Belevenissen van een arbiter: Nieuwe regels (1): hou het nieuws in de gaten!
Eens in de vier jaar worden diverse reglementen – zoals het titel- en ratingreglement en uiteraard de regels voor het schaakspel – aangepast door de FIDE, vanwege nieuwe inzichten en ideeën. Op 1 juli 2013 was het weer zover, maar de veranderingen in de spelregels werden met een jaar uitgesteld. Die konden niet op tijd worden vastgesteld. Waarom is mij niet bekend, maar ik weet wel dat je al jaren van tevoren weet dat die datum er aan zit te komen. Het bleek een voorbode van wel meer aparte dingen.
Als scheidsrechterscommissie kregen wij in het najaar van 2013 het concept van de nieuwe spelregels te zien, inclusief rapid- en snelschaak. Na rijp beraad werd er een lijstje teruggestuurd met wat commentaar en eventuele verbeterpunten om de ontstane kinderziektes er uit te filteren. Eind 2013 werd de definitieve nieuwe versie van de spelregels gepubliceerd en verzonden naar de bonden. Groot was de verbazing toen wij het rapid- en snelschaakreglement onder ogen kregen. Dit was compleet anders dan in het concept stond aangegeven! Dat stuk van de reglementen was volledig op de schop gegaan.
Het was zo verschillend dat ik vermoed dat de heren van de ‘Rules en Tournament Regulations Commission’ van de FIDE met een glaasje te veel op het nieuwe reglement in elkaar hebben geschroefd met het idee de boel eens goed op stelten te zetten. Nou, dat is ze gelukt. Hier moeten we het de komende jaren mee doen. Weer zijn er regels bijgesteld met het vizier alleen op topwedstrijden gericht. Je ziet nu ook al dat in de praktijk de nieuwe rapid- en snelschaakregels niet altijd gevolgd worden en er eigen reglementen opgesteld worden die een hang hebben naar de oude regels. Maar later meer hierover.
Na publicatie van de nieuwe regels begonnen wij met de vertaling hiervan en dit was geen eenvoudige klus door de vele veranderingen en soms onduidelijke tekst. Begin 2014 ontdekten we dat er op de FIDE-website aangegeven stond dat er wijzigingen aangebracht waren in de tekst van de nieuwe regels vanwege mazen in het net door de vele veranderingen. De eerste twee of drie correcties stonden netjes en duidelijk vermeld op de website. De later nog aangebrachte veranderingen moest je maar vinden door de hele tekst opnieuw na te lezen en te vergelijken met de laatste gedownloade tekst… En op de vraag per mail aan Stewart Reuben, toen secretaris van de spelregelcommissie, wanneer die aanpassingen zouden stoppen omdat wij de nieuwe regels af wilden drukken om voorbereidingen te treffen voor het nieuwe seizoen via bijeenkomsten voor arbiters, hebben wij nooit antwoord gekregen…
En mocht je denken dat het met de wijzigingen gedaan zou zijn na de ingangsdatum van 1 juli 2014, dan heb je het mis. Half september kwam er een mededeling van de FIDE dat op verzoek van de ‘Anti Cheating Committee’ artikel 11.3b (mobiele telefoons) op het FIDE congres in november gewijzigd zal worden. Er werd geadviseerd de wijziging per 1 oktober alvast toe te passen. Tot op heden verder niets meer van andere wijzigingen vernomen, maar hou het nieuws in de gaten, want je weet maar nooit!
Laten we eens de belangrijkste veranderingen doornemen voor het standaard schaak.
* 4.6 + 7.5a. Dit is zeker een positieve wijziging: Bij de uitvoering van een promotiezet is de volgorde van handelen niet belangrijk meer. De pion hoeft dan ook niet meer eerst op het promotieveld gezet te worden, voordat je het nieuwe stuk erop zet. Dit werd normaal gesproken toch al gedoogd, maar nu is het officieel toegelaten. Laat je de pion op het aankomstveld staan zonder die te vervangen, dan moet die pion na voltooiing van de zet vervangen worden door een dame.
