199 schakende studenten

Ik hoef de gemiddelde bezoeker van deze website waarschijnlijk niet de charme uit te leggen van schaken achter een echt schaakbord. De spanning, de ambiance, het psychologische aspect, en misschien wel als belangrijkste: Het sociale aspect. Desondanks speelt een groot deel van de mensen die in Nederland achter de 64 velden zit enkel op een van de online platforms: ongeveer 1 miljoen mensen die minstens 1 keer per maand een partijtje schaakt op chess.com als ik RTL Nieuws moet geloven. Niet verwonderlijk dat de KNSB met mooie initiatieven als de Schaak-Off en Beat the Masters deze grote groep mensen probeert aan te sporen het live schaken op te zoeken. Dit artikel gaat dan ook over een toernooi dat is georganiseerd met een vergelijkbare doelstelling als deze evenementen: het IMC Nederlands Studentenkampioenschap Schaken (ook op deze site aangekondigd).

Een beetje context. Als medewerker (en tot een paar jaar terug student) van de TU Eindhoven weet ik dat je bij een gemiddelde pauze tussen colleges of tijdens de lunch altijd verschillende studenten kunt zien schaken op hun smartphone of laptop. Dit vindt natuurlijk plaats op een grote verscheidenheid aan niveaus, maar uiteindelijk worden al deze mensen verbonden door een passie voor het schaakspel. Deze situatie is ook de reden dat de organiserende studentenschaakverenigingen S.C.C.E. Noesis (Eindhoven, 95 leden) en S.S.V.N Tussen De Torens (Nijmegen, 134 leden) enkele jaren geleden zijn opgericht. Om het studentenschaak in brede zin uit te dragen werd vorig jaar al een schaaktoernooi georganiseerd in Nijmegen. Dat was toen uitstekend bevallen, en zodoende werd dit jaar het toernooi herhaald in het Auditorium van de Technische Universiteit Eindhoven.

Het organiseren van een studentenschaaktoernooi

Voordat ik verderga naar het verloop van het toernooi, wil ik een klein maar relevant uitstapje maken naar de werving en inschaling van deelnemers. Er zijn namelijk twee belangrijke uitdagingen voor het organiseren van een toernooi voor deze doelgroep. 1) Veel van de mensen die wij willen bereiken bevinden zich niet in het reguliere schaakcircuit, dus hoe bereik je ze? 2) Veel internetschakers hebben geen geüniformeerde (FIDE/KNSB) rating; je moet daardoor online ratings van verschillende platforms gaan vergelijken. Hoe doe je dat?

Het eerste hebben wij op vier manieren aangepakt. 1) De KNSB-toernooikalender, dat zal met name schakers trekken die al een beetje bekend zijn in de informatie-infrastructuur van de KNSB. 2) Contact met voorgaande deelnemers, via de e-mailadressen van vorig jaar. 3) Posters en borden op verscheidene onderwijsinstellingen door het land in, ook met hulp met de studentensportkoepel SSN. 4) Sociale media. Sommige bezoekers van deze website doen over dit laatste een beetje schamper, maar feit is dat in de praktijk blijkt dat veel van onze deelnemers indirect via dit medium met ons toernooi in aanraking komen (zij het doordat iemand anders onze posts weer doorstuurt). Zoals je hieronder kunt zien heeft deze kopij effect gehad, want we zijn dit jaar met 250 aanmeldingen ruim over de maximale capaciteit aan borden en stukken heengegaan. Hiervan is opnieuw +-85% niet bij de KNSB geregistreerd als ik de ratingviewer mag geloven.

Het tweede punt, het uniformiseren van de ratings, is een wat technischer verhaal waar ik u niet te veel mee zal vervelen (al kunt u ons altijd om details vragen via de mail). We combineren hiervoor publiek toegankelijke informatie op het internet met de ervaring van de vorige editie van het toernooi (zo schalen we mensen met een KNSB- of FIDE-rating standaard nog wat extra omhoog in) om de ratings van verschillende platforms waarop de internet-schakers vooral spelen met elkaar te vergelijken. Vorig jaar leidde dit ertoe dat binnen de gebruikelijke statistische variatie, de ratings van alle platforms heel goed overeenkwamen met de TPR’s in dit toernooi. Hoewel de analyse van dit jaar nog moet worden afgerond lijkt iets vergelijkbaars dit jaar opnieuw te gelden. De grootste uitdaging hier blijkt het inschatten van over the board ervaring. Want zeker als je niet kunt premoven is het rapidschaak (10+5) toch ineens andere koek zo blijkt.

