Krantenrubrieken weekend 19 oktober 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Het sterkste Open aller tijden
Het toernooi op het Isle of Man dat nu bezig is, wordt het sterkste Open uit de geschiedenis genoemd en dat zal wel kloppen. Wereldkampioen Magnus Carlsen is er, de nummer twee Fabiano Caruana en oud-wereldkampioen Anand zijn er ook, en verder is er een imposante rij van topspelers. Anish Giri is daar niet. Hij had zich aangemeld, maar zegde weer af toen Ding Liren zich eind vorige maand plaatste voor de finale van de World Cup en zich daardoor van een plaats in het kandidatentoernooi van volgend jaar verzekerde. Dat betekende dat niet Ding, maar waarschijnlijk Giri op rating een plaats in dat kandidatentoernooi krijgt, maar zeker is het niet, want tussen nu en januari 2020 kan nog wat gebeuren.
Giri telde zijn knopen. Als hij op het Isle of Man toernooiwinnaar werd, gaf dat hem een zekere plaats in het kandidatentoernooi. Dat was een kleine kans. Groter was de kans dat hij daar zijn rating zou bederven. Hij was voorzichtig en deed niet mee. Collega’s morden. Maxime Vachier-Lagrave zei dat als hij had geweten dat Giri zo makkelijk onder zijn contract met de eilanders uit kon komen, hij zich ook zou hebben aangemeld voor Isle of Man. Alexander Grisjtsjoek, die daar wel meedoet, zei bitter dat hij niet een uitverkorene was die zich naar believen kon aanmelden en weer afzeggen.
Was Giri echt een uitverkorene voor wie speciale regels golden? Misschien hadden de anderen harder moeten onderhandelen. Het toernooi op het Isle of Man is zo sterk dat iedereen van iedereen kan verliezen. Carlsen wankelde tegen de Rus Alexey Sarana en stond glad verloren tegen Vladislav Kovalek uit Belarus, die bijna in tranen uitbarstte toen hij zag dat hij de winst uit handen had gegeven. Caruana stond nog erger verloren tegen de Engelsman Luke McShane. Hij ontsnapte net als Carlsen met remise, maar Anand ervoer al in de eerste ronde de kracht van de subtop.
Jevgeni Najer – Anand, FIDE Grand Swiss, Isle of Man 2019
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. e3 0-0 5. Ld2 d5 6. Pf3 b6 7. Tc1 Lb7 8. cxd5 exd5 9. Ld3 Le7 10. 0-0 Pbd7 11. Pe5 Pxe5 12. dxe5 Pd7 13. f4 Pc5 14. Lb1 d4 15. Pb5 d3 16. Pd4 a5 17. Dg4 g6 18. f5 Pe4 In een vlijmscherpe stelling maakt Anand een fout. Hij kon beter 18…h5 19. Dh3 Dd5 doen. 19. Lxd3 Met dit stukoffer zet Najer hem het mes op de keel. 19…Pxd2 20. fxg6 fxg6 Na 20…Pxf1 is 21. gxf7+ Kh8 22. Pe6 de simpelse winst en meteen 21. Pe6 de mooiste. 21. Lxg6 Kh8 22. Lxh7 Txf1+ 23. Txf1 Lg5 Zwart dreigt steeds snel te verongelukken, zoals na 23…Pxf1 24. Dh5 en zwart gaat mat. 24. Pf5 Dd3 25. Te1 Lxe3+ 26. Kh1 Lh6 27. Dg6 Wits enige fout. Na 27. Lg6 zou hij beslissend voordeel hebben. 27…Lxg2+ 28. Kxg2
Partij in de viewer:
Aronian geeft kleur aan toernooi van de laatste kans
Het Fide Grand Swiss Open in Douglas op het eiland Man is het toernooi van de laatste kans. Een eervolle eindklassering in het deelnemersveld met 133 grootmeesters levert slechts een troostprijs op vergeleken met de beloning voor de winnaar: een plaats in het kandidatentoernooi.
Tussen de jagers op de fel begeerde invitatie vallen twee spelers op die eigenlijk niet thuishoren is een kwalificatietoernooi. Fabiano Caruana is als verliezer van de laatste WK-match verzekerd van een kandidatenticket en Magnus Carlsen vroeg zich onlangs zelfs af waarom hij was toegelaten. Hij weet wel beter. Sponsors zijn pas echt tevreden als de wereldkampioen meedoet.
Na zeven van de elf ronden is uiteraard nog niets beslist, al kunnen de fans van Levon Aronian moed putten uit de wankele, met Caruana gedeelde eerste plaats van hun favoriet. Alle grote prijzen heeft de Armeniër minstens eenmaal gewonnen, maar als het er echt om ging, liet hij het afweten. In de vijf kandidatentoernooien sinds 2011 speelde hij steeds een bijrol. Toch hoop ik als liefhebber van Aronians creatieve spel dat hij een laatste kans op een WK-match krijgt.
