Caruana spekkoper in Kandidatentoernooi

De eerste cyclus in het Kandidatentoernooi in Berlijn zit er inmiddels op. En zonder rustdag tussen de twee cycli zijn we vandaag ook maar meteen begonnen met de tweede turnus.

Als grote overwinnaar kwam dit weekend de Amerikaan Fabiano Caruana tevoorschijn. Een van de meest cruciale partijen moest hij spelen in de zevende ronde waarin hij met zwart tegen Levon Aronian moest uitkomen. De situatie voorafgaand aan deze partij was duidelijk. Caruana stond samen met Shakhriyar Mamedyarov op +2, Aronian stond op -1. Als de Armeniër nog iets van zijn toernooi wilde maken, zou er in elk geval in deze partij gewonnen moeten worden. En voor deze geladen partij, haalde Aronian een vreselijk scherpe opzet van stal. Een bekend pionoffer in de opening liet hij volgen door nog een pionoffer.

Het gevolg was dat hij een volledig ontwikkeld stelling had, terwijl de zwarte stukken nog erg passief stonden opgesteld. Ook had zwart zich in de opening de ‘verzwakking’ …h7-h6 gepermitteerd en dat had kennelijk als een rode lap op een stier gewerkt. Want op zet 16 speelde hij het doldrieste g2-g4 voor zijn eigen koning. Ik had ondertussen de tip van Han Schut gevolgd dat de live-uitzendingen via de toernooisite inderdaad uitstekend in beeld werden gebracht. Dus zat ik op het puntje van mijn stoel toen Aronian al zijn pionnen voor zijn eigen koning naar voren gooide en hij met g4-g5 dat aanknopingspunt op h6 maar eens flink aan de tand ging voelen. Nu is Caruana ook een type schaker zoals Aronian. Die houdt ook wel van een origineel concept hier en daar en daarbij staan ze allebei bekend als uitstekende rekenaars. Wat is mooier als twee van dit soort genieën elkaar naar het leven staan. Op het schaakbord wel te verstaan.


Caruana verdedigde zich zeer consistent. Hij bracht zijn dame terug naar d8, ontwikkelde zijn loper van c8 naar c6 waar die ook tegen de witte koning gevaar begon te stichten en daarna speelde hij zijn koning snel naar h8, toen wit gxh6 had gespeeld. Dan kon de koning schuilen achter een witte pion.
De spanning was werkelijk om te snijden toen beide spelers lang in de denktank gingen. De twee commentatoren in de Engelse taal, IM Lawrence Trent en GM Judit Polgar, hadden de grootste lol om alle wendingen die er in deze totaal chaotische stelling gevonden konden worden. Vooral Judit was in haar element. Zij toverde de een na de andere schitterende truc tevoorschijn. Gezien het aantal tactische wendingen dat in het voordeel van wit eindigde, zou je bijna zeggen dat Aronian een makkelijke overwinning ging binnenhalen. De praktijk was heel anders. In werkelijkheid gaven de engines aan dat hij helemaal niet goed stond, sterker nog: dat Caruana zich allemaal prima had verdedigd en de zege op de schoen had. Maar ook voor Stockfish en zijn elektronische rivalen bleek de stelling soms te ingewikkeld. Het oordeel vloog heen en weer. Kortom: dit was dus zo’n typische Aronian-stelling, waarvan de Armeniër wel eens van gezegd had dat hij streefde naar stellingstypen waarin de engines het ook niet weten! Er was wel één factor waar vooral Aronian grote problemen mee ging krijgen: de klok…