* 7.5b. Kreeg je eerst de winst in de schoot geworpen na de derde onreglementaire zet van de tegenstander, nu is dat al na de tweede keer. Dit kan echter alleen als de eerste onreglementaire zet bij de arbiter gemeld is! Deze verandering is wel zeer ongunstig voor jeugdwedstrijden. Daar kan dan ook beter maar weer een extra artikel aan het wedstrijdreglement toegevoegd worden om dit wat te verruimen.
* 9.5b. De tijdsvergoeding voor de tegenstander bij een foutieve remiseclaim van drie keer dezelfde stelling of na 50 zetten zonder pion- of slagzet, is twee minuten geworden in plaats van drie. Dit is nu gelijk getrokken met de tijdsvergoeding bij een onreglementaire zet.
* 9.6. Nieuw is dat na 5x zetherhaling of na 75 zetten zonder pion- of slagzet, de partij remise is. De arbiter moet ingrijpen, een claim is niet nodig.
Dan nog een paar veranderingen ‘naast’ het schaakbord.
* 11.3b. Het is nu verboden om een mobiele telefoon of andere elektronische communicatiemiddelen naar het spelersgebied mee te nemen op straffe van een nul. Het wedstrijdreglement mag wel een minder zware straf opleggen.
Het verbod is logisch voor toptoernooien maar voor de gewone schaker is deze regel in het huidige tijdperk niet toe te passen. Dus gaat praktisch overal het wedstrijdreglement weer uitgebreid worden. Maar wat te doen in de KNSB-competitie? De scheidsrechterscommissie stelde toch een zero tolerance beleid voor. Alle apparaten konden bij de teamleider en/of bij de barbeheerder in bewaring gegeven worden. Het bestuur van de KNSB vond dit te rigoureus en kwam met een eigen oplossing: Je mocht hem niet bij je dragen maar wel opbergen in een jas of tas. De helft van de scheidsrechterscommissie liet duidelijk blijken dit niet te zien zitten: Wat als de dames zich even op willen frissen en met hun handtasje naar het toilet willen? Wat als de notoire rokers hun jas aantrekken om buiten even een sigaretje op te steken? En wie wil er een dure mobiel in zijn jaszak achterlaten aan de kapstok vlakbij de uitgang van het gebouw? Nee, dit voorstel was vlees noch vis.
Het werd dan ook vrijwel unaniem afgewezen door de bondsraad en het bestuur kwam daarna met het huidige artikel 20.5 van het competitiereglement: als je een apparaat bij je hebt dan krijg je een – formele – waarschuwing; alleen maar om aan de voorwaarden van de FIDE-regels te voldoen. Blijkt echter, dat een dergelijk apparaat aanstaat dan krijg je een nul, tenzij de arbiter anders beslist! Over dit artikel ben ik persoonlijk dik tevreden. Het betekent dat je alleen een nul hoeft uit te delen als er een verdenking van fraude aan het licht komt. Groot was mijn hilariteit toen de FIDE half september met de beoogde wijziging van artikel 11.3b naar buiten kwam en die in november in werking moet treden. Dat is ongeveer hetzelfde als het voorstel van het KNSB-bestuur wat door de Bondsraad resoluut werd afgewezen!
Je mag je mobiel volgens de FIDE-regels nog steeds niet meenemen naar het spelersgebied, maar het wedstrijdreglement mag vermelden dat het is toegestaan een apparaat in een jas of tas op te bergen, maar let op: je mag hem niet bij je dragen tijdens de wedstrijd! Eigenlijk verandert er niets en moet je nog steeds dit naar eigen inzicht in het wedstrijdreglement blijven regelen.
Overigens vindt collega-arbiter Paul Peters dat het artikel helemaal niet thuis hoort in de FIDE-regels en ieder toernooi het in zijn eigen reglement moet regelen. Oud team-captain van HMC Calder, René Olthof, gaat nog een stapje verder: Het hoeft niet in een apart artikel én niet in het eigen reglement geregeld te worden want het is al in de FIDE-regels geregeld!
