Avonturen op het Broekhuis NK 1999 in Rotterdam (1)

Het Deloitte NK 2019 ligt al weer achter ons en het leek een goed idee twintig jaar terug te gaan in de tijd naar het Broekhuis NK 1999, net zoals ze recent deden bij de Tour de France. Dit was de derde Broekhuis-editie van het NK in Rotterdam. Aan onze geïnteresseerde lezers de uitdaging om zelf eens een vergelijking te maken tussen het NK 2019 en NK 1999.
Over het fameuze Broekhuis NK Schaken 2000 zijn op onze site verschillende publicaties verschenen waarop veel reacties kwamen. Aan dit NK ging veel vooraf dat minstens net zo spectaculair was. In deel 1 wordt aandacht besteed aan de strijd tussen Van Wely en Timman, aan het tekenen van de vrede met de KNSB door Van Wely en zijn deelname, na een afwezigheid van twee jaar, aan het NK 1998. In deel 2 de NK’s van 1999.

Deel 1: Het Broekhuis NK 1998

Panfox gaf HSG wederom het nakijken
In de KNSB-competitie van 1998 domineerden Panfox en aartsrivaal HSG waarbij de buitenlandse huurlingen een steeds belangrijker rol speelden. Panfox was in de voetsporen getreden van het vroegere Volmac Rotterdam dat veelvuldig kampioen was van Nederland. (Bijzonder is dat SO Rotterdam, de opvolger van Volmac Rotterdam, recent is opgegaan in SV Krimpen a/d IJssel. De roemruchte club uit Rotterdam waarvoor o.a. Euwe, Timman, Kortsjnoi, Böhm en Corry Vreeken uitkwamen kon het niet meer bolwerken en verdween uit Rotterdam.) HSG, waar ook de Polgars actief waren, snakte naar een titel. Ook in 1998 lukte het HSG niet om in de slotronde Panfox te verslaan. Panfox werd voor de derde maal landskampioen. Van Wely die voor Panfox uitkwam werd in dit jaar zelfs drie keer kampioen (in de Nederlandse, Duitse en Franse competitie)! HSG greep voor de zoveelste maal naast de hoofdprijs.

Bron: Jubileumnummer Schaakmagazine
Hamvraag: Wie won in 1998 de Holle Bolle Gijs Cup?

Loek van Wely wil Jan Timman onttronen
Binnen Panfox was er al langer een strijd gaande tussen Timman en Van Wely om het eerste bord. In de top100 van de wereld wisselden ze vaak stuivertje. Een rating van rond de 2640 leverde in die tijd al een behoorlijke plek op in de top100. Dit leidde er uiteindelijk toe dat er een gesponsorde match kwam over 10 partijen tussen Timman (46 jaar) en Van Wely (25 jaar) om uit te maken wie op dat moment de sterkste schaker was en recht had op het eerste bord. Van Wely wilde de hegemonie van Timman doorbreken en zijn ‘koninkrijk’ overnemen. Op voorhand meldde Van Wely al dat hij de grote favoriet was om deze match te winnen. Hij zou Timman wel eens even mores leren! Voor van Wely was deze match veel belangrijker dan het NK. Het schaakjournaille smulde van de bravoure van deze jongeman waarmee ze hun kolommen ruim konden vullen. De nieuwe suikeroom was deze keer de firma Steijsiger (hypotheken, beleggingen en pensioenen).  Max Pam die in Het Parool een grote schaakrubriek verzorgde, kopte boven een van zijn artikelen:

Het jonge ventje riep zichzelf uit tot grote favoriet
‘Twintig voor mij en tien voor Timman’, zei Van Wely doelend op de dertigduizend gulden aan prijzengeld.

De jonge Van Wely had zich grondig voorbereid op deze match die gehouden werd in het Stadskantoor van Breda. Hij ging meerdere malen per week naar de sportschool. Als de partijen lang zouden duren en hij superfit zou zijn dan zou dit in zijn voordeel zijn. Om deze reden wilde hij ook tien in plaats van acht partijen spelen. Zijn strategie was er mede op gericht zijn veel oudere tegenstander in lichamelijk opzicht uit te putten. ‘Bij lange partijen bezwijkt hij wel’, zei hij tegen een journalist. Daarnaast trainde hij een week met de Russische toptrainer Mark Dvoretsky en schakelde hij een grootmeester in voor het trainen van zijn openingsrepertoire.

Karaktereigenschappen van Van Wely en Timman
De match kreeg veel aandacht in de media. Zo werden bij voorbeeld de karaktereigenschappen van de twee matadors eens op een rijtje gezet.

Loek van Wely: bruisend, geen discipline, conflictueus, killersmentaliteit, avontuurlijk. PSV was zijn favoriete voetbalclub.
Jan Timman: dromer, creatief, romanticus, geen killer, avontuurlijk. Ajax was zijn favoriete voetbalclub.