Zoals bekend speelt hij meestal vrij vlot en komt hij nauwelijks in tijdnood. Maar in deze krankzinnige heksenketel, verslond hij zeeën van tijd. Uiteindelijk moest hij nog 10 zetten spelen met slechts de laatste 30 seconden van het increment dat hij bij elke zet krijgt. En ook nog verplicht noteren! Hij bleef kalm, maar hij kon niet voorkomen dat zijn stelling verslechterde. Toch wist ook Caruana het niet helemaal meer, want nadat hij lange tijd uitstekend had verdedigd, raakte ook hij in tijdnood en op een gegeven moment kon Aronian in elk geval remise forceren. Hij was inmiddels een toren achter geraakt, maar daar had hij twee geweldige vrijpionnen op de zesde rij voor teruggekregen. Vlak daarvoor had de Armeniër zijn koning van g1 naar het idiote veld h3 gespeeld, maar dat had hij kennelijk heel goed gezien! In elk geval was ook Judit Polgar op het idee gekomen om de koning daar neer te zetten, want zo kwam hij even uit het spervuur van de zwarte lopers op c6 en c7. Met de vlag op vallen, de regisseur van de livestream bracht dat schitterend in beeld – want je zag de klok teruglopen naar zo’n 3 seconden – moest Aronian een zet doen. Helaas voor hem, was dat foutief. En toen gaf Caruana geen krimp meer. Hij moest nog een paar smerige trucs ontwijken, maar hij bleef fier overeind en haalde zo een vol punt binnen. Een heroïsche overwinning op een formidabele tegenstander. Dit is waarom schaken zo mooi kan zijn. In elk geval leuker dan het kijken naar een voetbalwedstrijd waar men ‘schaakvoetbal’ speelt 😊.

Bij dit spektakelstuk, wat mij betreft qua spanning tot dusver het hoogtepunt van het toernooi, bleef het gebeuren in de andere partijen een beetje achter. Maar daar was, op de korte remise tussen Alexander Grischuk en Mamedyarov na, ook van alles aan de hand.
De partij tussen Sergey Karjakin en Wesly So leek in een bloedeloze remise te eindigen toen er slechts vier tegen vier pionnen op één vleugel op het bord stond met voor ieder een toren en een paard. Maar het zwarte paard ondervond wat moeilijkheden. En toen de Amerikaan even niet bij de les was, kon Karjakin met een zeer venijnige manoeuvre ineens materiaal buit maken. Dat gaf hij niet meer af en even later moest So, die tot nu toe een zeer ongelukkig toernooi speelt, opgeven. Een merkwaardig geval.

Nog vreemder was de partij tussen Vladimir Kramnik en Liren Ding. Kramnik, die uitstekend aan deze achtkamp was begonnen, maar door twee nederlagen weer op aarde was terug gezet, wilde koste wat het kost een vol punt halen met wit tegen Ding. Hij koos voor de Engelse opbouw en bereikte een licht voordeeltje. Maar ineens liet hij – heel slordig – een volkomen misplaatste paardzet uit zijn vingers schieten. Ding greep onmiddellijk zijn kans en toen stond Kramnik voor de keus of hij een kwaliteit zou offeren of dat hij de dame tegen een toren en een stuk zou geven. Hij koos voor het laatste en wist eenvoudig af te wikkelen naar een stelling die hij onmogelijk kon verliezen. Maar, halsstarrig door alle tegenslag, begon hij dit eindspel op winst te spelen. Hij zal ongetwijfeld ook geweten hebben dat het niet objectief goed was wat hij deed, maar hij deed het toch. Hij nam ongehoorde risico’s en toen de commentatoren, die hierdoor ook een erg lange zit hadden, het al opgegeven hadden voor Kramnik, toverde hij toch nog een mooie ontsnapping uit de hoge hoed. Een dame-eindspel met een pion minder, maar wel met een soort eeuwig schaak mechanisme, zorgden ervoor dat Ding nog altijd op alleen maar remises blijft staan.

ZEVENDE RONDE

Aronian, Levon – Caruana, Fabiano
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 dxc4
Deze variant is erg populair. Het is een scherpe zet met de bedoeling de tegenstander meteen tot verplichtende voortzettingen te provoceren. Aronian zelf, koos voor het systeem met zwart tegen Karjakin, eerder dit toernooi. Hij bleek erg goed voorbereid te zijn, want de Rus raakte ergens in het middenspel de draad kwijt en zag zich geconfronteerd met een materiële achterstand, waar hij (te) weinig compensatie voor kreeg.
5. e4 Lb4 6. Lg5 h6
De andere hoofdvariant is 6…c5 7. Lxc4 cxd4 8. Pxd4 Lxc3+ 9. bxc3 Da5 10. Lb5+ Pbd7 11. Lxf6 Dxc3+ 12. Kf1 gxf6 13. h4 gebeurde in bovengenoemde partij.
7. Lxf6 Dxf6 8. Lxc4 c5 9. O-O cxd4

