK-match zal in november verspeeld worden.
Eigenlijk bestond dit kandidatentoernooi uit twee aparte toernooien. Na de eerste turnus stonden Ian en MVL met 4,5 / 7 een vol punt voor op vier achtervolgers: Caruana, Giri, Wang en Grichuk. Dat was terecht, zij maakten de minste fouten. In de tweede turnus imponeerde vooral Giri. Hij begon met een indrukwekkende inhaalrace en na een serie van 4 / 5 was hij de enig overgebleven kanshebber naast Ian op de eindoverwinning. In de voorlaatste ronde wilde hij ijzer met handen breken om zijn kansen overeind te houden. Hij moest winnen.
Grichuk – A. Giri
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b6 4.g3 Lb7 5.Lg2 Lb4+ 6.Ld2 c5 7.Lxb4 cxb4 8.0-0 0-0 9.Pbd2 d6 10.Db3 a5 11.a3 Pa6 12.Tfd1 De7 13.Pe1 Lxg2 14.Kxg2
In deze stelling werd in het verleden met het paard terug geslagen, wit behoudt hoe dan ook een klein voordeel. Normaal is nu 14…Db7+ en Tc8 maar onder druk van kansbehoud reageert zwart agressief.
14…h5 15.Pc2 bxa3 16.bxa3 Tab8 17.e4 e5 18.Dd3 Pc7 19.Tab1 Pe6 20.Tb5!
Mooie zet, niet alleen vanwege de verdubbeling op de b-lijn maar ook omdat de toren over de vijfde rij kan meehelpen bij een eventuele toekomstige aanval (schaduwzijde van 14…h5). Geheel in lijn met de situatie werd nu 20…h4?! 21.Pf3 h3+?! 22.Kxh3 Ph5 verwacht en de paarden worden gevaarlijk. Of 20…Pc7 om te kijken of wit zetherhaling wil.
20…Tfe8 21.h4 g6 22.f3 Pd7 23.Pf1 exd4 24.Pxd4 Pe5 25.De2 Pxd4 26.Txd4 Pc6 27.Td1 De6 28.Pe3 Pe7
28…Pe5 29.Tbd5 Tbd8 30.Dd2 ziet er ook slecht uit. Wit heeft inmiddels groot overwicht en maakt het overtuigend af.
29.Dd2 f5 30.Dxd6 Pc6 31.exf5 gxf5 32.Dxe6+ Txe6 33.Pxf5 Pe5 34.Td6 Tee8 35.Td4 Pc6 36.Td2 Tbd8 37.Txd8 Txd8 38.Td5 Txd5 39.cxd5 Pe5 40.Pd6 Kf8 41.Kf2 Ke7 42.Pb5 Kf6 43.Ke3 Kf5 44.Pd6+ Kf6 45.Ke4 Pd7 46.Kd4 Ke7 47.Pb5 Kf6 48.Pc3 Kf5 49.Pe4 Kg6 50.g4 b5 51.Pc5
en zwart gaf op.
Partij in viewer:
Door dit resultaat was Ian een ronde voor het eind al zeker van de overwinning want bij gelijk eindigen geeft het onderlinge resultaat de doorslag. Die laatste ronde werd een foutenfestival: Ian verloor kansloos van Ding, Giri verloor van hekkensluiter Alekseenko en MVL won een remisestelling van Wang. En zo kwam die opmerkelijke slotstand tot stand.
Achteraf bekeken bleek die partij uit de allereerste ronde doorslaggevend voor het hele toernooi.
