Schaakrubrieken weekend 2 maart 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Felicitaties van Magnus
Na de verstoring van de eerste ronde van het Aeroflottoernooi in Moskou door een bommelding verliep het toernooi verder op rolletjes, alleen waren er wel klachten van spelers die het te zwaar vonden dat er een keer twee partijen op één dag moesten worden gespeeld, om de afgelaste eerste ronde in te halen. De Russisch-Amerikaanse commentator Alex Yermolinsky had weinig begrip voor die klachten. Hij had twintig jaar in de Amerikaanse open toernooien gespeeld voor zijn brood en om de huur te betalen. Twee partijen per dag was daar standaard, maar drie kwam ook voor. En dan ’s ochtends om half tien weer de volgende ronde. Wat klaagden die jonge, kerngezonde watjes in Moskou?
Het deed me denken aan een sketch van Monty Python waarin Engelse heren opscheppen over de armoede van hun jeugd. „Woonden jullie echt in een hondenhok? Wat een luxe! Wij leefden met acht mensen in een beerput!” Het Aeroflottoernooi is niet meer het sterkste open toernooi ter wereld, maar erg sterk is het nog steeds en het was een grote verrassing dat het werd gewonnen door de 42-jarige Est Kaido Kulaots, die in rating van alle deelnemers nummer 62 was. Magnus Carlsen feliciteerde hem op twitter: „Felicitaties aan Kaido Kulaots voor een volstrekt verbazingwekkende overwinning in het Aeroflot Open! 19 jaar geleden deelde hij een appartement met mijn vader en mij bij het toernooi in Gausdal en inspireerde een negenjarige zonder rating door te voorspellen dat die ooit een rating van 2650 zou hebben.” De rating van Carlsen is nu 2845.
Daniil Doebov, 22 jaar oud, is wereldkampioen rapidschaak. In het tijdschrift New in Chess zei hij dat hij overal over openingsideeën kon nadenken, in het vliegtuig, in taxi’s of in de metro. Daarna legt hij het thuis voor aan de computer, die volgens hem goede antwoorden heeft, maar geen goede vragen. „Als de machine een idee niet aanprijst, maar het ook niet weerlegt, kan het een wapen worden.” Misschien is deze partij uit het Aeroflottoernooi een voorbeeld van zijn avontuurlijke openingsvoorbereiding.
Chithambaram Aravindh – Daniil Doebov, Aeroflot Open Moskou 2019
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 g6 4. d4 cxd4 5. Pxd4 Lg7 6. Le3 Pf6 7. Lc4 0-0 8. Lb3 Te8 9. f3 d5 Een pionoffer dat wit op allerlei manieren kan aannemen. 10. exd5 Pb4 11. Pde2 e6 12. Dd2 Een nieuwe zet. 12…Pbxd5 13. 0-0-0 Ld7 14. Pxd5 exd5 15. Pc3 a5 16. a4 b5 17. Pxd5 bxa4 18. Lb6
Partij in de viewer:
Kulaots verslaat draak met negen koppen
De Est Kaido Kulaots begint als 62ste op de startranglijst aan het het Aeroflot Open in Moskou en verrast iedereen.
Slechts eenmaal in de lange geschiedenis is het Tata Steel toernooi gewonnen door een outsider. In 1964 verraste het Sovjet-sportcomité de organisatoren door de Est Ivo Nei als aanhangsel van zijn grote landgenoot Paul Keres mee te sturen naar Nederland. Hoewel Nei geen internationale titel had en vrijwel niemand zijn naam kende, liet de directie hem toch maar meedoen in de grootmeestergroep. Nei werd de sensatie van het toernooi. Hij voldeed ruimschoots aan de grootmeesternorm en deelde na vijftien ronden de eindzege met Keres met een eclatante score. Het is een eenmalige uitschieter gebleken. Nei bleef een verdienstelijk schaker, maar grote internationale successen heeft hij niet meer behaald.