10. e5
Dit impliceert min of meer een pionoffer.
10…Dd8 11. Pe4 O-O 12. De2
Hiermee doet hij definitief afstand van de pion. 12. Pxd4 is bekend slecht zoals in twee partijen (Baikov-Grigoriants, 2010 en Mohannad Farhan-Ghaem Maghami, 2012) al werd aangetoond.
12…Le7 13. Tad1 Dc7
14. Ld3
Dit is de nieuwe zet. 14. Pg3 Td8 is nog ooit voorgekomen in twee partij van de Duitse grootmeester Georg Meier (tegen Moiseenko, 2017 en tegen Iotov, 2012) waarin hij redelijk comfortabel remise maakte.
14…Pd7
Aronian heeft zo zijn eigen ideeeën hoe hij dit varkentje gaat wassen…
15. Tc1
De normale zet is hier natuurlijk 15. Pg3 Wit dekt pion e5 en maakt veld e4 vrij voor de dame. 15…Td8 lijkt dan min of meer gedwongen (om veld f8 vrij te maken voor het paard).
15…Da5
16. g4!?
Hier viel de halve schaakwereld, inclusief de commentatoren in Berlijn, van hun stoel af. Een ongelooflijke zet, die de aanval inleidt tegen de zwarte koning. De engines vinden het maar niets, maar Aronian weet wat hij doet.
Opgemerkt zij dat 16. Pg3 niet bepaald een aanvalszet is want na 16…Pc5 kan zwart de witveldige loper onschadelijk maken.
16…Pxe5 17. Pxe5 Dxe5 18. f4 Da5 19. g5
Wit heeft inmiddels twee pionnen meer, dus hij moet verder op de ingeslagen weg. Het is nu alles of niets. Dat was het voor deze partij sowieso al. Als Aronian nog een rol van betekenis zou willen spelen, moest hij deze partij naar zich toe trekken. Wit staat vol ontwikkeld, zwart heeft nog maar twee stukken in het spel. Daarbij is het aanknopingspunt op h6 van belang, waardoor wit kan proberen de zwarte koningsstelling open te breken. Judit Polgar was hier tijdens de analyses volledig in haar element. De ene mooie combinatie na de andere, schudde zij uit haar mouw. Maar tijdens de partij bleek het allemaal niet zo simpel te zijn.
19…Dd8
Deze zet werd niet verwacht door de commentatoren, maar toen Caruana hem speelde, werd hij geprezen om zijn verdedigende kunsten. Hier werd driftig geanalyseerd op 19…g6 waarna een totaal onoverzichtelijke stelling is ontstaan met vele mogelijkheden. Het is iets waar Aronian, die bekend staat om zijn fantasierijke spel, zich als een vis in het water zal hebben gevoeld. Maar ook Caruana mag niet onderschat worden. Ook hij staat te boeken als een speler met originele invallen.Een mogelijk vervolg: 20. h4 [20. gxh6 Kh8 21. h4 Lxh4 22. Tc5 Dd8 23. Pg5 met allerlei tactische mogelijkheden.] 20…e5 21. b4!? enzovoort. Je kunt je natuurlijk afvragen of zwart de pion op g5 niet kan nemen: 19…hxg5? Dat gaat inderdaad niet vanwege 20. Dh5! met de dreiging Pf6+ en mat op h7. De enige zet is dan 20…f5 waarop 21. fxg5! (zie analysediagram)
ijzersterk is. Er dreigt voornamelijk g5-g6 waardoor 21…fxe4 min of meer gedwongen is. Het vervolg is dan: 22. Txf8+ [Vooral niet 22. Lxe4?? wegens 22…Dxg5+ en de aanval is afgeslagen waarna zwart gewonnen staat.] 22…Kxf8 [22…Lxf8 faalt nu wel op 23. Lxe4 en de winstvoering zou bijvoorbeeld zo kunnen verlopen: 23…Le7 24. Dh7+ Kf8 25. Dh8+ Kf7 26. Tf1+ Lf6 27. Dh5+ Kf8 28. Dh4! en wit breekt door de linies heen.] 23. Tf1+ Lf6 24. Dh8+ Kf7 25. gxf6 Dg5+ 26. Kh1 gxf6 27. Lxe4 (zie analysediagram)
en ook hier staat wit op winst hoewel dat nog niet evident lijkt. Maar tegen de hoofddreiging h2-h4 valt eigenlijk niets fatsoenlijks te bedenken. 27…Ke7 28. h4 De5 29. Dg7+ Kd6 30. Df8+ Kd7 31. Lf3 waarna de witte stukken optimaal werken en die van zwart niet gebruikt kunnen worden.
20. h4 Ld7 21. gxh6 g6 22. h5 Kh8 23. Kh2
De koning maakt plaats voor een toren, maar hij komt hier niet lekker te staan.
Na afloop bespraken de spelers de stelling na 23. hxg6 fxg6 24. Pc5 en ze waren het erover eens dat de kansen in evenwicht waren. Voor wat het waard is!
23…Lc6 24. Tf3?
Een wat vreemde beslissing, maar Aronian, die bijna nooit in tijdnood komt, begint te wankelen.
Direct 24. Tf2 Die zet had Judit al eerder aangegeven als kandidaatzet.
24…Ld6!
Deze zet werd alom geprezen door de mensheid, de computer vindt andere mogelijkheden sterk. Niettemin heeft Caruana een goed gevoel van waar zijn kansen liggen. Niet alleen komt …Dh4 in de stelling, ook zet hij een lastige penning op tegen pion f4, gebruikmakend van dat slechte veld van de witte koning.
25. Df2
Min of meer gedwongen.
25…Lc7
Natuurlijk, hier staat de loper safe en ondertussen houdt hij zijn handen vrij voor een tegenstoot. De dreiging …g5! begint actueel te worden. In de commentaarsessie in Berlijn kon eerst nauwelijks een bevredigende voortzetting gevonden worden voor wit, tot er plotseling het krankzinnige Kh2-h3 werd voorgesteld. Uit de penning! En ook belangrijk: schaakjes op h4 worden dan ook uit de stelling gehaald. Maar staat de koning hier wel lekker? Daar viel eigenlijk niets van te zeggen… En ja hoor, Aronian, die de seconden zag wegtikken, speelde deze zet!
26. Kh3!? De7
Hier of ook later komt 26…gxh5 in aanmerking, zoals de meeste engines aangeven. Gezien het vervolg, waarin wit het nodige offert om twee verbonden vrijpionnen op de zesde rij te krijgen, zou je dat bijna gaan denken.
27. Pg5?!
Wit moet iets…
27…e5
Nu was 27…gxh5 absoluut een sterke zet. De tactische kansen voor wit blijken allemaal niet te werken. Een voorbeeld: 28. Txc6 bxc6 29. Dxd4+ e5! 30. De4 f6 (zie analysediagram)
en zwart heeft alles onder controle. 27…Lxf3 28. Dxf3 gxh5 29. De4 f5 30. Dxb7 Ld6 is ook niet wat wit wil, hoewel hij hier nog flink kan rommelen.
28. Txc6!?
Er is geen weg terug. Aronian speelt al zijn troeven uit. En gezegd moet worden dat hij nog een heel eind komt.
28…bxc6
29. Pxf7+
En hoppa, daar is het volgende offer. Caruana, die ook niet al te veel minuten op de klok had, keek verstijfd naar deze zet. Had hij dit niet zien aankomen? In elk geval vermande hij zich en hij speelde heel stoïcijns.
29…Txf7 30. hxg6 Tf6
Op dit moment is de stelling objectief gezien weer in evenwicht. Wie had dat gedacht? Wellicht was 30…Txf4 een betere zet, maar kun je alle verwikkelingen na 31. Txf4 exf4 32. Dxd4+ De5 33. g7+ allemaal onder controle houden dan? Wit kan hier, maar ook eerder schaakjes met de loper geven. Het blijft een totaal onoverzichtelijk geheel met die twee loeisterke pionnen en de open koning. 33…Kg8
31. g7+ Kg8

