Europees Teamkampioenschap
Het Europese Teamkampioenschap voor landen aangesloten bij de Europese schaakbond is een 9 ronden open Zwitsers toernooi. Het vindt plaats in Budva (Montenegro) en startte op zaterdag 11 november. De slotronde is gepland op 20 november. Nederland doet mee met een dames- en een herenteam. Helaas kon onze sterkste speler, Anish Giri, niet meedoen omdat hij deelnemt aan de Sinquefield Cup in St. Louis (van 19/11 tot en met 3/12).
1e Ronde
Heren: Zwitserland – Nederland 1 – 3
Foto: Mark Livshitz
Ons team scoorde een ruime overwinning op het op papier zwakkere Alpenland. Maar in zekere zin was dat meer geluk dan wijsheid. Zowel Jorden als Max kwamen beiden verloren te staan. Maar hun tegenstanders waren zo bereidwillig om hun goede stellingen te verkwanselen. Die kans lieten de onzen niet glippen!
Bij Jorden ging het aanvankelijk mis na het twijfelachtige 20. … Pc5?! Met dit schijnoffer verliest zwart geen stuk, maar zijn stelling werd er bepaald niet beter op. Vervolgens had wit zijn loper actief mee kunnen laten doen door op de 25e zet c4 te spelen. Maar hij koos voor het minder sterke 25. b4.
De echte misser van wit kwam daarna op de 26e zet. Na 26. The1? trekt zwart de stelling weer gelijk. Vervolgens verknalde wit zijn stelling met 34. f3?
Ook bij Max ging het op een zeker moment niet geheel naar wens. Zwart leverde een kwaliteit in, maar daarvoor had hij wel voldoende compensatie in de vorm van het loperpaar (geeft men afhankelijk van de stelling de waarde van een pion) en een extra pion. Onderstaande stelling ontstond na de 18e zet van zwart.
Wit speelde hier 19. Dc2?? Het is een ernstige fout. Heeft Max de reactie van zwart over het hoofd gezien of ergens anders een misrekening gemaakt? Ik heb geen idee. Maar het zwarte antwoord 19. … Lh3 is bijzonder vervelend. Ik geef die zet niet eens een uitroepteken omdat een matdreiging zo voor de hand ligt. Daarna staat wit verloren. Veel sterker was 19. d5! Maar ook in deze partij kregen we een herkansing. Eerst gaf zwart het grootste deel van zijn voordeel weg met 21. … Lxd4+? en daarna ging het van kwaad tot erger met 22. … Lc5?
De beide andere partijen eindigden waar ze min of meer waren begonnen: met een gelijke stand. Daar viel niet zo veel te beleven.
Dames: Kroatië – Nederland 0 – 4
Vooraf was het Nederlandse team veruit favoriet om deze ontmoeting te winnen. Het ratingverschil tussen onze dames en die van Kroatië was te groot. De dames maakten de verwachtingen volledig waar.
De nieuwe drager van de Max Euwe-ring Peng, behaalde een zeer regelmatige overwinning. Bij Machteld ging het tot ongeveer de 32e zet gelijk op, maar daarna kantelde de partij in haar voordeel en was de overwinning geen moment meer in gevaar. Ook Anna-Maja boekte een regelmatige zege.
Blijft over Eline. Bij haar is er altijd spektakel. Het is soms een tikkeltje ongepolijst. Ook nu weer. De beoordeling ging diverse keren heen en weer. Maar haar partijen zijn altijd bijzonder interessant en ademen vechtlust!
Tot ongeveer de veertigste zet kon het nog alle kanten op gaan. Maar vervolgens ging het dan toch fout voor de witspeelster en kon ook Eline het volle punt scoren. Hieronder vindt u de partijen van de andere dames.
2e Ronde
Heren: Nederland – Griekenland 2½ – 1½
De tweede ronde tegen Griekenland was een tikkeltje matte vertoning. Max speelde al heel snel remise. Maar ook in de partijen van Benjamin en Lucas gebeurde niet zo veel. Het vuurwerk kwam van Jorden. Na een Franse Winawer ontstond een uitermate boeiend en lastig te beoordelen gevecht.