In de afgelopen week kreeg Nei een opvolger. De Est Kaido Kulaots begon aan het Aeroflot Open in Moskou als 62ste speler op de startranglijst. Negen dagen later werd hij op zijn 43ste verjaardag gehuldigd als winnaar en ontving hij bewonderende felicitaties van onder anderen Magnus Carlsen. Om het Aeroflot-toernooi te winnen moet een draak met negen koppen worden verslagen. Alle deelnemers zijn optimaal gemotiveerd omdat de winnaar naast een hoge geldprijs een uitnodiging voor het toptoernooi in Dortmund ontvangt. Het is een zeldzame kans toe te treden tot de internationale elite. Kulaots had af en toe het geluk aan zijn zijde. Op de eerste dag was hij tegen de Iraniër Parham Maghsoodloo, de wereldkampioen bij de junioren, verzeild in een onaangename stand, toen de speelzaal in het Cosmos hotel moest worden ontruimd wegens een bomalarm. De afgebroken partijen werden geannuleerd en de volgende dag begonnen de deelnemers opnieuw aan de eerste ronde. Ditmaal verging het Kulaots heel wat beter.
Maghsoodloo – Kulaots Moskou 2019
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Pb3 g6 7. Le2 Lg7 8. g4 h6 9. Le3 Pbd7 10. f3 Dc7 11. Dd2 b5 12. a3 Tb8 13. 0-0-0 Pb6 14. Ld4 e5 15. Lxb6 Txb6 16. h4 Le6 17. Kb1 0-0 18. Pd5 Pxd5 19. exd5 Ld7 20. h5 g5 21. Ld3 Nog één zet, Ld3-e4, en wit heeft de stelling in zijn greep omdat zwarts loper op g7 geen rol meer speelt. Kualots offert daarom een pion. 21 … e4! 22. Lxe4 b4 23. a4 Om de b-lijn gesloten te houden. Na 23. axb4 Dc4 heeft zwart voldoende compensatie voor de pion. 23 … Lxa4 24. Pd4 b3 25. cxb3? Hierna wordt zwarts aanval te sterk. Na 25. c3 Ld7 26. f4 (26 … Lxg4 27. Tdg1) heeft wit tegenspel. 25 … Lxb3 26. Tc1 Db7 27. Th2 Tb8 28. Tc6 Tb4 29. Pxb3 Txb3 30. Tc2 a5 31. Kc1 Ook na 31. Dc1 a5 is wit machteloos. 31 … Le5 32. Kd1 Lxh2 33. Dxh2 Db6 34. Kc1 De3+ 35. Kb1
Partij in de viewer:
Fabiano Caruana
Het was even stil rond Fabiano Caruana sinds zijn dramatische verlies in de tiebreak in de WK-match 2018. Maar gelukkig is hij weer actief. En hoe! Zijn schaakclub in St. Louis organiseerde vijf matches met snelschaak (3 minuten en 2 seconden per zet bonus) en rapid (15 minuten en 10 seconden per zet bonus) met een totale prijzenpot van 300.000 dollar. Het zou me niet verbazen als de grote geldschieter achter de club Rex Singlefield dit evenement speciaal voor Caruana heeft opgezet zodat hij bij een eventuele volgende WK-match tegen Magnus Carlsen meer kansen maakt in de tiebreak. Singlefield doet meer goede dingen met zijn geld. Zo schonk hij de plaatselijke universiteit 50 miljoen dollar. Goed nieuws voor onze Benjamin Bok die daar de komende jaren Business Economics studeert en zeker ook de schaakclub zal bezoeken. De formule van de vijf confrontaties was de huidige beste vijf Amerikaanse schakers tegen 5 goede grootmeesters: Hikaru Nakamura – Jan Duda, Wesley So – David Navarra, Leinier Dominguez – Veselin Topalov, Sam Shankland – Richard Rapport maar wij concentreren ons op Fabiano Caruana – Pentala Harikrishna. Iedereen had dus een vaste tegenstander, er werd verder niet gewisseld. Ze speelden op de eerste drie dagen twaalf partijen rapid en op de laatste twee dagen 24 partijen snelschaak. Caruana verpletterde Harikrishna in rapid met 9-3 en met snelschaak won hij net zo overtuigend met 17,5 – 6,5. Hij zal er een goed gevoel aan hebben overgehouden want de Indiër Harikrishna is dan wel geen Carlsen maar hij staat wel op plaats 26 bij klassiek schaak en op plaats 38 bij rapid, dus een geduchte tegenstander. Harikrishna moet gedurende de krachtmeting in een zwart gat zijn gezogen, het maakte niet uit hoe hij stond, aan het einde van de partij had hij weer verloren. Een paar voorbeelden van rapid.
