Schaaksite

Begrijp wat u doet: Siciliaans: Najdorf 1

Hoofdsystemen

Nadat we in twee afleveringen in algemene beschouwingen het Siciliaans hebben geïntroduceerd, wordt het tijd om iets specifieker te worden. De komende afleveringen zullen in het teken staan van de populaire Najdorf- en Scheveningervarianten. Hoewel het beide afzonderlijke systemen zijn, is er een overlap naar stellingen die vanuit verschillende volgordes kunnen ontstaan. In deze rubriek beperken we ons tot de Najdorf¬variant. Die komt op het bord na de volgende zetten:

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6

 [FEN "rnbqkb1r/1p2pppp/p2p1n2/8/3NP3/2N5/PPP1BPPP/R1BQK2R b KQkq - 0 6,normaal,centrum,"] 

Na 5. … e6 zou de beginstelling van de Scheveninger ontstaan, die later aan bod komt. De tekstzet heeft de naam meegekregen van de Pools/Argentijnse grootmeester Miguel Najdorf. Het oorspronkelijke idee, dat door hem in de praktijk werd getest, is om na 6. Le2 verder te gaan met 6. … e5. De reden om met zwart een pion op e5 te zetten is om ruimte in het centrum te creëren en om ooit tot … d6-d5 te komen, zonder dat wit e4-e5 kan antwoorden. In navolging van de Boleslavsky-variant (1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 d6 6. Le2 e5) kwam men erachter dat het prijsgeven van veld d5 beter niet met een paard op c6 kan geschieden. Najdorf had ontdekt dat het paard veel beter via d7 kan worden ontwikkeld, zodat het later naar b6 kan om aldus de strijd om veld d5 aan te gaan. Het is onmogelijk om in het tijdsbestek van deze rubriek diepgravend in te gaan om de verschillende systemen. Ik beperk me slechts tot het aanstippen van enkele mogelijkheden met globaal gezien een paar achterliggende gedachten.

Begrijp wat u doet: Siciliaans introductie 2

De vorige keer is een begin gemaakt met een introductie over het Siciliaans. Die introductie werd geschreven vanuit het perspectief van de zwartspeler. Zoals aangekondigd zullen we deze keer een “witte bril” gaan opzetten.

Vanaf de eerste zetten (1. e4 c5) kun je eigenlijk al zien dat wit in alle open Sicilianen zijn heil zal zoeken op de koningsvleugel en in het centrum. De strijd ontbrandt meestal snel na de opening omdat zich al spoedig tactische mogelijkheden voordoen. Het is nuttig om een paar “standaardwendingen en aanvalsmanoeuvres” te inventariseren:

A) Combinaties:

• Paardoffer Pc3-d5
• Paardoffer Pd4-f5
• Paardoffer Pd4xe6
• Pionoffers e4-e5

B)Bajonetaanval met g4-g5 gevolgd door:

• Offers op g7
• Diverse andere aanvalsvormen

Begrijp wat u doet: Siciliaans Introductie 1

In deze nieuwe aflevering maken we een begin met misschien wel de meest gespeelde en wellicht ook meest ingewikkelde opening in het hele scala van openingen: het Siciliaans. Vrijwel alle moderne topspelers hebben een variant van het Siciliaans op hun repertoire staan. En ook de voormalige toppers ontkomen er niet aan om zich te bekwamen in deze prachtige maar tevens zo ondoorzichtige opening. Een lastige, misschien zelfs onmogelijke taak voor ondergetekende om daar zodanig structuur in aan te brengen dat een clubschaker goed gewapend ten ijs kan gaan als hij besluit om zich in deze materie te gaan verdiepen. Vanwege het ruimtegebrek is het onmogelijk om alle problematiek te behandelen. Het lijkt daarom raadzaam als de lezer de handboeken en liefst ook met behulp van een databaseprogramma aan de slag gaat om verder wegwijs te worden in dit oerwoud aan varianten.

