Ronde 9: geen elektriciteit?

Om kwart voor één viel in ons dorp in Frankrijk de elektriciteit uit. Dat gebeurt wel vaker; de kabels lopen hier nog door de lucht in plaats van onder de grond en dan valt er wel eens een tak op; bos alom en vandaag veel wind. De elektriciteits­maatschappij is er meestal snel bij, ook nu, en na een half uurtje was het probleem opgelost. Dat duurt ook wel eens langer en ik was al bang dat ik het verslag van vandaag op de telefoon zou moeten maken.

Twee van de drie winnaars van vandaag
© Tata Steel Chess Tournament, foto Jurriaan Hoefsmit

De eerste twee uur van deze ronde miste ik de elektriciteit toch wel een beetje, maar dan in de partijen. Veel theorie, bij Svane-Pijpers stond al na een paar minuten een eindspel op het bord en bij Wei Yi tegen Arjun Erigaisi zag het er interessant uit, maar was pas de 22e zet van zwart nieuw. Verder tamelijk rustige stellingen, en geen enkele partij die onmiddellijk uitnodigde tot bespreking. Het eerste interessante moment was in de Nederlandse pot tussen Van Foreest en Warmerdam. De laatste had, net als Jorden in de vorige ronde, een twijfelachtig nieuwtje gespeeld met Pg4, en dat was hem niet goed bekomen. In onderstaand diagram heeft wit net f4 gespeeld, waarop zwart het paard op c3 eraf sloeg. Er was natuurlijk niets mis met het gespeelde Txc3, maar welke zet voor wit was nog sterker?

Jorden ging verder met 21.Txc3 Lb7 22.Ld4 Pxe4 23.Le5 en dat ziet er ook uit als een gevaarlijke aanval, hoewel 23.Dg4 misschien nog sterker was geweest. Zwart heeft een ieder geval een pion als compensatie voor zijn belabberde stelling en had nu de gelegenheid om met 23… De8 24.Tc7 Ld5 zijn boeltje enigszins te organiseren. In plaats daarvan offerde hij met 23… Pxc3?! zijn dame. Wat is nu de winnende zet?

Wit sloeg echter voor de tweede maal ten onrechte op c3 en vond het na 24.bxc3 De8 tijd om remise te maken: 25.Lxg7 Kxg7 26.Dg5+ met eeuwig schaak.

Anish Giri overspeelde Praggnanandhaa Rameshbabu positioneel; ik kan het niet anders zeggen. Na de opening wist Praggnanandhaa te voorkomen dat wit spel op de damevleugel zou krijgen, maar dat kostte hem zelf ook mogelijkheden. Bleef over de koningsvleugel.

Zwart speelde hier 17… e5?, wat na een wit c5 vaak de manier is om die pion te ondermijnen, maar daar heeft wit in dit geval zacht gezegd weinig hinder van, met vier stukken die die pion kunnen verdedigen. Wel geeft hij het veld d4 weg. Als zwart een paard op c4 zou kunnen krijgen, zou het nog wat zijn, maar dat lijkt er niet in te zitten. De engine beveelt 17… f5 18.Pd3 Dd8 aan, en dat ziet er een stuk logischer uit. Wat doet die dame immers nog op a5? Een simpele ziel als ik droomt gelijk van f5-f4, Df6, Ta7 en g5, en pas als alles goed staat e6-e5. Dan doen alle stukken van zwart mee in een koningsaanval. Zo ver zal het natuurlijk niet komen, maar echt gevaar lijkt zwart ook niet te lopen. Enkele zetten later had Giri het misschien iets preciezer kunnen doen:

22.Pxe5 ziet er behoorlijk uit, omdat na 22… Pxe5 23.Ld4 het paard niet naar c4 kan vanwege 24.Lxf6. 22…Pfd7 of Dd8 om dat te voorkomen, falen op 23.e4 – een ander nadeel van 17… e5, de d-lijn is onveilig gebied geworden. Veel sterker was echter 22.Ph4! Een paard op f5 kijkt naar d6 en naar de zwarte koning. 22… g6 23.Pxg6 fxg6 24.Dxg6+ is natuurlijk afgelopen, wit heeft ook nog 24… Kh8 25.Lxd5! gevolgd door c6. Had ik al gezegd dat 17… e5 een beroerde zet was? Nu was na 22… Txe5 23.Ld4 Te7 het grootste deel van wits voordeel verdwenen.

Het slaan op d5 kwam er later toch in, wat leidde tot de volgende stelling:

Wits stelling ziet er nog steeds goed uit, maar na het passieve 29… f6? was de zwarte boedel rijp voor de curator. Met 29… Tae8! 30.cxb7 Dxb7 31.Lxg7 (beter 31.Dc7 of Dc6) 31… Txe3 32.Dc7 Dxc7 33.Txc7 Kxg7 34.Txd7 Te2 35.T7xd5 Tc8 heeft zwart meer dan voldoende tegenspel. De na 29… f6 volgende marteling is in de viewer te bekijken.