F. Caruana – P. Harikrishna, partij 4
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pc6 5.Pc3 Dc7 6.Dd3 Pf6 7.Pdb5 Db8 8.Dg3 d6 9.Le3 a6 10.Pd4 h5 11.f3 e5 12.Pb3 Le6 13.0-0-0 Dc7 14.Kb1 Tc8 15.Df2 b5
En zo zijn we via de Taimanov-variant van het Siciliaans terecht gekomen in de structuren van de Rossolimo, waarmee Caruana weinig bereikte tegen Carlsen.
16.Dd2 Db7 17.Le2 Pb8 18.Pd5 Pxd5 19.exd5 Lf5 20.Ld3 Lxd3 21.Dxd3 Le7 22.f4 Lf6 23.Pd2 Pd7 24.Pe4 Le7
20.a4(?) Db3 21.De2 Tad8 22.De3?? c5 en wit geeft op want er gaat een stuk verloren (23.Dxb3 Lxb3 24.Td3 Lc4). Schaken kan wreed zijn.
Alle partijen van deze wedstrijd in de viewer:
Rapid:
Krasenkow & Carlsen-Topalov
Veel schaakliefhebbers zijn geïnteresseerd in biografieën van grootmeesters, altijd leuk vanwege de achtergrondinformatie en de vele partijen. Dit voorjaar worden ze rijkelijk bediend door Thinkers Publishing met twee boeken. En er is meer onderweg. Allereerst heeft Michal Krasenkow in een lijvig boek van meer dan 400 pagina’s leven en carrière beschreven, titel: Learn from Michal Krasenkow. En dat kan dus aan de hand van 54 partijen en een aantal briljante eindspelen. Veel was al eens gepubliceerd, maar Michal schroomt niet te melden dat hij via de computer fantastische verborgen zetten heeft ontdekt, waaraan ik dan weer toevoeg, dat dat vroeger ook bij afgebroken partijen gebeurde. De partijen zijn chronologisch en thematisch gerangschikt en ik kan ook nog de fraaie voorkant vermelden, zoals bij Thinkers Publishing gebruikelijk. In dit genre een voltreffer (€ 30,95). En kort daarna kwam via De Beste Zet een dito boekwerk uit waarin Romain Edouard zijn Magic Years with Topalov beschrijft, d.w.z. de tijd dat hij als secondant van deze ex-wereldkampioen veel bijdroeg aan diens openingsrepertoire en zelf ook veel leerde. Topalov werd in 2005 in Argentinië wereldkampioen in één van de mooiste toernooien aller tijden met het mooiste toernooi-boek (Quality Chess). Zo’n toernooi met alle topgrootmeesters is natuurlijk veel leuker als middel om de wereldkampioen aan te wijzen dan de meestal saaie tweekampen. Edouard beschrijft de periode 2010-2014, waarin het tweetal samenwerkte en Topalov opnieuw een heel eind kwam op weg naar de wereldtitel. Het boek laat zien dat beiden door deze voorbereidingen sterke tegenstanders konden verrassen, zo won Edouard daarmee van Karpov en met zo’n nieuwtje versloeg Topalov met zwart Carlsen:
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.Lb5† Pd7 4.0-0 Pgf6 5.Te1 a6 6.Ld3 b5 7.c4 g5!? Het nieuwtje 8.Pxg5 (de heren hadden uitvoerig geanalyseerd wat gebeurt na 8.cxb5 en laten dat ook zien in het boek) 8..Pe5 9.Le2 bxc 10.Pa3?! ‘thuis’ ontdekte Carlsen dat Pc3 zwart meer problemen geeft en ook dat wordt ver geanalyseerd. Tg8 11.Pxc4!? verrassend maar Carlsen probeert uit de voorbereidingen van Topalov te komen 11..Pxc4 12.d4 Pb6 13.Lh5 het stukoffer wordt gecompenseerd door wit’s initiatief 13..Pxh5 14. Dxh5 Tg7 beter was gewoon Txg5 15.Pxh7 Dd7 16.dxc dxc 17.e5? (hier moest 17.Pxf8 Dh3 18.Dxh3 Lxh3 19.g3) 17..Dc6 f3 18.Dg6 19.Pf6† Kd8 wit staat nu gewoon een stuk achter 20.Dxg6 Txg6 21.Pe4 Lb7 22.h4 Tc8 23.h5 Tg8 24.Ld2 Pc4 25.Lc3 Lh6 26.Tad1+ Ke8 27.Td3 Lf4 in het vervolg gebeurt niet veel meer al speelt Carlsen door tot zet 40. 28.Pf2 Lc6 29.Ph3 Lg3 30.Te2 Lb5 31.Td1 Lc6 32.Pf2 Lxe5 33.Pg4 Lxc3 34.bxc Kf8 35.Kf2 Th8 36.Pe5 Pxe5 iedere afruil is goed voor zwart 37.Txe5 Le8 38.g4 f6 39.Te6 Lb5 40.Tde1 Tc7 en 0-1. Het boek eindigt met 24 puzzels, oplopend in moeilijkheidsgraad. En we maken zo ook eens kennis met de belangrijke taak van de secondanten van grootmeesters bij belangrijke matches die vaak op de achtergrond blijft (€ 33,95).
Partij in de viewer:
Probleem 2722 is een tweezet van Schönholzer:
Loek van Wely vist in Leiden achter het net
Onlangs verbaasden mensen zich over Vladimir Kramnik, die op 43-jarige leeftijd het topschaak vaarwel zegde. Loek van Wely, achtvoudig kampioen van Nederland, is 46 en speelt nog op het hoogst haalbare niveau, maar het gaat niet goed met hem. Vorig jaar juni stond hij nog op plaats 68 van de wereldranglijst. Nu staat hij op 124, na een verlies van ruim vijftig Elo-punten. Een grote boosdoener was het Nederlands kampioenschap, waar hij tussen acht deelnemers zevende werd. Op de Olympiade scoorde Van Wely ook slecht. Verder speelde hij bijna alleen clubcompetities, in Nederland, Duitsland, Spanje, Frankrijk en België.
Een verrassing was dat hij vorig weekend opeens opdook bij het Noteboom-toernooi in Leiden. Renzo Verwer, een blogger die veel over schaken schrijft, vroeg hem naar zijn ambities. Van Wely antwoordde dat hij binnenkort een toernooi speelt in Vietnam en zich daarvoor wilde warmspelen. Ook vond hij het wel rustig even een paar dagen weg te zijn bij zijn gezin. En hij speelt binnenkort een pokertoernooi in Amsterdam met een inleg van 1200 euro. Laat de hoofdprijs in Leiden nou ook 1200 euro zijn, dat kwam goed uit. Tot slot vertelde Van Wely dat hij op de kandidatenlijst staat van Forum voor Democratie voor de verkiezingen van Provinciale Staten in Brabant en voor de Eerste Kamer.