Giri – I. Nepomniatchi, na 28…0-0
Er is niet veel aan de hand na 29.Th4, de c-pion is goed geblokkeerd en wit krijgt aanvalskansen tegen de verzwakte koningsvleugel als zwart te veel wil. De c-pion blijft een aanvalsobject, die loopt niet weg. Maar wit wilde te snel materieel gelijk komen:
29.Lxc4? Kg7 30.Db3 Tb8
De penning is dodelijk. Na 31.Dd3 Lf5 en na 31.Dc2 Tc8 en na 31.Da4 Tb1+ 32.Kg2 Ld7 33.Dc2 Db7 34.Ld3 Tb2 35.Dc3 Lc6. Daarom deed wit nog een artistieke vluchtpoging met
31.Lxe6 Txb3 32.Tg4+ Kf8 33.Lxb3
en hij hield nog tot zet 73 stand maar zonder succes. Het is al eerder voorgekomen dat de regels bij gelijk eindigen als een baksteen boven het toernooi hangen. Je vraagt je af wat er op tegen is om niet via het papier maar gewoon op het schaakbord, belangrijke beslissingen te forceren. En dan niet met snelschaakpartijen maar middels een armageddon rapid-partij, dat heb ik al eens eerder geopperd (bijvoorbeeld wit 20 minuten en zwart 15 en bij remise wint zwart). Het schijnt dat deze rubriek in het Russisch vertaald wordt dus wellicht dat deze bede onder de aandacht komt van Arkady Dvorkovich, voorzitter FIDE
Ian is een goede uitdager. Hij versloeg Carlsen in de finale-tiebreak van het WK-onder 12 jaar en hij heeft als enige topspeler een overall positieve score in serieuze partijen (4-1 en zes remises). Ian heeft ook een positieve totaalscore tegen de ex-wereldkampioenen Anand en Kramnik en zelfs tegen Kasparov en Karpov (maar dat in rapid en snelschaak).
Partij in viewer:
WK-droom van Anish Giri voorlopig voorbij
Sinds Timman was nog nooit een Nederlander zo dicht bij het spelen van een WK-match als Anish Giri afgelopen week. Een half punt stond hij achter met twee ronden te gaan. Het gehoopte scenario was dat concurrent Jan Nepomniachtchi onder de druk zou bezwijken en Giri zelf geen fouten zou maken. Helaas, er zal voorlopig geen Girimania zijn in ons land: hij bezweek zelf namelijk onder de druk. Nepo mag daarom eind dit jaar tegen Carlsen om de wereldtitel strijden. Dat wordt een match om naar uit te zien, maar het gevoel van ‘Wat als…” blijft toch even hangen.
In de voorlaatste ronde was Giri niet zichzelf. Hij speelde met zwart tegen de al uitgeschakelde Rus Grischuk, die tevreden was met remise. Onze landgenoot heeft de reputatie dat meestal ook te zijn, probleem was echter dat Nepo leek te gaan winnen. Daarom had Giri in zijn hoofd “Ik mag geen remise spelen.” Helaas leende zijn stelling zich niet voor winstpogingen. Een serie rare zetten zorgde er voor dat de remise op een ongewenste manier vermeden werd: een nul, en daarmee toernooiwinst voor Nepo. Die overigens zijn partij niet gewonnen had.
Een grote deceptie dus, maar Giri is nog maar 26 en er zullen vast nieuwe kansen komen. Zijn sterke spel dit toernooi geeft hoop voor de toekomst. Vooral de overwinning tegen Fabiano Caruana (de vorige uitdager van Carlsen) maakte indruk, al hielp het dat de Amerikaan niet veel aan remise had.
Caruana – Giri
1.e4 c5 2.Pf3 e6
Met deze slimme zetvolgorde vermijdt zwart o.a. de Rossolimo (3.Lb5). Met zetverwisseling gaat het een Scheveninger worden.
3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 Pc6 6.a3 Le7 7.Le3 0–0 8.Le2 d6 9.Dd3 Ld7 10.f4 e5 11.Pxc6 bxc6 12.0–0 exf4 13.Lxf4 Le6 14.Dg3
Wit heeft druk op d6 en Lh6 is een optie. Anderzijds is Db6+ en Dxb2 een optie als Pc3 niet meer gedekt staat.
14…Pd7 15.Tad1 Te8 16.Kh1 Db8 17.b4
Caruana gaat voor een agressief plan in plaats van het rustige 17.b3.