Een kritiek moment. Wit moet sowieso …Txh6+ verhinderen en natuurlijk wil hij ook graag zijn loper én zijn toren bij de aanval betrekken. Maar ondertussen tikten de seconden voor Aronian angstvallig snel weg. Ergens had hij nog maar 3 seconden, zoals op de display (die zo mooi in beeld was gebracht) duidelijk te zien was. En hier gaat de geweldenaar dan toch beslissend de fout in. Deze stelling is als opgave aangeboden in het leuke artikel van Han Schut. Als u zelf wilt zoeken, moet u nu stoppen met lezen!
32. Lc4+??
Hij had de zetten moeten omdraaien! Eerst h6 dekken en dan dreigt pas Lc4+ met kracht. 32. Dh4 e4 [32…exf4 33. Lc4+ Kh7 34. Ld3+ en het is herhaling van zetten door eeuwig schaak.] 33. h7+! Kxg7 34. Tg3+ Kh8 35. Tg8+! De pionnen moeten geëlimineerd worden ten faveure van de twee stukken die wit nog heeft. Dat is natuurlijk erg lastig van te voren te zien. Laat staan dat je überhaupt overweegt om die twee schitterende pionnen weg te geven. Maar het werkt inderdaad. Een voorbeeld: 35…Txg8 36. hxg8=D+ Kxg8 37. Lc4+ Kg7 [37…Kf8 38. Dh8#] 38. Dg5+ Kh7 De enige zet. [38…Kf8 39. Dg8#] [38…Kh8 39. Dg8#] 39. Dg8+ Kh6 40. Dg5+ en opnieuw is het een eeuwig schaak mechanisme. Wat een fantastisch slot zou dat zijn geweest van deze krankzinnige partij.
32…Kh7 33. Dh4
Nu komt hij met deze zet en die behelst nog steeds een zeer gemene truc.
33…e4 34. Tg3 Lxf4

