Vrij nemen van de geschiedenis

Tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro hebben we het Wilhelmus regelmatig kunnen horen, bij het begin van sommige teamwedstrijden en gelukkig ook een paar keer bij de medaille-uitreikingen. Een mooie zin uit ons volkslied (hoewel lastig om te zingen) vind ik: “De tirannie verdrijven, die mij mijn hart doorwondt”, al is die (in dit geval: Spaanse) tirannie voor Nederlanders iets uit een ver verleden.

Het is goed om te beseffen dat in sommige Europese landen de tirannie nog maar kort geleden is verdreven. Roemenië is een van die landen. Een onafgebroken periode van ellende en onderdrukking die in 1914 begon kwam pas in 1989 met de afzetting en executie van Ceausescu tot een einde. En de eeuwen daarvoor waren ook geen pretje. Geen wonder dat veel Roemenen graag “vrij willen nemen” van de geschiedenis, zoals ze dat zelf zeggen. Het toetreden tot de NAVO, in 2004, en de EU, in 2007, betekende voor hen een welkome bescherming tegen oude vijanden, al zorgt de recente Russische dreiging uiteraard voor het herleven van eeuwenoude angsten.

De onmogelijkheid om “vrij te nemen” van geschiedenis of geografie is een centraal thema in het werk van Robert Kaplan (als je meer van hem, van Roemenië en van Europa wilt weten, lees dan zijn laatste boek “Duister Europa” eens; het zal je leven verrijken). Het is ook een typisch schaak-thema. Niets is zo onverbiddelijk als de stelling op je bord, de keuzes die je gemaakt hebt en de bedenktijd die je verbruikte. Je moet met de ontstane situatie verder, of je dat leuk vindt of niet. Lees verder… !