Van Wely verloor in Leiden alleen van Predrag Nikolic en moest genoegen nemen met een gedeelde tweede plaats. De Leidse Bosniër, die al 58 is, won het toernooi voor de vijfde keer en ging er dus met de 1200 euro vandoor. Mark van der Werf miste in de laatste ronde de gedeelde eerste plaats door een nederlaag tegen de jonge Groninger Simon Elgersma, in een boeiende partij.
Elgersma-Van der Werf
1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 g6 4.Pf3 Lg7 5.Le3 0-0 6.Dd2 b6 7.0-0-0 Lb7 8.Ld3 c5 9.Lh6 cxd4 10.Pxd4 De Pirc-opening is veranderd in een soort Siciliaanse Draak. Edwin van Haastert refereert op de toernooisite aan een uitspraak van Fischer, die eens over die variant zei: “h2-h4 en mat”. Meestal duurt dat wel een tijdje. 10…Pc6 11.Pxc6 Lxc6 12.h4 e6 13.h5 De7 14.f3 Tfd8 15.g4 Lh8 16.Dg5 Td7 17.Dh4 Pe8 18.hxg6 fxg6 19.Lg5 Lf6 20.Lxf6 Dxf6 21.g5 Dxf3 22.Th3 Df7 23.Lc4 b5 Zwart wil lijnen openen. 24.Tf1
45.Kd3 Tc7 46.c3 Td7+ 47.Ke3 Tc7 48.a4 g5 49.Db4 Kf7 50.a5 g4 51.a6 g3
Partij in de viewer:
Voor beginners A7875
Voor gevorderden B7875
Boekbespreking
De Alkmaarse uitgever New in Chess bracht enige tijd geledenhet boek The New In Chess Book of Chess Improvement uit. Het is een verzameling van prachtige leerzame partijen uit de toernooipraktijk die uit het maandelijkse tijdschrift New in Chess Magazine komen. Samensteller van het boek is de Engelse Fidemeester Steve Giddens. De honderd geanalyseerde partijen zijn per thema gerangschikt in zeven hoofdstukken. Er wordt aan zowel opening, middenspel als eindspel aandacht gegeven. De masterclasses zijn geschreven door de beste schaakspelers van de wereld: Kasparov, Carlsen, Tal, Anand, Kramnik, Ivanchuk, Smyslov, Larsen, Karpov en vele anderen.
Het bestuderen van inhoudelijke goede meesterpartijen is de beste manier is om de vaardigheden te leren die een schaker op hoger niveau kunnen brengen. Schaakauteur en journalist Steve Giddens heeft de duidelijkste en meest didactische voorbeelden bij elkaar gebracht. “The New In Chess Book of Chess Improvement” vormt een schatkamer aan studiemateriaal met hoofdstukken over aanval en verdediging, opofferingen, materiële onevenwichtigheden, pionstructuren, eindspelen en verschillende positionele thema’s. Mooi vind ik dat onderaan iedere partij een samenvatting wordt gegeven van wat er is geleerd. Verder wordt iedere partij begonnen met een kernachtige inleiding. Als interessant voorbeeld uit het boek een gedeelte van een partij uit het hoofdstuk: “Koningsaanval in het centrum”.
J. Penrose – J. Tompa
The New In Chess Book of Chess Inprovement, Steve Giddens (samenst.); uitg. New in Chess, Alkmaar, 2017, 354 blz., € 22,95.
Partij in de viewer:
Die uitnodiging aan Nei voor het Hoogovenstoernooi van 1964 was niet alleen om Keres te vergezellen. Van 1960 tot en met 1964 werd Nei drie keer kampioen van Estland en vier kampioen van de Baltische staten. In deze tijd was vast wel vermeld dat hij het niveau van een sterke I.M. had, een titel die hij in 1964 kreeg. Nei werd in totaal acht keer kampioen van Estland, even vaak als deze Külaots. Estland heeft een bijzondere schaaktraditie en enige jaren geleden verscheen er een postzegel met de beeltenis van Keres.