Lucas!

Eigenlijk had ik u in de eerste regels over het Tata Steel schaaktoernooi willen bijpraten over de gebeurtenissen van onze landgenoten in de Mastersgroep, maar dat houdt u nog even te goed. We gaan eerst naar de gebeurtenissen uit de Challengersgroep. De titel boven dit verhaal zegt eigenlijk al genoeg want Lucas van Foreest zorgde vandaag voor een daverende verrassing. Hij versloeg in een fantastische partij, waarin hij ook een paar ‘probleemzetten’ wist te vinden, de voormalige nummer vier van de wereld, Evgeny Bareev. Ooit maakte Bareev deel uit van het oppermachtige Sovjet-Unie. Inmiddels is hij een dagje ouder en woonachtig in Canada maar zijn huidige rating van 2650 doet vermoeden dat hij het spelletje nog altijd niet verleerd is. Daar had Lucas geen boodschap aan.

In het diagram heeft Lucas van Foreest net Pf3-e5! gespeeld. ‘What a move’ riepen de commentatoren!

Tegen de gebruikelijke Caro Kann koos hij voor de Ruilvariant, die gepopulariseerd is door niemand minder dan Magnus Carlsen. Het levert wit een klein plusje op, maar op het oog is niet zoveel. Bareev besloot om de witveldige lopers te ruilen op g6 en dat leverde hem een dubbelpion op, zoals we die zo vaak in de Caro-Kann zien. Maar omdat hij al kort gerokeerd had, doemde er een scenario op, waar hij misschien niet op gerekend had. Hoe zou het zijn als wit met twee zware stukken op de h-lijn zou komen? Zou de zwarte koning dan niet ernstig in het gedrang raken? En ja hoor, daar ging de tweede grootmeester uit de familie Van Foreest. Langzaam schuifelden zijn stukken die kant op: 16. Te1-e3, 17. Db3-d1, 18. Dd1-e1, 19. Te3-h3, 22. De1-h4 en ja hoor op zet 23 kwamen de dame en de toren op bezoek met respectievelijk 23. Dh4-h8+ Pe7-g8 en 24. Th3-h7. Dat leverde een pittoresk plaatje op:

Hoe is het mogelijk dat deze, toch ogenschijnlijk primitieve aanvalsopzet, niet kon worden beantwoord door een dergelijke sterke speler? Maar in mijn analyse blijkt dat er inderdaad nauwelijks iets tegen gedaan kon worden. Tenminste, het was al vrij snel te laat om adequate maatregelen te nemen.
Op zet 26 offerde Lucas zijn paard op veld e5 en dat werd met grote bewondering en gejuich in de commentaren ontvangen van de twee livestreams die ik aan het volgen was. Men was vol lof hoe de jonge Nederlandse grootmeester een dergelijk kanon het vuur aan de schenen legde. En nog was de koek niet op, want na het gedwongen kwaliteitsoffer van zwart, moest wit toch zeer inventief spel tonen en dat deed hij ook. Eerst rukte hij op mijn zijn f-pion om die te offeren op f5 en vervolgens kwamen de stukken als duveltjes uit hun doosje tevoorschijn uit de rechter bovenhoek. Tegen dit geweld was zelfs Bareev niet opgewassen en even later streek hij de vlag. Wat een geweldige partij!

Dan is het nu tijd voor de Masters. Over Anish Giri kunnen we vandaag kort zijn, hoewel er meer onder de oppervlakte zat, dan je ogenschijnlijk zou denken. Maar in de Db3-Grünfeld, liep onze landgenoot regelrecht in de voorbereiding van zijn tegenstander, Shakhriyar Mamedyarov.

Giri zit voor zich uit te staren, nadat Mamedyarov zijn nieuwtje …Ta8-b8 op het bord heeft gezet. Magnus Carlsen kijkt ook toe…

De Azeri had alles thuis al uitgeplozen. Een variant waarin zwart er maar liefst twee pionnen tegenaan smijt leverde hem een comfortabele remise op. Giri zat verbijsterd achter het bord, soms minutenlang, naar het plafond te staren, hoe het kwam dat hij hier het slachtoffer van geworden was. Met wit wil het dus nog niet zo vlotten in dit toernooi. Morgen met zwart tegen Richard Rapport, dan kan hij weer op winst spelen!