Welnu, dat zijn voldoende organisatorische opmerkingen. Het is hoog tijd om te vertellen over het hoogtepunt van dit verslag, het toernooi zelf!

Alles schaken in het auditorium

Het was dan ook een prachtige dag ook om te schaken op zondag 30 april. Het weer was fantastisch, met ongeveer 18 graden en de hele dag zon, wat ook betekende dat er tussen het schaken door nog lekker genoten kon worden van de groene campus van de TU-Eindhoven. Dit zonnige weer leek ook te zijn afgestraald op de deelnemers van het toernooi, want de stemming zat er al vroeg goed in bij de verschillende deelnemers.

Toen rond de klok van 11.15 bijna iedereen was afgevinkt, met uiteindelijk dus 199 deelnemers, kon het toernooi beginnen. Na wat welkom-hetende woorden van toernooicommissieleider Jitze Orij, wat inspirerende woorden van IM Stefan Kuipers, en wat schaaktechnische woorden van hoofdarbiter Thomas Kools kon worden begonnen met het toernooi. Er waren vier subtoernooien met een speeltempo van 10+5: drie individuele toernooien in Poule A (rating>1700), Poule B (1000<rating<1700) en Poule C (rating<1000), én een viertallentoernooi. Deze geüniformeerde rating is te vergelijken met chess.com blitz ratings.

Er volgde een aantal snelle overwinningen in rondes 1 en 2, waarin sommige spelers nog wat moesten wennen aan het rapidschaken in de derde dimensie. Daarnaast is natuurlijk in de eerste ronde het ratingverschil nog groot. Nadat echter wat energie was bijgetankt tijdens de gratis lunch, en met betere paring naar sterkte, leverden de overgebleven rondes nog meer strijd op alle borden. Ondanks de spanning op het bord, was de sfeer buiten het bord erg ontspannen en sportief, waardoor de schrijver van dit artikel als hoofdarbiter (gelukkig) weinig bijzonders te doen had.

Voor de koffiepauze later in de middag begon de strijd zich in de verschillende groepen steeds meer af te tekenen. In de A-groep wisten de twee topfavorieten FM Luuk Baselmans (Tilburg University) en FM Iwo Godzwon (TU/e) al vrij snel die status waar te maken door hun eerste drie partijen te winnen. Toen Iwo in hun onderlinge duel het punt naar zich toe wist te trekken was de vraag vooral wie hem nog zou kunnen afstoppen in de laatste twee rondes. In de grotere B-groep stonden Chris Mutsaers (Universiteit Utrecht) en Ömer Coskun (TU/e) na ronde 5 nog op 100%, maar met vier punten zaten nog verschillende spelers op het vinkentouw. Tenslotte wist in de C-groep Jan Ebbers (Fontys Eindhoven) ook een 100%-score te bewerkstelligen. Het beloofde spannende laatste rondes te worden.

In de A-groep ging Iwo niet meer in de fout, en wist alle aanvallen op zijn eerste plaats af te slaan. Met 6.5 punt stond hij slechts één halfje af en is hij de terechte toernooiwinnaar. Op de gedeelde tweede plaats vinden we FM Luuk Baselmans, en nummer 4 van de plaatsingslijst Jord Ypma (TU/e), waarbij eerstgenoemde op basis van weerstandspunten de tweede plaats bezette. Ratingprijzen waren er voor Huub Stevens (O1900, Radboud Universiteit) en Tim van Oorschot (O1800, Universiteit Utrecht).

