De KNSB moet wat te bieden hebben en zichtbaarder worden

Het aantal leden van de KNSB loop al tientallen jaren terug, hoewel dat feit wat verduisterd wordt door de groei van jeugdleden in de basisschoolleeftijd. Als ze naar het middelbaar onderwijs gaan vallen deze leden voor het grootste deel weg. Van een doelgerichte aanpak om mensen van boven de vijftig, die vaak wat meer tijd hebben, te organiseren heb ik nauwelijks wat gemerkt.

Het is ook een illusie te denken dat het aantal leden zal groeien door het aanpakken van zwarte leden. Zwarte leden zijn al in clubs georganiseerd maar niet bij de KNSB genoteerd. De voorgestelde harde maatregelen zullen veel weerstand oproepen wat niet bevorderlijk is voor de bond – en het ledental zal nauwelijks stijgen.

De grondoorzaken van de daling van het aantal leden worden al vele jaren niet aangepakt. Een van die oorzaken is dat de KNSB onzichtbaar is voor leden en nauwelijks iets te bieden heeft. Als je alleen maar zo nu en dan een potje wilt schaken, waarom zou je dan lid willen zijn van de KNSB? Er is geen meerwaarde.

De KNSB – en de regionale bonden – zouden ondersteunend kunnen zijn bij het bekendmaken van toernooien en andere schaakfestiviteiten. Maar die worden alleen maar gepubliceerd op de sites en de moderne elektronische communicatiemiddelen worden nauwelijks gebruikt. Het is toch gemakkelijk om alle leden van de KNSB (of de desbetreffende regionale bonden) een mailtje te sturen wanneer er een toernooi is? Ik heb bijvoorbeeld niet in mijn mail (directe reclame!) een bericht gekregen dat er in Amsterdam een SGA-kampioenschap en een senioren- kampioenschap is. Waarom niet? De schaakwereld schijnt nog in een pre-computer tijdperk te leven. VAS is een van de weinige clubs die wekelijks haar leden via e-mail op de hoogte houdt van gebeurtenissen rond de club. Daardoor worden leden bij de club gehouden ook als ze een tijdje geen tijd of zin hebben te schaken.

De KNSB geeft een onooglijk blaadje uit, Schakend Nederland, dat achterhaalde berichtgeving bevat. Waarom wordt er niet elke week een niet te lang bericht van de KNSB (per email) rondgestuurd met interessante mededelingen en een of twee partijen met leuk commentaar (niet te zwaar want de meeste schakers hebben een rating van minder dan 2000). Commentaren op toernooien zijn vaak moeilijk te volgen voor de toehoorders, omdat de schaaktechnische eisen vaak hoger zijn dan de eisen die aan een leuke presentatie worden gesteld.

Als de KNSB wat zichtbaarder zou worden, wat meer te bieden heeft – ook voor huisschakers die geen behoefte hebben aan competities – en als ze wat meer gebruik zou maken van de elektronische communicatie, zal het probleem van zwarte leden en wellicht ook van de daling van het aantal leden vanzelf verdwijnen. Maar zoals het nu gaat zie ik het somber in. De KNSB is alleen sterk in het bedenken van steeds meer regels, zoals een nul krijgen als er per ongeluk een telefoon afgaat. Dat is uit de tijd dat schaken in een zeer stille omgeving moest plaats vinden en mobiele telefoons niet bestonden. Tijdens de Nico Speijercup in schaakcafé De Laurierboom in Amsterdam (dat ik organiseer) mag er gewoon gepraat worden en staat de muziek zachtjes aan.

Alleen door het bestaan van een landelijke competitie en mijn ratinggetal merk ik iets van de KNSB. Maar de FIDE-rating mogen ze van mij rustig weer schrappen. Heeft geen meerwaarde ten opzichte van de KNSB-rating (en is ook ongeveer van gelijke waarde).