Begrijp wat u doet: Franse structuren 4

In de vorige drie afleveringen bespraken we stellingen voortkomend uit het Frans. In het eerste deel (onder A) werd de ketenstrijd belicht die ontstaat in de doorschuifvariant (1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5). In het tweede deel (onder B) hebben we onze aandacht gericht op varianten na 3. Pc3.

In deel 3 keken we naar, wat velen de juweel van de Franse verdediging noemen, de Winawervariant die ontstaat na 3. … Lb4.

In dit vierde en laatste deel rest ons nog één speelwijze die ook tot weer heel specifieke stellingsbeelden leidt, namelijk de ontwikkeling van het witte damepaard naar d2.

Begrijp wat u doet: Franse structuren 3

We zijn al twee afleveringen bezig met de problematiek van gesloten stellingen in het Frans. In het eerste deel (onder A) werd de ketenstrijd belicht die ontstaat in de doorschuifvariant (1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5). In het tweede deel (onder B) hebben we onze aandacht gericht op de varianten na 3. Pc3.

We nemen nu de draad op met één van de hoofdlijnen namelijk de zogenaamde Winawervariant die ontstaat na 3. … Lb4.

Schaakstrategie 21

In deze aflevering een paar passages uit

Hoofdstuk 21: Centralisatie

Het is elementair dat een stuk (met uitzondering van de toren!) vanaf een centrumveld meer mobiliteit bezit dan vanaf een randveld. Zo logisch als dit allemaal klinkt, zo moeilijk blijkt de praktijk te zijn. Want hoeveel spelers zijn er niet die tijdens de partij hun centrumstrategie veronachtzamen? In de volgende partij zien we hoe Yusupov het principe van het centraliseren van de stukken consequent toepast, terwijl zijn tegenstander op dit gebied enkele steekjes laat vallen.

Begrijp wat u doet: Franse structuren 2

In de vorige aflevering zijn we begonnen met het bekijken van de problematiek van gesloten stellingen in het Frans. In het eerste deel (onder A) werd de ketenstrijd belicht die ontstaat in de doorschuifvariant (1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5).

Begrijp wat u doet: Franse structuren 1

In de vorige drie afleveringen keken we naar de ketenstrijd en veel van wat daarmee samenhangt in het Konings-Indisch. Het ligt voor de hand om deze lijn door te trekken in een geheel andere opening namelijk in het Frans.

Daar ontstaan in diverse varianten ook pionnenketens, zodat we kunnen bekijken of we de opgedane ervaringen in het Konings-Indisch ook kunnen gebruiken bij de Franse structuren.

Begrijp wat u doet: Konings-Indische structuren 3

We nemen de draad weer op in deze serie waarbij we de vorige twee afleveringen de ketenstrijd in het Konings-Indisch aan een nader onderzoek onderwierpen. We hebben gezien hoe belangrijk het voor beide partijen is om een pionnenopmars voor te bereiden gericht tegen de vijandelijke basis. Wit neemt doorgaans maatregelen om de actie c4-c5 door te zetten, zwart maakt zich op om … f7-f5 eventueel gevolgd door … f5-f4 en … g6-g5-g4 te spelen.

Twee belangrijke positionele aspecten zijn nog niet aan de orde gekomen in ons betoog.

Schaakstrategie 20

In deze aflevering een paar passages uit

Hoofdstuk 20: Ontwikkelingsvoorsprong

Er zijn verschillende oorzaken te geven voor het ontstaan van ontwikkelingsvoorsprong. Zo kan slordig stukkenspel (te snel de dame eruit, of tweemaal met hetzelfde stuk spelen) tot een ontwikkelingsachterstand leiden. Een foutieve ruil kan een andere oorzaak zijn. Euwe gaf in een van zijn leerboeken het verschil al aan tussen het zelf ruilen en het laten ruilen. De speler die zelf een stuk ruilt, brengt in veel gevallen stukken van zijn tegenstander in het spel. Ook kunnen teveel pionzetten desastreuze gevolgen hebben. Dat pionnenroof in de opening een hachelijke aangelegenheid is en materiaalwinst niet zaligmakend is, ondervond ook grootmeester Van der Wiel eens. Hij werd door de Engelse houwdegen Julian Hodgson opgebracht.