Recensie: King’s Anti-Sicilians for Black
1.e4 Gelukkig, vandaag geen slaapverwekkend Londen-systeem. Laten we wit eens goed aanpakken met het Siciliaans.
1…c5 2.c3 Oh nee, niet wéér de Alapin-variant. Al mijn voorbereiding op een spannende Siciliaan kan weer de prullenbak in…
Komt dit scenario u bekend voor? U hebt de nodige uren besteed aan het bestuderen van alle scherpe voortzettingen die in bijvoorbeeld de Najdorf-variant kunnen ontstaan en dan komt wit met de zoveelste anti-Siciliaan op de proppen. Geen scherpe open Siciliaan en toch weet wit met een voordeeltje uit de opening te komen. Sterker nog, als zwart niet oplet, kan het alsnog gauw gebeurd zijn.
Maar wat te doen met al die verschillende zijvarianten die wit kan kiezen tegen het Siciliaans? Daarvoor heeft grootmeester Daniel King met zijn nieuwste boek King’s Anti-Sicilians for Black een oplossing. Middels de nodige jaren ervaring met scenario’s zoals het bovenstaande heeft hij een repertoire ontwikkeld waarmee zwart vol vertrouwen de strijd kan aangaan wanneer wit kiest voor een van de vele zijvarianten van het Siciliaans, zoals de Rossolimo-variant, het gesloten Siciliaans, het Morra-gambiet, noem maar op.
Een kleine kanttekening hierbij. Het repertoire dat door King wordt voorgesteld, is bedoeld voor spelers die normaliter 2.Pf3 beantwoorden met 2…Pc6. Het boek sluit hiermee perfect aan op zijn vorige boek King’s Kalashnikov Sicilian, waarover u hier een recensie kunt vinden. Net als dat boek is dit boek, uitgegeven door New In Chess, oorspronkelijk gebaseerd op een Chessable course. De praktische aanpak die in King’s Kalashnikov Sicilian wordt voorgesteld, vindt u ook nu terug. Dat wil zeggen, in het eerste deel van het boek volgt een serie modelpartijen waarin de verschillende varianten voorbijkomen. Volgens King is dit de geijkte manier om de onderliggende strategie achter de opening onder de knie te krijgen. In het tweede deel van het boek bespreekt King zijn repertoire tegen de verschillende varianten, beginnende bij de Rossolimo-variant, om uiteindelijk te eindigen bij de meer obscure varianten, waaronder 2.Pa3.
Over al die zijvarianten, dat blijken er best nogal wat te zijn. Genoeg voor King om 280 bladzijden mee te vullen. Waar King’s Kalashnikov Sicilian handig gebruik maakt van heldere thema’s zoals de ‘Bad Bishop Bounce’, de ‘Breakout Bishop’ en ‘Liberation Station’ om de openingsconcepten in de Kalashnikov te onthouden, is dat met de grote verscheidenheid aan anti-Sicilianen minder vanzelfsprekend. Eén duidelijk thema komt wel prominent terug: the Trojan Horse, oftewel het paard dat zwart naar d4 speelt. Dit paard biedt vaak een aanknopingspunt voor het zwarte tegenspel. De volgende modelpartij geeft een goed voorbeeld van hoe zwart volgens King de Rossolimo-variant het beste kan aanpakken.
Karjakin, Sergey – Topalov, Veselin
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6
Dit is King’s aanbeveling tegen de Rossolimo-variant. Het idee achter deze zet is dat wit niet in de gelegenheid wordt gesteld om een sterk centrum met c3 en d4 op te zetten.
4. Pc3 g6 5. Lxc6
Hier zijn 5.0-0 en 5.e5 goede alternatieven die door King in zijn repertoire besproken worden.
5… dxc6
Door terug te slaan met de d-pion kan de witveldige loper snel worden en ontwikkeld en maakt zwart zich op voor tegenspel via de halfopen d-lijn.
6. h3 Lg7 7. d3 O-O 8. Le3 b6 9. Dd2 e5
Als wit e4-e5 niet doorzet, claimt zwart ruimte in het centrum. Op 10.Pxe5 volgt 10…Pxe4, wat prima is voor zwart.
10. Lh6 Dd6 11. Lxg7 Kxg7 12. O-O-O
Door lang te rokeren verscherpt wit het spel. De praktijk heeft uitgewezen dat zwart voldoende tegenwicht heeft in het centrum en dat zijn koning veilig staat.
12… a5 13. g4 a4 14. Pe2 Ta7
Een ongebruikelijk plan van Topalov. Zwart kan ook meer voor hand liggend spelen met 14… b5 15. Pg3 b4 16. Dg5 Te8 17. Pd2 a3, Shirov – Leko, Dortmund 2002, gewonnen door zwart.
15. Pg3 Te7
Het idee achter deze manoeuvre is dat de e-pion wordt gedekt en dat de toren een handige verdediger blijkt te zijn op de zevende rij wanneer wit vol op de koningsaanval speelt.
