Krantenrubrieken weekend 23 December 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
Casper Schoppen vierde bij Europees Kampoenschap Rapid
Femke Bol behoort tot de wereldtop op de 400 meter, maar je hebt geen Sifan Hassan nodig om haar op de 10.000 meter te verslaan, een nationale subtopper zal dat ook met gemak doen. Hardlopen op een korte en op een lange afstand is immers een heel andere discipline. Bij schaken gaat dat veel minder op. Magnus Carlsen is niet alleen in klassiek schaak maar ook in snelschaken de beste van de wereld. Toch zijn er wel specialisten. IM Manuel Bosboom bijvoorbeeld zou als er een grootmeestertitel voor snelschaken zou bestaan die zeker gehaald hebben (hij heeft tenslotte zelfs Kasparov ooit verslagen). Helaas voor hem zijn die aparte titels er niet, maar aparte kampioenschappen zijn er wel voor partijen met een snel tempo. Een andere speler die je een specialist kan noemen (hoewel grootmeester in klassiek schaak) is Casper Schoppen. Zowel pre- als postcorona won hij het NK snelschaken. Afgelopen weekend deed hij nog een niveau hoger mee en met succes: met 8.5 uit 11 een vierde plaats bij het EK rapid! Hij verloor wel in de laatste ronde van Alexey Sarana en die werd zo kampioen, na eerder dit jaar al het EK in klassiek schaak twee keer gewonnen te hebben: zowel persoonlijk als met zijn nieuwe land Servië. Je zou kunnen zeggen dat hij de triple gehaald heeft.
Een dag later deed Schoppen overigens mee aan het EK snelschaken en dat werd helaas geen succes, de 30e plek met 9 uit 13. Daar was het iemand anders die het sensationeel goed deed: de achtjarige Bodhana Sivanandan uit Engeland haalde 8.5 punten en werd daarmee de beste vrouw van het deelnemersveld. Onthoudt die naam, we gaan ongetwijfeld meer van haar horen, ook in het klassieke schaken. Schoppen won wel bij het rapid een leuke partij tegen een legende.
Casper Schoppen – Vasyl Ivanchuk
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.g3 c5 4.d5 exd5 5.cxd5 d6 6.Pc3 g6 7.Lg2 Lg7 8.Pf3 0–0 9.0–0 Te8 10.Lf4 h6 11.Te1 g5 12.Ld2 Lf5 13.h4 g4 14.Ph2 h5 15.Lf4 Lg6 16.Pf1 a6 17.a4 Pbd7 18.Pd2
Wit staat duidelijk beter maar zwart is niet zonder kansen, wat typisch is voor de Benoni.
18…Pe5 19.Db3 Tb8 20.Pce4 Pxe4 21.Pxe4 Lxe4 22.Lxe4 b5 23.Dc2 bxa4
Hierdoor komt een witte toren bij de aanval. Beter was 23…b4.
24.Lh7+ Kh8 25.Teb1 De7 26.Txa4 Tb6 27.Df5?
27.Lxe5! Lxe5 (27…Dxe5 28.Te4!) 28.Df5 wint voor wit.
27…Pd7! 28.Lg5 Lf6 29.Lh6 Lg7 30.Lg5 Lf6 31.Tf4!? Lxg5 32.hxg5 Tf8?
Wit ontweek de zetherhaling en terecht, al had zwart na 32…Kg7! gelijk gestaan. Nu wint wit echter omdat ook zijn andere toren bij de aanval betrokken gaat worden.
33.Kg2! Tb4 34.e4 h4 35.Txg4 hxg3 36.Th1 Kg7 37.g6 Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Tweezet 1017 van Vasilenko & V. Kopyl werd vorige week niet besproken, maar diagram 1, dat ik nu plaats. Ik zal de oplossing kort weergeven, voor uitleg, zie de rubriek van vorige week. Schijnspel: 1. … Td7 2. Pd6 mat; verleiding 1. Txd3? dreigt 2. Td8 mat. Varianten in verleiding: 1. … e2 2. gxf7 mat, 1. … Pd7 2. Pxd7 mat, 1. … Td1 2. Te3 mat, maar 1. … Pd5!;
Oplossing: 1. Df6! dreigt 2. Dd8 mat; Varianten: 1. … 0-0 2. gxf7 mat, 1. … Kf8 2. Pd7 mat, 1. … fxg6 2. Pd6 mat en 1. … Te7 2. Dxe7 mat.
Diagram 1 was de eerste recente Russische tweezet met de rokade, de tweede is tweezet 1017.
Ook hier een schijnspel: 1. … Kf8 2. Td8 mat. De eerste verleiding is 1. Pgxf7? Wit dreigt 2. Td8 mat. Als zwart rokeerr (1. …. 0-0) dan is 2. Dg4 mat. Na 1. … Txd4 komt 2. Lb5 mat. Zwart weerlegt met 1. … Tb8! De tweede verleiding is 1. Dg4? Wit dreigt 2. Dc8 mat. Nu komt er op 1. 0-0 2. Pgxf7 mat en op 1. … Tb8 2. Dd7 mat. Zwart weerlegt met 1. … c1D! De derde verleiding is 1. De4? Wit dreigt 2. Pg6 mat. Na 1. … 0-0 komt er het derde nieuwe mat: 2. Dh7 mat, en op 1. … Tb6 2. Pc6 mat. Zwart weerlegt met 1. … Tb7!