23 Reacties

  1. Avatar
    Wiebe Cnossen 26 februari 2013

    Om alleen even op de laatste alinea in te gaan: het lijkt mij dat het een beter streven is om de veelheid aan nationale ratingsystemen af te schaffen in het voordeel van 1 goed werkend internationaal systeem dan andersom.

  2. Avatar
    vansteenis 26 februari 2013

    Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan en die FIDE-leiders vertrouw ik niet erg wat geld betreft.

  3. Avatar
    Lucas 26 februari 2013

    In de ongeveer 40 jaar dat ik schaak, is het spel wel enorm veranderd – wat mij betreft in negatieve zin. Van oorsprong is het schaken een denksport en dat is wat mij er ook vooral in aanspreekt; dat je door goed denken tot goede zetten, goede partijen en dus goede resultaten kunt komen. In de afgelopen decennia is het schaken echter steeds meer een behendigheidsspel geworden, bijna vergelijkbaar met het infantiele "hoedje-wip". Ik doel op het feit dat vrijwel alle schaakpartijen tegenwoordig worden beslist in de fase van "versneld uitspelen". In die fase wordt het denken en het spelen van goede zetten steeds minder belangrijk, maar gaat het er slechts om redelijke zetten te produceren binnen een zo kort mogelijke tijd. Er hebben zich hierdoor schakers ontwikkeld die zich hebben gespecialiseerd in het beslissen van de partij in die onvermijdelijke tijdnoodfase. Het doel is niet langer het spelen van goede zetten, het nadenken over goede posities, of het ontwerpen van een plan. Nee, het doel is nu een complexe stelling te bereiken en die in de fase van "versneld uitspelen" te winnen door betere handigheid in het bedienen van de klok. Zelf win ik natuurlijk ook wel eens op die manier – en het kan ook vermakelijk zijn, net zoals het spelen van "hoedje-wip" met mijn zoontje van drie. Echter, met het oorspronkelijke schaken heeft het mijns inziens steeds minder gemeen.

    Natuurlijk moet de bedenktijd op enige wijze worden gelimiteerd, maar daar zijn ook andere oplossingen voor. Gelukkig is er nu een systeem in opkomst, waarbij je per zet extra tijd erbij krijgt. In plaats dat elke partij eindigt als snelschaakpartij, zal dat er toe leiden dat elke partij zal eindigen als gongschaakpartij. Een verbetering, maar dan moet deze extra tijd per zet wel redelijk zijn, bijvoorbeeld 1 minuut.

    Nog beter zou zijn, maar ik weet dat dit onrealiseerbaar is, het afbreken van partijen weer in te voeren. Dat heeft ook bezwaren, dat is algemeen bekend, maar in elk geval wordt het schaken dan weer een denksport.

    Ik vermoed dat het door mij beschreven probleem het afnemen van het aantal leden deels verklaart. Veel schakers vinden schaken leuk omdat ze van denken houden en niet van "hoedje-wip".

  4. Avatar
    Wiebe Cnossen 26 februari 2013

    Ik begrijp dat de FIDE op dit moment onredelijk veel geld vraagt voor de ratingverwerking, maar dit artikel ging erover dat je wat te bieden moest hebben. Dan zou ik geen rating bieden die 20km verderop al niet meer bruikbaar is.

  5. Avatar
    vansteenis 26 februari 2013

    Ik heb regelmatig toernooien in het buitenland gespeeld voordat ik een FIDE-rating had en heb daar nooit p[roblemen mee gehad. Maar inderdaad het artikel gaat er over dat de KNSB weinig te bieden heeft aan schakers en jij haalt daar een klein puntje uit zonder op de andere punten in te gaan. Het ledemntal daalt al vele jaren en ik zie geen verbetering om dit te veranderen. Lucas geeft nog wel een andere reden die ik wel plausibel vind, maar maar als het zo doorgaat zoals de laatste twintig jaar dan is de KNSNB over een jaar of tien een echte mini-bond. Zonde.

  6. Avatar
    Dimitri 26 februari 2013

    "Het is toch gemakkelijk om alle leden van de KNSB (of de desbetreffende regionale bonden) een mailtje te sturen wanneer er een toernooi is? "

    Daar bestaan (gelukkig) wetten tegen.