16. g5
Het paardoffer is zeker een zet om rekening mee te houden: 16. Pf5+ gxf5 17. gxf5 Dit ziet er gevaarlijk uit, maar zwart verdedigt zich met 17… Pg8! Het paard dekt f6 en h6 en biedt de koning bescherming. 18. Thg1+ Kh8 19. Tg4 f6 Zwart heeft alle potentiële zwakke velden gedekt en is veilig.
16… Pe8 17. Dc3
17. Tdg1 a3 18. b3 f6 was een betere optie voor wit, maar met zijn laatste zet probeert zwart de zwakke velden op de f-lijn uit te buiten.
17… Pc7 18. Tdf1
Om de potentieel zwakke f-pion te dekken, maar deze passieve zet geeft aan dat het de verkeerde kant op gaat voor wit.
18… Pb5 19. Dd2 a3
Hiermee creëert zwart zwaktes rondom de witte koning.
20. b3 f6 21. c4
21. gxf6+ Txf6 22. Pe1 Dd4 en wit zit in de problemen.
21… Pd4
Het Trojaanse paard! Vaak eindigt er een zwart paard op d4, soms via Pg8-f6-g4-h6-f5-d4, anders via Pg8-f6-d5-c7-e6-d4 en in deze partij via b5.
22. gxf6+ Txf6
Vanaf hier is er praktisch geen houden meer aan.
23. Pe1 Pf3 24.De3 Pxe1 25. Txe1 Tef7 26. Thg1 Tf3 27. Ph5+ Kh8 28. Dh6 Dxd3 29. Te3 Txe3 30.
fxe3 Dc3+ 31. Kd1 Da1+
En hier gaf wit op. Na 32. Ke2 Db2+ 33. Kd1 Db1+ 34. Kd2 (34. Ke2 Dc2+ 35. Ke1 Df2+ en zwart wint materiaal.) 34… Tf2+ 35. Kc3 Dc2# staat wit zelfs mat.
Over King’s keuze tegen de Alapin-variant (2.c3) heeft hij naar eigen zeggen veel opmerkingen ontvangen, die niet uitsluitend positief zijn. Zwart geeft namelijk met 2…e6 wit de keuze om over te stappen naar de doorschuifvariant van het Frans. Wacht even, zwart wil toch Siciliaans spelen, geen Frans? King kan zich in het commentaar vinden, maar weerspreekt dit door aan te geven dat zwart na 2.c3 sowieso niet zijn gewenste open Siciliaan krijgt en dat de reguliere antwoorden 2…d5 en 2…Pd5 wit teveel in de kaart spelen. Met 2…e6 blijft er meer dynamiek in de stelling behouden. Deze partij van Carlsen toont aan wat hij bedoelt.
Kosteniuk, Alexandra – Carlsen, Magnus
1. e4 c5 2. Pf3
2. c3 e6 3. d4 d5 4. exd5 exd5 5. Pf3 is de zetvolgorde die in het repertoire wordt behandeld. Merk op dat met 4.e5 de doorschuifvariant van het Frans op het bord staat.
2… e6 3. c3 d5 4. exd5 exd5 5. d4 Pc6
King’s hoofdvariant tegen de Alapin.
6. Lb5 Ld6 7. O-O Pf6
7… Pe7 8. dxc5 Lxc5 9. Pbd2 O-O is standaard en prima speelbaar voor zwart. De tekstzet is iets aanvallender.
8. dxc5 Lxc5 9. Pd4 O-O
9… Ld7 10. Te1+ is beter voor wit. De stelling na 9…0-0 wordt uitgebreid behandeld in het repertoire.
10. Le3
Dreigt op c6 te slaan, gevolgd door slaan op c5. Het alternatief 10. Pxc6 bxc6 11. Lxc6 Pg4! is zeer goed voor zwart.
10… Dd6
Een standaardzet in dit type stelling, waarmee zwart een belangrijke diagionaal claimt. 10… Pg4 is zoals King aantoont nog sterker.
11. h3 Lb6 12. Pd2 Pxd4
12… Lc7 13. P2f3 Te8 is ook mogelijk, met druk.
13. cxd4
13. Lxd4? Lxd4 14. cxd4 Db4 verliest een pion.
13… Lf5
Merk op dat de zwarte lichte stukken duidelijk beter gepositioneerd zijn dan die van wit.
14. Pf3 Tac8 15. Ld3 Pe4 16. Db3 Tce8 17. Pe5 f6 18. Pf3
De paarduitval heeft weinig effect gehad. Met de witte dame op de damevleugel onderneemt zwart nu actie op de koningsvleugel.
18… g5 19. Tfc1 h5 20. Pd2 Kg7 21. Lxe4
Dit versnelt de zwarte aanval juist.
21… Lxe4 22. Pxe4 Txe4 23. a4 Tf7 24. Tc8 Lc7
25. Tc1
25. g3 h4 en de koningsstelling wordt opengebroken.
25… Dh2+ 26. Kf1 Lf4
26… Dh1+ 27. Ke2 Dxc1 wint de toren, maar Carlsen heeft iets anders gespot.
