Schaaksite

The Club Player’s Modern Guide to Gambits

Gambieten spreken tot de verbeelding. In de negentiende eeuw speelde men bijna niet anders, met vooral het Koningsgambiet en het Evans Gambiet als snelle wegen om de koning van de tegenstander naar de strot te vliegen. Dat is allang niet meer het hoofddoel, vertelt Nikolai Kalinichenko al op de achterflap van dit boek. Als redenen om een gambiet te spelen onderscheidt hij:

– een voorsprong in ontwikkeling;

– open lijnen tegenover de andere koning;

– bezetting van het centrum (Blumenfeld Gambiet);

– verhinderen van rokade van de tegenstander (Cochrane Gambiet of Traxler);

– verzwakking pionnenstructuur van de tegenstander (Anti-Moskou-variant);

– een stuk van de tegenstander naar een ongemakkelijke positie lokken (offeren b-pion);

– positioneel voordeel bereiken (Wolga Gambiet).

 

In het boek staan 48 gambieten op 255 pagina’s. Met die constatering loop ik eigenlijk al vooruit op een van de conclusies, namelijk dat het boek niet zelfstandig geschikt is om een gambiet in je repertoire op te nemen. Dat kan ook niet de ambitie zijn van de schrijver en de uitgever. Het is een bonte verzameling, bloemlezing, van wat er op dit gebied allemaal bestaat, een soort encyclopedie van gambieten. Overigens niet compleet, zegt de schrijver, maar met 48 komt hij wat mij betreft behoorlijk ver. Wil je een gambiet serieus gaan spelen, dan heb je een aanvullend boek nodig. Zeker als het op je club bekend is dat je die opening speelt.

Is het boek inhoudelijk dan te mager? Om een proef op de som te nemen, bekeek ik een paar gambieten die ik zelf gespeeld heb.

 

Evans Gambiet

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.b4

De toelichting is dat wit een vleugelpion geeft om twee tempi te winnen en de loper naar a3 of b2 te ontwikkelen. Een degelijk gambiet, Fischer en Kasparov hebben het gespeeld.

4…Lxb4 5.c3 La5 6.d4 d6

Na 6…exd4 7.0-0 krijgt wit compensatie, wordt kort aangegeven. De schrijver geeft twee varianten zonder toelichting plus een illustratieve partij waarin zwart alle pionnen aanneemt, wat niet is aan te bevelen.

7.Db3 Dd7 8.dxe5 Lb6

Beter niet 8…dxe5 9.La3.

Lees meer >

Recensie: A Startling Chess Opening Repertoire New Edition – Baker & Burgess

Op mijn deurmat plofte al een tijdje geleden een boek van uitgeverij Gambit uit Londen met de volgende lange titel: A Startling Chess Opening Repertoire New Edition van Chris Baker en Graham Burgess. De ondertitel belooft veel: A turbocharged modern update of a popular repertoire. Het is duidelijk dat dit boek een nieuwe, geüpdate versie is van een eerder boek, dat een aantal keer is herdrukt. Zoals bekend gaat het zo met veel openingsboeken. Op het moment dat het boek verschijnt is het op sommige punten al weer verouderd. De moderne openingstheorie schrijdt razendsnel voort, overal over de wereld worden partijen gespeeld die veelal in een grote database terecht komen en waarvan veel spelers gebruik kunnen maken. De moderne toernooischaker gaat gewapend met laptop naar toernooien en behalve dat hij gebruik maakt van de database, kan hij met sterke engines checken of de varianten die hij wil spelen wel deugen. Daarnaast een boek biedt echter nog meer hulp!

Om even een idee te geven van wie de auteurs zijn. De één, Chris Baker, is een internationale meester uit Engeland met een enorme schat aan schaakervaring op club- en weekendtoernooi-niveau. De eerste editie van A Startling Chess Opening Repertoire vestigde zijn reputatie als schrijver en bleek buitengewoon populair, meerdere keren herdrukt. Bekroonde auteur Graham Burgess is een Fide-meester en een voormalig kampioen van de Deense regio Funen. In 1994 vestigde hij een wereldrecord voor marathon snelschaken.