De oplossing is 1. Pexf7! met de dreiging 2, Td8 mat. Op de zwarte rokade (1. … 0-0) komt het vierde nieuwe mat, 2. Lh7. De twee andere varianten zijn: 1. … Tb8 2. De4 mat en 1. … Txd4 2. Lb5 mat. Op de rokade komen vier verschillende matzetten en de componisten hebben moderne thematiek, zoals het Salazar thema, met de rokade gecombineerd.
Tweezet 1018 kan opgelost worden in de kerstvakantie. Eerst kan opgelost de diagramstand, daarna kan opgelost worden na verplaatsing van pion e4 naar c4.
Correctie: in tweezet 1016 van Barnes van vorige week moet de laatste variant zijn: 1. … Lh7 2. Dd7 mat.
De Siciliaanse Vespers: Deel 2
Nadat de drie Argentijnse schakers Panno, Pilnik en Najdorf in de 14e ronde van het Göteborg toernooi van 1958 hetzelfde nieuwtje hadden losgelaten was de spanning om te snijden. 8…g5!? was de vondst van Pilnik die hun formidabele opponenten uit de Sovjet-Unie in verlegenheid moest brengen. Op liefst drie demonstratieborden verscheen tegelijkertijd dezelfde hyperscherpe stelling.
Na een diepe overpeinzing had Geller als eerste een antwoord bedacht. Het dubbele stukoffer dat hij op het bord bracht, overdonderde zijn opponent. Panno kon in het vervolg nauwelijks nog weerstand bieden. Maar hoe verging het Spassky en Keres? Wat bleek, Spassky en Keres hadden niet alleen oog voor hun eigen stelling, maar ze keken vermoedelijk ook met een schuin oog met belangstelling naar de verrichtingen van Geller. De aanpak van Geller zorgde voor inspiratie, en in plaats van hun eigen weg te vinden, kozen Spassky en Keres allebei voor dezelfde aanpak…
Keres/Spassky-Najdorf/Pilnik
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 e6 7.f4 Le7 8.Df3 h6 9.Lh4 g5!? 10.fxg5 Pfd7 11.Pxe6! fxe6 12.Dh5+ Kf8 13.Lb5! Kg7
Pilnik en Najdorf verdedigen taaier, nadat Panno al snel instortte met 13…Pe5?!
14.0-0 Pe5 15.Lg3! Pg6 16.gxh6+ Txh6
17.Tf7+!
Een belangrijke deflectie waarmee wit de koningsaanval kan voortzetten.
17…Kxf7 18.Dxh6 axb5 19.Tf1+ Ke8 20.Dxg6+ Kd7 21.Tf7!
Zwart staat weliswaar een stuk voor, maar zijn stukken kunnen nauwelijks tot ontplooiing komen.
21…Pc6
Keres en Spassky gooien hier de knuppel in het hoenderhok met
22.Pd5!! Txa2
De pointe was 22…exd5 23.Dxd6+! Ke8 24.Dg6! Le6 25.Txe7+! Kxe7 26.Lh4+. Tot zover verliepen beide partijen nog steeds identiek. Hier gaan de wegen uiteen. Keres maakte nu korte metten met Najdorf na
23.h4!? Dh8 24.Pxe7 Pxe7 25.Dg5 1-0
Spassky krijgt goedkeuring van de computer voor het nog subtielere 23.h3! waarna ook hij overtuigend won. 23…Dh8 24.Pxe7 Pxe7 25.Dg5 Waar Najdorf hier in vergelijkbare stelling opgaf, probeert Pilnik het nog even tevergeefs. 25…Ta1+ 26.Kh2 Dd8 27.Dxb5+ Kc7 28.Dc5+ Kb8 29.Lxd6+ Ka8 30.Lxe7 Ta5 31.Db4 1-0 De Siciliaanse Vespers bleken niet alleen desastreus voor de Fransen, maar ook voor de Argentijnen!
De partijen hadden een belangrijke theoretische significantie. Later waren er meer spelers die zich waagden aan het tweesnijdende 8…g5!? Helaas blijkt het idee objectief gezien van twijfelachtige kwaliteit. De gewelddadige offers van Geller brengen zwart in verlegenheid. Toch kwam Fischer drie jaar later met de verdediging 13…Th7! waarmee hij die variant nieuw leven inblies. Daarentegen heeft wit met het meer timide 11.Dh5!? wel een aantrekkelijk alternatief. Met een gemiddelde score van 55,4% voor wit in meer dan 550 partijen blijkt de vondst van Pilnik in de praktijk nauwelijks zwakker te scoren voor zwart dan vele Siciliaanse alternatieven. Vermoedelijk waren Geller, Keres en Spassky echter van een ander kaliber. De vindingrijkheid van de Sovjet-spelers achter het bord bleek het te winnen van de Argentijnse innovativiteit in de voorbereiding.
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/auteur/hans-ree
De witspeler in chessgames.com/perl/chessgame?gid=1653642 is vandaag 82 geworden.
Er verzamelde zich een dichte drom van toeschouwers, waaronder ikzelf, terwijl hij lang nadacht en uiteindelijk besloot geen eeuwig schaak te houden, wat na 29… Ke7 verkeerd had kunnen aflopen.
26… Db6+! -+.