  7. Avatar
    Dimitri 26 februari 2013

    "De KNSB is alleen sterk in het bedenken van steeds meer regels, zoals een nul krijgen als er per ongeluk een telefoon afgaat. "

    Dat is niet door de KNSB, maar door de Fide bedacht.

  8. Avatar
    vansteenis 27 februari 2013

    Regelaars van de FIDE mogen de telefoonregel bedacht hebben maar de KNSB past hem toe. Gewoon uit de tijd in een wereld waarin iedereen een telefoon bij zich heeft. Als ik een lange reis heb gemaakt om een competitiewedstrijd te spelen wil ik een pot schaken en dat wordt me ontnomen als mijn tegenstander per ongeluk zijn telefoon laat5 afgaan. De regel wordt centraal gesteld en niet waar het om gaat, een potje schaken.

    Waar je het vandaan haalt dat het ledenbestand niet gebruikt mag worden om schaakmededelingen te doen aan de leden is me een raadsel. En al weer een regel stellen boven de behoefte van schakers om op de hoogte te zijn van plaatsen waar ze hun sport beoefenen kunnen.

  9. Avatar
    Wiebe Cnossen 27 februari 2013

    Volgens mij gaat deze discussie de verkeerde kant op. Dat de KNSB in zijn functioneren aansluit bij de lokale wetgeving en de regels van de FIDE lijkt me voor een serieuze bond onontkoombaar.

  10. Avatar
    Hanzel 27 februari 2013

    Misschien moet de KNSB zich eens wat meer/vaker profileren in de Nederlandse Media. Maak een reclamefilmpje om de jeugd aan het schaken te krijgen. Als dit te duur is, combineer het met de dambond.

  11. Avatar
    vansteenis 27 februari 2013

    Op lokaal gebied wordt al afgeweken van de FIDE-regels omdat ze voor amateurs niet nodig zijn zoals de regel dat je op de begintijd achter je bord moet zitten – geldt niet voor de KNSB-competitie. Het mag niet zo zijn dat centrale regels het plezier in het schaken verpesten. Dan maar een wat minder serieuze bond – de mensen aan de top van de FIDE zijn toch ook niet erg serieus te nemen!?

    Hanzel, De jeugd schaakt al aardig tot ze een jaar of twaalf, dertien zijn. Het gaat er om ouderen vast te houden en aan te trekken. Een film is een kostbare zaak en van het reclame effect verwacht ik niet veel. Ik dring er op aan om de KNSB wat zichtbaarder te maken door beter gebruik te maken van het internet en de leden te laten weten wat er voor interessants gebeurt in de schaakwereld. Nu is de KNSB een instelling ver van ons bed waarvan we nauwelijks weten wat ze doet. En de KNSB moet wat te bieden hebben en dat heeft ze nu ook nauwelijks voor de gewone huis- tuin- en keuken schaker.

  12. Avatar
    Dimitri 27 februari 2013

    Ongevraagde bulkemails zijn bij wet verboden vansteenis. Ook de KNSB moet zich aan deze wet houden. Ze kunnen hoogstens een opt-in mailinglist opstarten, maar ik betwijfel of er veel interesse voor is.

    In de regels staat dat de toernooiorganisatie mag bepalen of en hoeveel een speler te laat mag komen. De KNSB volgt hier gewoon de regels (en het gezond verstand).

    De telefoonnulregel schrappen zal betekenen dat de partijen niet meer voor de fide-rating mogen meetellen en normen ook niet gehaald kunnen worden. Daar zullen veel mensen niet blij mee zijn.

    Het was beter geweest als je dit zelf opgezocht had in plaats van zo maar wat te roepen.