Jorden van Foreest had ook weer wit en wat ik hierboven heb gezegd over de kleur, lijkt ook voor hem van toepassing. Want de oudste broer van de fameuze familie had het zwaar tegen een nieuwe speler uit de 2800-elite, Liren Ding. De Chinees toonde zich een groot kenner van het Italiaans en vanuit de opening slaagde hij erin om met nogal rigoureuze middelen de partij naar zijn hand te zetten. Hij gooide zijn eigen koningsstelling open op zoek naar de vijandelijke tegenhanger. Jorden moest alle zeilen bijzetten om niet meteen onder de voet te worden gelopen, maar hij verdedigde zich lange tijd erg goed. Toen gebeurde er iets dat eigenlijk niemand kon voorzien, ook Ding niet.

De zwarte koning moest zowaar naar g6, waar hij zich verschanste naast een pionnetje op f6. Daar leek de zwarte koning veilig te staan, maar om verder te komen, moest die pion van f6 naar f5. De natuurlijke bescherming rondom de zwarte koning leek hierna helemaal zoek, maar gek genoeg kon wit daar op geen enkele wijze van profiteren. En omdat de witte koning het op een gegeven ook benauwd begon te krijgen, had Ding kunnen profiteren als hij het werkelijk krankzinnige 28…f5-f4!! had gevonden. Er werd zelfs een weddenschap om een kop erwtensoep tussen de commentatoren Anna Rudolf en Laurence Trent om afgesloten!

Die werd gewonnen door laatstgenoemde die beweerde dat Ding die zet niet ging spelen en dat gebeurde inderdaad. Jorden had het nog steeds niet makkelijk, maar hij leek de partij toch in remisebanen te kunnen leiden. Er kwam een lopereindspel op het bord waarin hij problemen had, maar als hij het goed had gespeeld (zoals ik in mijn analyse probeer aan te tonen) had hij met een blauw oog weg kunnen komen. Helaas ging hij toch ergens de fout in en moest dat uiteindelijk bekopen met een nul, nadat de Chinees voortreffelijke eindspeltechniek aan de dag had gelegd. Het valt niet mee voor de nog jonge Jorden om alles goed te doen tegen spelers van dit kaliber. Het kleinste foutje wordt meedogenloos afgestraft, maar dat hij hier op termijn zijn voordeel mee kan doen, lijkt me boven elke twijfel verheven.

Niet onvermeld mag worden dat in het Russische onderonsje Nepomniatchi en Kramnik eerstgenoemde de partij op zijn naam schreef. Daarmee gaat ‘Nepo’ fier aan de leiding met twee overwinningen en één remise.

De uitslagen bij de Masters van ronde 3:

De stand bij de Masters na 3 ronden:

Dan keren we weer naar de Challengersgroep want daar hebben we nog twee landgenoten. Zo trad Erwin l’Ami met zwart aan tegen ’s werelds jongste grootmeester, de Indiër Praggnanandhaa R. In een Franse Rubinsteinvariant (met 4… dxe4) besloot de witspeler op zet 12 een stuk te offeren. In ruil daarvoor kreeg hij de nodige zwarte pionnen en een open koning bij de tegenstander. Maar l’Ami voorkwam dat hij een koningsaanval op zijn dak kreeg door de dames te ruilen. Helaas kon hij ook niet verhinderen dat er meer stukken geruild werden terwijl ook zijn versplinterde pionnenstructuur niet bepaald meehielp om nog serieuze winstkansen te generen. De jonge witspeler ruimde vrijwel alle belangrijke pionnen op en toen hij drie pionnen voor het paard had, terwijl zwart nog maar met één pion zat, was meteen alle muziek uit de stelling verdwenen: remise.

