Mensenrechten? Daar doet de Nederlandse schaakbond niet aan
Nederland neemt deel aan het WK schaak in bezet Oost-Jeruzalem, waar de mensenrechten op grote schaal worden geschonden. The Rights Forum roept de Schaakbond op de deelname te annuleren en het toernooi naar Nederland te halen.
Sportbonden en mensenrechten, het blijkt opnieuw een moeizame combinatie. Beloofde de voetbalwereld naar aanleiding van het WK in Qatar kritischer op naleving van de mensenrechten te zullen letten, nu is het de schaakwereld die de aandacht op zich vestigt door het WK voor landenteams af te werken in door Israël bezet Oost-Jeruzalem. De Koninklijke Nederlandse Schaakbond vaardigt een topteam af naar het prestigieuze toernooi, dat net als het WK voetbal op 20 november begint.
‘Onbegrijpelijk en onaanvaardbaar’, noemt directeur Gerard Jonkman van de Nederlandse ngo The Rights Forum het besluit:
‘Sportbonden zouden principieel moeten afzien van deelname aan toernooien die door bezettende mogendheden als Israël in bezet gebied worden georganiseerd. Een bezetting gaat per definitie gepaard met grove schendingen van de mensenrechten. Deelname komt neer op legitimering en verdieping van onrecht.’
De harde kritiek van de VN en de internationale mensenrechtengemeenschap op Israëls bezettingsregime – in termen van ‘oorlogsmisdaden’ en ‘apartheid’ – is genoegzaam bekend. Volgens de gerenommeerde Israëlische organisatie B’Tselem worden de Palestijnen ‘systematisch uit Oost-Jeruzalem verdreven’ om plaats te maken voor Joodse kolonisten. Door in het stadsdeel te spelen handelen de deelnemende landen en de wereldschaakbond FIDE in strijd met de eigen principes, stelt Jonkman:
‘In zijn statuten belooft de FIDE plechtig de mensenrechten te respecteren en iedere vorm van discriminatie af te wijzen. Dan moet je niet in Jeruzalem gaan spelen, en al helemaal niet in bezet Oost-Jeruzalem. Het is het één of het ander.’
In een brief roept The Rights Forum de Schaakbond op van deelname af te zien. De organisatie adviseert de bond zich in te spannen om het toernooi naar Den Haag te halen, de ‘Internationale Hoofdstad van Vrede en Recht’.
Daar zou het niet bij moeten blijven, meent The Rights Forum. De kwestie-Qatar en de kwestie-Jeruzalem doen de vraag rijzen hoe de rest van de sportwereld met het thema mensenrechten omgaat. En waarom het ditmaal misging. Jonkman:
‘De richtlijnen zijn er, zien we bij de FIDE, maar er wordt niet de hand aan gehouden. Hoe komt dat? Wat valt daarvan te leren? Het zou verstandig zijn als de Schaakbond, in navolging van veel voetbalbonden, de besluitvorming zorgvuldig analyseert. Daar wordt iedereen wijzer van.’
The Rights Forum wijst daarbij ook op de misleidende manier waarop de FIDE Jeruzalem op de toernooiwebsite presenteert. In een lyrische beschrijving is van de bezetting en de Palestijnse bevolking geen spoor te bekennen. De werkelijkheid wordt op extreme wijze geweld aangedaan, zegt Jonkman:
‘Een bezetting van 55 jaar verzwijgen is een prestatie. Wat bijzonder is: gewoonlijk zijn het de organiserende landen die hun best doen met propaganda onrecht te verbloemen, hier knappen de sportbonden die klus op. Het is stuitend, en je vraagt je af wat de spelers hier allemaal van vinden.’
Ik vind zelf dat als je van een ander verwacht dat die heel veel geld en/of moeite besteedt vanwege jouw principes, je zelf ook een bijdrage zou mogen doen. Dat inzicht zie helaas niet in het bericht terug. Sociaal gedrag doet The Rights Forum niet aan?
In de Palestijnse kwestie ben ik niet geïnteresseerd. Het schaken boeit mij wel.