35. g8=D+ Txg8 36. Lxg8+ Kh8 37. Tg7
37…Df8!
De enige zet waarna er niet meer te zien valt voor wit. Net voordat zijn vlag viel gaf Aronian zijn tegenstander een hand. Toen de commentator bij de nabespreking aan Caruana vroeg of hij gezien had wat hem eventueel boven het hoofd hing, antwoordde de Amerikaan heel droog dat hij niet gekeken had naar andere zetten dan …Df8. Het leek hem gewoon de juiste zet en dat was voor hem genoeg. En inderdaad: ik heb een trainer wel eens horen zeggen dat je nooit naar slechte zetten mág kijken… Na een zet als 37…De5?? zou wit zelfs nog winnen! 38. Th7+ Kxg8 39. Dg4+ Lg5
[39…Kxh7 40. Dg7#] [39…Kf8 40. Dg7+ Ke8 41. Dd7+ Kf8 42. Th8#] 40. Tg7+ Kf8 41. Dc8+ De8 42. Tg8+ Kxg8 43. Dxe8+ Kh7 44. Dxe4+ Kxh6 45. Dxd4 en wit staat op winst! Ongelooflijk, maar dit had Aronian nog berekend!
0-1

Karjakin, Sergey – So, W.
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. e3 O-O 5. Pf3 d5 6. Ld2 c5 7. a3 cxd4 8. axb4 dxc3 9. Lxc3 dxc4 10. Lxc4 Dxd1+ 11. Kxd1 Ld7 12. Ke2 Tc8 13. Ld3 Pd5 14. Pe5 Le8 15. Ld2 f6 16. Pc4 Td8 17. Thc1 Pc6 18. Le4 Pdxb4 19. Lxb4 Pxb4 20. Lxb7 Tab8 21. Txa7 Td7 22. Pa5 Pd3 23. Td1 Pxb2 24. Txd7 Lxd7 25. Lc6 Lxc6 26. Pxc6 Te8

Deze totaal symmetrische stelling zou toch in remise moeten eindigen. Het zwarte paard op b2 is echter wat verdwaald. Daarom gaat Karjakin nog even door.
27. e4 Pc4 28. Kd3 Pd6
Het paard is al snel weer gearriveerd binnen de eigen gelederen. Nu mogen de handen toch echt geschud worden. Of niet…?
29. f4 Kf8 30. e5 fxe5 31. fxe5 Pf5 32. g4 Ph4
Dit zwarte paard heeft de neiging verre oorden op te zoeken. Met de tussenzet 32…Tc8! had zwart zich veel leed kunnen besparen.
33. Kc4 Pf3 34. Ta2 Tc8 35. Kb5 Ke8?
Het is begrijpelijk dat hij uit de penning wil gaan, maar ineens doemen er donkere wolken voor de zwartspeler op. De beste zet is nu 35…Tc7 maar hier begint natuurlijk ook de vermoeidheid een rol te spelen.
36. Kb6!
De toren heeft ook geen velden meer! Tegen Kb7 valt niets meer te verzinnen, ongelooflijk…
36…g5 37. h3
Te vroeg was 37. Kb7 vanwege 37…Kd7 38. Pb8+ Txb8+ 39. Kxb8 Pxe5 40. h3 Pf3 en dit eindspel houdt zwart vermoedelijk remise.
37…Pxe5
So besluit het paard te offeren, maar dat zal hem niet redden. 37…h6 38. Ta1! Nu wordt de dreiging Kb7 wel actueel en tegelijkertijd dreigt er soms Tf1. [Te vroeg is 38. Tf2 wegens 38…Kd7! en wit kan geen schaak met de toren geven.] 38…Txc6+ helpt dan ook niet meer vanwege 39. Kxc6 Pxe5+ 40. Kd6
38. Pxe5 Tc3 39. Th2 Ke7 40. Kb5
En daarmee is de strijd gestreden.
40…Te3
En meteen opgegeven. 40…Kf6 wordt beantwoord met 41. Pd7+ Ke7 42. Pc5 waarna de witte koning terug kan keren naar het centrum. Hij zag ook het hopeloze van de zaak in na bijvoorbeeld 40…Te3 41. Pc4 Td3 42. Pd2 gevolgd door Kc4 of soms Pe4.
1-0