  13. Avatar
    Kees Schrijvers 28 februari 2013

    Een Youtube film kan als volgt geplaatst worden:

    
    [youtube]Nummer film (dus L4Nr9W4n7qU)[/youtube]
    
    

  14. Avatar
    Crispiano 28 februari 2013

    Aan het eind van het artkel is er een losse opmerking over de ELO. Daarover kan je stellen dat de afname van het aantal leden significant gecorreleerd is aan de verdere doorvoering van dit getal. Rond 1980 telden alleen hoofdklassepartijen mee, dit werd geleidelijk uitgebreid en ondertussen worden ook buitenlandse en interne potjes meegeteld. Veel verenigingen houden naast de KNSB en Fide er hun eigen rating op na. Het is een hobbyisme van enkele mensen die van getalletjes houden, die echter consequenties heeft op de status van het gewone lid. Ineens hebben zij een getal gekregen dat behoorlijk stigmatiserend is. Alsof je met een T-shirt rondloopt waarop staat wat je IQ is.

    Als je kijkt naar de afname van leden blijkt dit voornamelijk de leden te zijn van 18-45 te betreffen: schaken is een vergrijzende sport. Goede jeugdspelers blijven vaak wel hangen, wat verdwijnt zijn zwakkere spelers. Zou dit te maken kunnen hebben met het getal? Als je vroeger meer verloor dan won, kon je dat makkelijk een plaatsje geven. Je speelde laatst een leuke partij tegen A; de remise tegen de koploper staat je nog goed bij, etc. Je zelfrespect bleef gehandhaafd Met het getal dat je nu achter je naam ziet staan, kan je er niet omheen dat je een loser bent die in de verkeerde hobby beland is.

    Een paar gevallen.

    Een collega vroeg aan een clubspeler wat zijn rating was. De volgende dag zei de collega dat de 2180 wel erg veel lager was dan dat van Carlsen. Een week daarna verontschuldigde hij zich omdat dat toch wel veel meer was dan zijn famulielid dat 1500 had. Het familielid was de bolleboos die schaakte, maar dat was er nu wel af. Schaakt het familielid nog…

    De heer H. Bouwmeester heeft niet zo’n zin meer om serieuze potten te spelen. Hij heeft een ambitieuze natuur en had een hoge rating, maar kan deze niet meer waarmaken.

    Wie de 70 gepasseerd is en schaakt, ziet zijn rating naar grafniveau dalen. Dit inspireert niet tot een avondje spelen.

    Voorstel:

    Rating afschaffen of op zijn minst optioneel (aangeven dat je niet wilt dat je gerated wordt) maken. Ze is confronterend, ze is ons in de maag gesplitst door een aantal cijferneukers. Het is alleen leuk als je goed bent of beter wordt. Natuurlijk is het niet de enige oorzaak voor de afname, maar het levert zeker geen positieve bijdrage. Het benadrukt tevens het competitie-element en verzaakt de schoonheid van het spel.

    Een alternatief zijn de onschuldige meesterpunten bij de bridgebond. Cumulatief, zegt veel meer over hoeveel je speelt dan hoe sterk je bent en dan is er toch een getal.

  15. Avatar
    Lucas 28 februari 2013

    Crispiano brengt een belangrijk punt naar voren, namelijk dat de Elorating te dominant is geworden. Hij heeft gelijk. Deze Elorating is niet direct gekoppeld aan het schaakinzicht, maar wel aan de behaalde resultaten. Op die manier sluit zijn bezwaar ook weer aan bij mijn argument, dat de resultaten teveel afhankelijk zijn van het goed kunnen vluggeren. Het schaakinzicht van de heer Bouwmeester zal echt niet veel minder zijn dat in zijn hoogtijdagen. Maar bij het snelschaken (of versneld uitspelen) is een man van 80 jaar natuulijk niet opgewassen tegen een jongen van 20, ook als het schaakinzicht van die jongen veel geringer is. Op die manier vormt het schaakspel geen intellectuele uitdaging meer, maar wordt het slechts een bron van frustratie.