Dat resultaat had Stefan Kuipers vandaag graag behaald met wit tegen de Iranees Parham Maghsoodloo. De jeugdwereld van het afgelopen jaar t/m 20 jaar, liet in een interview weten dat hij zo’n 10 uur per dag aan zijn spel werkt. Dat moet lonen, denkt hij. Zijn rating is inderdaad flink gestegen (naar 2679) en binnen twee, drie jaar denkt hij zich te kunnen mengen in de strijd om de wereldtitel. Ik denk eerlijk gezegd dat hij onderschat wat daar voor nodig is, maar niettemin is hij een strijder pur sang. Niettemin was de partij tussen de Nederlandse IM en deze toekomstige geweldenaar nogal wisselvallig. Het spel golfde wat op en neer en met een beetje goede wil had Kuipers gewoon ergens remise kunnen maken. Helaas voor hem kwam hij in een nadelig toreneindspel terecht dat uitmondde in een pionneneindspel waarin zwart een gedekte vrijpion had. En dat weet u het al: dat was verloren en Kuipers geloofde het daarna ook snel. Het wordt tijd dat hij van de nul af komt, want dat hij kan schaken heeft hij de laatste jaren meermalen bewezen.

De uitslagen bij de Challengers van ronde 3:

De stand bij de Challengers na 3 ronden:

