Krantenrubrieken weekend 30 december 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
Groningen, Chennai, Giri en de jaarranking
Heel even speelde de organisatie van het chessfestival in Groningen met de gedachte om naar voorbeeld van Chennai een topachtkamp te organiseren. Anish Giri kon daarmee een extra kans krijgen om punten te scoren voor de jaarranking. Heel even maar, want om het budget voor zoiets in Nederland regelen is sowieso al bijna onmogelijk, laat staan op korte termijn. In India daarentegen is dat veel minder een probleem. De Chennai Grand Masters was een groot succes waarmee het gehoopte resultaat werd gehaald.. De Indiase deelnemers eindigden alle drie op het podium (wat op zich een beetje verdacht is, maar er is een verklaring voor: de buitenlandse deelnemers hadden wellicht last van een jetlag) en winnaar Gukesh D. mag zeer waarschijnlijk op basis van de jaarranking naar het kandidatentoernooi. Giri is het slachtoffer daarvan, al resteert hem nog een kleine kans: tussen het moment van schrijven en publiceren van deze rubriek doet hij mee aan het WK rapid en snelschaken in Oezbekistan en als hij het daar zeer goed gedaan heeft plaatste hij zich in extremis alsnog.
In Groningen dus geen topachtkamp, maar wel diverse andere toernooien, waaronder een open toernooi met veel buitenlandse grootmeesters, waardoor het voor de ook in grote getale aanwezige jonge talenten uit diverse landen mogelijk is om (groot-)meesternormen te scoren. Zelf doe ik ook mee aan dit toernooi dat vandaag (zaterdag) de laatste ronde heeft. Mocht ik het toernooi winnen dan kunt u dat vast volgende week lezen. Maar misschien wint Arthur de Winter wel. De 15-jarige IM uit Nieuw-Vennep begon het toernooi in ieder geval goed met o.a. een overwinning tegen een tien jaar oudere Apeldoornse grootmeester.
Arthur de Winter – Thomas Beerdsen
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.h3 e5 7.Pf3 Le7 8.g4 h6 9.Tg1 b5 10.g5 hxg5 11.Pxg5 Dc7
Haalt stukoffers met a4 b4 Lc4 eruit.
12.Le3 Lb7 13.Dd2 Pbd7 14.0–0–0 b4 15.Pd5 Pxd5 16.exd5 Pf6 17.Lg2 Lc8 18.f4 Lf5 19.Kb1 exf4 20.Lxf4 0–0
Een scherpe Siciliaanse stelling. Zwart hoopt dat met alle witte stukken die nog op de g-lijn staan de korte rokade veilig is.
21.Le3 Tfc8 22.Tc1 Tab8 23.Ka1 Lxc2?
Maar zo schakelt zwart een potentiële verdediger van zijn eigen koning uit.
24.Ld4! b3 25.Le4
Terwijl wit juist veel stukken op de vijandelijke monarch richt.
25…Dd8 26.Lxc2 Txc2 27.Txc2 bxc2 28.Dxc2 Dc8 29.Db1!
Om Pxf7 te blijven dreigen. Zwart staat het toe, maar 29…De8 30.Te1! is ook geen pretje.
29…Db7 30.Pxf7!
Aannemen van het offer verliest na 30…Kxf7 31.Dg6+ Kf8 32.Dxg7+ Ke8 33.Lxf6 Lxf6 34.Dxf6 maar weigeren blijkt ook niet te helpen.
30….Dxd5 31.Ph6+! Kf8 32.Dg6! gxh6 33.Lxf6 Tb7 34.Lg7+ Kg8 35.De8+ en opgegeven wegens mat in twee.
Partij in viewer:
1018 – Henk Prins, tweezet
Het moet een peulenschilletje zijn geweest om tweezet 1018 op te lossen. Na 1. … Kxd4 is het mat al rond, namelijk 2. … Lb3 mat, dus er moet alleen iets gevonden worden na 1. … e3. Menig oplosser zal dan geprobeerd hebben om 1. Td1? te spelen, maar de loper heeft geen goed veld voor het aftrekschaak.
Dus moet wit 1. 0-0-0! Spelen want dan komt er na 1. … e3 2. Le1 mat. De tweede stelling in het probleem is pion e4 te verplaatsen naar c4. Dan werkt 1. 0-0-0? niet, want de loper heeft na 1. … c3! geen goed veld om mat te geven. De oplossing is dan 1. Td1! Na 1. … Kxd4 komt een nieuw mat 2. Lf3 en na 1. … c3 komt 2. Lc1 mat. Deze leuke tweezet past mooi in de serie van de rokade.
Tweezet 1019 en 1020 zijn van wijlen Jaap Haring. Probleem 1019 hoort echt thuis in deze serie en is al eens eerder ter oplossing aangeboden. Tweezet 1020 is er één die opgelost kan worden.
1019 – J. Haring, tweezet
1019 heeft een mooie verleiding: 1. Txa2?, met het idee dat die verborgen toren graag mee wil doen. Zwart is in tempodwang. Op 1. …Pxa3 komt dan 2. Txc3 mat en op 1. …Pxd2 2. Txd2 mat. Na 1. …Lf2 schaak is het mat met 2. Pxf2 en speelt de loper naar e3 dan is 2. Dxe3 mat en slaat de loper op d4 dan speelt wit 2. Dxf5 mat. De weerlegging is 1. …Le2!
De oplossing is 1. Lxc3! Ook nu is zwart in tempodwang. Op 1. …Lf2 schaak is het mat weer 2. Pxf2. Na 1. …Le3 zien we een mat- en paradeverandering, het mat is nu 2. Dxf5. Na 1. …Lxd4 is een nieuw mat 2. Dxd4. Een matverandering is ook te zien na 1. ….Pd2: 2. Lxd2 mat. Mooi is het penmat na 1. …Pxc3 2. Td1 mat. Het allermooist is het mat na 1. …Pxa3, waarna 2. 0-0-0 komt.