ACHTSTE RONDE

Vandaag was het weer een dagje dat de moeite waard was om te volgen. Dat heb ik voor een groot deel, tussen alle andere beslommeringen in, ook kunnen doen. De partij tussen Wesly So en Fabiano Caruana, die ik na de opening eigenlijk links liet liggen (namelijk de Russische opening met 5.De2 waarin de dames er al op zet zeven af gaan), werd de partij van de dag! Die maakten er een knotsgek eindspel van. Daarin werd een wit paard ingesloten, hetgeen betekende dat So een kwaliteit moest offeren om het arme paard te bevrijden. Dat zelfde paard moest toen tegen een toren opboksen. Het sprong het halve bord rond en toen uiteindelijk de laatste zwarte pion van het bord was verdwenen, werd de vrede getekend: twee kale koningen!

Maar er was nog een partij die de moeite van het aanschouwen waard was: Alexander Grischuk tegen Vladimir Kramnik. Dit Russische onderonsje werd ook een gevecht op leven en dood. Kramnik wil zo graag winnen, dat hij zelfs in een stelling waarin hij een pion achterstaat op winst blijft spelen. Hij had dan wel het loperpaar als compensatie maar toen hij de pion terug kon winnen op zet 31 (met …Lxc3) ging hij dat uit de weg. Grischuk speelde zijn stukken fraai om en maakte grote vorderingen. Toch had Kramnik veel later toch weer remise kunnen maken (75… Lf3! en 76…Lf3!) maar toen hij 76…Lf4+?? speelde was het toch echt met hem gedaan. Grischuk slaagde er op het tandvlees in om het volle punt op zet 91 binnen te slepen.

Ruim daarvoor waren Mamedyarov en Karjakin al remise overeen gekomen. En ook in Ding – Aronian kwam dit resultaat tot stand, hoewel even voor het leven van de Armeniër moest worden gevreesd.

De stand na 8 ronden luidt nu:

So, W. – Caruana, F.
1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. Pxe5 d6 4. Pf3 Pxe4 5. De2 De7 6. d3 Pf6 7. Pc3 Dxe2+ 8. Lxe2 g6 9. Lg5 Lg7 10. O-O-O O-O 11. The1 h6 12. Lh4 Pc6 13. d4 a6 14. a3 Ld7

Na deze uiterst slappe opening wordt de strijd nu een beetje levendig. Wit neemt wat ruimtevoordeel in handen, maar hij bezorgt de tegenstander daarmee ook aanknopingspunten.
15. d5 Pa7 16. Pd4 Pc8
Dit paard staat bepaald niet harmonieus, maar het wil pion d5 mogelijk later kunnen belagen.
17. Pb3
Polgar wilde hier graag 17. f4 spelen om het ruimtevoordeel verder uit te breiden. Het verhindert ook zwarts volgende zet.
17…g5 18. Lg3 Te8 19. Pa5 b5
De pionnenstructuur vertoont aan twee kanten gaten.
20. f3 Ph5 21. Lf2 Pf4 22. Lf1 Pb6 23. Txe8+ Txe8
Inmiddels heeft zwart toch zo’n beetje zijn zin gekregen. Hij dreigt …Lxc3 en …Pxd5. Daar moet wit iets heel onorthodox tegenover stellen.
24. Lxb6 cxb6 25. Pb7!?
Dit is de enige manier om de strijd voort te kunnen zetten.
Een terugtocht met 25. Pb3 staat bijna gelijk aan het blazen van de aftocht.
25…Le5 26. Pe4 Tb8 27. Pexd6
Twee dekkende paarden zijn in principe slecht, dat zei Botwinnik al ooit. Zo ook hier, het gaat wit materiaal kosten. Maar So weet zich aardig uit de nesten te werken met een kwaliteitsoffer zo dadelijk.
27…Pg6 28. g3 Pe7 29. a4 Pf5
Zo wordt de paarden flink aan de tand gevoeld.
30. Pxf5 Lxf5 31. Te1 f6
En daarmee zit het dan ook echt in de knip.
32. Txe5
Dus niet, maar het kost wit wel een kwaliteit.
32…fxe5 33. Pd6 Ld7 34. axb5 axb5 35. Lxb5!
De juiste beslissing. Hij moet met een heel beweeglijk paard gaan vechten tegen de toren.

