Eindspelstudies 18 – De Valladão-task
website
E-mail:
Hierbij de 18e eindspelstudie voor de Schaaksite uit mijn database.
- De vierde versie van de database bevat 76.132 eindspelstudies
- Het is de beste en grootste database van eindspelstudies ter wereld
- De database bevat driekwart van alle ooit gecomponeerde studies
- De database is in standaard pgn-format en leesbaar voor gangbare schaakprogramma’s
In de afleveringen 10, 11 en 17 zijn met de rochade, de promotie en de en-passantzet de bijzondere schaakzetten behandeld. Het zal u niet verbazen dat er ooit iemand op het idee kwam om al deze zetten in één compositie te verenigen:
O Globo 1965
De oplossing is: 1.g4! (dreigt 2.a8D(L) mat) met de thematische varianten 1…hxg3 2.h8D(T) mat en 1…La2(Lxd3) 2.0-0-0 mat.
Ik word een beetje kriebelig van zo’n probleem. Want alleen al de promotieduals doen veel afbreuk aan het effect. Ik zag in (EBUR maart 2002) dat dit thema zich bij uitstek leent voor de eindspelstudie, juist omdat je er interessante thematische verleidingen aan kunt hangen. Zo definieerde ik de ideale/perfecte Valladão-task. De promotie is dan een minorpromotie (door wit), waarbij dan uiteraard de thematische verleiding de drie ander mogelijke promoties zijn. En de paardpromotie vind ik eigenlijk geen echte minorpromotie omdat het paard (soms) juist extra mogelijkheden heeft t.o.v. de dame. Dus een loper- of torenpromotie is vereist (sommige paardpromoties zijn toch thematisch; dit is te ingewikkeld om hier uit te gaan leggen). De en-passantzet moet door zwart gebeuren, omdat dan een aardige thematische verleiding mogelijk is: wit moet de pion twee zetten opspelen, als die één zet wordt opgespeeld dan heeft zwart een weerlegging (die uiteraard niet begint met het slaan van de betreffende pion alsof het een en-passantzet was). En tenslotte moet er een witte lange of korte rochade in voorkomen, waarbij dan de thematische verleiding respectievelijk Td1 of Tf1 zou moeten zijn.
Gady Costeff, bekend van Chess Query Language (CQL) en componist van complexe eindspelstudietasks, zag eerst niets in deze task. Maar mijn definitie van de task, met de thematische verleidingen dus, vond hij erg inspirerend. Hij wist de volgende studies te componeren:
2e prijs König & Turm 2005
De eerste zet van de oplossing is meteen het thematische: 1.0-0-0+, waarbij we dus naar de thematische verleiding 1.Td1+? moeten kijken. Na 1…Ke4 2.Txd5 exd5 3.Ld4 a2 4.b4 axb3 5.Ke2 Kxf5 6.f7 Lxd4 7.f8D+ Lf6 8.Dc8+ Ke5 9.Da8 Ke6 kan wit niet winnen. 1…Ke4 2.Txd5 exd5 3.Ld4 a2
En nu volgt de tweede thematische zet: 4.b4! De thematische verleiding 4.b3? faalt op 4…a3! 5.Kc2 Kxf5 6.f7 Lxd4 7.f8D+ Lf6 en de zwarte a-pion promoveert. 4…axb3 5.Kb2 We zien nu het verschil met de variant na 1.Td1? 5…Kxf5 6.f7 Lxd4+ 7.exd4 Kg6
En de laatste thematische zet: 8.f8T! en wint, met de thematische verleidingen 8.f8D? a1D+ 9.Kxa1 b2+ 10.Ka2 b1D+ 11.Kxb1 pat; 8.f8L? Kf5 9.Lb4 Kg4 10.Lc3 Kxh4 11.Kxb3 Kh3 12.Kxa2 Kxh2 en wit moet nog opschieten om niet te verliezen; 8.f8P+? Kf5 9.Pd7 Ke4 10.Pc5+ Kxd4 11.Pxb3+ Ke3 12.Kxa2 Kf3 en de witte pionnen gaan onherroepelijk verloren.
Zo mogelijk nog beter is de volgende zeer economische studie:
1e/2e speciale prijs The Problemist 2006
Vaak worden aan dit soort tasks speciale prijzen toegekend omdat de scheidsrechter het moeilijk vindt om de prestatie van een task te vergelijken met een meer artistieke studie. Dat lijkt me hier echter vergezocht.
Opnieuw beginnen we met de thematische zet 1.0-0-0+. De thematische verleiding 1.Td1? faalt op het wat botte 1…g1D+. Zwart speelt nu uiteraard ook 1…g1D Nu volgt 2.Txg1+ Kxg1 3.Kb2 dxe4
4.f4! De thematische verleiding 4.f3? is al een stuk interessanter: 4…e3 5.f4 Kf2 6.f5 Kxe2 7.f6 Kd2 8.f7 e2 met remise. 4…exf3 5.exf3 Kf2 6.f4 Kf3 7.f5 Kf4 8.f6 Kf5 9.f7 Kg6
En deze stelling lijkt wel wat op die van de vorige studie: 10.f8T! is de enige winstzet. Want na 10.f8D? a1D+ 11.Kxa1 is het pat. En 10.f8L? Kf7 en wit krijgt nooit meer de koning weg van g8/f7. Tot slot 10.f8P+? Kxh6.