Sarana en Keymer speelden volgens de regelen der kunst. Even leek het of Keymer nog wat had, maar Sarana had goed gerekend. Wei en Erigaisi speelden bijna 100% accuraat, maar dat is ook weer niet zo’n uitzonderlijke prestatie als je bedenkt dat twee derde van de zetten al eerder gespeeld was.

Caruana voerde tegen Abdusattorov langzaam de druk op, maar bereikte niet veel, behalve vlak voor het einde.

Hier speelde Abdusattorov 29… Tad8? (29… Dd8), waarop Caruana 30.e5 Pf5 31.Dxe7 Txe7 32.Txb7 Txb7 33.Txb7 Pxd4 34.Le4 had kunnen spelen. Dat ziet er toch wel erg aangenaam uit voor wit. Wat heeft Caruana hier gezien (of overzien)? Voor beiden geen spoor van tijdnood. Na 30.Ld3? Dg5 31.Dxg5 hxg5 32.f3 Kg7 werd remise overeengekomen.

Harikrishna verdedigde zich lange tijd goed tegen Fedoseev, maar na wits 31e zet ging het langzaam mis.

Hij had hier gelijk 31… g6 moeten spelen, en volgens de engine staat het dan ongeveer gelijk. Als wit bijvoorbeeld als in de partij met de a-pion naar voren gaat, kan de zwarte toren voor voldoende tegenspel op de b-lijn zorgen. Bijvoorbeeld 32.a5 Tb7! 33.Dd6 Kf8 34.a6 Tb3 35.Dd8+ Kg7 36.Dxe7? Dxc1 37.Txb3 Dc4+ en het dame-eindspel blijkt zelfs gewonnen te zijn voor zwart. 31… Td8? was niet goed en 32. Ke3 g6 33.a5 Td7? (Tb8) 34.Dc5 maakte het nog erger. Wit kreeg een steunpunt op b7 en daarna was het snel gebeurd.

Gukesh ten slotte won van Mendonca. Niet vanwege grote blunders, maar door steeds net iets betere zetten dan zijn tegenstander te doen. Als je op de tien kilometer elke ronde één tiende seconde sneller schaatst dan je concurrent, heb je aan het eind 2,5 seconden voorsprong. Zoiets. Hij staat daardoor ongedeeld eerste.

De stand na ronde 9:

1 Gukesh Dommaraju 6,5
2 Nodirbek Abdusattorov 6
3 Vladimir Fedoseev 6
4 Pragnanandhaa Rameshbabu 5,5
5 Fabiano Caruana 5
6 Wei Yi 5
7 Alexei Sarana 5
8 Anish Giri 4,5
9 Pentala Harikrishna 4
10 Vincent Keymer 3,5
11 Jorden van Foreest 3,5
12 Max Warmerdam 3,5
13 Arjun Erigaisi 2,5
14 Leon Luke Mendonca 2,5

 

Challengers

Benjamin Bok maakte vlak na de opening aan Irina Bulmaga duidelijk dat het uitmaakt met wélke pionnen je gaat stormen.

Na 19.h4 b5 20.Lg5! had het ongeveer gelijk gestaan. Maar na 19.f4? kon dat niet meer. 19… b5 20.Pf5? maakte het er niet beter op, 20… Txd1+ 21.Txd1 Lxf5 22.gxf5 Lf6 en zwart heeft alles wat zijn hartje begeert, ofwel een mataanval, ofwel drie snoepbare pionnen in het eindspel. Het werd het laatste. Bok naar plek twee!

De andere winstpartij kwam van Ediz Gurel (of Gürel?) tegen Faustino Oro. De laatste blijft zijn partijen ondernemend, maar helaas niet geheel correct opzetten, om zich vervolgens met hand en tand staande proberen te houden. Dat was hem bijna gelukt.

De eindspeltablebases geven aan dat Ta2, Ta3 en Ta8 remise maken, maar 87.Ta4?? doet dat niet: 87… Td2+ 88.Ke3 Tg2 89.Ta5+ Kf6 en opgegeven, 90.Kf4 Tf2+ 91.Ke3 Tf3+ enz. Gurel is overigens ook pas 15 jaar oud.

Zie ook de foto’s bij het verslag van ronde 4…
© Tata Steel Chess Tournament, foto Jurriaan Hoefsmit

De derde jongeling Lu Miaoyi bewees met wit alweer haar klasse door Aydin Suleymanli, toch zo’n 200 ratingpunten meer, zonder al te veel moeite op remise te houden. Sterker nog, de engine vond dat ze zetherhaling uit de weg had moeten gaan.

Van de Nederlanders bewees Arthur Pijpers dat het eindspel waar ik het in de inleiding over had, niet te winnen was. Frederik Svane probeerde het met wit nog lang, maar schoot geen centimeter op. Ook Erwin l’Ami bereikte met wit niets en leek zelfs enigszins in moeilijkheden tegen Nodirbek Yakubboev.