27. Dxd5 Dh1+ 28. Ke2 Dxg2 29. Kd1 Df3+ 30. Kc2 Txe3 31. fxe3 Dxd5 0-1
De volgende partij geeft een goed voorbeeld van hoe zwart de typische betonnen stelling van wit aanpakt die in de meer gesloten structuren kan ontstaan.
Rahman, Mohammad – Giri, Anish
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3
Wit stelt d2-d4 uit en houdt zwart in het ongewisse. Wordt het een open of een gesloten Siciliaan? Op 3…g6 kan wit 4. d4 spelen, waarna na ruil op d4 de drakenvariant op het bord staat. Aangezien deze variant ook het nodige huiswerk vereist, heeft King een praktisch alternatief.
3… e5 4. Lc4 Le7
4… Pf6 5. Pg5 is ongelukkig voor zwart, daarom moet de loper eerst worden ontwikkeld.
5. d3 d6 6. Pd2
Wit wil het paard omspelen om d5 nog steviger in handen te krijgen. 6.0-0 is het alternatief.
6… Pf6 7. Pf1 Lg4
Deze kenmerkende loperuitval komt in King’s Kalashnikov terug als de ‘Poke’. Wit wil zijn dame niet naar d2 spelen, maar het opspelen van de f-pion verzwakt de witte koningsstelling lichtjes.
8. f3 Le6
Dit is dé plek voor de loper, waarmee d5 wordt gedekt en na ruil op e6 de pion de belangrijke velden d5 en f5 dekt.
9. Pe3 O-O 10. Pcd5
10. O-O Tb8 wordt door King in het repertoire behandeld.
10… a6 11. c3
Op 11.a4 volgt 11…b5 of 11…Pb4 met tegenspel.
11… b5 12. Pxf6+ Lxf6 13. Ld5 Dd7
Deze stelling lijkt op een anti-Marshallvariant van het Spaans, waarbij in dit geval de pion op f3 de witte dame in de weg staat en de a7-g1 diagonaal is verzwakt.
14. O-O Tab8 15. Ld2 Lg5
De ‘Breakout Bishop’! Deze loperzet komt veelvuldig terug in de Kalashnikov. Met deze zet vecht zwart over de controle van d5.
16. Pf5 Lxd5 17. Lxg5 Le6 18. Pe3 f6 19. Lh4 d5
Zwart heeft inmiddels een behoorlijk ruimtevoordeel opgebouwd en zet nu door.
20. exd5 Lxd5 21. Lf2 Tfd8
De druk op de d-lijn wordt opgebouwd en wit heeft geen tegenspel.
22. De2 Lf7 23. Pc2 Lg6 24. Pe1 Dd5
24… Lxd3 25. Pxd3 Dxd3 26. Dxd3 Txd3 27. Lxc5 zou het wit een stuk eenvoudiger maken om de stelling te verdedigen. Zwart houdt de druk erop.
25. Le3 Tb7 26. f4
Een vrij kansloze poging om alsnog tot activiteit te komen.
26… exf4 27. Txf4 Te7 28. Df2 Tde8 29. c4 bxc4 30. dxc4 De6 31. Ld2 Pd4
De zwarte stukken staan superieur. Ook een kwaliteitsoffer kan wit niet redden.
32. Txd4 cxd4 33. Dxd4 Td7 34. Dc3 Ted8 35. Pf3 Td3 36. Te1 Dd7 0-1
Zo heeft King voor elke zijvariant tegen het Siciliaans een passend antwoord. Wat opvalt is dat zwart in alle gevallen dynamisch en praktisch tegenspel krijgt. Dat gaat soms ten koste van een pion of zelfs meer, waarbij de compensatie niet altijd even vanzelfsprekend is. King’s advies is om vooral de varianten uit te proberen. Daarvoor vereisen sommige van zijn suggesties wel wat meer studie. Met name de varianten tegen de Alapin, waarin zwart de switch maakt naar het Frans, laten zich niet uit zichzelf spelen. Daarentegen valt er vanuit psychologisch oogpunt zeker wat voor deze keuze te zeggen. In plaats van een rustige Alapin wordt wit opeens geconfronteerd met een potentieel scherpe tegenaanval.
Conclusie
Liefhebbers van het open Siciliaans worden op clubniveau regelmatig geconfronteerd met een van de vele anti-Siciliaanse varianten. King laat met zijn nieuwste boek zien dat er ook in deze varianten nog genoeg te halen valt voor zwart. Met praktische aanbevelingen en een dosis humor presenteert hij een repertoire waarbij dynamisch en actief tegenspel centraal staat. Samen met zijn boek King’s Kalashnikov Sicilian biedt King een volledig repertoire voor het Siciliaans waar menig speler veel plezier aan zal beleven.
King’s Anti-Sicilians for Black
- Auteur: Daniel King
- Publicatiedatum: 6 november 2024
- Aantal pagina’s: 280
- Uitgever: Chessable
- ISBN: 9789083434988
- Sample pages
- Hardcover: €29,95
- eBook: €21,99
- Bestellen
