Fischer voor beginners.

Renzo Verwer was zo vriendelijk zijn boek ‘Bobby Fischer voor beginners‘ op te sturen.

Mijn wereldbeeld van journalisten viel toen bijna in stukken uiteen zoals u in dit eerdere blog kunt lezen. Dat is trouwens ook de kracht van schaakprogressie. Leren door generaliseren en dan richting meesterschap weer leren generalisaties los te laten.

Om Renzo’s boek goed te kunnen plaatsen, begin ik eerst met het beroemde boek van Frank Brady over Fischer, ‘Eindspel‘, en eindig ik met het boek ‘Fischer versus The Russians‘. Klik vooral op lees meer.

 

 

Mijn grote liefde werkte ooit als conservator in een museum/bibliotheek waar ik bij het afzetten en ophalen menig keer door de schaakboekenkast heb gekeken. Gratis schaakboeken lezen, wie wil dat nou niet! Het feit dat ik een zwart lezer was, maakte ik goed door flink te consumeren in het museumcafé. 😉

Zodoende viel mijn oog op het dikste schaakboek uit de kast; Eindspel. Een biografie over Fischer aan de hand van oude vriend en journalist Frank Brady van zo’n 500 pagina’s. Het gaat dus niet over eindspelen tot 6 stukken, maar over hoe het leven van Fischer de eindfase bereikte, tot de dood dus. De ondertitel ‘Het wonderbaarlijke leven van een schaaklegende‘ is precies wat je krijgt, tot de kleinste details. Dat moet dan wel je smaak zijn, want eerlijk gezegd heb ik tientallen pagina’s gescand en doorgebladerd tot de actie die ik zocht -de strijd met Spassky 1972- aanbrak.

 

Het boek is uit 2011, ik las het in 2014 en nu anno 2018 kan ik de vragen die het boek open laat nog steeds niet door een kwaliteitsbron invullen. Het boek eindigde met het beschrijven van een rechtszaak tussen zijn echtgenote, belastingdienst en vermeende dochter over zijn miljoenen erfenis die Fischer in 1992 won in Joegoslavië in de rematch met Spassky. Hoe dat allemaal is afgelopen is mij nog steeds onbekend. Weet u het? Post dan vooral een opmerking beneden.

Wat ik persoonlijk aan dit boek heb overgehouden was de komische ontdekking dat Fischer vaste gast was in spa’s op elke plek waar hij langdurig gewoond heeft en dat culinaire hoogstandjes verorberen een belangrijk moment van zijn dag was. Nou heb ik zelf een sauna abonnementje waar ik graag schaakboeken lees tussen de culinaire en sauna gangen door alleen bij mij leidt dat niet tot genialiteit, maar dat wist u al natuurlijk!

Eerlijk gezegd vond ik het boek niet geweldig, ook zeker niet slecht hoor. Het is meer dat na het lezen van ‘Fischer versus The Russians‘ geen enkel Fischer boek daar meer over heen kan komen is mijn bescheiden mening. Daarover straks meer.

Nu eerst terug naar “Bobby Fischer voor beginners“. Zelf zit ik vaak hoofdschuddend te kijken naar webpagina’s vol schaaktitels. Dan zien we ‘beating the huppelepup made easy’, ’the new and improved dinges’, ‘killing with the koe revised edition’. Schijnbaar is het nodig om na 500 jaar schaakpublicatie de oude wijn in nieuwe marketing zakken te doen. Ach, zo werkt de schaakboeken markt nou eenmaal. Dit tekent juist de kracht van Verwer’s boek; hij doet precies wat hij belooft zonder superlatieven. Het is namelijk een biografisch boek over Fischer voor beginners, simpel geschreven en alle grote verhaallijnen zitten erin.

Om Fischer te leren kennen heb je zeker niet de pil van Brady nodig. Dit boekje van zo’n 100 pagina’s had ik in een middagje sauna zitten uitgelezen. Aan het einde van het boek enkele belangrijk Fischer potjes met korte eenvoudige analyse. Als ik al een kritiekpunt zou willen geven, dan mis ik in die potjes wat diagrammen. Nu moest ik me zo inspannen met dat blind schaak, dat ik er zelfs van begon te zweten in de sauna. 😉

 

Mijn persoonlijke favoriet is het boek van de voor mij onbekende Voronkov & Plisetsk. The Russian versus Fischer uit 1994 telt zo’n 400 pagina’s en is zo spannend dat ik ‘m al 3x heb uitgelezen. Het richt zich puur op de spanning tussen het Russisch bolwerk door de jaren heen richting Fischer.

Hoe de Russische toppers al met intimidatie begonnen toen Fischer nog maar 14 jaar was, hoe ze Fischer kleineerden en hoe Fischer bijvoorbeeld terugsloeg door in chique kostuums zijn ego weer op te krikken. Hoe de Russen meerdere keren Fischer aan het huilen en zelf tot periodiek stoppen kregen tot hoe Fischer genadeloos met 6-0 de Russen in kandidaten matches afdroogde. Na het lezen van dit boek begreep ik pas waar de beroemde Fischer quote “I like it when I break their ego” vandaan komt. Na zo gemangeld te zijn ben je op zoek naar destructie.

 

Dan bestaat er zoiets als nurture versus nature. Dat Fischer aardig gek eindigde zijn de meeste schakers het wel over eens. Toch twijfel ik hevig aan de nature kant van het verhaal. Het lijkt erop dat Fischer als kind vrij oké was. Die man heeft me een partij ellende meegemaakt en ook zelf opgezocht. Dan krijg je kip of het ei. Was het Fischer die de ellende veroorzaakte of was het juist Fischer die terugsloeg naar de ellende? Dat is altijd moeilijk uit elkaar te trekken. Ik zeg dat Fischer’s ondergang meer met nurture te maken heeft en dat de Russen daar een flinke vinger in de pap hebben gehad, tja, daarvoor kunt u dit boek lezen.