17…Pe5 18.b5 Tc8 19.bxc6 Txc6 20.Pd5 Df8
Pionnen die naar voren gaan laten zwaktes achter, zo ondervindt Caruana in deze stelling. In een andere toernooisituatie had hij nu gezocht naar een manier om remise te maken.
21.c3 Tac8 22.Tc1 Pg6 23.Ld2 Lh4 24.De3 Tc5 25.c4 h6!
Giri gaat de zwartveldige lopers ruilen om uiteindelijk een sterk paard tegen een niet al te sterke loper over te houden.
26.Db3 Lg5 27.Lxg5 hxg5 28.Dg3 Dd8 29.Tcd1 Lxd5 30.exd5 Pf4 31.Df2 T8c7 32.Td4 De8
Nu kan wit pionverlies niet vermijden.
33.Lf3 Txc4 34.Txc4 Txc4 35.Dxa7 Ta4
36.Df2?
Deze passieve zet leidt tot een verloren stelling. Met 36.Dc7! Txa3 37.h4! (maar niet 37.Dxd6? Txf3! en zwart wint) had wit goede remisekansen behouden.
36…Txa3 37.h4 De5 38.hxg5 Dxg5 39.Te1 Ta8 40.Le4 Ta2
“En wit geeft op”, dacht Giri, maar het blijkt toch geen killermove te zijn. Gelukkig had hij tijd om 41…Ta8 te vinden om het daarna in de herkansing alsnog af te maken.
41.Tb1! Ta8! 42.Te1 f5 43.Lb1 Kf7 44.Te3 Th8+ 45.Kg1 Pxg2! Wit geeft op (nu echt).
Partij in viewer:
Zijn er deze tijd nog opmerkelijke dan wel excentrieke topschakers? Wie in de schaakgeschiedenis duikt komt de meest eigenaardige verhalen tegen, hilarisch en dramatisch. Zuipend en in rookwolken gehuld zaten ze achter het bord, ze konden wel 40 partijen blind spelen maar niet het hotel terugvinden . Men kan er romans over schrijven en dat is dan ook gedaan. Tegenwoordig zijn het allemaal keurige jongens, zoals de 8 van Jekaterinenburg, netjes in het pak, al dan niet van de eigen kledinglijn. Niemand van hen zal in een plantenbak in de zaal gaan staan wateren, zoals een vroegere wereldkampioen wiens naam we vanwege de privacywetgeving niet noemen. ( over de winnaar van dit toernooi, Nepomniatchi, volgende rubriek meer ) Geen drank- of rooklucht meer, alleen de geur van de massage-olie uit de fitness. Geen romans meer waard, hoogstens documentaires.
Opnieuw ging ik haast kopje onder in een tsunami van boeken van Thinkers Publishing, allemaal prachtig uitgevoerde lijvige boekwerken, sommige meer dan 500 pagina’s over één enkele variant, andere geheel gewijd aan één openingszet en omdat ik al vanaf de geboorte de schaakpartij open met 1.e4 greep ik natuurlijk het eerst naar die boeken .Twee daarvan in deze rubriek. Allereerst van grootmeester Justin Tan , uit Australië maar nu woonachtig in het UK, het boek 1.e4 The chess Bible volume one (€ 33.95 ) waarin hij de zwarte tegen-zetten analyseert die de naam dragen: Alekhin, Nimzowitsch, Pirc, Philidor (naar de gelijknamige grootmeesters uit de dagen van olim ) , Scandinavian en Modern. Nog opmerkelijker het boek van de Engelse schaakmeester Ravi Haria die meer dan 500 bladzijden heeft gewijd aan de Rossolimo Variant d.w.z 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 (€ 29.90 ) Het laatste boek telt 20 hoofdstukken, allen met een beginpositie van waaruit de karakteristieke voortzettingen worden behandeld via uitvoerig geanalyseerde partijen,vaak met uitleg waarom de ene zet objectief beter is dan de andere , maar ook wordt gekeken naar wat de speler wil: Vind je het best om naar remise te manoeuvreren of ga je voor de volle winst. Dit alle toegelicht aan de hand van de talloze diagrammen. Een soortgelijke methode vinden we in het boek van Justin Tan, het gaat van zet naar zet met soms wel vier diagrammen per pagina om het verschil duidelijk te laten zien. Hier heeft iedere opening ( zie boven ) ook weer een aantal hoofdstukken. Dit soort boeken steunen natuurlijk ook op de databases, anders kun je natuurlijk nooit zeggen: deze zet is in deze stelling 40 maal gespeeld en het alternatief slechts 11 keer maar toch is die zet beter. Twee studieboeken van een hoog niveau.