Met veel plezier ga ik het toernooi in Oost Jeruzalem volgen!
Naar mijn bescheiden mening gaat dit artikel weer een hoop onzin reacties opleveren. Is het niet beter om de beste jongeman de Rooij te verwijzen naar de digitale plek waar hij dit soort shit kan droppen, namelijk op USF.
Daar zijn ze immers dol op het ‘duiden’ van dit soort berichten.
Ook hier vraag ik me af wat bedoeld wordt. Ik heb ‘USF’ gegoogeld, maar vind niets wat met het artikel te maken zou kunnen hebben. Overigens is ‘jongeman’ Martijn de Rooij volgens zijn LinkedIn-pagina afgestudeerd toen Lukas Boutens 11 jaar was.
Met USF wordt het forum van Utrechtschaak.nl bedoeld, waar het vaker niet over schaken gaat dan wel en dan meestal ook nog in nogal bedenkelijke taal.
Dag Frits, Het zou hier m.i. over schaken moeten gaan. Afgaande op de kop van dit artikel gaat het niet over schaken maar over de Palestijnse kwestie, het WK voor landen in Jeruzalem en waar dit gehouden gaat worden en Qatar haalt meneer de Rooij er ook nog even bij. Daar is deze website m.i. niet voor bedoeld en kan je inderdaad terecht op USF, zie de toelichting van TD hieronder. De toon van het artikel alsmede de verwijzing deed mij vermoeden dat het in deze een bijdrage van een jongeman betrof. Als zestiger of bijna zestiger zou je toch beter moeten weten dan dit soort nonsens te publiceren, en dus m.i. al helemaal niet hier.
Maar goed, elke reactie op dit onderwerp is er 1 teveel. Ik hou me dus verder koest. De redactie van Schaaksite zou er in mijn ogen goed aan doen dit draadje te sluiten en het artikel te verwijderen.
Altijd zo makkelijk om vanaf de zijlijn zonder enige kennis iemand anders te vragen iets te doen wat jij wilt zonder hem of haar eerst om zijn/haar mening te vragen… Ga met de schakers in gesprek… Leer hun kant van het verhaal kennen… Wat ze moeten doen en laten voor hun sport… Ze gaan er echt niet alleen maar heen voor de centen… Probeer dan met argumenten hen en de KNSB over te halen… Lukt dat niet heb je pech…
Dit is gewoon publiciteit zoeken en andere mensen jouw mening opleggen zonder een poging te doen de ander eerst te begrijpen of ook maar in gesprek te gaan…
Veel dank voor het onder de aandacht brengen! Zoals altijd bij dit soort onderwerpen zijn er mensen die het gevoel hebben dat ze iets afgepakt wordt, maar ik ben vooral heel blij dat ik me nu bewust ben van het feit dat dit WK op een plek wordt georganiseerd waar ik niets mee te maken wil hebben.
Leg uit, Dimitri. Ik zie niets van wat jij schrijft terug in het artikel. Of vind je dat The Right Forum dat toernooi in Den Haag mede moet financieren? Dat lijkt me toch niet binnen de doelstellingen van een dergelijke organisatie te passen.
De schaakbond heeft er geen geld noch mankracht voor. Als je dan toch adviseert (bijna eist) dat de bond het organiseert zonder zelf enige verantwoording te willen nemen, getuigt dat van een houding waarmee de rest van de boodschap ook twijfelachtiger wordt.
Dit is een site van en voor schakers.
Martijn de Rooij is een beroepsactivist, geen actieve schaker, hij heeft ook helemaal niets met schaken.
Er zijn een heleboel kanalen waar hij zijn boodschap prima kwijt kan.
Deze site lijkt me daar niet de aangewezen plaats voor.
Volgens mij is ‘met de schakers in gesprek gaan’ precies wat De Rooij doet. Dit is namelijk een forum waar iedereen dingen die met schaken te maken hebben onder de aandacht kan brengen, zover ik heb begrepen. Bovendien is er tegenwoordig een rechtstreekse connectie tussen schaaksite en de KNSB, zoals ik hier eerder gelezen dacht te hebben. De Rooij probeert dus ook met argumenten schaker en KNSB over te halen.