Aronian – Drejev (Douglas 2019)
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. g3 d5 4. exd5 exd5 5. Lg2 De7+ 6. Kf1 De dameruil na 6. De2 biedt geen kans op voordeel. 6 … Pc6 7. d4 Dd8 8. c4 dxc4 9. d5 Pb4 10. Pc3 Pf6 11. Pe5 Ld6 12. Pxc4 Lf5 13. Pe3 Lg6 14. a3 Pd3 15. f4 0-0 Na 15 … Pxc1 16. Taxc1 0-0 staat zwart goed omdat 17. f5 Lh5 18. g4? wordt weerlegd door 18 … Te8 19. Df3 Pxg4! 20. Pxg4 Dg5. In plaats daarvan offert Drejev een stuk voor gevaarlijke aanvalskansen. 16. f5 c4! 17. fxg6 fxg6 18. Lf3 Pd7 19. Kg2 P7e5 20. Pxc4 Txf3 21. Pxe5 Tf2+? Na 21 … Pxe5 22. Lf4 Db6 23. De2 g5! 24. Lxe5 Te3 25. Dd2 Txe5 zou zwarts nadeel beperkt zijn geweest. Maar hij dacht dat hij ging winnen.21 … Tf2+? 22. Kg1 Db6
De andere koploper toonde zijn klasse in de volgende stand:
Partijen in de viewer:
Cadeautjes
Gewoon door overmacht winnen is leuk maar dat euforische gevoel verflauwt vaak in de loop der tijd. Winnen vanuit gelijke of zelfs verloren positie blijft je langer bij. Het zijn cadeautjes die je niet had verwacht en dat zijn de mooiste. Zie hier een paar actuele en een paar historische voorbeelden.
Een stelling uit de eerste ronde van het lopende supersterke Open toernooi op Isle of Man met 154 deelnemers waaronder wereldkampioen Magnus Carlsen. Nederland wordt vertegenwoordigd door Jorden van Foreest en Erwin l’Ami, in dit veld respectievelijk de nummers 95 en 98. De Amerikaan Sam Shankland (startnummer 21) en wilde zich kennelijk niet neerleggen bij remise met 40.Pxf5 gxf5, daarom ging de partij verder met 40.Pd5?? De4! 41.Kg1 Pd4 42.De7 Pf3+ 43.Kh1 Dxe7 44.Pxe7 Pe5 45.Pd5 Pxc4 en Erwin won dit eindspel op zijn sloffen.
Carlsen is niet in vorm in dit toernooi. Hij stond na vier ronden op 2,5 punt maar hij had op 0 kunnen staan. Ook hier, tegen de Rus Vladislav Kovalev die straks meedoet bij TataSteel 2020, staat Carlsen verloren. Na 30.Tf5 Tg8 31.Te5 Ld8 32.Te6 Dg4 33.Pd6 heeft zwart geen verdediging tegen zowel de aanval als de ver opgerukte d-pion. Echter, Kovalev denkt dat alles wint en doet
30.Pxc5 Lxc5 31.Dxc5 Kh7 32.Dd5 Dg5 33.De4+ Dg6 34.Dd5 Dg5 35.Dd6 Dg6 36.Dc7 Dg5 37.Dd6 Dg6 38.Dc7 Dg5 39.Dc6 De7 40.Dxb5 Txd7 41.Df5+ g6 42.Df8 Dxf8 43.Txf8 Kg7 44.Ta8 Kf6 45.Kg2 Txd3 46.Txa7 Td2+ 47.Kg1 en wit staakte zijn winstpogingen, want 47…Td1+ 48.Kg2 Td2+ 49.Kh3 h5 levert niets op. Na deze ontsnapping liep Carlsen zuur lachend weg en bleef Kovalev nog lang aan het bord zitten met het hoofd diep in de armen om de buitenwereld uit te sluiten.
Het kan nog veel erger. Opgeven in gewonnen stelling. Als beide spelers dezelfde zinsbegoocheling hebben is het natuurlijk van een andere categorie dan als een speler met veel aplomb een verliezende zet uitvoert die vervolgens wel tot de overgave leidt. Dat is meesterlijk bedrog. Op de site van Tim Krabbé staan de meest smakelijke voorbeelden uit de geschiedenis.