    Ik denk dat een fundamentele discusssie over wat het schaken nu eigenlijk is, of wil zijn, van groter belang is dan het puur gericht zijn op het ledenaantal. In dit licht vind ik de hierboven getoonde filmpjes ook opmerkelijk. Het fragment waarbij Böhm een partij wint omdat zijn tegenstander een dame weggeeft, getuigt niet bepaald van een hoog niveau. Is dit het soort schaken dat nieuwe leden moet aantrekken? Ik zou het niet prettig vinden op die manier te verliezen en dan ook nog eens die bulderende lach te moeten aanhoren.

  16. Avatar
    Jan Willem Duijzer 28 februari 2013

    Een wat andere invalshoek. Ik zit niet te wachten om meer diensten van de KNSB aan mijzelf. Basisorganisatie van competities, NK’s en rating vind ik OK. Dat doet de tennisbond idem. En de KNSB doet het voor weinig geld.

    Ik zit wel te wachten op een bond die zich inzet om het schaken in NL levend te houden. Ik ben nu 50 en het lijkt me niet leuk om over 10 jaar 20 km te moeten reizen naar de dichtstbijzijnde schaakclub waar ik dan bij de groep jongste leden hoor…. Het zou mooi zijn als middelgrote plaatsen over 10 jaar nog minimaal één levendige schaakclub hebben en een jaarlijkse schoolschaakcompetitie.

    Wat is daarvoor nodig?

    -topschakers (kunnen ook amateurs zijn; zoals ooit Euwe) die zich inzetten voor de jeugd;

    -een lokaal en regionaal vrijwilligersnetwerk;

    -schoolschaakcompetities;

    -goedkope en toegankelijke lesmogelijkheden voor beginners en gevorderden.

    Daar heb ik best wat extra geld voor over.

  17. Avatar
    Hanzel 28 februari 2013

    Heren,

    Prachtige filmpjes (ik kende ze al) maar waarom niet adverteren/aanbieden via reclameblokken? Zorg dat het de huiskamers binnenkomt. Ik weet niet of dat in het verleden al eens gebeurd is, maar ik denk dat het voor de bekendheid van het spel best zal helpen.

  18. Avatar
    Paul-Peter Theulings 28 februari 2013

    De KNSB vind ik zichtbaar genoeg via de website. Je moet er wel kijken natuurlijk. Als je je ogen sluit is de hele wereld onzichtbaar.

    Ratings zijn belangrijk voor groepsindeling bij toernooien en voor teamindeling bij de competitie. Een te sterke speler mag niet zomaar voor de mooie eerste prijs in groep B van het toernooi gaan. Als een speler verhuist is zijn rating een goed uitgangspunt voor de teamindeling bij zijn nieuwe club.

  19. Avatar
    hans berrevoets 28 februari 2013

    Joost van Steenis heeft gelijk om een gesprek los te maken over een KNSB die zichtbaarder zou moeten worden…Ik zal daarop nader gaan inzoemen..

  20. Avatar
    vansteenis 28 februari 2013

    Ik ben 74 en ik heb nog geen last van grafratings, maar ik ben ook een voorstander van het afschaffen ervan. Vroeger waren er geen ratings en toch werden er toernooien ingedeeld. Het indelen door loting – ipv op rating zou ook wat eerlijker zijn. Nu hebben de hoge ratings meestal een voordeel.

    Maar het gaat er natuurlijk om om iets te verzinnen om tegen te gaan dat het aantal georganiseerde schakers nog meer terugloopt. Van enige initiatieven merk ik weinig. Het is wel een feit dat de leeftijdsgroep van 16 tot 50 het te druk heeft met andere zaken zodat de aandacht in mijn ogen gericht moet zijn op de jonge jeugd (dat gaat vrij aardig) en op de wat ouderen die het wat minder druk hebben gekregen.

    Dimitri, waar je het vandaan haalt dat bulkmail verzenden verboden is is me een raadsel. Ik krijg regelmatig bulk emails. Maar dan moeten de ontvangers wel goedkeuring daarvoor gegeven hebben. Dat lijkt me voor schakers geen probleem als het schaken betreft.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.