Krantenrubrieken weekend 12 oktober 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen. Deze week ook een bijdrage van het Dagblad van het Noorden.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Remco Heite | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Een wonderkind wordt weer wakker
De World Cup in Chanty-Mansiejsk, waarover ik de afgelopen weken schreef, werd gewonnen door Teimour Radjabov uit Azerbeidzjan, die 110.000 dollar won. Nummer twee Ding Liren kreeg 80.000 dollar en ook de schoonheidsprijs voor de mooiste partij. Het was de partij tegen Radjabov die ik vorige week liet zien. Vier andere Nederlandse krantenschrijvers deden dat ook, dus als het waar is dat de stem van het volk de stem van de god is, rust er zegen op die partij.
Ik moest denken aan een andere schoonheidsprijs, die wel controversieel was. Die werd in 2003 in Linares toegekend aan Radjabov voor zijn overwinning op Garry Kasparov. Radjabov was toen vijtien jaar en gold als een wonderkind. Toen bij de prijsuitreiking bekend werd gemaakt dat Radjabov de schoonheidsprijs kreeg, stormde Kasparov naar het podium, waar hij de microfoon greep en riep dat dit een belediging van hemzelf was en een schande voor het schaakspel. Dat hij de nederlaag tegen een kind slecht kon verkroppen, bleek al toen hij tegen Radjabov niet gewoon opgaf, maar woedend wegliep.
Kasparovs gedrag werd afgekeurd, maar zijn schaaktechnische beoordeling van de partij werd wel algemeen overgenomen. Radjabov zou een wanhoopsoffer hebben gebracht en daarvoor en daarna zou hij glad verloren hebben gestaan. Als je de partij met een modern computerprogramma naspeelt, blijkt dat niet waar te zijn. De schoonheidsprijs was verdiend.
Radjabov deelde in 2007 nog de eerste prijs in Wijk aan Zee met Aronian en Topalov, maar daarna raakte hij wat op de achtergrond. Te snel tevreden, te veel remises. Hij sprak over stoppen met schaken, omdat hij er financieel niet van afhankelijk was. Rijk getrouwd, las ik ergens. Toen hij door zijn finaleplaats in de World Cup verzekerd was van een plaats in het kandidatentoernooi van volgend jaar, twijfelde hij aanvankelijk of hij wel mee zou doen. Later zei hij toch dat hij zich op dat toernooi ontspannen ging voorbereiden, om voor zijn plezier te spelen. Het klonk nog niet ambitieus, maar misschien is het grote talent toch wakker gekust.
Garry Kasparov – Teimour Radjabov, Linares 2003
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. e5 Pfd7 5. f4 c5 6. Pf3 Pc6 7. Le3 a6 8. Dd2 b5 9. a3 Db6 10. Pe2 c4 11. g4 h5 12. gxh5 Txh5 13. Pg3 Th8 14. f5 exf5 15. Pxf5 Pf6 16. Pg3 Pg4 17. Lf4 Le6 18. c3 Le7 19. Pg5 0-0–0 20. Pxe6 fxe6 21. Le2 Pgxe5
Partij in de viewer:
Sjoevalova (18) tovert sublieme combinatie op bord
De mooiste afronding van een recente schaakpartij staat niet op naam van een sterke grootmeester, maar van een 18-jarig Russisch meisje. Tijdens het WK voor junioren in India lukte het Polina Sjoevalova een koningsaanval te bekronen met een magneetcombinatie van de buitencategorie. Het kunststuk zal in toekomstige boeken over tactiek een ereplaats krijgen.
Bij de meisjes tot 14 jaar lonkt Nederlands succes. Eline Roebers (13) weert zich formidabel tegen de zware concurrentie uit Rusland en India en staat met een score van 7,5 uit 9 alleen aan kop. Er volgen nog twee ronden, waarin ze de sterkst mogelijke oppositie zal treffen. Het toernooi eindigt zaterdag. In haar profiel op de site sport.talentboek schrijft Roebers dat ze niets liever doet dan schaken. Elk weekend speelt ze een toernooi of competitiewedstrijd. Haar droom om in de nabije toekomst een EK- of WK-toernooi in haar leeftijdscategorie te winnen zou kunnen uitkomen.