Daar kun je het inhoudelijk mee eens of mee oneens zijn. Om het gelijk maar ‘shit’ te noemen is nou niet direct een inhoudelijke bijdrage. Waar je wel naar zou kunnen kijken is in welke gevallen je toernooien gaat boycotten. De kwestie-Qatar, waarmee De Rooij het toernooi in Oost-Jeruzalem lijkt te vergelijken, is wat mij betreft een heel ander geval: de behandeling van Aziatische arbeiders is daar direct verbonden met het evenement.
Beste Frits… Je haalt mijn woorden uit de context…
Met “de schakers” bedoel ik natuurlijk de leden van het Nederlandse team dat daar gaat spelen…
En voor zover ik weet heeft deze organisatie dat niet gedaan…
Mijn punt is dat plaatsen van een statement te makkelijk is omdat je dan geen weerwoord krijgt of andere invalshoeken… Een conflict los je op door met mensen in gesprek te gaan en niet de media op te zoeken…
Ik heb nergens gezegd dat ze geen punt hebben… daar blijf ik graag neutraal in…
Maar dit is niet de manier…
Martijn de Rooi kaart WK in Oost-Jeruzalem aan. Mijn mening over het aldaar organiseren vind ik niet relevant. Discussie laat ik aan anderen op het forum over. Inzake de locatie van het WK Voetbal deed onlangs iemand een treffende uitspraak :’ Politiek heeft alles met sport te maken, of sport iets met politiek te maken heeft is iets heel anders’. Meer heb ik hier niet over te zeggen. Verdere discussie op schaaksite mag best, al leest ondergetekende dat niet: meer dan genoeg andere items, bijv. interviews, boekaankondigingen en schaaktechniek
Ik snap de woede niet zo, die het artikeltje van de Rooi opwekt. De politiek van de schaakwereld is toch zeker een onderwerp waarover geschreven kan worden op schaaksite?
Verder spuit Dimitri ook nogal wat onzin. De KNSB heeft geen geld en mankracht om een WK te organiseren. Nee allicht, dat zal de Israelische bond ook niet hebben. Voor zoiets is massieve sponsoring nodig. Natuurlijk komt de oproep van het Rights Forum veel te laat, okee, maar er kan voor volgende toernooien over gedacht worden. Dat Qatar in dit verband genoemd wordt lijkt me niet meer dan logisch.
En het regelen van die sponsoring (indien uberhaupt mogelijk) kost volgens jou geen tijd en mankracht, Jaap?
Je bent nog steeds opgewonden Dimitri. Ik zei toch “veel te laat”? En waarom kunnen de Israeli’s het wel?
Een internationaal sportevenement in Israël lijkt me niet per definitie omstreden (b.v. 2018, Europese judokampioenschappen, Tel Aviv). Israël heeft ook een schaaktraditie, was twee keer gastheer van de Schaakolympiade. Maar een ‘mondiaal’ evenement organiseren in bezet gebied lijkt zonder precedent en is in mijn ogen ongepast. Het protest hiertegen is begrijpelijk, maar pas laat op gang gekomen: vorige week, terwijl de aankondiging van begin oktober dateert. Ik sluit niet uit dat het KNSB-bestuur niet door de FIDE op de hoogte is gesteld van de mogelijke gevoeligheid van de gekozen speellocatie en zich nu, kort voor het begin, een politiek wespennest ziet ingezogen. Volgens berichtgeving in De Telegraaf hebben veel mensen gereageerd op de oproep om een protestmailtje naar de KNSB te sturen. Volgens een woordvoerster, aldus De Telegraaf, zal de KNSB nog reageren en met een officiële verklaring komen. Ik verwacht niet dat de bond deelname zal afzeggen, hoeft voor mij ook niet, met het oog op de geringe publicitaire impact van het toernooi buiten de eigen kanalen van de schaakgemeenschap. De vergelijking met het WK in Qatar gaat mank. Terugtrekken op het laatste moment zou jammer zijn gezien de voorbereiding, de volgens het reglement betaalde 1.000 euro inschrijfgeld aan de FIDE en de leuke samenstelling van team.NL Ik vind de gekozen WK-status overigens gekunsteld: schimmige selectie twaalf landen, geen ‘werelddekking’ en het gaat om rapidpartijen zonder dit duidelijk in de toernooititel te vermelden. Een veredeld rapidtoernooi voor landenteams, opgewaardeerd tot WK dus.
