HDC Media schaakrubriek 12 mei 2012
Johan Hut
Dick van Geet: voor altijd 1.Pc3
In 1950 werd in Rotterdam een jeugdwedstrijd gespeeld die niet belangrijk was, maar wel het startpunt zou zijn voor een stuk schaakgeschiedenis.
Van Geet-Versnel
1.Pc3
Een provocatie, iedereen opende altijd met e4 of d4.
1…c5 2.Pf3 d5 3.a3
Een verdere provocatie, wit laat alles over zich heen komen. Normaal zou ook nu nog e4 of d4 zijn.
3…d4 4.Pe4 e5 5.e3 f5 6.Pg3 e4
Wat wil je nog meer, met zwart?
7.Pe5 Ld6 8.Lb5+ Pd7 9.Dh5+ g6 10.Pxg6 Pgf6
Het standaardantwoord op het standaardoffer op g6. De witte paarden zorgen echter voor een prachtig slotakkoord.
11.Pxf5 Pxh5 12.Pxd6
Mat. Bijzonderheid: wit heeft twaalf zetten gespeeld, waarvan maar liefst acht met een paard. En één met zijn dame, die zwart vervolgens meteen mocht hebben.
Witspeler Dick van Geet werd twee jaar later jeugdkampioen van Nederland en in de jaren zestig internationaal meester. Hij deed het met name goed in het Hoogovenstoernooi in Beverwijk. In 1967 scoorde hij in de hoofdgroep vijftig procent door enkele grootmeesters te verslaan, onder wie Donner en Kavalek. Van Geet opende regelmatig met 1.Pc3, ook met 1.b3 en met zwart met 1.d4 Pf6 2.c4 Pc6. Het bracht de nogal belerende hoofdredacteur Slavekoorde van het bondsblad aanvankelijk tot de verzuchting dat de agressiviteit van Van Geet te prijzen was, als die maar een gezondere basis zou hebben. Later schreef Slavekoorde dat Van Geet een evenwicht had gevonden tussen onorthodoxe speelwijze en wijze zelfbeheersing en nog weer later dat Van Geet toch wel ‘voor vol moest worden aangezien’, omdat hij zijn (toch nog) dubieuze openingsexperimenten combineerde met een tactische slagvaardigheid.
Uiteraard wordt de zet 1.Pc3 over de hele wereld gespeeld en de opening kent vele namen. In 1990 schreef Van Geet er op verzoek van uitgeverij New in Chess een boekje over. Een dun boekje, maar het maakte met vele sprankelende ideeën zo veel indruk dat de ongebruikelijke beginzet sindsdien de Van Geet Opening heet.
Op 29 april overleed Dick van Geet, tachtig jaar oud, in zijn woonplaats Driebergen-Rijsenburg. Een originele en agressieve schaker, meester op het schaakbord, grootmeester in het correspondentieschaak, maar voor altijd de schaker bij wiens naam iedereen tot in lengte van dagen zal zeggen: 1.Pc3.
Het Nederlands jeugdkampioenschap, vorige week gespeeld in het Nova College in Haarlem, is gewonnen door de zestienjarige Julian van Overdam uit Rotterdam. De pas twaalfjarige Jorden van Foreest was de verrassende nummer twee in deze groep tot twintig jaar. Het had maar weinig gescheeld of hij had het record van Jan Timman (veertien jaar) als jongste jeugdkampioen aller tijden verpulverd. Anne Haast probeert al een paar jaar om als eerste meisje in de geschiedenis jeugdkampioen van Nederland te worden. Ze werd gedeeld zesde met een voor haar karakteristieke score: nul uit drie tegen de drie hoogst geklasseerden en vijf en een half uit zes tegen zwakkere spelers. Al in de derde ronde werd een partij gespeeld die van groot belang was voor de eindrangschikking.
Haast-Van Overdam
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 d6 6.g4 h6 7.h4 Le7 8.Tg1 d5 9.exd5 Pxd5 10.Lb5+ Kf8 11.Pe4
Hier was 11.Pxd5 Dxd5 12.Le3 gebruikelijk. Wat wit speelt, is geen verbetering.
11…Da5+ 12.Ld2 Db6 13.c3 e5 14.Lc4 exd4 15.Lxd5 Le6 16.c4
Volgens Herman Grooten op Schaaksite.nl had wit hier al problemen en had hij met 16.b3 op gelijkspel moeten afstevenen.
16…Pd7 17.Tg3 Lxd5 18.cxd5 Te8
Zwart wacht nog even met Lxh4, creëert er over de e-lijn een probleem bij. Wit is overspeeld.
19.Dc2 Lxh4 20.Th3
20…d3
De genadeslag.
21.Dxd3 Pc5 22.Da3 Txe4+ 23.Te3
Hoopt op 23…Txe3+ 24.Lxe3 Le7 25.Tc1 en wit wint haar stuk terug.
23…Ta4
Wit geeft het op.
