Eindspelfinesses

Eindspelfinesses 22: Recente toreneindspelen

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

De laatste tijd heb ik redelijk wat partijen door mijn vingers zien gaan. Speciaal voor Schaaksite maakte ik analyses van actuele toernooien. Maar in de haast om het redelijk snel te publiceren wil er dan wel eens iets doorheen schieten, waarvan je later denkt: daar moet ik nog op terugkomen. Zeker ook omdat sommige eindspelen zo ingewikkeld zijn dat je daar onmogelijk in een paar minuten een juist oordeel over kunt vellen. Zelfs niet met de huidige engines. Waar het rekentuig het in scherpe stellingen met veel varianten het vaak bij het rechte eind heeft, kom ik er steeds vaker achter dat je er niet blind op kunt varen in het eindspel. Waar het precies aan ligt, kan ik wel vermoeden, maar omdat ik de architectuur van die programma’s niet ken, mogen specialisten hier een gefundeerder oordeel over geven. Wel weet ik inmiddels dat er stellingen zijn waarin de sterkste engines soms boven +3 of zelfs boven +4 geven, waarin ik toch met zekerheid kan zeggen dat het remise is of domweg gelijk staat. En andersom zie ik soms ook gevallen waarin ik zeker weet dat een partij op winst staat, maar dat de computer komt met een waardering van 0.00. Een fenomeen dat de laatste jaren een vlucht lijkt te nemen zijn de zogenaamde ‘tablebases’. Dat is een database waarin alle stellingen met zes stukken (inclusief koningen) zijn opgenomen. Men heeft de computer al deze eindspelen laten uitanalyseren tot het mat. Dat werkt natuurlijk feilloos omdat het om droge data gaat. Het is een gigantische hoeveelheid gegevens die op diverse websites tevoorschijn gehaald kunnen worden. Bij mijn weten zijn er nu ook databases waarin men heeft gewerkt aan de ‘zeven-stukken-eindspelen’, maar men is er nog (lang) niet in geslaagd om alle eindspelen hierin op te nemen.

Lees meer >

Eindspelfinesses 21: Toren en randpion tegen loper

Eindspelfinesses 21

Lees meer >

Eindspelfinesses 20: Loper en pion tegen loper II

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

We nemen de draad op met het eindspel van loper en pion tegen loper, waarbij de lopers van gelijke kleur zijn. De vorige keer hebben we een paar typerende manoeuvres gezien waarmee de winst in sommige gevallen afgedwongen kan worden. Veel hangt af van de positie van beide koningen en natuurlijk ook hoe ver de vrijpion is opgerukt. Hoe dichter bij de achterlijn, hoe groter de kans op succes. We zullen eerst met een ‘standaardwinststelling’ beginnen waarin wit een pion op b7 heeft. Daarna verplaatsen we alle stukken in het tweede diagram een rijtje naar ‘rechts’. We ontdekken een subtiel verschil dat ook het verschil tussen winst en remise betekent.

Lees meer >

Eindspelfinesses 19: De pat-ontwijking

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

2 weken geleden besprak ik reeds het begin van mijn eindspel tegen Vilka Sipila. Daaruit bleek dat ik met correct spel wellicht het toreneindspel van 4 tegen 3 had kunnen winnen. Vandaag bekijken we de partijvoortzetting.

Lees meer >

Eindspelfinesses 18: Loper en pion tegen loper I

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

In deze aflevering gaat de aandacht uit naar het eindspel van loper en pion tegen loper. We gaan uit van lopers van gelijke kleur, omdat het eindspel met ongelijke lopers in de meeste gevallen niet interessant is. De verdedigende partij zal in bijna alle gevallen geen probleem hebben om zijn loper te offeren voor de vijandelijke pion.

Bij lopers van gelijke kleur is de strategie voor de sterkere partij in wezen eenvoudig. Hij zal moeten proberen de pion naar voren te krijgen om deze uiteindelijk te laten promoveren tot dame. De verdediger heeft twee methoden:

  • De koning stopt de pion af op de andere kleur dan de loper. Als dit lukt is het direct remise, omdat de sterkere partij niet de juiste materiaalverhouding heeft om hem te verdrijven.
  • De loper stopt de pion af langs een diagonaal.
Lees meer >

Eindspelfinesses 17: Toreneindspel 4 vs 3

Eindspelfinesses 17: Sipila-T.Burg deel 1

Lees meer >

Eindspelfinesses 16: Loper van de verkeerde hoek II

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

Speciaal voor de clubschaker is dit de negende aflevering van een serie die gaat over het eindspel. In deze aflevering gaat voor de tweede maal de aandacht uit naar de loper van de verkeerde hoek. Het gaat hier om een uitzonderlijk eindspel waarin wit een loper en randpion meer heeft tegenover slechts de vijandelijke koning, maar waarin hij toch niet kan winnen omdat zijn loper niet van de kleur is van het hoekveld. Zoals we al eerder geconstateerd hebben zijn alleen de gevallen waarin de verdedigende koning de veilige hoek nog niet heeft bereikt, interessant. Vorige keer gaf ik een eindspelstudie van Herbstmann uit 1928. Het ging om de volgende stelling.

Lees meer >

Eindspelfinesses 15: Paard tegen Toren

Eindspelfinesses 15

Lees meer >

Eindspelfinesses 14: Loper van de verkeerde hoek I

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

In deze aflevering gaat de aandacht uit naar de loper van de verkeerde hoek. Het gaat hier om een uitzonderlijk eindspel waarin wit een loper en randpion meer heeft tegenover slechts de vijandelijke koning, maar waarin hij toch niet kan winnen omdat zijn loper niet van de kleur van het hoekveld is. Deze ‘oneerlijke’ situatie komt in de praktijk vaker voor dan je in eerste instantie zou vermoeden, vandaar dat enige kennis van dit eindspel en enkele aanverwante stellingen onontbeerlijk is. In het Aegontoernooi van Den Haag waarin de mens het in de jaren negentig opnam tegen sterke computerprogramma’s, kwam de bekende schrijver/schaker Tim Krabbé ooit in een hopeloze stelling terecht. Omdat de programmeur verzuimd had het beruchte eindspel op te nemen in zijn programma, evalueerde de computer de stelling verkeerd en kon Krabbé op curieuze wijze met remise ontsnappen.

Het eindspel zelf is op zichzelf niet zo interessant. Kijk eens naar de volgende stelling:

Lees meer >

Eindspelfinesses 13: Het loperpaar

Eindspelfinesses 13

Lees meer >