Als ik de wervingstekst op de site van de uitgever mag geloven, hebben beide auteurs in dit boek de lezer een hoop werk uit handen genomen. Hun varianten zijn niet alleen gecheckt met de nieuwe generatie computerprogramma’s gebaseerd op neurale netwerken, zoals we kennen van Alpha Zero. Ook heeft een “openingsexpert en uitgever met een schat aan ervaring bij het maken van repertoires” dit boek verder uitgewerkt. Een kleine blik op de drie directeuren van Gambit Publications Ltd levert het volgende lijstje op: GM Dr. John Nunn, GM Murray Chander en FM Graham Burgess. Het ligt voor de hand dat behalve co-auteur Burgess, één van de twee grootmeesters in de staf meegeholpen heeft om dit boek te updaten. Dat geeft het in elk geval een stevige basis. Jammer dat er niet wordt vermeld wie zich daadwerkelijk met dit boek heeft bemoeid…

Het is tijd om een indruk te geven wat de beide auteurs voor ogen stond toen zij het eerste boek schreven in 1998. Na wits 1.e2-e4 worden in principe alle mogelijke openingssystemen onder de aandacht gebracht, tot het Olifantengambiet toe! De auteurs wijken graag zo snel mogelijk af van de hoofdvarianten omdat clubschakers volgens hen dan door teveel theorie moeten ploeteren om zich bepaalde systemen eigen te maken. Burgess geeft de lezer van te voren nog het volgende mee: “So, what is the spirit of this repertoire? I see it as ‘we want to be dangerous’. We shall force the opponent to display good knowledge and decision-making at the board”.

Een paar stereotiepe voorbeelden die ik uit dit boek gefilterd heb:

1) Repertoire tegen 1… e5
Hiervoor wordt gekozen voor de opzet van de Max Lange Aanval. Die komt als volgt op het bord:
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d4 exd4 5. O-O

Lees meer >

Navigating the Ruy Lopez

De Ruy Lopez is natuurlijk een zeer bekende opening die veelvuldig op het bord verschijnt op hoger niveau. Wat is nou fijner dan het ook uitgelegd te krijgen door een absolute wereldtopper. In Navigating the Ruy Lopez is het Fabiano Caruana die de Ruy Lopez haarfijn uitlegt en met een hoop eigen aanbevelingen komt. Samen met IM Oliver Reeh discussieert hij over de vele varianten en mogelijkheden binnen deze opening,

Lees meer >

Bareev’s Exciting Chess Life (boekenrecensie)

Recentelijk verscheen het boek “Say No to Chess Principles!” van Evgeny Bareev. Een primeur in meerdere opzichten. Want hoe vaak hoor je een ex-wereldtopper dit advies geven, laat staan dat hij er een heel boek over schrijft? Maar wie is deze ex-wereldtopper eigenlijk? Bareev is een Russische schaker die opgroeide in de tijd van Boris Gelfand, Vishy Anand en de Nederlander Jeroen Piket. En dat niet alleen, hij heeft ze vaak het leven goed zuur gemaakt; achter het schaakbord wel te verstaan. Hij groeide op in de afbrokkelende Sovjet Unie en leerde goed schaken in de Smyslov-school. Hij was al eens co-auteur van een boek, maar met dit boek bezorgt hij ons tevens een primeur door het helemaal zelf te schrijven. Dat ging niet eenvoudig, zo schrijft hij in het voorwoord, het kostte hem zo’n twee jaar om geïnspireerd te raken. Gelukkig is die inspiratie er ten overvloede gekomen.

Lees meer >

Recensie: Davorin Kuljasevic – Beyond Material

 

Afgelopen donderdag op de clubavond was het weer zo ver. Ik had een pion meer maar mijn tegenstander had me in de houdgreep. Ik kon gaan keepen en dan waarschijnlijk twintig zetten later moegestreden opgeven. Er zat echter ook een zeer speculatief dame-offer in de stelling. Materieel kreeg ik maar een loper en twee pionnen terug, maar daar kwam wel een open stelling bij waarin mijn stukken weer vrij konden gaan dreigen en wie weet combineren.