Van Foreest, Lucas – Bareev, Evgeny

1. e4 c6 2. d4 d5 3. exd5 cxd5 4. Ld3

Sinds Carlsen dit is gaan spelen, volgt de rest van de wereld. En inderdaad: het lijkt voor zwart niet eenvoudig om het systeem te bestrijden. Zelfs een groot kenner van de Caro Kann, Bareev, blijkt toch ook niet direct een antidote te hebben.
4…Pc6 5. c3 Pf6
Bekend is hier ook 5…Dc7 om Lf4 nog even te verhinderen.
6. Lf4 Lg4 7. Db3 Dd7
7…Dc8 gericht tegen een toekomst Pe5 wordt ook gespeeld, maar de dame staat hier minder handig.
8. Pd2 e6 9. Pgf3 Ld6
In veel partijen geeft zwart zijn witveldige loper voor een wit paard om daarna de zwartveldige lopers te ruilen met 9…Lxf3 10. Pxf3 Ld6 11. Lxd6 Dxd6 12. O-O [12. Dxb7 hoeft zwart niet te vrezen: 12…Tb8 13. Da6 O-O! en volgens de theorie heeft zwart geen centje pijn hier.] 12…O-O
10. Lxd6 Dxd6 11. O-O O-O 12. Tfe1
12…Dc7
Zelden gespeeld, hoewel er één 2600-speler hem voorging: Mons-Svane, 2018. In een partij Anand-Mamedyarov, 2018 volgde 12…Pe7 13. Pe5 Lf5 14. Lf1 Tab8 en zwart behaalde een comfortabele remise.
13. Pe5 Lh5 14. f4
Een nieuwtje. 14. Pdf3 Tfe8 was nog bekend uit Keller-Fister, 2007.
14…Lg6 15. Lxg6 hxg6
Op zichzelf lijkt het allemaal wel oké voor zwart, maar uit ervaring weet ik dat die dubbelpion op g7 en g6 toch voor de nodige narigheid kan zorgen. Ooit vertelde iemand mij dat wit een heel primitief plan kan volgen. ‘Zet twee zware stukken op de h-lijn en zwart staat mat’, zei hij. Laat Lucas nu net met dit idee voor de dag komen! En het gekke is: Bareev heeft er geen weerwoord op!
16. Te3 Tfc8?!
Wel erg zorgeloos gespeeld. Als wit zijn idee gestalte wil geven moet hij na 16…Db6 zijn dame wel heel gek neerzetten met 17. Dc2 Tfc8 18. Db1 maar het zou zowaar nog kunnen werken ook… Misschien had hij er werk van moeten maken om pion e6 extra dekking te geven en om ooit …f7-f6 te kunnen spelen of misschien met de koning naar e7 te kunnen vluchten, mocht dat nodig zijn. 16…Tfe8
17. Dd1 b5
De zwarte minderheidsaanval loopt als een trein, maar daar maalt Lucas helemaal niet om.
18. De1
Je zou toch zeggen dat Bareev nu argwaan zou moeten krijgen…
18…b4 19. Th3 bxc3 20. bxc3
20…De7?
Hij kon zich nu verdedigen met 20…Pxe5 21. fxe5 Pg4 22. Dh4 Ph6 om na 23. g4 Kf8 te antwoorden. Echt een pretje is het overigens niet, het paard staat verschrikkelijk op h6, maar het houdt wel de invasie van de witte stukken tegen.
21. Pxc6!
Lucas laat geen tweede kans toe.
21…Txc6 22. Dh4 Kf8 23. Dh8+ Pg8 24. Th7
De witte stukken zijn helemaal doorgedrongen in de rechterbovenhoek!
24…f6 25. Pf3
Het paard mengt zich in de strijd.
25…Txc3
26. Pe5!
‘What a move!’ riepen de commentatoren, maar ze hadden de mogelijkheid zelf ook al op hun analysebord gehad…
26…fxe5 27. fxe5
Nu dreigt er dodelijk Tf1+, maar de Rus, o nee Canadees tegenwoordig, heeft nog een parade.
27…Tf3
Bittere noodzaak waardoor hij nu met een kwaliteit minder door moet.
28. gxf3 Tb8
29. f4
Trent stelde hier 29. h4 voor, maar dat leek me niet zo goed. Je sluit vrijwillig de terugtocht van je beide zware stukken af en als die niet in het spel kunnen worden gebracht, staan ze toch domweg buitenspel. Een andere mogelijkheid is 29. Kh1 om met Ta1-g1-g4 te kunnen werken, maar na 29…Df7 moet wit er toch aan geloven: 30. f4 en dan hij die zet maar beter meteen doen.
29…Dc7 30. f5!
Lucas kwijt zich uitstekend van zijn taak. Hij moet op een of andere manier die zwarte koning zien uit te roken en daar offert hij gewoon een pion voor.
30…exf5 31. Te1
Het is inderdaad erg lastig voor zwart. Hij kan zijn stukken nauwelijks bewegen en hij ziet zich geconfronteerd met de dreiging e5-e6-e7+.
31…Tb7
Wat moet hij? Hij mag de b-lijn niet opgeven en hij wil g7 extra dekking geven om zo zijn dame te bevrijden. Maar Lucas heeft uitstekend gezien hoe hij de aanval nieuwe impulsen kan geven. Op een zet als 31…Te8 is 32. Tb1! vrijwel beslissend. Wit dreigt met Th7-h3-b3 via de andere kant van het bord binnen te vallen. [32. e6 is zelfs fout nu vanwege 32…Txe6! 33. Txe6 Dc1+ en het is eeuwig schaak.] 32. Th3! Da5
Op 32…Dc4 meldt de witte dame zich ook weer aan het front. 33. Dh4
33. Dh4
De twee zware stukken hebben de hoek verlaten maar zij dreigen nu via de andere kant te enteren.
33…Pe7
Er valt geen zinnig verdedigingsidee te bedenken. Bijvoorbeeld 33…Te7 34. e6 Dc7 35. Tg3 gaat ook helemaal mis bij zwart.
34. e6 Dd2
35. Tb3!
Weer de allersterkste! En daarom gaf de voormalige nummer vier van de wereld zich gewonnen.
De grap is dat als de zwarte toren de zevende rij verlaat, wit ineens weer zijn ‘hoekenspel’ heeft: 5. Tb3 Txb3 [Na 35…Tc7 gaat het geforceerd mat: 36. Tb8+ Tc8 37. Txc8+ Pxc8 38. Dd8#] 36. Dh8+! Pg8 37. e7+ met winst.
1-0

Giri, Anish – Mamedyarov, Shakhriyar

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5
De Grünfeld, daar kon Giri gif op innemen.
4. Pf3 Lg7 5. Db3