Kijk maar naar artikel 11.1: ‘De spelers dienen zich te onthouden van handelingen waardoor het schaakspel in diskrediet wordt gebracht.’ En artikel 11.3a: ‘Tijdens het spelen is het spelers verboden gebruik te maken van enigerlei aantekening, informatiebron of advies of op een ander schaakbord welke partij dan ook te analyseren.’ Ik kan mij wel in de mening van René vinden. Afgelopen week las ik in de krant dat ons kabinet wordt geadviseerd door 27 adviesorganen. Iets te veel van het goede naar mijn mening maar de ‘Rules en Tournament Regulations Commission’ van de FIDE kan er zeker wel een gebruiken!
De volgende keer gaan we verder met het tweede en laatste gedeelte.
Over de nieuwe promotieregel schreef ik een paar maanden geleden een artikeltje omdat velen niet op de hoogte zijn van de mogelijke neveneffecten: schaken-brabo.blogspot.be/2014/08/promoties.html
Goed artikel. Doorgaans krijgen gewone schakers alleen het eindresultaat te zien van zo’n reglementswijziging. Je vraagt je dan vaak af hoe men weer al die ergeniswekkende regeltjes heeft kunnen bedenken. Nu krijgen we als het ware een kijkje in de keuken; het blijkt allemaal koehandel en handjeklap.
Koehandel en handjeklap is m.i. ook de reden waarom we vandaag slechts 90 minuten hebben bij increment i.p.v. 100 minuten. Ik haalde dit nog recent aan in een commentaar bij mijn artikel over "live borden".
Heel vervelend bijverschijnsel zag ik bij een F team (<=9 jaar, de echte beginners) op een team toernooi in Mierlo. De "begeleiders" van een team hadden hun kinderen opgedragen om geen schaak te zeggen want als de tegenstander het 2 keer niet zag konden ze winst claimen.
Persoonlijk zou ik graag nog een aanpassing in de reglementen zien om dit soort zieke figuren bij onze kinderen weg te houden.
XiniX:
In ons jeugdtoernooi in Bergen op Zoom (rapid) mag je geen winst claimen op een onreglementaire zet. Zelfs de 2 minuten tijdstraf/bonus geven we eigenlijk nooit. In jeugdschaak gaat het toch meer om het plezier dan om het kunnen misbruiken van de regels.
De regels zijn leuk voor toptoernooien en het niveau KNSB klasse, maar er wordt helaas te weinig naar beneden gekeken hoe het er daar aan toe gaat.
Inderdaad. Hoe lager het nivo, hoe minder gewenst deze regels zijn. Juist bij de jeugd zie je dit heel duidelijk.
Jarenlang probeer je de kinderen te leren om eerst na te denken, dan de zet op te schrijven, nog een keer te controleren en dan pas te zetten.
En dan worden de regels aangepast en roept de tegenstander van je 7-jarige zoon de wedstrijdleider erbij omdat die eerst schrijft en dan pas zet ipv andersom zoals de nieuwe regels voorschrijven.
Het probleem is niet alleen dat de regels niet werken op laag nivo, het probleem is ook dat er personen van laag nivo rondlopen die er een uitdaging van maken om er gebruik van (laten) maken.
Waar dat bij volwassenen dom is ( als je het spelletje niet leuk vind, zout dan gewoon een eind op) is dat bij kinderen buitengewoon ongewenst omdat het voor veel meer personen verziekt wordt.
Inderdaad jammer van die 90 i.p.v. 100 minuten. Men ziet niet in dat, hoe hoger het tempo, hoe minder aantrekkelijk het wordt voor mensen om te gaan schaken. Om dit te begrijpen, moet je eerst weten waarom mensen überhaupt schaken. Natuurlijk zijn er een aantal redenen, maar een van de belangrijkste psychologische reden is toch wel de mogelijkheid om het dagelijks leven, waarin het toeval regeert, te ontvluchten. In het echte, oorspronkelijke schaakspel bestaat het toeval eigenlijk niet. Natuurlijk, de sterkste speler wint. Maar dat is op zichzelf helemaal niet erg. Wel vreselijk irritant is het verliezen door een toevalligheid. Welnu, hoe hoger het speeltempo, hoe groter de kans op toevallige uitkomsten. Schaken gaat steeds meer op dobbelen lijken. Wie het hoogst gooit, die wint. In dit licht is het niet vreemd dat schakers zich hier steeds meer van afkeren.