Dertig april was de verjaardag van koningin Juliana met al die hilarische toestanden in Soestdijk maar is ook de verjaardag van jonker Jorden van Foreest, de trotse winnaar van het laatste TATA-toernooi en eveneens een keurige jongen. Te zijner ere een partij uit dat toernooi:
Tari- Van Foreest, Wijk aan Zee 2021.
1.e4 e5 2.Pc3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Lc5 ongebruikelijk maar Jorden had een pannetje op het vuur staan 5.0-0 Pge7 6.c3 La7 alvast 7.d4 Pg6 8.Lg5 f6 9.Le3 0-0 een toch wel bekende stelling 10.d5 Pge7 11.Lxa7 Txa7 12.d6 cxd 13.Dxd6 een toch wel imponerende dame 13..b5 14.Lb3+ Kh8 15.a4 Tb7 het is duidelijk wat deze toren gaat doen 16.axb Tb6 17.Dd1 axb ( volgens analyses was 17.Dd2 beter maar ook 17..f5) 18.Pbd2 beter Ta8 want nu komt 18..Lb7 19.c4 f5 20.Lc2 fxe 21.Pg5 Pf5 22.Pxe4 Pf4 23.Pf3 bxc 24.Pxe5 zoiets zie je niet vaak. De moren zijn dreigender 24..Pd4 25.Te1 Pxc2 26.Dxc2 Te6 27.Dc3 De7 er gaat een paard verloren 28.Ta5 d6 29.Pg5 Txe5 ( je moet nog wel het goede paard slaan: 29..Dxg5 30.Pf7+ Txf7 31,Txg5) 30.Taxe5 dxe5 31.Txe5 Df6 32.Dc2 dreigt nog even een matje, leuk bij rapid of blitz 32.Pd3 0-1
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Het kandidatentoernooi, het evenement voor acht spelers dat beslist wie de uitdager wordt voor de titel van het WK schaken, werd op 19 april hervat in Jekaterinburg, Rusland. Het toernooi startte vorig jaar al, op 16 maart. Omdat de Russische regering vanwege de coronapandemie het luchtruim ging sluiten, moest het toernooi na zeven ronden worden gestopt. Het regelement bepaalde dat de tot dan behaalde resultaten moesten blijven staan. Toen het toernooi werd onderbroken, stonden de Fransman Maxime Vachier-Lagrave en de Rus Ian Nepomniachtchi bovenaan met 4,5 punten. Fabiano Caruana (VS), Anish Giri (Nederland), Wang Hao (China) en Alexander Grischuk (Rusland) volgden met 3,5 punten. Inmiddels is het toernooi uitgespeeld, Ian Nepomniachtchi werd met 8,5 punten de nieuwe uitdager voor de wereldkampioen Magnus Carlsen. Maxime Vachier-Lagrave werd tweede met 8 punten, Anish Giri werd derde met 7,5 punten. Giri was in de tweede helft van het toernooi heel goed in vorm door een aantal sterke overwinningen. De laatste twee ronden gingen mis. Een prachtige combinatie speelde Giri in zijn partij tegen de Chinese grootmeester Ding.
Giri – Ding
Ding heeft net 22. … b6 gespeeld om de loper te verjagen. Giri verraste met een sterke zet die hij al van plan was, maar om zijn loper daarvoor te offeren hadden weinig schakers verwacht.