Het aloude Db3-systeem. Het stond vast op het repertoire van onze GM Genna Sosonko, die er veel mooie overwinningen mee boekte.
5…dxc4 6. Dxc4 O-O 7. e4
7…Pc6
Uit vroeger tijden herinner ik me dat hier 7…Lg4 8. Le3 en nu het onooglijke, maar zeer gepointeerde 8…Pfd7 werd gespeeld. Dat leidde tot ondoorzichtige taferelen die de topspelers van pakweg zo’n 30-40 jaar geleden probeerden te doorgronden.
8. Le2 e5
Deze zet is tegenwoordig de populaire keus onder topspelers. Ook Vachier-Lagrave en Aronian hebben deze opstelling in hun repertoire.
9. d5 Pd4
Een pionoffer waar zwart mooie compensatie voor krijgt.
10. Pxd4 exd4 11. Dxd4 c6 12. Dc4
Allemaal bekende koek en het gaat nog even verder:
12…b5!?
Zwart smijt met pionnen.. Het opmerkelijke is dat Giri deze stelling al eerder op het bord heeft gehad en wel met zwart (!) tegen Aronian in 2015.
13. Dxc6 Ld7 14. Dd6 Te8 15. Lg5
In een partij tussen twee Chinese topspelers (Ding-Wei, 2016) ging wit verder met 15. f3 maar zwart bleek (meer dan) voldoende compensatie te hebben voor de twee pionnen na 15…Ph5
15…Tb8!?
Een nieuwtje, dat ongetwijfeld uit de voorbereiding van Mamedyarov komt. Giri zat hier lange tijd gebiologeerd naar de stelling te kijken. Tot dusver ging iedere zwartspeler verder met 15…b4 16. Dxb4 waarop 16…Pxd5!? kan volgen. Na 17. Pxd5 Dxg5 18. O-O Tab8 blijkt uit de praktijk dat zwart door zijn actieve stukken, het bezit van het loperpaar (vooral die zwartveldige op g7!) uitstekende compensatie heeft. Niettemin eindigen vrijwel alle toppartijen in remise. Vachier-Lagrave won in 2012 er met zwart ooit mee van Miton, maar kennelijk is het evenwicht hier nauwelijks verbroken.
16. a3 a5 17. O-O
17. Df4 lijkt aardig maar levert evenmin iets op 17…b4 18. axb4 en nu volgt verrassend 18…Txb4! [18…axb4?! is nu minder goed vanwege 19. Pd1 en wit staat duidelijk beter.] 17. f3 mag al helemaal niet vanwege 17…b4 18. axb4 axb4 19. Pd1 en nu volgt toch 19…Pxe4! en zwart staat duidelijk beter.
17…b4 18. axb4 axb4
19. Pd1
Het jasje van Giri ging omstreeks dit moment uit. En toen hij deze zet uitvoerde, kwam zijn tegenstander aan het bord en speelde vrijwel à tempo
19…Pxe4
Waarop beide heren de volgende zetten in snelschaaktempo uitvoerden:
20. Lxd8 Pxd6 21. Lc7
21…Tb7!
Dit was natuurlijk de zet die Mamedyarov allemaal van te voren (in zijn voorbereiding?) heeft berekend.
22. Lxd6 Txe2 23. Ta8+ Te8 24. Txe8+ Lxe8
Dit was het eerste moment waarop onze landgenoot wat tijd uittrok. Maar waarschijnlijk had hij ook door dat er weinig te halen viel in deze stelling. “Maar hij staat toch een mooie pion voor?” hoor ik u zeggen. Dat is inderdaad wel zo maar het loperpaar, in een mooie open stelling, levert ruim voldoende compensatie op.
25. Te1 Ld7 26. Te4
Zo dwingt wit zijn tegenstander om niet stil te blijven zitten. Vermoedelijk hebben beide spelers al gezien hoe ze er een ‘dode’ stelling van kunnen maken, want ook de volgende zetten kwamen razendsnel tevoorschijn. Als wit iets probeert met 26. b3 volgt er bijvoorbeeld 26…Lc3 en na de ruil van het paard tegen deze loper valt er in het eindspel met ongelijke lopers niets meer te behalen.
26…La4 27. b3 f5
De enige zet. 27…Lxb3?? 28. Te8+ wint natuurlijk.
28. Txb4 Txb4 29. Lxb4 Lxb3 30. Pc3 Lxc3 31. Lxc3 Lxd5 1/2-1/2