35. Pxb5? zou beduidend slechter zijn: 35…Lxb5 36. Lxb5 Tf8 37. Le2 Kf7 38. Kd2 Ke7 en wit is in grote problemen omdat zijn loper heel slecht is.
35…Lxb5 36. Pxb5 Tf8 37. Kd2 Txf3 38. Ke2 g4 39. Pd6
Het paard springt nu vrolijk in het rond.
39…h5 40. Pc4 b5 41. Pxe5 Tf5 42. Pg6 Kf7 43. Pf4

43…h4!
Dit is een bijzonder gevaarlijk plan. Zwart hoopt een pion op h3 te kunnen zetten, waarna hij soms doorbraken kan bewerkstelligen.
44. Pg2!
Erg knap gevonden van Wesly So! Het is absoluut de enige manier om dit eindspel te kunnen houden.
Je zou zeggen dat 44. Ke3 ook mogelijk is. Maar na 44…h3! 45. Ke4 Kf6 wordt wit langzaam maar zeker teruggedreven. Daarbij moet hij steeds rekening houden met zetten als …Txf4 gevolgd door …g3 en dat maakt deze stelling tot vrijwel onspeelbaar.
44…hxg3
Nu is 44…h3 helemaal niets vanwege 45. Pe3 Tg5 en de zwarte toren staat erg passief.
45. hxg3
Hoe meer pionnen eraf gaan, hoe dichter de remise voor wit dichterbij komt. Maar hij heeft nog een lange weg te gaan.
45…Tf3 46. Pe3 Txg3 47. c4
Hij laat moedwillig zijn structuur uit elkaar slaan maar hij heeft uitstekend aangetoond dat hij best pionnen mag ruilen om met zijn paard de laatste g-pion onder controle te kunnen houden.
47…bxc4 48. d6
Direct 48. Pxc4 komt natuurlijk ook in aanmerking. Te meer daar 48…Tf3 helemaal niet kan vanwege 49. Pe5+
48…Ke6 49. Pxc4
Je zou toch zweren dat zwart hier zeer riante winstkansen heeft. Maar de werkelijkheid is anders.
49…Tf3 50. d7!
Deze pion dient als afleider om het paard in de buurt van pion g4 te krijgen.
50…Tf8 51. Pe3 g3 52. d8=D Txd8 53. Kf3 Td3 54. Kf4
Dat moet, anders volgt .. .g2. Hoe kan wit ooit deze pion de baas worden? Wesly So weet het antwoord!
54…Tb3 55. Pg2!
De eerste stap op weg naar de remise.
55…Kd5 56. Ph4
Zelfs 56. Kg4 werkt hier, maar die doe je natuurlijk niet graag, want dat laat de zwarte koning nogal dominant toe.
56…Kc4 57. Kg4 Td3 58. b4 Tb3 59. b5 Kd5
Hij wil in de buurt blijven, maar dan is de b-pion een mooie afleider.
Als zwart de pion had genomen met de koning 59…Kxb5 kan wit zijn plan helemaal ten uitvoer brengen. Hij loopt met de koning achter de pion langs en gaat die daarna proberen op te peuzelen. 60. Kh3 Kc4 61. Pf5 Kd5 62. Pxg3 met remise.
60. b6 Ke4 61. b7 Txb7 62. Kxg3
Deze stelling is theoretisch remise. Dan weet u dat ook weer.
62…Tg7+ 63. Kf2 Tg4 64. Pg2 Txg2+ 65. Kxg2 1/2-1/2

(Alle afbeeldingen zijn snapshots die gemaakt zijn uit de livestream)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.