Lees meer >

Recensie Ivan Sokolov: Chess Middlegame Strategies

Deze recensie gaat over het derde deel uit Sokolovs (inmiddels niet meer zo nieuwe) serie over middelspel: Chess Middlegame Strategies. Voor een recensie van het tweede deel, dat twee jaar geleden uitkwam, zie: www.schaaksite.nl/2018/06/26/boekrecensie-chess-middlegames-volume-2-van-ivan-sokolov/

 

Inhoud

Het derde deel is dikker dan zijn voorgangers en is ingedeeld in zeven hoofdstukken:

1. Karpovs koning in het centrum
2. Geller/Tolush gambiet,

Lees meer >

Boekrecensie – Improve Your Practical Play in the Endgame

Alexey Dreev heeft altijd indruk op me gemaakt. Hij straalt iets krachtigs uit, iets onverzettelijks. De eerste keer dat ik hem in levenden lijve zag, was op een van de prachtige snelschaakmarathons in Dordrecht, ergens in de negentiger jaren. Ik werd toen een beetje fan van hem. Dat was niet direct door zijn sterke spel – ik was nog te jong om dat op waarde te schatten – maar wel door het overhemd dat hij droeg. Het was een overhemd met een extreme tijgerprint en dat was ook in die tijd geen mode. Ik vond het heel bijzonder dat iemand, en dan nog zo’n sterke schaker, zoiets zou kopen. Pas later ging ik zijn partijen graag naspelen. Dreev is voor mijn gevoel een soort sterke uitvoering van de stereotype Russische schaker. Principiële openingen, een solide, positionele speelstijl en een haast feilloze techniek.

Lees meer >

Skaakstikken: voor Friezen en buitenlui

Na het recente verschijnen van nummer 4 van het Friese tijdschrift Skaakstikken is het tijd eens aandacht aan dit blad te besteden. Een blad van Friezen, is dat ook voor Friezen? Bij het eerste nummer dacht ik dat wel, maar Skaakstikken heeft al een ontwikkeling doorgemaakt.

De redactie bestaat uit Harm-Jan Dijkstra, Eelke Heidinga, Jan Hibma, Migchiel de Jong, Dik Kruithof en Dolf Wissmann. De opzet is niet vergelijkbaar met die van een clubblad (bestaan die nog?), maar is meer iets tussen de voormalige bladen Schaakbulletin en Matten. Alleen qua opzet, genoemde bladen konden bogen op een verzameling medewerkers van groot formaat. Alhoewel Kruithof, redacteur van Skaakstikken, ook een van de eerste redacteuren van Schaakbulletin was.

Wat het blad gemeen heeft met Matten, is dat het in hoofdzaak gaat om verhalen. Die zijn overigens wel veel korter dan in Matten, maar dat doet er niet toe. Zelf trekt de redactie zulke parallellen niet. Partijen komen wel in het blad voor, maar alleen als er iets heel bijzonders in gebeurt. Wedstrijdverslagen komen er niet in voor, het is echt een blad voor een groot publiek.

De bedoeling was ieder nummer een thema mee te geven. Voor nummer 4 was dat ‘door de dam(p)kring gaan’, er zouden verhalen in moeten over de relatie tussen schaken en dammen. De redactie kwam echter tot de conclusie

Lees meer >

Over omzwervingen

In ieders schaakcarrière zijn altijd een paar partijen die hem of haar meteen voor de geest komen als diegene terugdenkt, tegelijkertijd met de bijbehorende emotie. Ik voel bijvoorbeeld meteen weer de walging als ik terugdenk aan die partij waar ik net na zet 40 mat in twee over het hoofd zag – waardoor we de match met 5,5-4,5 verloren – of de euforie over de strakke partij die ik won van een voormalig wereldtopper.

Lees meer >

Boekrecensie: Ris verliest niets aan kracht in tweede deel

De pareltjes
We zitten niet verlegen om schaakboeken in deze tijd. Elke week komt er wel weer een zelfbenoemde schaakschrijver naar voren die het zijne van ons spelletje denkt. Dat maakt het des te lastiger om de pareltjes er tussenuit te vissen. Mijn voorstel: beoordeel het boek op de kaft. Goed, misschien niet alléén op de kaft, maar op de esthetische kwaliteiten in het algemeen. Pagina’s vol met varianten?

Lees meer >