 

Van Foreest, Jorden – Ding, Liren

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d3 Lc5 5. c3 d6 6. O-O O-O 7. Te1

Vandaag was de Hongaarse grootmeester (net als gisteren trouwens) aanwezig bij de livestream van de IM’s Anna Rudolf en Laurence Trent. Leko is een voormalig topspeler, die ooit de wens uitsprak om wereldkampioen te worden. Dat is hij nooit geworden, maar zijn inzicht is fenomenaal. Hij vertelde dat hij meer partijen hij met deze stelling ziet, hoe minder hij er denkt van te begrijpen. Niettemin kon hij wel sommige subtiele verschillen uitleggen tussen wel of niet h2-h3 of …h7-h6, het kiezen uit …a7-a6 of …a7-a5 en nog meer van dat soort vraagstukken. Leko liet onder meer zien dat als zwart op een bepaald moment …h6 speelde en wit ondertussen een paard van b1 via d2, f1 naar g3 omspeelde zwart geen tijd had om …g6 te antwoorden omdat pion h6 ging hangen. In mijn boek ‘Begrijp wat je doet 1’, heb ik ook dit type stellingen onder de loep genomen en daarin snijd ik ook nog kwesties aan zoals bijvoorbeeld: als wit ooit Lc1-e3 speelt en die wordt geruild, neem je dan terug met de toren of met de pion? Hetzelfde geldt voor zwart als hij komt met …Lc8-e6. Al dit soort bespiegelingen maken het behandelen van deze stelling erg complex.
7…a5
Vaak zie je dat hier 7…a6 wordt gespeeld.
8. Lg5 h6 9. Lh4 g5 10. Lg3
Uiteraard bekeken de commentatoren ook het offer 10. Pxg5 waar wit twee pionnen en een beetje aanval voor terugkrijgt. Het blijkt echter te weinig compensatie te zijn na bijvoorbeeld: 10…hxg5 11. Lxg5 Lg4!
10…Ph7!?
Redelijk opmerkelijk, maar hij heeft een interessant plan. Niet 10…Ph5?! wegens 11. Pxe5 Pxe5 12. Dxh5 Pxc4 13. dxc4 Kg7 14. Pd2 en wit staat duidelijk beter.
11. d4 Lb6 12. dxe5 h5
Dit was zijn idee, het is de vraag of het echt hout snijdt.
13. h4
Dit lijkt de juiste reactie. 13. exd6 h4 14. Le5 g4 gaat wit iets kosten, bijvoorbeeld na 15. dxc7 Dxd1 16. Txd1 gxf3 en zwart heeft prima winstkansen.
13…Lg4 14. Pbd2 Pxe5 15. Le2 Pxf3+ 16. Pxf3 Lxf3 17. Lxf3 gxh4 18. Lh2
De rookwolken zijn enigszins opgetrokken na deze vrijwel geforceerde zettenreeks, tijd om de stelling te beoordelen. Wit heeft een pionnetje moeten inboeten maar daar heeft hij het loperpaar voor teruggekregen. Pion h5 staat op de nominatie om verloren te gaan, dus daar hoeft wit zich geen zorgen over te maken. Zwart heeft zijn eigen koningsstelling open gegooid, maar gek genoeg is dat niet in zijn nadeel. Wit heeft geen mogelijkheden om zijn pijlen op de zwarte koning te richten en vooral zijn loper op b6 is erg sterk geworden. Het is mede daarom dat zwart aanvalskansen tegen de witte koning op touw kan zetten.
18…h3
Natuurlijk wil hij de witte koning al meteen in de tocht zetten, maar deze zet dient nog een ander doel: de zwarte dame wil naar h4!
19. e5
Jorden wil natuurlijk via het centrum zijn stukken zien te activeren ook om zo de zwarte koning te kunnen belagen. In aanmerking komt 19. Lf4 (om ooit Le3 te kunnen doen en zo Lb6 te neutraliseren) waarop zwart het best met 19…Kh8 kan antwoorden. [19…Dh4? is niets vanwege 20. g3!] 19…Dh4 20. Dd2
Niet 20. Lg3?? Dxg3
20…dxe5 21. Txe5 Tad8 22. De2 Pg5
Daar verschijnt al weer een nieuw zwart aanvalsstuk.
23. Lxb7
Pikt een pionnetje mee, maar het is de vraag of dat zo verstandig was. 23. Kh1 hxg2+ 24. Lxg2 was echter ook niet alles, hoewel het mij lijkt dat het evenwicht hier niet verbroken is.
23…f6 24. Te7
Toren op de zevende rij, normaal teken je daarvoor. Maar Ding heeft uitstekend gezien dat het de zwarte stukken zijn die voor de aanval kunnen gaan.
24…Tf7 25. Txf7 Kxf7 26. Te1
26…Kg6!
Eigenlijk ongehoord. De zwarte koning verschanst zich op de zesde rij en gek genoeg kan wit er nauwelijks bij komen met zijn stukken.
27. Dc2+?!
In lichte tijdnood doet Jorden het niet optimaal. Maar wat is wijsheid in deze uiterst gecompliceerde stelling.