Jan Ebbers in de C-groep kon uiteindelijk zijn geweldige reeks niet voortzetten, en scoorde slechts een half puntje in de laatste twee rondes. Hierdoor viel hij helaas net buiten het podium. Dat podium werd gedeeld door drie spelers, waarbij het verschil opnieuw werd gemaakt op weerstandspunten. Op de eerste plaats: Levi Baruch (TU/e), die naast het maken van foto’s ook nog wat uitstekend schaak liet zien. Op de tweede plaats: Juul Bierens (Universiteit Maastricht), die na een valse start alle andere partijen wist te winnen. En tenslotte Vahid Nazli (Fontys Sporthogeschool Eindhoven). Rating prijzen voor O750 en O500 waren er voor respectievelijk Marciano Verheesen (Universiteit Utrecht) en Joop Andriesse (TU Delft)

In de B-groep had Ömer Coskun een uitgelezen kans om ongedeeld winnaar te worden nadat hij het onderlinge duel met Chris Mutsaers had gewonnen. Helaas kwam hij in de laatste ronde de man met de hamer tegen in de vorm van Jasper van Buul (TU/e). Daardoor werd ook hier het podium gedeeld tussen deze drie spelers met ieder zes punten, waarin Chris aan het langste eind trok op basis van de weerstandspunten. In deze groep gingen de ratingprijzen O1200 en O1500 naar Hugo Marchand, die maar liefst 500 punten overpresteerde, het hoogste aantal in het toernooi, en Jurre Heijmens Visser (Universiteit Maastricht).

Natuurlijk vond naast het individuele toernooi dus ook het wat ontspannenere teamtoernooi plaats, waarin teams van vier studenten het tegen elkaar opnamen voor de felbegeerde teamprijzen, waaronder tickets voor De Efteling voor het hele team. Team Economakkers (Rijksuniversiteit Groningen) was op papier gedoodverfde favoriet, maar ook het breed sterke team Mimu Runy van de Radboud Universiteit leek een kandidaat voor een goede klassering. Uiteindelijk maakte Economakkers hun favorietenstatus ruimschoots waar met een score van 13 (van de 14) matchpunten. Zij stonden slechts een gelijkspel af aan de uiteindelijke nummer 3: Team Bongcloud (TU/e), die de gedeelde tweede plaats bezette met Mimu Runy.

Afsluiting

Het IMC Nederlands Studentenkampioenschap schaken was daarmee stipt op tijd afgelopen, maar daarmee niet de hele invulling van de dag. Alle deelnemers waren uitgenodigd om een drankje mee te drinken op kosten van de organisatie bij het studentencafé om de hoek van de speelzaal, waarbij de deelnemers ook nog wat konden eten. Daar heeft de harde kern onder de schakers zich nog lang uitstekend vermaakt. En toen daar de zon onderging was het toernooi daadwerkelijk op z’n einde.

Als u het tot het eind van dit verslag hebt gered, bedankt voor het lezen! Hiermee houdt echter de informatie die u tot zich kunt nemen over dit toernooi niet op. Voor meer van de prachtige foto’s die door onze fotografen zijn gemaakt, verwijs ik u door naar de foto’s. Voor de einduitslagen en de gedetailleerde standen naar onze website voor het individuele toernooi en het teamtoernooi. Tenslotte heeft de studentensportkoepel SSN een mooie aftermovie gemaakt van het toernooi.

Daarmee rest mij alleen om de verschillende partijen die dit toernooi mogelijk hebben gemaakt te bedanken. Natuurlijk onze hoofdsponsor IMC Trading. Zonder hun financiële ondersteuning was dit prachtige evenement niet mogelijk geweest. De Eindhovense schaakverenigingen ESV en WLC voor het beschikbaar stellen van wat extra fysiek schaakmateriaal. Fotografen Levi Baruch en Busi Huits voor de mooie plaatjes die ze hebben geschoten om dit evenement vast te leggen. En natuurlijk alle vrijwilligers in de commissie die dit het afgelopen halfjaar elke zaterdagochtend hebben vergaderd om dit toernooi tot een succes te maken. Wat ons betreft volgend jaar weer!

Uw verslaggever namens de toernooicommissie,

Thomas Kools