Jorden speelde het zeer scherp met 7. Dg4. Wit sprokkelde twee pionnen op de zwarte koningsvleugel en zwart pakte elders materiaal terug. 10. Dd3 is minder gebruikelijk. In deze stelling kiest men veel vaker voor 10. Pe2. Het echte nieuwtje kwam pas op de 17e zet van zwart met 17. … 0-0-0?! waar twee andere partijen eerder verder gingen met 17. … Tc8. Aan die laatste zet geeft de computer ook de voorkeur. Vanaf dat moment had Jorden het beste van het spel. U kunt het allemaal nog naspelen via de viewer hieronder. Ik heb aantekeningen bij Jorden’s partij gemaakt.
Dames: Azerbeidzjan – Nederland 2½ – 1½
Foto: Niki Riga
Als ‘beloning’ voor de prima eerste ronde kreeg het damesteam nu een zeer sterke tegenstander voor de kiezen. Het verschil kon haast niet groter zijn. Op rating waren we in elke partij duidelijk de mindere van Azerbeidzjan.
Zo bekeken is de voor haar doen wat tamme remise van Eline helemaal niet verkeerd. Er gebeurde niet zo veel en dus werden de puntjes gedeeld.
Bij Machteld ging het vanuit een Schotse opening (vier paarden met g3) heel lang gelijk op. Totdat beide dames na de 52e zet van wit de volgende stelling bereikten. Na 52. … a4 zou de stelling nog steeds in evenwicht zijn. Maar in plaats daarvan blunderde zwart met 52. … La3?? Wellicht leuk om zelf eens te kijken wat er mis is met deze zet na 53. Ta7. En wat het verschil is met de loper op c1.
Het verschil zit hem in het feit dat de zwarte loper geen controle meer uitoefent over het veld g5. Na 52. … La3?? is 53. Ta7 dodelijk! Er volgde 53. … Txg6 54. Kf5 Th6 (stond de loper nog op c1 dan was nu Tg5+ mogelijk!) 55. Ta8+ Kh7 56. Pf6 Kg7 57. Ta7 Kh8 en de zwarte koning zit in een matnet, waar ze alleen maar uit komt door materiaal te offeren.
De rest is niet moeilijk: 58. Ke6 Lf8 Wat anders? 59. Kf7 a4 60. Ta8 en opgegeven. Bijzonder scherp gezien van Machteld! Helaas was hiermee de koek op voor onze dames.
Onderstaande stelling ontstond na 18. … Tfe8 in de partij tussen Anna-Maja en Mammadova. Wit speelde hier het voor de hand liggende 19. Lg5?? Het is helaas een blunder. Wat zag Anna-Maja over het hoofd?
Ook in het vervolg had ze nog wat meer tegenstand kunnen bieden, maar uiteindelijk moest ze berusten in haar lot.
Ook bij Tea (met zwart) ging het helemaal mis. Zie onderstaande stelling. Wit speelde hier 27. Ld4?? Het is een blunder. Veel sterker was 27. g5! en zwart staat verloren. Maar dan moet je wel zien waarom Ld4 fout is.
Op zich staat de loper natuurlijk prima op d4. Maar wat wit over het hoofd zag is dat er nu een probleempje is met de witte dame op f5. Hoe had Tea de witte fout kunnen afstraffen?
Enfin, vervolgens werden er nog meer fouten gemaakt, maar trok zwart uiteindelijk aan het kortste eind. U vindt hieronder alle partijen.
3e Ronde
Heren: Israël – Nederland 2 – 2
Benjamin koos voor een super solide variant van het Nimzo Indisch. Maar vanaf de 18e zet bracht hij zichzelf in de problemen. In onderstaande stelling ging er nog meer mis.
Zwart speelde hier 24. … Pd7 waar 24. … De4 25. Dxe4 Pxe4 26. c5 a6 27. f3 Pg3 28. Lc4 Pf5 een stuk beter en actiever was. Vanaf hier kwam Benjamin er niet écht meer aan te pas.
Jorden keek ook tegen een d4-opening aan en verdedigde zich met de Tarrasch-verdediging. Dat ging redelijk goed totdat hij 19. … Df5? speelde. Daar had het meer ingetogen 19. … De7 de voorkeur. Wit kreeg de betere stelling, maar deed het op zijn beurt weer niet helemaal correct. In de volgende stelling ontstond een interessant moment. Jorden speelde hier 28. … Ph5?
Veel sterker was hier 28. … d4! Zie daarvoor de analyse. Zoals het nu ging kwam hij minder te staan, maar zijn tegenstander verspeelde het voordeel en toen was een puntendeling de juiste uitslag. Liam speelde een evenwichtige partij tegen Postny. Dan is een remise het logische resultaat.