23. Pe4 (Giri had eenvoudig 23. Le3 kunnen spelen, als Ding dan 23. … Pf6 zal spelen om het dreigende Pe4 van wit tegen te houden, had Giri met 24. d4 een goede positie kunnen krijgen.) 23. … bxc5? (Veel beter is 23. …g3! De witte dame zal naar e1 gaan en staat daar minder goed. Ding kan dan wel de loper zonder al te grote schade nemen. Het loperoffer van Giri was daarom toch riskant.) 24. bxc5 (Openen van lijnen voor de aanval.) 24. … Pf6 (Volgens computer is 24. … Pb8 nauwkeuriger.) 25. Pd6+! (De pointe, het elimineren van een verdedigend stuk van zwart.) 25. … Lxd6 26. cxd6 Txd6 27. d4!
(Een dubbeldreiging, namelijk Dxa6 en een vork op e5.) 27. … c5 25. Pxc5 Te8 29. Dc4 Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Grisjoek, Grichuk, Grischuk en Grisjtsjoek zijn één persoon!
De officiële transcriptie voor het Nederlandse taalgebied schijnt Grisjtsjoek te zijn. Tsja. In het Engels zou het Grishchuk moeten zijn en in het Duits Grischtschuk (het kan altijd erger). Echter, de schrijfwijze Grischuk is op de grote westerse schaakwebsites (chess.com, chess24, chessbase.com/de) gebruikelijk. Lijkt me, indachtig het FIDE-motto, geen slecht idee om dat maar als uitgangspunt te nemen.
Ach… Is het Tal of Talj? Kortsjnoj of Korchnoi? Petrosjan of Petrosian? Joesoepov, Yusupov of Jussupow?
Toen het typografisch nog niet zo eenvoudig was om een ö of een ü te produceren lazen we over Boehm en Huebner.
Een van onze dagbladen schreef in de jaren 70 en 80 consequent Karpof, Kasparof, Smyslof, Balasjof et cetera… Ieder zijn meug.
In de Panasonic wielerploeg reed het illustere Russische trio Ekimov, Jekimov en Jekimof. Die zijn later alle drie naar US Postal gegaan.
Volledig los hiervan spreekt het verhaal van Hans Ree over het zetten van zijn handtekening in San Lorenzo 1993 me in ieder geval erg aan. Een bijzondere anekdote, heel persoonlijk, waar alleen hijzelf weet van had, en als altijd weer prachtig verwoord.
De uitspraak van het cluster -ch in het Engels begint met stemloze dentale plofklank, ik neem het mezelf kwalijk als ik in het Nederlands telkens de -t- in Kortchnoi gemakzuchtig weglaat. In zijn Zwitserse paspoort stond hij met -tsch- gespeld, weet uit hoofd niet met zekerheid of laatste letter -i en niet -ï of -j was.
Vroeger was heel gangbaar om Russische namen op -ow en niet op het tegenwoordig gebruikelijke -ov te spellen. De Duitser geworden Bogoljubow eindigt op -w. Ik herinner mij hoe op de officiële toernooitabel van een Corus-toernooi de Pool geworden ex-Rus Krasenkow meedeed en stond daar met -v was gespeld.
Storend vind ik Episjin enz. in plaats van Jepisjin, Fedoseev i.p.v. Fedosejev. Vroeger zag ik op tv vaak een weerman peter Timofeeff, zo uitgesproken, duidelijk spellinguitspraak, was ooit Timofejev.
En Botwinnik blijft voor mij Botwinnik!
Heb je zijn Zwitserse paspoort gezien, Henk?
Lijkt mij duidelijk van niet, maar ik herinner me een online discussie die ik niet zomaar kan terugvinden.
Wel heb ik een foto van het naambordje ‘Kortschnoi’ tijdens de olympiade te Luzern 1982, daar speelt hij tegen Kasparov.
In de databank van chessbites kon ik eerst Korchnoi niet vinden, met -tsch- lukte dat wel.
In zijn paspoort stond Kortchnoi…
Een stellige bewering, zeker van je zaak.
Nog eens de foto van de Zwitserse olympiade bekeken, daar staat op het naambordje Kortschnoi, maar op chessbites blijkt Kortschnoj op -j te eindigen.