Roebers-Nasirova (Mumbai 2019)
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. d4 exd4 4. Pxd4 Lb4+ 5. c3 Lc5 6. Le3 Lb6 7. Pf5 g6 8. Lxb6 axb6 9. Pe3 Pf6 10. f3 d6 11. c4 Ph5 12. g3 f5 13. exf5 De7 14. Kf2 0-0 Wits licht verzwakkende 12de zet verleidt zwart tot een pionoffer. Na 14 … Lxf5 15. Pc3 0-0 staat het ongeveer gelijk. 15. fxg6 hxg6 16. Lg2 Pe5 17. Te1 Df7 Sterker is 17 … Lh3! 18. Pd5 Dg5 met voldoende tegenspel voor de pion. 18. Pc3 Le6 19. b3 g5 20. Pe4 Dg6 21. Kg1 Tf7 22. Pd5 Met gezonde, logische zetten heeft wit de stelling geconsolideerd. Na zwarts volgende zet heeft ze beslissend voordeel. 22 … g4? 23. f4 Pf3+ 24. Lxf3 gxf3
Partijen in de viewer:
Een driedubbele Gaylord
Het vierde nummer van Skaakstikken is uit. Weer een rijke variatie, met een aantal mooie en curieuze bijdragen. Daartoe behoort stellig het stuk ‘De mooiste partij die ik nooit speelde’, van de hand van Henk van Putten. De Groninger schrijft daarin over een partij die hij zestien jaar geleden speelde tegen Herman Voss van ESG Emmen. Niet zelden speelt in schaakverhalen de relatie tussen de vermeende werkelijkheid en de realiteit een rol. En even zo vaak is de eerste vorm van beleving favoriet. Zo ook in Van Puttens partij.
Voss (1945)-Van Putten (2049) So-on toernooi, 2003 (Verkort commentaar van de zwartspeler.)
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 0-0 8. c3 d5 9. exd5 Pxd5 10. Pxe5 11. Txe5 c6 12. d3 Ld6 13.Te1 Dh4 14. g3 Dh3 15. Te4 Pf6 16. Th4 Df5 17. Lc2 Te8 Een belangrijk theoretisch moment. Wit heeft twee in aanmerking komende zetten: 18. d4 en 18. Pd2. 18. Pd2 Pg4 19. Pe4 Txe4 Ligt voor de hand. Zeer goed voor zwart is nu 20. dxe4 Dxf2+ 21. Kh1 Le7. Maar wit heeft een alternatief: 20. f3. Ik verzink in diep gepeins. En dan zie ik het opeen: 20. … Lxg3!!
Tot zover Van Putten. Maar nu de harde realiteit… Voss koos voor 18. d4. Rook hij onraad? Van Putten won wel, maar niet op de hierboven beschreven manier. “Een driedubbele Gaylord op het schaakbord, onmogelijk blijkt het niet te zijn – zoals ik liet zien – maar als de tegenstander niet voor rekstok wil spelen, zijn de sprongen lastig te verwezenlijken.”
Voor de echte partij, zie Skaakstikken (en de viewer op Schaaksite (Redactie).
* De Gaylord is een vluchtelement uit de turnsport.
Partij in de viewer:
Toen Alexey Dreev in de jaren tachtig twee keer jeugdwereldkampioen werd, voorspelde men hem een grote toekomst. Maar dat is er nooit helemaal uitgekomen. Hoewel, hij streed wel regelmatig mee om de wereldtitel. Zo werd hij een keer uitgeschakeld door Anand en door Gelfand. Toch was het bij Dreev vaak net niet. Echter, je kunt je ook anders verdienstelijk maken, bijv. door wereldkampioen Kramnik te trainen. En door boeken te schrijven zoals Improve Your Practical Play in the Endgame, dat verscheen bij thinkerspublishing.com.