Nederland stond op achterstand en dus moest Max de zaak recht trekken. Dat ging zeker niet zonder slag of stoot. Maar rond de dertigste zet begon zijn tegenstander fouten te maken. Max profiteerde er na nog wat wederzijdse onnauwkeurigheden optimaal van en haalde het volle punt binnen en redde daarmee een gelijkspel.
De heren bezetten nu een gedeelde 4e plaats in de rangschikking.
Dames: Nederland – Turkije 3½ – ½
Na de nederlaag van gisteren moest Nederland aantreden tegen een zwakkere tegenstander. En dus haalden de dames weer eens stevig uit! De tegenstander van Anna-Maja kwam met een vreemde opzet voor de dag. Een soort van Pillsbury aanval in de voorhand. Of moeten we het een mislukte London noemen? Enfin, Anna-Maja kwam al snel prima te staan. Maar toch ging er nog iets verkeerd. Nou ja ‘iets’ meer dan dat. Zie onderstaande stelling.
De loper op g6 kan geen kant meer op. Als wit hier 19. Lxe4! had gespeeld, waren de rapen gaar geweest voor zwart. Maar dat deed ze niet. Ze speelde het moeilijk te begrijpen 19. Pxe4? In plaats van een duidelijke winststelling voor wit, kreeg zwart een voordeel in de schoot geworpen. Er volgden nog meer onnauwkeurigheden, maar uiteindelijk wist Anna-Maja de zaak om te buigen naar winst.
Machteld speelde een lekker kort partijtje. Zie onderstaande stelling.
Wit staat duidelijk beter. Maar zwart zag hier toch iets over het hoofd. Ze speelde 20. … Pb4?? Ziet u hoe zwart op slag verliest?
U vindt nog wat andere varianten bij de partij.
Peng speelde een variant van het Frans en stond tijdenlang iets minder. Onderstaande stelling ontstond na 41. … Td8. Inmiddels is daarmee de stand volledig in evenwicht. Maar wat deed wit?
Wit speelde hier 42. Txa5?? Ik heb geen idee hoever ze hier rekende. Maar mogelijk stopte ze met rekenen na 42. … Txd4 43. a7. Wellicht heeft ze gedacht: zwart gaat terug met de toren en ik haal een dame. Die neemt ze van het bord en ik heb twee torens voor een dame en een extra vrijpion. Zoiets is minstens remise. Maar…?? Zwart ging helemaal niet terug met de toren! Ze speelde ijskoud 43. … Dg3. Er volgde nog 44. a8D Td2 en wit gaat mat. Zelfs haar hele hebben en houden er aan geven helpt niet meer.
Eline speelde een nogal onregelmatige partij. Beiden speelsters maakten diverse fouten. Uiteindelijk eindigde de partij in remise. U vindt hieronder de partijen uit de derde ronde.
De dames staan op een gedeelde 7e plek.
Uitslagen en standen
Tijdcontrole:
- 90 minuten voor 40 zetten, vervolgens 30 minuten voor de rest van de partij met een increment van 30 seconden vanaf de eerste zet.
Leuke stelling bij Eline in de derde ronde!
[pgn] [FEN "2kr4/ppqb2p1/1b5p/1P1pp2P/Q2pp1P1/7B/2P1N1K1/R1B2N2 w - - 0 27"] [/pgn]
Foutenfestival met ook leuke stellingen in 365chess.com/game.php?gid=2596819
Op 20ste zet verzuimt wit mat in 3 te geven.
Het door Tal hier gespeelde 10.Kd1 staat niet in de zesde druk uit 1965 van het Nederlandse Euwe-deeltje, dat alleen 10.Pe2 vermeldt en dat met !. Wél in dat deeltje 8 in de variant met de zwarte extrazet f7-f5 11.Kd1 voorzien van !, zijn aanbeveling in het toernooiboek van Den Haag – Moskou 1948, door Tal 2x tegen Botwinnik toegepast. In het boek van Keres uit 1969 Spanisch bis Französisch (“unter Mitarbeit von Alexei Suetin und Iwo Nei; Redaktionsschluß 1.9.1968”) is 10.Kd1 (“Eine Empfehlung des Exweltmeisters Euwe”) hoofdvariant. De hier door Tal gespeelde al eerder bekende sterkste zet 15.Ld3 waarmee Wit aan de pluskant blijft, staat er niet in, 15.Lb5+ in plaats daarvan.
