Belevenissen van een arbiter: hup meester Wim!
Wijk aan Zee is gewoon weer Wijk aan Zee. Alle schakers die hebben meegedaan aan het Tata Steel Chess Tournament hebben het dorp eind januari weer verlaten en de sporthal van dorpshuis de Moriaan ziet er gewoon weer uit als een sporthal, zonder die prachtige doeken aan de wanden en de donkere vloertegels met daarop de blauw afgeklede systeemtafels en stoelen met stoffen bekleding. Maar er wordt niet alleen in de sporthal geschaakt. Ook op het balkon en in de zaaltjes Zeedistel en Duinpan wordt driftig strijd geleverd op de 64 velden. En dan zijn we er nog niet want er is nóg een plaats waar geschaakt wordt. Daarvoor moet je wel de Moriaan uit en 50 meter naar rechts lopen. Daar ligt Café de Zon en in het achterzaaltje aldaar vinden de laagste groepen onderdak. De sfeer is er heel gemoedelijk en de scepter wordt al jaar en dag daar gezwaaid door Nationaal Arbiter Gerda Schiermeier. Voor aanvang van elke ronde pakt zij de microfoon en houdt dan haar openingspraatje. Vaste onderdelen: het opnoemen van de koplopers in de groepen en het voorstellen van de tweede wedstrijdleider van die dag, die dan altijd met applaus begroet wordt! Op haar tafel staat altijd een pot met snoep en dropjes voor de spelers, die daar dankbaar gebruik van maken. Het is er niet zo stil als in de sporthal. De geluiden vanuit het café dringen duidelijk door en al helemaal als de deur open en dicht gaat als de spelers heen en weer lopen. Naarmate de middag vordert wordt de speelzaal leger en het café voller en is het geluidsniveau dat doordringt te definiëren als ‘een flinke bak herrie’. Toch hoor je er niemand over klagen.
Café de Zon (foto: Alina l’Ami)
Treffend voor de ambiance in dat sfeervolle zaaltje in Café de Zon is wel de volgende gebeurtenis. Tijdens de tienkampen speelde op het podium Wim Klaassen, in het dagelijks leven leerkracht op een basisschool. En wat gebeurde er een half uur na het begin van de tweede ronde? Enkele kinderen betraden de speelzaal en liepen aan het eind de trap op naar het podium om hun meester stilletjes te begroeten en aan te moedigen met behulp van kleine spandoeken, waarop stond te lezen: ‘Hup meester Wim!’ Het was een aandoenlijk gezicht en later op de middag hebben de kinderen dit nog een keer herhaald. Meester Wim was natuurlijk zeer verguld en ook de andere schakers konden de actie zeer waarderen, gezien hun reacties.
De spelers aan de andere kant van de ratinglijst schaken onder wat meer luxueuzere omstandigheden. De grootmeesters van de Masters en de Challengers hebben op het podium in de sporthal van de Moriaan meer stilte en ruimte en koffie, thee en frisdrank voor het grijpen. Op de twee buitenlocaties die de Masters tegenwoordig ieder jaar aandoen, proberen we dezelfde omstandigheden te creëren. In het Maasgebouw bij stadion Feijenoord ging het even mis bij de catering. De frisdranken en het water stonden keurig op tijd klaar, gekoeld en wel in een klein koelkastje. Maar de koffie en thee werd door een misverstand een uur te laat neergezet voor de spelers. Als Feyenoord weer eens slecht speelt in de tweede helft weet ik hoe dat komt: die hebben dan de thee in de rust te laat of helemaal niet gehad! Even werd ook nog met een klap de rust verstoord. GM Dmitry Andreikin, een nu 27-jarige, voormalige jeugdwereldkampioen uit Rusland, schonk een flesje cola leeg in een glas bij de tafel met de drankjes. Daar stonden al een paar lege flesjes op en onder de tafel stonden de kratjes om ze daar in te doen. Andreikin keek even links en rechts van de tafel en gooide toen zonder blikken of blozen met een klap zijn lege colaflesje in een naast de tafel staande ijzeren prullenbak! Als er al mensen aan het indutten waren dan is daar gelijk een eind aan gekomen.
Ook in de Philharmonie in Haarlem, een week later, was er enige geluidsoverlast. Even na zes uur ’s avonds konden we ook op het podium van die schitterende, grote concertzaal genieten van een vierkoppig jazzbandje, dat in een hal op de eerste verdieping de gasten van een symposium en sponsors van het toernooi stond te vermaken. Het klonk heel swingend maar voor de spelers die nog bezig waren, was het nog iets te vroeg om er van te genieten. Het sluiten van de goed geïsoleerde deuren en het verlagen ven het volume bracht de oplossing.
Er worden je als arbiter tijdens het toernooi heel wat vragen gesteld. De mooiste vraag kreeg ik te horen tijdens de tweede ronde van de tienkampen in Café de Zon. Toen kwam er een man naar mij toe die heel graag antwoord wilde hebben op de volgende vraag: “Ik heb nu al drie keer remise aangeboden aan mijn tegenstander! Hoe vaak moet ik nu nog remise aanbieden voordat hij niet meer mag weigeren?” Daar kon ik hem wel een snel en duidelijk antwoord op geven: “Nou mijnheer, u mag blij wezen dat hij na de tweede of derde keer niet naar ons is toegekomen om te vragen om u een waarschuwing te geven! Eén keer een remiseaanbod is genoeg, daarna is het de beurt aan de tegenstander!” Hij knikte begrijpend en liep zonder wat te zeggen weer terug naar zijn plaats. Dit is typerend voor het gedrag van alle schakers tijdens de toernooien in Wijk aan Zee: aanhoren, accepteren en verder schaken. Op naar de 80e editie volgend jaar!