27…f5!
Dit is min of meer gedwongen maar daarmee lijkt de zwarte koning zijn natuurlijke bescherming (pion f6) nu kwijt te raken. Gek genoeg nemen zwarts winstkansen gigantisch toe… Hij heeft min of meer gerekend op 27…Kh6 en daarop zou hij 28. Df5 spelen waarna hij uit de sores is.
28. De2
Opnieuw een cruciaal moment in de partij en de commentatoren waren zich vrolijk aan het maken over wat zwart nu het beste kon doen.
28…hxg2
Ik weet niet of ik het goed gezien heb, maar ik meen dat Anna Rudolf toevallig een engine kon raadplegen en die stelde een krankzinnige zet voor: 28…f4!! Zwart mag (moet!) zijn koningsstelling nog verder opengooien. Gek genoeg heeft wit geen enkele manier om daarvan te profiteren en met de pion op f4, is niet alleen Lh2 van het strijdtoneel afgesneden maar vooral dreigen er dingen als .. .hxg2, Lxg2 f3! gevolgd door …Lxf2+ en …Ph3+ met winst. Toen Anna de zet noemde, viel Laurence bijna letterlijk van zijn stoel af. ‘Deze kan absoluut niet’, beweerde hij. En zoals een Engelsman betaamt, stelde hij meteen weddenschap voor. We wedden om een kop erwtensoep (traditie in Wijk aan Zee) dat Ding deze zet NIET gaat spelen. Uiteraard werd dit bod meteen aangenomen. Maar even later sloeg Rudolf de handen voor haar ogen toen ze zag welke zet de Chinees op het bord bracht…
29. Lxg2?
Gek genoeg kan zwart wederom met bovengenoemde actie komen en staat dan – als ik de engine mag geloven – weer op winst. Wit had nu het best met de koning teruggenomen. 29. Kxg2 hoewel zwart dan ook beter had gestaan.
29…Dg4?!
29…f4!!
30. Kf1!
Jorden is nu helemaal terug in de partij, hoewel nog niet alle problemen voorbij zijn.
30…h4 31. b3?!
Zoals we dadelijk zullen zien verzwakt dit pion c3. Raar genoeg zou 31. Lc6! wit er bovenop kunnen helpen omdat hij dan met ooit Le8+ ook de zwarte koning kan belagen.
31…Dxe2+ 32. Kxe2 Te8+ 33. Kf1 Txe1+ 34. Kxe1 h3 35. Ld5
35…Pe4!
Zwart heeft een uiterst belangrijke troefkaart: pion h3. Omdat er nu twee pionnen hangen, moet wit op een lopereindspel ingaan, dat ongunstig voor hem is, maar waarschijnlijk wel houdbaar.
36. Lxe4 fxe4 37. Ke2 Kf5 38. f3 c6
Zwart heeft zijn stukken zo optimaal mogelijk neergezet. Maar toch zou wit dit remise moeten kunnen houden. Heel belangrijk voor wit is dat hij zelf ook een vrijpion probeert te creëren. En daarom speelde Jorden…
39. b4?
Helaas, helaas… De verliezende zet. De gouden regel in eindspelen met gelijke lopers ‘zet geen pionnen van jezelf op de verkeerde kleur’, lijkt hier van toepassing. Hij had eerst 39. a4! moeten spelen om daarna pas met b3-b4 te komen. Dat wordt dan verhinderd met 39…Lc5 maar dan heeft wit 40. Lc7 en nu kunnen beide partijen geen vorderingen meer maken. Remise lijkt de meest waarschijnlijke uitslag.
39…a4!
Natuurlijk. De zwarte randpion wordt heel belangrijk, zoals we straks zullen zien.
40. c4 Ld4 41. fxe4+ Kxe4 42. Kf1
Hij wil met de koning in het vierkant van de zwarte h-pion, maar daarmee geeft hij zwarts koning ruim baan.
42…Kd3
Dit loopt natuurlijk nu de witte damevleugel binnen.
43. b5 cxb5 44. cxb5
44…Kc4!
Uiteraard moet eerst pion b5 onschadelijk worden gemaakt. Vooral niet 44…Kc2? om pion a2 op te halen, want dat zou de winst weggeven vanwege 45. Lc7 Kb1 46. b6 Kxa2 47. b7 La7 48. b8=D Lxb8 49. Lxb8 Kb3 50. Ld6 met remise.
45. Ke2 Kxb5 46. Kf3
De witte koning gaat nu pion h3 van het bord halen. Zwart houdt slechts één pion over maar dat blijkt op het nippertje voldoende voor de winst.
46…Kb4 47. Kg4 Ka3 48. Kxh3 Kxa2 49. Ld6
Nu moet zwart een ‘brug bouwen’ op veld b4.
49…Kb3 50. Kg2 Lc3
Omdat Jorden ook had uitgeteld dat hij te laat terug is met zijn koning gaf hij zich hier gewonnen. We laten het nog even zien: 50…Lc3 51. Kf3 Lb4 52. Le5 a3 53. Ke2 a2 54. Kd3 La3 gevolgd door een nieuwe brug op b2 en de pion gaat naar dame. Een enerverende partij!
0-1