Prestige, geld en het eerste bord van Panfox
Het ging om prestige, geld en het eerste bord van Panfox. De match eindigde onbeslist in 5-5, beiden kregen de helft van het prijzengeld. De vraag wie de sterkste schaker was bleef helaas nog onbeantwoord. Dan moest de strijd tussen Timman en Van Wely maar worden voortgezet op het NK in Rotterdam. Eerst moest er nog een vuiltje worden weggewerkt tussen Van Wely en de KNSB. In de vorige twee versies van het NK was Van Wely immers niet aanwezig. In 1996 koos hij voor het secondantschap van Kamsky, meldde dit te laat aan de KNSB en kreeg een flinke geldboete. (Nu speelt Van Wely samen met Kamsky op het Hogeschool Zeelandtoernooi in Vlissingen. Wie van de twee gaat het toernooi winnen? Na zes ronden staan ze beiden bovenaan met 5,5 punt en in de zevende ronde moeten ze vanavond tegen elkaar). Van Wely had al eerder restitutie geëist, maar dit jaar kreeg hij eindelijk zijn geld terug. Op zijn vraag welke buitenlanders nu wel of niet aan het NK mochten meedoen kreeg hij (nog) geen afdoende antwoord. Het ging om Ivan Sokolov en Pedrag Nicolic. Van Wely vond dat zij ondubbelzinnig voor het Nederlandse team moesten kiezen, en anders niet mochten meedoen aan het NK.
De KNSB liet in het toernooiboekje blijken dat zij verheugd waren met de deelname van Van Wely na twee jaar afwezigheid. Sipke Ernst en Karel van der Weide hadden zich via de halve finales geplaatst. Dimitri Reinderman kreeg een wildcard voor zijn geweldige prestatie in de B-groep van het Hoogovenstoernooi. Hij boekte tevens zijn derde grootmeesterresultaat.
In totaal deden er 12 deelnemers mee aan dit NK. Van Wely moest het zelfs opnemen tegen zeven ex-kampioenen! Was dit ooit eerder voorgekomen?

Studio Denksport
Het NK werd in 1997 in het Feyenoordstadion gehouden en in 1998 op kantoor van Broekhuis Training aan de Marten Meesweg in een buitenwijk van Rotterdam. Door verhuizing en verbouwing was het eenmalig mogelijk om het NK in het nieuwe hoofdkantoor te herbergen. Hier werden, in een van de leslokalen, ook opnamen gemaakt voor de Teleac-serie Iedereen kan schaken! Graaf Schakula (Hans Böhm) gaf schaakles aan kinderen van de basisschool ‘De Kruidenhoek’. Een geweldige serie die zelfs nu nog wel eens wordt gebruikt. Het bijbehorende tekst- en oefenboek, samengesteld door Cor van Wijgerden, is didactisch nog steeds top en inmiddels een collectors item. Cor van Wijgerden en Cees Noordegraaf waren de samenstellers van deze tv- serie. De bezielende regie was in handen van Jop Pannekoek. Jop had ook ideeën over een tv-programma met de naam Studio Denksport. De NOS zag er helaas niets in.

Het Broekhuis NK van 1998

Bron: Broekhuis Magazine

Het NK 1998 werd beschouwd als het sterkst bezette NK in de geschiedenis. Geurt Gijssen was de toernooidirecteur. Voor Timman was er de uitdaging om voor de tiende keer het NK op zijn naam te schrijven. Van Wely had maar een doel: kampioen worden (en Timman verslaan)! Uiteindelijk ging het NK niet om de strijd tussen Timman en Van Wely maar om de strijd tussen de schakende kaaskoppen (Timman, Van Wely en Piket) en de Bosniërs (Nikolic en Sokolov). De kaaskoppen verloren en Ivan Sokolov werd kampioen. Een enorme teleurstelling voor Van Wely. De term ‘schakende kaaskoppen’ bezigde Hans Ree in de NRC. Gert Ligterink (de Volkskrant) had het over de ‘polderjongens’ die verloren. Timman bleef op negen maal Nederlands Kampioen steken. En dat is nu nog zo. De teller van Van Wely staat nu op acht.
In de eerste ronde al moest Van Wely met zwart tegen Jan Timman. Het werd een spectaculaire partij die Van Wely in 47 zetten won. Een schrale troost voor hem.

De Rotterdamse pionier Tasc
Het dagelijkse schaakjournaal met stellingen en alle partijen werd gemaakt met het Tasc Tournament System. Het Rotterdamse bedrijfje Tasc verzorgde, in samenwerking met Broekhuis Solutions, ook de ‘live’ partijen op internet en op Teletekst. Was best geavanceerd voor die tijd. Reden voor de FIDE om Tasc uit te nodigen om de 33ste olympiade in Elista te verzorgen met partijregistratie, uitslagenverwerking, bulletin-opmaak en internet presentatie!

Landelijke en regionale schaakpromotie

Bron: Broekhuis Magazine

In april 1998 was er de Didacta Beurs met een stand van Broekhuis Training die in het teken stond van schaken. De schaakrobot KEORB had alle tegenstanders verslagen. Toen kwam de aap uit de robot: daar zat Hans Böhm in. Broekhuis heeft de schaakrobot bij meer gelegenheden in het land gebruikt. Het verhaal gaat dat in Venlo Frank Clevers (oud-journalist en oud-voorzitter Limburgse Schaakbond) in de robot zat.
Broekhuis sponsorde niet alleen de NK’s in Rotterdam. Weinigen weten dat zij in die periode met de regiokantoren overal actief waren om schaken te promoten en ook te sponsoren!

Bron: Broekhuis Magazine

Zo werd o.m. het OKU gesponsord en de centrale slotdag van de Limburgse schaakcompetitie met 500 deelnemers en veel nevenactiviteiten. Het damesschaak kreeg een extra impuls door het kandidatentoernooi voor dames in Groningen te steunen, waaraan ook Zhao Qin Peng meedeed. Een jubileum van SMB werd gesponsord met simultaans door Van Wely, Nijboer en Van Mil. Naast het damesschaak kreeg ook de jeugdopleiding aandacht. Op de Erasmus Universiteit werd een schaakolympiade voor studenten georganiseerd. En zo was er meer!

Misschien dat onze lezers dit nog kunnen aanvullen?

Wordt vervolgd.