Het ziet er niet helemaal lekker uit voor wit en de engine geeft dan ook een flink voordeel voor zwart na 27… Tac8 28.Td1 h5. Voorlopig is de zwakte op c2 nog makkelijk te verdedigen, maar zwart kan op beide vleugels oprukken en dan kan het ruimtegebrek wel eens nijpend gaan worden. In plaats daarvan kwam 27… Dc5 en ik heb geleerd dat dat de verkeerde is om voorop te staan. Negen zetten later werd tot remise besloten.

Koploper Thai Dai Van Nguyen hield met zwart Kazybek Nogerbek moeiteloos op remise. Dat duurde 58 zetten, maar als ze na de 17e zet tot remise hadden besloten, had geen mens daar moeite mee gehad. Tot slot: landgenotes Vaishali Rameshbabu en Divya Deshmukh maakten elkaar het leven niet al te zuur. Dat brengt ons bij de stand:

1 Thai Dai Van Nguyen 6,5
2 Erwin l’Ami 6
3 Benjamin Bok 6
4 Aydin Suleymanli 5,5
5 Kazybek Nogerbek 5,5
6 Frederik Svane 5
7 Ediz Gurel 5
8 Vaishali Rameshbabu 5
9 Lu Miaoyi 5
10 Nodirbek Yakubboev 4,5
11 Arthur Pijpers 3,5
12 Faustino Oro 2,5
13 Divya Deshmukh 2
14 Irina Bulmaga 1

5 Reacties

  1. Avatar
    Wim Weehuizen 29 januari 2025

    Ook in een grote stad als Amsterdam kan het regelmatig gebeuren dat de elektriciteit uitvalt. Geen internet, televisie en vaste telefoon en je zit in de kou, want de CV valt ook uit. Er komen dan natuurlijk wel mannen met hesjes, die in het elektriciteitshuisje de boel in een paar uur weer repareren. Het is vaak overbelasting met al die laadpalen.

    Mooie winst van Giri. Hij liet zijn klasse weer eens zien en staat op 50%.

  2. Avatar
    Michel Hoetmer 29 januari 2025

    Er gaat iets fout in het antwoord bij het eerste diagram. Daar staat: 23. Tcxc8 dat zou moeten zijn: 23. Td8+ en vervolgens 23. … Pe8 24. Tdxc8  

  3. Avatar
    stikmat 29 januari 2025

    Ik wil het toch even voor Jorden opnemen. Jordens 21.Txc3 in het eerste diagram is wel te begrijpen. Na 21.Lc5 Pd7 moet wit 22.Ld6! Lf6 23.Dg3! Db6 24.e5 vinden en dan nog correct inschatten dat dat een stuk waard is.

    In het tweede diagram is er nog de variant 25…Db6 en nu 26.Dg5 Df2+ of 26.Dg3 Dg1+. Zwart wint de dame terug met een paardvork en heeft een toren en twee pionnen voor de twee lopers. De engine weet er wel raad mee, maar achter het bord is dat toch even anders. Tenslotte is er na 26.Dg4 geen paardvork, maar na 26…g6 is er ook geen snel mat en dreigt zwart al 27…Dc6+ met torenwinst.

    • Avatar
      Frits Fritschy 30 januari 2025

      Zoals al geschreven, 21.Lc5 Pd7 22.Txc3 (in plaats van Ld6) Lxc5 23.Txc5 is niet direct winnend, maar wordt door de engine hoger ingeschat dan direct 21.Txc3, en daar kon ik volledig inkomen. Je hoeft in ieder geval geen pion te offeren. Maar 22.Ld6 is inderdaad nog sterker.

      De andere variant is een fraaie vondst, maar ook daar is het niet best gesteld met zwart na 24.Td7 Lxg2+ 25.Kxg2 Db6! 26.Dg5 Df2+ 27.Kxf2 Pe4+ 28.Ke3 Pxg5 29.fxg5. De lopers staan niet alleen dreigend op de zwarte koning gericht, maar ze verdedigen ook bijna alle invalsvelden van de zwarte torens. De zwarte pionnen op de damevleugel zijn voer voor ofwel de witte toren, ofwel de witte koning. Als zwart dat weet te verdedigen, kan wit nog steeds zijn h-pion naar h5 laten oprukken. Ook hier lijkt me het oordeel van de engine, +1.8, begrijpelijk.

      Jorden had een stelling waarvan je zou denken: alles wint. Dat is niet automatisch zo tegen een tegenstander met een rating van 2646. Dan moet je (als je zoals Jorden ruim de tijd hebt) gewoon de allerbeste zetten blijven zoeken. En het is (ook?) voor anderen wellicht een leermomentje dat je altijd even verder moet kijken, ook bij ogenschijnlijk opgelegde zetten als het terugslaan van een stuk.

      Ik zou als ik een topgrootmeester was, gruwelijk de pest in hebben na zo’n partij.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.