De Telegraaf schaakrubriek 12 mei 2012
Hans Böhm
Waar ligt de leeftijdsgrens tussen jeugd en volwassenheid in de sportwereld en dus ook in de schaaksport? Officieel is dat nu nog op de leeftijd van twintig jaar en daar zou wel eens een heroverweging mogen plaatsvinden. Nog geen 65 jaar geleden moest je tot je dertigste toestemming van je ouders krijgen om te kunnen trouwen. Maar de tijden veranderen, zeker de laatste tijd, snel. Is achttien jaar niet veel beter te verdedigen?
Dat is de leeftijd waarop je officieel volwassen bent, dat je je eigen beslissingen mag nemen, dat je stemrecht hebt en kunt trouwen, dat je auto mag rijden, dat je de middelbare school verlaat, dat je soms op kamers gaat wonen in een andere stad, dat je soms al gaat werken en belasting moet betalen; kortom, het ziet ernaar uit dat in de 21e eeuw achttien jaar de laatste leeftijdsgrens van de jeugddivisie zou moeten zijn.
In het jeugdkampioenschap van Nederland doen helaas niet de grootmeesters Anish Giri (wereldtop) en Robin van Kampen (nationale top) mee en ook niet de Internationale Meesters David Klein en Benjamin Bok. Zij zijn al te goed voor aparte categorieën en prefereren grote-mensen toernooien.
Het NK-20 ging dit jaar tussen Julian van Overdam en Jorden van Foreest. Twee aardige fragmenten.
A. Haast – J. Van Foreest, na 10.0-0-0
Anne Haast was de enige jongedame van de 22 deelnemers, zij heeft de titel WIM (Women International Master) die door de FIDE in 1950 is geïntroduceerd ter promotie van het vrouwenschaak. Anne was in 2008 op haar veertiende de jongste deelneemster in de geschiedenis aan het NK-vrouwen. Jorden van Foreest is dertien jaar en heeft de Jong Oranje Status, wat de KNSB in staat stelt om hem beter te begeleiden in zijn ontwikkeling. Hij heeft het talent om heel goed te worden.
In het diagram staat een interessante variant uit de Caro-Kann, waarin wit een pion offert voor een grote voorsprong in ontwikkeling. Maar in dit wankele evenwicht geldt voor beide partijen dat iedere mindere zet, direct desastreus kan zijn.
10…e5 11.f4 Lg4 12.Td2?!
Wellicht speelbaar maar voor het gevoel te langzaam voor zo’n stelling. Waarom niet verder ontwikkeld met 12.Pf3, zodat de h-toren snel naar e1 kan?
12…Tc8 13.fxe5 Txc4 14.exf6 g5 15.Lf2
De tussenzet 15.h3 zodat Lg4 naar een minder veld gedwongen wordt is nauwkeuriger.
15…Pb5 16.Pg-e2?
Te langzaam, wit doet weinig met zijn voorsprong in ontwikkeling. De lijnen moeten open: 16.Pf3 Lb4 17.Te1+ Le6 18.Txe6+! fxe6 19.Pe5 Tc7 20.f7+ Txf7 21.Pxf7 Kxf7 22.Td7+ Kf6 23.Txb7 Pxc3 24.Ld4+ e5 25.Lxc3 Lxc3 26.bxc3 e4 en wit houdt zijn kansen. Na de tekstzet staat zwart beter en dat voordeel bouwt hij netjes uit.
16…Lb4 17.h4 0-0 18.hxg5 Lxe2 19.Txe2 Lxc3 20.bxc3 Pxc3 21.Tc2 Tf-c8
De witte koning kan niet aan een winnend paardschaak ontkomen.
22.Txc3 Txc3+ 23.Kb1 hxg5 24.Ld4 Tg3 25.Th2 Tg4 26.Lb2 Th4 en wit gaf op.
A. Pijpers – J. Van Overdam, na 17…h6.
Arthur Pijpers was bij aanvang de favoriet want hij had de hoogste Elo-rating 2340. In deze voorlaatste ronde had hij nog zelf alles in de hand tegen de koploper. Julian van Overdam speelde een sterk toernooi, hij gaf slechts drie remises af en won de andere partijen overtuigend.
De stelling is in een dynamisch evenwicht na een normale zet als 18.Ld3 en wit richt de blik op de koningsvleugel en zwart verzet zijn stoel naar de damevleugel. Maar vermoedelijk vanwege de toernooistand gaat Pijpers in troebel water vissen.
18.Db4?! Pc5 19.Lxc5 dxc5 20.De4 c4!
Goed gezien, met een loper van de zwarte velden kun je pion e5 beter kwijt zijn.
21.Dxe5 Lf6 22.Df4 Lg5 23.Df5 Dd6 24.Lg2
te laat, wit moet nog beginnen met zijn aanval en zwart is er al klaar mee.
24…c3! 25.Td4 Tc4!
Mooi en sterk gespeeld. De matdreigingen zijn beslissend.
26.Txc4 bxc4 27.f4 Db4 28.Kc1 Dxb2+ 29.Kd1 Db6 30.fxg5 De3 31.gxh6 Dd2 mat.
We zijn benieuwd naar de komende prestaties van de nu zeventienjarige nieuwe Nederlandse jeugdkampioen op een hoger niveau.
Eindstand NK-20, negen ronden.
1. J. van Overdam 7,5 2. J. van Foreest 7 3. A. Pijpers, I. Van der Lende, N. Maatman 6 6.P. Ypma, A. Haast 5,5