1968 was het jaar van de onterechte rehabilitatie van 15.Lb5+, die begon met de ontdekking – voor de computer niet moeilijk, de mens moet het maar zien! – door chessgames.com/perl/chessplayer?pid=29349 op z’n ouwe dag (15… Pc6 16.Pxc6 a6 17.La4 Ld7 gold tot dan als goed) 17.Dh4!!. Zwart moet 16… Ld7 doen (“nicht ganz klar” – Keres; “equality” – The French Defence 1975 van Gligoric en Uhlmann), de Losbladige van maart 1968 geeft 15.Lb5+ een ! en suggereert na 16.Pxc6 Ld7 “17.Pxa7 Txa7 18.Lxd7+ Kxd7 19.Dg7 gevolgd door het oprukken van de h-pion.” Die variant is voor Wit hopeloos verloren, Wit moet 18.Ld3 doen en dat is in het grensgebied van iets tot positief beter voor Zwart. Begin jaren ’70 was ik erg onder de indruk toen iemand mij de ontdekking toch maar door een door hem ‘zwak’ genoemde clubgenoot toonde, namelijk 17.Pe5 Lxb5 18.Pxf7, maar ook dat blijkt bij nader inzien iets tot positief beter voor Zwart chessbites.com/Games.aspx?d=koQQLZrLQ (26… d3 -+).
Van het uitroepteken voor 10.Ke2 in de Losbladige van 1952 had Euwe na chessbites.com/Games.aspx?d=ACoQxLr zijn bekomst. Op de partijzet 16… Tb8 geeft mijn computer 17.Pg6 fxg6 18.Dc7 =. Lothar Schmid gaf 16… a6 17.La4 d3 als -+, de computer geeft 17.Lxc6+ bxc6 18.Dh4 = (18… Ta7? 19.Pxc6 Td7 20.Df6 Tg8 21.Te3!! +-). 16.Te1 Ld7! 17.Pxf7 Txf7 18.Dg8+ Ke7! (18… Tf8 19.Txe6+ =) 19.Dxa8 d3! en Zwart staat op z’n minst iets beter.
Jammer dat de links onder het diagram activeerbare Toggle Engine geen indicatie geeft van tijd en diepte.
PS! Links naar chessbites uit eerdere jaren bieden helaas niet meer de toen bedoelde inhoud.
“uitroepteken voor 10.Kd1 in de Losbladige van 1952″ natuurlijk.
Vandaag is de zwartspeelster 41 geworden.
En wie weet het stuk van Tim Krabbé ‘Schaakmeesters als cartoonisten’ terug te vinden?
Bedankt voor je verslag, Michel! Zowel Heren als dames vandaag een pittige 4e ronde!
Graag gedaan! Ik hoop nu maar dat ik niemand tekort heb gedaan. Zoveel partijen dan moet je keuzes maken. Zoals bij de stelling die Dimitri gaf. Inderdaad niet alledaags en over die partij kun je diverse velletjes a4 vol schrijven. Daar geveurde heel veel. Tot aan de op een na laatste zet aan toe. Daar had zwart La6 kunnen doen met goede winstkansen.
Het Euwe-zetje 10.Ke1-d1 tegen de Franse ‘poisoned pawn’ heeft een lage computerwaardering, is bij de zwarte extrazet f7-f5 zoals in twee partijen Tal – Botwinnik uit 1960 resp. 1961 sterker dan zonder.
Vorig jaar kreeg ik in de Franse eerste klasse ook 10. Dd3 tegen me. Volgens mijn tegenstander, 200 elopuntjes meer, speelt men dit om de lopers ruimte te geven. Niet gehinderd door enige kennis van zaken sloeg ik gewoon op e5 en kreeg binnen de kortste keren een gewonnen stelling (die ik vervolgens in één zet om zeep bracht). Ze mogen dat vaker tegen me doen.
Jorden heeft eerder 10.Dd3 gespeeld chessgames.com/perl/chesslike.pl?gid=2326159
12… De4!?
Nog meer partijen van Jorden met 10.Dd3 gezien.
Ook Warmerdam, Schoppen en Beerdsen hebben het gedaan.
Schaaksite 6 juni 2011, Begrijp wat u doet: Franse structuren 3 “10.Pe2 Gedwongen.”