Behalve (westerse) toeristen die ook vanuit Nederland met een paar muisklikken hier een hotelkamer kunnen boeken zonder dat hun gewetenswroeging wordt opgedrongen, zijn er nu ook enkele tientallen schakers te gast voor een internationaal schaaktoernooi. In theorie, vooral als je het evenement groter maakt dan het in werkelijkheid is, kan dit worden opgevat als legitimering van mensenrechtenschendingen van Palestijnse inwoners. De impact is, anders dan in Qatar waar immigranten met hun leven voor het door en door corrupte voetbalfeest hebben betaald, niet groot. De speellocatie, Dan Jerusalem Hotel in Oost-Jeruzalem, is onderdeel van de keten Dan Hotels Group die ook vestigingen heeft in West-Jeruzalem en Tel Aviv. Een van deze locaties zou waarschijnlijk minder weerstand hebben opgeroepen.
Wim, je haalt me de woorden uit de mond. Het gaat hier niet om een toernooi in Israël; het gaat om een toernooi in bezet gebied. We kunnen lange en (hier) zinloze discussies gaan voeren of die bezetting al of niet legitiem is, feit is dat de keuze van de FIDE om daar te gaan spelen uitgelegd kan worden als steun aan een van de partijen in een conflict. Je gaat ook geen FIDE-wedstrijd aan Sebastopol toewijzen, zelfs niet als Russische voorzitter van de FIDE (onder wiens verantwoordelijkheid, onmiddellijk na de inval in Oekraine, Rusland de Olympiade ontnomen werd).
Overigens is de reactie nog veel meer te laat dan jij schrijft: de beslissing is genomen op 28 december 2021. Zie de verslagen van de bijeenkomsten van de FIDE Council op de FIDE-website, die tegenwoordig voor iedereen toegankelijk zijn. De grotere openheid die indertijd met de komst van het team Dvorkovich-Short beloofd werd, bestaat dus echt. Overigens was de Israëliër Sutovsky als hoofd van de Global Strategy Commission (GSC) degene die hierover aan de FIDE Council rapporteerde (doc.fide.com/docs/DOC/2021_GA_Minutes.pdf, pag. 14). Daarnaast is de Egyptische GM Bassem Amin councillor van deze commissie (evenals onze eigen Jeroen van den Berg). Of dit wat te betekenen heeft? Geen idee. Verder zitten in de FIDE Council een vertegenwoordiger uit Saoedi-Arabië en een uit de Verenigde Arabisch Emiraten. Ook geen idee of die zaten te slapen of het niet zo belangrijk vonden.
Daarnaast heeft de KNSB natuurlijk niet zo veel mogelijkheden om een dergelijke wedstrijd naar Den Haag te halen. Ze hadden in 2021 een bod kunnen doen, maar de Council beslist uiteindelijk.
Wat mij betreft hoeft het Nederlandse team ook niet terugetrokken worden (Wim geeft goede argumenten), maar de KNSB zou de FIDE wel eens kunnen benaderen voor een duidelijk omschrijving van wat factoren zijn om een bod op een evenement bij voorbaat af te wijzen. Ik denk ook even aan de Olympiade in Lybië, waar Israëlische spelers niet terecht konden, aan Ilyumzhinovs ideeën over FIDE-wedstrijden in Syrië tijdens een burgeroorlog en de toeijzing aan vrouwentoernooien aan Iran.
Met excuses voor de typefouten in de laatste alinea; we gingen bijn eten.
Een auto-muphry, deze keer.