1020 – J. Haring, tweezet
‘Boeren’ in Frankrijk
Nu het einde van het jaar nadert komt de deadline voor de laatste twee tickets voor het kandidatentoernooi steeds dichterbij. De ratingplaats en het ticket voor het FIDE circuit worden nog uitgereikt. Voor het FIDE circuit konden spelers het gehele jaar punten verdienen, waarbij ze hun vijf beste resultaten mogen optellen. Het aantal punten dat te winnen valt bij een evenement is afhankelijk van het format en de kwaliteit van het deelnemersveld. Lange tijd leek de Nederlandse wereldtopper Anish Giri op weg om dit ticket te bemachtigen, maar een overwinning van het Indiase talent Gukesh in het toernooi van Chennai heeft de hiërarchie veranderd. Giri heeft nu een absolute stunt nodig op het WK-Rapid en Blitz.
De manier waarop Gukesh zijn laatste punten verdiende is niet onomstreden, omdat de Indiase stad Chennai op het laatste moment een toernooi organiseerde om Gukesh en zijn landgenoot Erigaisi een kans te bieden om het kandidatentoernooi te halen. Ter verdediging van de Indiase organisatie moet wel genoemd worden dat sterke tegenstanders werden uitgenodigd en dat zelfs andere gegadigden als Giri, Dominguez en So werden uitgenodigd.
Duizenden kilometers verderop vonden in Frankrijk matches plaats van een andere orde. Het Iraanse supertalent Alireza Firouzja is verwikkeld in een strijd om de ratingplaats. Momenteel doet hij verwoede pogingen om Wesley So in te halen. In zijn huidige thuisland Frankrijk werden speciaal voor Firouzja verschillende matches georganiseerd waarmee hij het mocht opnemen tegen de oudgedienden Dgebuadze, Shchekachev en Fedorchuk. Deze tactiek wordt ook wel ‘boeren’ genoemd, in werkwoordsvorm! Een speler zoekt een tegenstander uit waar hij eenvoudig van denkt te kunnen winnen. En wint vervolgens opnieuw. En opnieuw. En opnieuw. Op deze wijze worden de tekortkomingen van het ratingsysteem blootgelegd.
De matches van Firouzja zorgen voor veel verdeeldheid. In het ene kamp zitten de schakers die de schuld bij de FIDE leggen. Zij vinden dat de FIDE dit soort taferelen niet in de hand moet werken en andere regels zou moeten opstellen. In het andere kamp zitten de schakers die vinden dat Firouzja niet in lijn met de geest van de wet handelt.
Complotdenkers hadden zelfs de overtuiging dat er sprake was van matchfixing en dat Firouzjas opponenten expres zouden verliezen. Zij bleken ongelijk te krijgen nadat Fedorchuk het Firouzja zeer lastig wist te maken.
Firouzja-Fedorchuk
38.f5?!
Firouzja probeert te forceren, maar hij maakt hier totaal geen aanspraak op de winst. De zwarte structuur is uiterst solide en zwart staat zeer actief.
38…Pb4 39.Lb1 Td5 40.Tc4?! Tdb5 41.Tf4 Ld5 42.f6+ gxf6 43.exf6+ Kd6 44.g5 hxg5 45.hxg5 Tb8 46.Th4?! Pc6! 47.Lc2 e5! 48.Td1 Pd4 49.Th3 ½-½
Inmiddels is het los zand geworden bij wit. Volgens de computer staat zwart hier straalgewonnen, maar toch gaf Fedorchuk hier remise. Een gevalletje elo-intimidatie of wilde hij zijn startpremie niet riskeren? Alle kritiek die de Firouzja heeft ontvangen is hem niet in de koude kleren gaan zitten – hij heeft zich namelijk afgemeld voor het WK Rapid en Blitz. Mogelijk zal hij nog een laatste verwoede poging doen om de ratingplaats alsnog te bemachtigen.
Partij in viewer:
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/auteur/hans-ree
Ree is scherp in zijn stuk. Voorzichtigjes wel:
Over Firouzja
‘ Het hielp dat de Russisch-Franse grootmeester Andrei Shchekachev in een van hun twee partijen in een gelijke stelling opgaf. (…)
In de laatste ronde moest hij winnen van de Oekraïener Sergey Fedorchuk, maar dat ging verkeerd. In verloren stelling bood Firouzja remise aan, wat werd aangenomen. (…)
Rouen. Daar moest hij 7 uit 7 scoren, wat net genoeg ratingpunten zou opleveren om So te passeren.
Een obstakel leek Gata Kamsky, ex-Rus, ex-Amerikaan en nu woonachtig in Frankrijk. In 1999 speelde hij tegen Anatoli Karpov een tweekamp om het wereldkampioenschap van de Fide.
Waarom deed Kamsky eigenlijk mee aan dat toernooitje in Rouen? Misschien om te verliezen van Firouzja, die in Chartres een clubgenoot van hem is. Hij was nodig om de tegenstanders van Firouzja een behoorlijke gemiddelde rating te geven.
In hun onderlinge partij speelde Kamsky zwak voor zijn doen.’
Hans zegt het niet zo direct (zijn goed recht!), maar in ELKE andere sport noemt men dit MATCHFIXING.
Waarom deed Kamsky mee? Kamsky zal een hoger startgeld aangeboden hebben gekregen dan normaal. Dat kreeg ik namelijk ook, maar ik kon niet. Hij was inderdaad nodig om het rating gemiddelde van de tegenstanders op te krikken. Clubgenoten, nou nou. Alle profs zijn ergens wel clubgenoot van elkaar.