Het is bekend dat vooral veel clubspelers zichzelf volproppen met kennis van de opening om daar met zo veel mogelijk voordeel of in ieder geval geen nadeel doorheen te komen. Maar vooral wereldkampioen Capablanca was van mening dat de studie van het eindspel de belangrijkste voorwaarde was om vooruit te komen. Dat liet hij zien in zijn vaak grandioze eindspelen. In het fraaie boek van Dreev komen vrijwel alle soorten eindspelen langs, waarbij natuurlijk zeker de pionneneindspelen veel aandacht krijgen en ook de overgang naar een pionneneindspel die vaak beslissend is voor de uitslag. Ieder hoofdstuk, opgehangen aan een bepaald thema of eindspel, begint met een aantal typerende voorbeelden en vervolgens komen een aantal oefendiagrammen met vervolgens de uitleg. Weliswaar gaat het boek over duidelijke principes, maar er is ook aandacht voor ressources die soms samenhangen met serendipity; men zoekt naar een bepaalde zet en vindt iets heel anders (Columbus ontdekt Amerika). Dit boek is het tweede dat Dreev voor Thinkers Publishing heeft geschreven. Dat er nog maar veel boeken mogen volgen (De Beste Zet, € 27,95). Boven stond beschreven dat de auteur van het boek, nu met een nog altijd respectabele ELO van 2661, beentje werd gelicht door Gelfand bij zijn opmars naar de wereldtitel, maar de nu volgende prachtige partij zal hem zeker goed gedaan hebben, gespeeld in het Interpolis-toernooi, zaliger nagedachtenis:
Gelfand-Dreev Tilburg 1993
1.d4 d5 2.c4 c6 Het SemiSlavisch 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.e3 Pbd7 6.Ld3 dxc 7.Lxc4 b5 8.Ld3 Lb7 9.0-0 a6 10.e4 c5 11.d5 c4 12.Lc2 Dc7 13.Pd4 e5 14.Pf5 g6 15.Ph6 Ph5 2 schandpaarden maar de tactiek kondigt zich reeds aan 16.Df3 Pf4 17. Pxf7 Gelfand hield wel van dit soort schijnoffers 17..Kxf7 18.g3 g5 19.gxf4 gxf4 een gelijke stelling 20.Dh5 Ke7 21.Dh4† Kf7 gaan ze op herhaling? 22.Ld1 niks voor Gelfand Tg8† 23.Kh1 Pf6 24.Lh5† Tg6 25.Lxg6† hxg wit nu iets beter volgens de computer 26.Tg1 Le7 27.Dh6 Tg8 28.f3 b4 29.Pe2 Pxd5! Dreev grijpt met dit offer het initiatief 30.exd5 Lxd5 31.Tf1 Lf6 32.Dh7† Tg7 33.Dh3 Le6 de zwarte lopers heersen 34.Dg2 g5 35.a3 g4 36.axb Ld5 37.Pc3 gxf 38.Df2 nu komt wit in grote problemen maar het was ook moeilijk iets te vinden. Misschien Dxg7†? 38..Lb7 39.Ta5 mag ook eindelijk meedoen 39..Dd7 40.Pd5 probeert nog een schijnoffer Lxd5 41.Dd2 Lc6 42.Dxd7 Lxd7 43. Txa6 Lh3 44.Tf2 Lh4 0-1 een superaanval van Dreev.
Partij in de viewer:
Probleem 2754 is tweezet van Jacobs:
Radjabov is heel goed maar niemand vindt dat spannend
De World Cup in Siberië is gewonnen door Teimour Radjabov uit Azerbeidzjan. Enthousiaste reacties daarop heb ik nog niet gezien en zelden zag ik zo veel lauwe reacties op een groot resultaat. Vreemd is dat niet.