Dat er meer geblunderd wordt bij een sneller tempo daar ben ik het mee eens. Echter we zien ook dat sterkere spelers gemiddeld makkelijker het verschil kunnen maken op een sneller tempo. Kijk maar eens naar de rapid/ blitz-ratings van de topschakers die een stuk hoger liggen dan hun standaardrating. Je hebt ook echte specialisten in rapid en blitz die specifieke vaardigheden ontwikkeld hebben om succesvol te zijn. Ik vind het daarom een brug te ver om een sneller tempo te vergelijken met dobbelen.
Het is wel zo dat je tussen evenwaardige spelers veel minder remises hebt met een sneller tempo maar dat middelt zich snel uit. I.p.v. dobbelen zou je beter kunnen vergelijken met pokeren. Ondanks toeval drijven de sterkere spelers op termijn altijd boven. Poker is heel populair dus het is erg twijfelachtig dat door het snellere tempo er meer schakers zich daarom afkeren.
De vergelijking met poker is inderdaad beter! Maar voor het overige blijf ik bij mijn theorie: de populariteit van het schaken is, binnen zekere grenzen, omgekeerd evenredig met het opgelegde tempo.
Natuurlijk, poker is populair. Maar dat zijn toch over het algemeen andere types, die dat leuk van veel vinden, en om andere redenen. Hoeveel pokerverenigingen zijn er in België en Nederland?
Uitstekend ! KNSB heeft de regels aangepast voor de jongste categorien.
Blij dat er in ieder geval een schaakorganisatie is die wel rekening houdt met de jonge jeugd.
www.schaakbond.nl/nieuws/bestuur-knsb-past-voor-jongste-jeugd-reglementen-aan
Helaas XINIX, dat is niet aan het KNSB-politburo te danken….. maar aan de acties die er tegen zijn ondernomen.
Dit is het oordeel van het KNSB-politburo nav de ellende en de unanieme weerstand van de onderbonden tijdens het Huttontoernooi:
"De heer Spaan (SGA) meldt dat de regionale jeugdleiders bij het Huttontoernooi in Goes al besloten hebben om de maatregel rond de onreglementaire zet voor volgend jaar uit te schakelen.
De heer Van Breugel geeft aan dat het Huttontoernooi ook een NK is en onder de KNSB reglementen valt. De regionale jeugdleiders kunnen alleen een verzoek tot aanpassing doen, maar kunnen daar niet zelf over besluiten. Het Huttontoernooi valt overigens onder de landelijke jeugdevenementen die onder de “wedstrijdregels” gaan vallen, waardoor de ongewenste maatregel van de eerste onreglementaire zet al is komen te vervallen."
Zo……dat ze dat maar weten ! Het Politburo is de baas ! Ach….. het is dus inmiddels wel een ongewenste maatregel 🙂
Welke andere NK’s er onder gaan vallen is overigens nog steeds volkomen onduidelijk. Kennelijk dus wel het Huttontoernooi, maar het NK schoolschaak, NK E-teams, pupillendag??? Het Politburo faalt weer eens jammerlijk.
Wel grappig dat het zelfde (concept)JLV-verslag meldt:
"Het KNSB zal tevens bij alle landelijke jeugdwedstrijden die minder dan een uur per persoon bedenktijd hebben, toch de “wedstrijdregels” gaan hanteren op de twee specifieke rapid- en de snelschaakkampioenschappen na."
Maar daar hoort het Hutton dan toch wel niet bij ??
of verstaan we voortaan onder de "wedstrijdregels" de buiten werking gestelde FIDE-rapidregels ……. lekker duidelijk allemaal. En waarom moeten Mierlo en Eindhoven wel lijden onder een ongewenste maatregel??? en de andere toernooien niet? Laten we kinderen net zoals altijd ook op een open NK lekker laten schaken en niet de partij-ervaring van ze stelen door een fout direct te bestraffen.