Grootmeester Peter Leko (linksonder) die vandaag zijn licht liet schijnen in de commentaarsessies.

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

2 Reacties

  1. Avatar
    Hendrikom 15 januari 2019

    Bij Lucas van Foreest – Bareev 30 … gxf5 kan je eigenlijk niet onbesproken laten, toch? Toen ik aanvankelijk keek dacht ik dat h4-h5-h6 ging winnen, maar dan komt er mogelijk via e7 nog een dame binnen. Dus toch maar 31 Kh1 Tb7 32 Tg1 Dc2 33Thxg7 De4+ 34 T7g2 🙂

  2. Avatar
    Herman Grooten 15 januari 2019

    Eigenlijk 30… gxf5 leek me nauwelijks in aanmerking komen, inderdaad vanwege 31.Kh1 en Tg1. Maar je hebt gelijk, je moet de tegenkans met 32… Dc2 pareren met 33.Thxg7! De4+ 34.T7g2. Rest nog de vraag hoe wit verder komt als zwart ‘niets doet’. In plaats van 32…Dc2 bijvoorbeeld 32…a6. Dan verbetert wit eerst zijn toren van h7 op een elegante manier: 33.Th6! Df7 34.Thg6 en daarna wandelt hij ongehinderd met zijn h-pion van h2 naar h6. De dame moet op f7 blijven omdat na een zet als …De7 altijd Tf6+! direct beslissend is. Speelt zwart zijn dame direct naar f7 met 32…Df7, dan kan 33.Th6 niet maar dan is 33.Th3! het beste antwoord. De toren dreigt naar de c-lijn te gaan en kan ook weer naar de g-lijn met soortgelijke plannen als hierboven aangegeven.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.