De uitroeptekens van Dimitri bij 36.Dc7 en 37.h4 en zijn taxatie “goede remisekansen” gezien?
Ja, die heb ik gezien. Ik lees daarin dat wit maximaal remise heeft. De discussie destijds ging of de stelling in evenwicht was.
Ten aanzien van Kortchnoi: ik heb ooit een vliegticket voor hem geboekt om hem hierheen te halen. Ik had daarvoor de exacte spelling van zijn naam nodig, zoals die in zijn paspoort stond. Zelfs de L van zijn patroniem stond er niet in.
De discussie ging over hoe groot het zwarte overwicht was en – niet hetzelfde – over de niet met zekerheid te beantwoorden vraag naar zijn winstkans na 36.Dc7!. Wat Dimitri noemt “goede remisekansen” was volgens jou op z’n allerhoogst 20 procent.
Dank voor de link naar jouw herinneringen aan Viktor de Grote en de overtuigende informatie over de spelling Kortchnoi.
Was er niet een Nederlandse toernooi organisator die hem uitnodigde voor een weekendtoernooi onder het mom van “Je weet maar nooit” en toen schreef hij een briefje terug met “Ja, ik kom. Ik wil alleen mijn reis en verblijfkosten vergoed hebben en een garantiegeld van 250 Euro (Frank??) voor het geval ik geen prijs win.”, waarin hij zelf ondertekende met “Korchnoi”? Zonder s ertussen, en op het einde een i en geen j?
They didn’t allow me to watch dirty movies! | Schaaksite
Ik weet wel dat hij zich dat laatste toernooi de wijn nog eens goed liet smaken! En dat niet alle wijn in de mond verdween 🙂
Owja! Toen ving ik een glas dat al een eind onderweg was naar de vloer…
Maar goed, je broer moet het doen met Short ophalen van Schiphol 🙁
Misschien vertel ik niets nieuws, maar de spelling Jussupow is Duits, de man is Duitser geworden, zijn naam eindigt dus net als Bogoljubow op -w en intervocalische enkele s zou volgens de standaarduitspraak stemhebbend moeten worden gesproken, vandaar.
Toen ik in mijn jeugd vakantie vierde op een camping in Zuid Frankrijk, kwamen mijn Franse vrienden mij een keer feliciteren omdat ene Niesjdam de etappe had gewonnen. Het duurde even voordat ik begreep dat ze nietsj van onze lange ij begrepen en hiermee Henk Nijdam bedoeld werd. Maar wat de Russische schakers betreft komt het allemaal door een monnik met de naam Cyrillus, die zo nodig een eigen schrift voor de Slavische talen moest ontwikkelen. En daar zitten we vele eeuwen later nog mee opgescheept, want over Nepomniatsjtsji breek je echt je tong.
Wat maakte de Franse receptie van “Weehuizen”? Mijn naam wordt in de regel verhaspeld tot “Oeismáhn” 🙂
In het cyrillisch schrift van Russisch en Oekraïens hebben Grisjtsjoek en de volle naam van Nepo (soms ook Nepom) tussen de voorlaatste en de laatste lettergreep één en dezelfde letter, zoals ik ook in reactie op het verslag op schaaksite van de laatste ronde van het kandidatentoernooi heb opgemerkt.
Het consonantencluster in de Engelse naam van Nepom- zou uitspraak en Nederlandse schrijfwijze met dentaal zowel aan begin als in het midden rechtvaardigen, de ene letter die daar in Russisch en Oekraïens staat doet dat alleen voor het midden.
Op die Franse camping gebruikten we alleen onze voornaam, wat daar geen probleem was. Bij de douane en dergelijke ging het inderdaad net zo mis als bij jou. Wat mijn voornaam betreft verstaan ze in Engelstalige landen Wim, met die zachte w van ons, als Vim en ook in die landen is dat een veel gebruikt schuurmiddel. Dat loste ik dan op door te zeggen dat ik William heette. Onze vroegere premier Wim Kok had er nog een ander probleem bij, maar dat is meer voor de goede verstaander.