De Volkskrant schaakrubriek 28 april 2012
Gert Ligterink
Aronian brengt een ode aan Kramnik
In een interview werd eens aan Levon Aronian gevraagd of hij het jammer vond dat hij nooit een partij tegen Gari Kasparov had gespeeld. Aronians antwoord _ `Ik ben niet sentimenteel genoeg om daarover te treuren’_ trof mij minder dan de vraag. Ik had me nooit gerealiseerd dat de man die in de afgelopen zes jaar driemaal het Tata Steel toernooi heeft gewonnen nooit tegenover Kasparov heeft gezeten. Zelfs niet voor een snelschaakpartij.
De vroegere en de mogelijk toekomstige wereldkampioen zijn elkaar net misgelopen. Juist toen Aronians rating hoog genoeg was om geïnviteerd te worden voor de grote toernooien had Kasparov het serieuze spel vaarwel gezegd. In 2005 nam Kasparov afscheid met een zege in het toernooi in Linares. Aronian volgde hem een jaar later als winnaar op.
Misschien omdat hij de bijzondere kracht van Kasparov nooit persoonlijk heeft gevoeld, spreekt Aronian soms met bijna nog meer respect over diens opvolger. In het tijdschrift New in Chess zei hij onlangs dat de bijdrage van Vladimir Kramnik aan het moderne schaken minstens even waardevol is als die van Kasparov.
Volgens Aronian heeft Kramnik de waardering van sommige openingen totaal veranderd: `Vroeger lachten de schakers om de oude openingsvarianten die door Kramnik opnieuw waren geïntroduceerd. Tegenwoordig zijn die algemeen geaccepteerd en zijn het hoofdvarianten geworden. Ik ben hem dankbaar voor alles wat ik van hem heb geleerd.’
Om in de lange periode zonder toptoernooien na Wijk aan Zee in vorm te blijven speelden de meester en zijn leerling de afgelopen week op uitnodiging van de schaakclub in Zürich een tweekamp van zes partijen tegen elkaar. Halverwege de match stond het gelijk na een remise en twee overwinningen over en weer. Kramnik verloor de eerste partij met wit maar sloeg, met dank aan een stokoude opening, terug in een enerverende derde partij.
Kramnik – Aronian
Derde matchpartij
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 Pf6 4. d4 exd4 5. Pxd4 Lc5
Een zet die honderd jaar geleden op het repertoire stond van spelers als Tarrasch en Rubinstein.
6. Le3 Lb6 7. Dd2 0-0 8. 0-0-0 Te8 9. f3 d5
Voordat wit g2-g4 heeft kunnen spelen, gaat zwart tot actie over. Het blijkt de inleiding tot een dameoffer.
10. exd5 Pxd5 11. Lg5
11 … Pxc3!
Er is weinig keus. Na 11 … f6 is 12. Lc4 vervelend en na 11 … Pde7 12. Pxc6 Dxd2+ 13. Lxd2 Pxc6 14. Pd5 verzeilt zwart in een matig eindspel.
12. Lxd8 Pxd1 13. Lxc7
Of 13. Lh4 Pxd4 14. Dxd1 Pf5 `15. Lg5 h6 en zwart heeft voldoende compensatie voor de dame.
13 … Lxc7 14. Pxc6 Pe3
Gedwongen maar sterk. Wit heeft geen tijd voor 15. Pd4 wegens het antwoord 15 … Lf4 16. Lb5 Pf1!.
15. Lb5! bxc6
Nu wordt 15 … Lf4 weerlegd door 16. Pe7+! Kf8 17. Pg6+ hxg6 18. Db4+ en 19. Dxf4.
16. Lxc6 Pc4 17. Dd4 Le6 18. Lxa8 Lb6 19. Dd3 Txa8
Nu de verwikkelingen voorbij zijn, kan de balans worden opgemaakt. Voor de dame en twee pionnen heeft zwart drie lichte stukken die redelijk samenwerken. Na de partij vertelde Aronian dat hij heel optimistisch was over zwarts kansen. Ten onrechte, zoals zal blijken.
20. Te1 Td8 21. De4 g5?
Deze verzwakking zal zwart opbreken. Verstandiger is 21 … g6.
22. c3 Lc5 23. Te2 h6 24. g3 a5 25. f4 a4 26. f5
Nog sterker dan 26. fxg5
26 … Ld5 27. Dd3 Lb6 28. b3 axb3 29. axb3 Pa5
30. Te8+
De computerprogramma’s stellen parmantig vast dat 30. Db5 veel sterker is. Kramnik zag welbewust af van die zet omdat hij niet zeker wist of wit met dame tegen twee lopers kan winnen na 30 … Pxb3+ 31. Kc2 Pd4+! 32. cxd4 Lxd4 33. Te8+ Txe8 34. Dxe8+ Kg7. Liever vertrouwt hij op zijn vrijpionnen.
30 … Txe8 31. Dxd5 Td8 32. Db5 Td6 33. Kc2 Kg7
Nu gaat het snel mis met zwart. Taaier is 33 … Ld8, al moet wits voordeel de doorslag geven na 34. De8+ Kg7 35. De5+ Tf6 36. b4 Pc6 37. De4.
34. b4 Pb7 35. c4 Tf6 36. g4 Pd8 37. c5 Lc7 38. Dd7 Pc6 39. b5 Pa7 40. Dxc7 Pxb5 41. De5 Pa7 42. Kd3
Zwart geeft op.