De World Cup is een zelfstandig toernooi dat niet moet worden verward met het wereldkampioenschap. Het is wel een prestigieus toernooi en er is veel geld te verdienen. Toch een link met het WK: de twee finalisten van dit knock-outtoernooi plaatsen zich voor het WK-kandidatentoernooi. De 32-jarige Radjabov was op z’n veertiende bijna de jongste grootmeester in de geschiedenis. Hij werd een wereldtopper en voldeed dus aan de verwachtingen die hij met dat leeftijdsrecord schiep. In 2007 won hij het Tata-toernooi in Wijk aan Zee, samen met Aronian en Topalov, voor Kramnik en Anand. In 2011 en 2013 speelde hij in het WK-kandidatentoernooi, maar eindigde hij heel laag. In die jaren stond hij vijfde en vierde op de wereldranglijst, daarna stond hij niet meer in de top tien. Het succes van Wijk aan Zee herhaalde hij niet meer.
De toptijd van Radjabov heeft dus veel te kort geduurd. Aan zijn ambitie wordt ernstig getwijfeld. Dit jaar speelde hij op topniveau 31 partijen, waarvan er 28 in remise eindigden. Maar nu dan won hij opeens de World Cup, overigens weer met veel remises en beslissingen in de barrages met versneld tempo. Menigeen had gehoopt dat Liren Ding de finale zou winnen, maar heel belangrijk is dat niet. Beide finalisten gaan immers naar het kandidatentoernooi. De commentaren zijn zo lauw, dat zelfs op veel plaatsen openlijk wordt getwijfeld of Radjabov dat kandidatentoernooi wel wil spelen. Hij zou het maar vermoeiend vinden en schijnt geld zat te hebben. Laten we maar kijken naar de enige partij die Ding in de finale won, dat is leuker.
Ding-Radjabov
1.c4 Pf6 2.Pc3 e6 3.e4 c5 4.e5 Pg8 5.Pf3 Pc6 De merkwaardige zet Pg8 had als doel dat wits e-pion nu kwetsbaar wordt, maar wit offert die pion. 6.d4 cxd4 7.Pxd4 Pxe5 8.Pdb5 a6 9.Pd6+ Lxd6 10.Dxd6 f6 11.Le3 Pe7 12.Lb6 Pf5 13.Db4 Pc6 14.Dc5 De7 15.0-0-0 Ook zonder dames heeft wit compensatie voor de pion. Deze stelling is nog bekend en meestal geeft zwart met 15…Dxc5 16.Lxc5 d6 17.Lxd6 Pxd6 18.Txd6 Ke7 de pion terug. 15…d6 16.Da3 0-0 17.g4 Ph6 18.Tg1 Pf7 19.f4 Ld7 20.h4 a5 21.g5 Kh8 22.Db3 Tfc8 23.Kb1 e5 Deze zet wordt alom bekritiseerd, al schrijft Gert Ligterink in de Volkskrant: in een slechte stelling komen de slechte zetten vanzelf. 24.Pd5 Lf5+ 25.Ka1 De6 26.gxf6 gxf6 27.a3 Tab8 28.Lg2 Tg8 29.Pe3 Pd4
Partij in de viewer:
Voor beginners A8063
Voor gevorderden B8063
De Chinese grootmeester Liren Ding had vorige week in de World Cup de leiding genomen in de finale tweekamp tegen de Azerbeidjaan Teimour Radjabov. Radjabov sloeg in de derde langzame partij echter hard terug door deze overtuigd te winnen. De match eindigde in gelijkspel: 2-2. Radjabov won met het snelschaken de World Cup. De derde partij was de moeite waard.
T. Radjabov – L. Ding
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 0-0 8. c3 d5 9. exd5 Pxd5 10. Pxe5 Pxe5 11. Txe5 c6 12. d3 Ld6 13. Te1 Lf5 14. Df3 Dh4 15. g3 Dh3 16. Le3
Partij in de viewer:
