schaakstukje
Hands
Tijdens het afgelopen wk schaken was er nogal wat ophef tijdens een partij waarin Carlsen (per ongeluk?) een stuk aanraakte (hands!). Nu wil de oeroude regel dat aanraken ook zetten is. Het schaakforum op deze site ontplofte met de meest uiteenlopende meningen, voorstellen en wat dies meer zij. Ook ondergetekende deed een duit in het zakje. Volgens mij was het kristalhelder: Carlsen raakte duidelijk een stuk aan en moest daar dus ook mee zetten.
Eenzelfde forum kan tegenwoordig bij het voetbal opgetuigd worden betreffende hands. Afgelopen zondag tijdens de wedstrijd Feyenoord-PSV werd een zeer onterechte strafschop wegens hands gegeven waardoor PSV de landstitel op zijn buik kan schrijven.
Door een wirwar van regels ziet niemand meer door de bomen het bos. Maak daar een eind aan door de regel dat pas sprake van hands is als de bal met opzet wordt aangeraakt teneinde een doelpoging te voorkomen. In alle andere gevallen geen penalty.
Bij schaken kan daar geen sprake van zijn. Je kunt immers geen stuk aanraken teneinde daar een voordeel voor je tegenstander mee weg te nemen. Snapt u het nog? Ik ook niet.
Julius
Tsja, regels. Iedereen legt ze uit in zijn of haar voordeel. Als we ze veranderen, veranderd er dus niets ;-).
Het is hinderlijk voor de concentratie van de tegenstander als je tijdens de partij aan meerdere stukken zit. Dat is m.i. de enige reden waarom “aanraken is zetten” geldt. Het is zelfs hinderlijk als je aan stukken zit die op dat moment niet **kunnen** zetten, zoals als witspeler Lc1 vastpakken terwijl de pionnen nog op b2 en d2 staan. Volgens mij staat er ook een tijdstraf op als de tegenstander hierover klaagt bij de wedstrijdleider.
Het lijkt erop dat dat per denksport verschillend wordt ervaren. Bij Shogi bijvoorbeeld spelen veel spelers met de stukken die nog op het bord gedropt kunnen worden voordat ze -een andere- zet doen.
‘ Aanraken is zetten’ mogen ze van mij wel afschaffen. In tijdnood van tegenstander kan je het dan een soort van misbruiken, maar dan moet je maar niet in tijdnood komen. Ach en wat is tijdnood, 30 seconden heb je altijd wel!
De regel is niet “aanraken is zetten”, maar spreekt van “met de bedoeling te spelen of te nemen” (vroeger was dat “opzettelijk”). Beetje zoals er in voetbal ook mitsen en maren zijn. Dat de hands-regel bij het voetbal een gedrocht is, dat lijkt me wel duidelijk ja, net als de buitenspelregel. De vele discussies erover geven al aan dat die niet werkt op dit moment. Opzet is moeilijk aan te tonen, een doelpunt “per ongeluk” voorkomen is ook een doelpunt voorkomen.
Zaken als niet-speelbare stukken expres aanraken vallen potentieel onder ‘hinderen van de tegenstander’, met de gebruikelijke mogelijkheden (waarschuwing, tijdstraf, partijverlies etc)
In de wedstrijd Feyenoord tegen PSV schoot de betreffende Feyenoordspeler op doel. Daar zat een elleboog van een PSV-er tussen en volgens de regels is dat dan een penalty.
De KNVB heeft inmiddels laten weten dat men het geen penalty vond en dat de scheidsrechter het dus niet goed had gezien…
In de spelregels van de KNVB staat: Hands houdt in dat de speler de bal opzettelijk met de hand of arm speelt of raakt. Maar ook: Het criterium is niet het opzettelijk spelen van de bal, maar dat hierdoor een duidelijke scoringskans of doelpunt wordt voorkomen. Dat laatste leek mij zondag bij Feijenoord-PSV het geval.
Mijn tegenstander speelt bijvoorbeeld Pg1-f3, drukt dan de klok in (waarmee de zet voltooid is), en grijpt dan nogmaals zijn eigen paard op f3, dat al recht staat, om het nóg rechter te zetten.
Is hij dan verplicht om na mijn tegenzet, bijvoorbeeld Pb8-c6, een zet met het paard op f3 te spelen? Dat stuk heeft hij immers aangeraakt.
Deze situatie kom ik in de praktijk vaak tegen. Je ziet het overal. Ook iemand als Nakamura doet het vaak, zoals in allerlei filmpjes op YouTube is te zien.
Het staat allemaal in het FIDE Handbook, art. 4.2-4.4: ‘if the player having the move…‘ Als je dus niet aan zet bent, heeft het aanraken van stukķen geen betekenis, behalve dat het als hinderen van de tegenstander zou kunnen worden gezien. Als dat één keer gebeurt, onmiddellijk na het indrukken van de klok, zou je je kunnen afvragen of het protesteren bij de wedstrijdleider niet veel meer hinder oplevert dan de overtreding zelf; voor jezelf, maar ook voor je tegenstander. Als iemand er een gewoonte van maakt, vermoed ik dat een wedstrijdleider in eerste instantie de tegenstander vriendelijk zal vragen om dat niet meer te doen. Een zenuwwtrekje moet je niet gelijk gaan bestraffen. Bij herhaling zal vermoedelijk een waarschuwing volgen, en pas daarna zwaardere middelen.
Neen