Partijen in de viewer:
Het schaken is uitermate karaktervormend, terwijl het tevens een buitengewoon prettige ontspanning is. Het kan helpen het brandende probleem van de juiste besteding van de vrije tijd op te lossen.Dans en film geven vaak een ontstellende vervlakking terwijl het massaal zich vergapen aan sport die men anderen ziet doen ook weinig bijdraagt tot versterking van onze volkskracht. Wie inziet welke grote culturele en geestelijke waarde het schaakspel heeft zal de verbreiding ervan toejuichen. Aldus de voorzitter van de KNSB in 1950 ter gelegenheid van het Wereld-schaaktoernooi in Amsterdam. En zijn deze woorden niet brandend actueel, 60 jaar later? Daarom maar snel naar een standaardwerk dat verscheen bij Russell Enterprises,Inc. Het gaat om Igor Yanvarjov The King ‘s Indian According to Tigran Petrosian met een voorwoord van Levon Aronian. Tigran Vartanovich Petrosian, Armeniër van geboorte, één van de sterkste schakers aller tijden, was wereldkampioen van 1963-1969. Het Konings-Indisch was met zwart zijn sterkste wapen en daarom is ook een bepaalde variant daarvan naar hem genoemd : 1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.Pf3 0-0 6.Le2 e5. Geboren in 1929 was hij er al bij op het legendarische toernooi Zürich 1953 en handhaafde zich in de top tot zijn vroege dood in 1984. In dit boek alle partijen die hij met zwart speelde maar ook wanneer hij met wit Konings-Indisch tegen kreeg. Een voorbeeld : Cherepkov-Petrosian Moskou 1974. Een soortgelijke partij tegen dezelfde tegenstander werd 30 jaar eerder gespeeld. 1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.g3 0-0 5.Lg2 d6 6.Pf3 c5 7.0-0 Pc6 8.dxc dxc 9.Lf4 Ph5 10.Le3 Pd4 (Da5 kon ook maar dit is meer de stijl van Petrosian) 11.Dd2 e5! heeft konsekwenties wat veld d5 betreft 12.Pd5 Tb8 wil paard aanvallen via Le6 en b5. 13.Lg5 f6 14.Pxd4 dit sterke paard moet weg 14..cxd 15.Lh6 Lxh6 16.Dxh6 Pg7 17.Tac1 Le6 dreigt b5 18.e4 dxe e.p. 19.Dxe3 Da5 20.f4 Pf5 21.De1 Dxa2 22.fxe Dxb2 23.Pxf6+ Kh8 24.Tf2 Da3 Er tactische zaken in de stelling en in tegenstelling met zijn (onterechte!) reputatie was Tigran daar goed in. 25.Ld5 De7 26.g4 Ph6 27.De4 moedig maar gevaarlijk: 27..Pxg4! (beter dan Lxg4,dan komt nl 28.De3) 28.Pxg4 Txf2 29.Lxe6? (beter 29.Kxf2 Dh4+ 30.Ke3 Lxg4 31.Tg1 Tf8) Tff8 30.Ld5 Dg5 nu wreekt zich het ongedekt zijn van de toren 31.Tf1 h5 32.Txf8+ Txf8 33.e6 Dxg4+ 34.Dxg4 hxg4 35.Lxb7 Kg7 36.c5 Kf6 37.c6 Kxe6 0-1. In het boek komen we vele van dit soort voorbeelden tegen,allemaal van de legendarische manier waarop Petrosian complexe strategische posities behandelde. Het boek telt meer dan 400 pagina ‘s en heeft een uitgebreide bibliografie en index van de tegenstanders. Hierbij treffen we 2 bekende Nederlanders nl Timman en Donner, en 3 minder bekende : Barendregt , Kramer en v.d. Berg. Interessant zijn de Tabiyas, de bekende stellingen waarmee men een partij kan beginnen hetgeen vaak gebeurt bij correspondentie-schaken. Het is duidelijk dat iedereen die het Konings – Indisch speelt zich dit moet aanschaffen. Het boek kost 35 euro,via New In Chess.
Partij in de viewer:
Probleem 2755 is een driezet van Hartong:
Anish Giri koestert rating door even niet te schaken
Op het eiland Man, in de Ierse Zee tussen Engeland en Ierland, is momenteel een groot open toernooi gaande. Het is uitgegroeid tot een van de sterkst bezette open toernooien ter wereld. De nummers één en twee van de wereldranglijst, Magnus Carlsen en Fabiano Caruana, zijn present. Maar ook de namen daarachter zijn indrukwekkend: So, Anand, Yu, Karjakin, Grisjoek, Aronian enzovoort. Zulke giganten doen zelden mee aan een open toernooi. Waarom nu wel? Geld. De eerste prijs bedraagt 70.000 euro, de tweede 50.000. De nummer dertig krijgt nog altijd 2.000 euro. Ter vergelijking: het grote Hogeschool Zeeland Toernooi in Vlissingen had dit jaar een hoofdprijs van 2.000 euro!
Het prijzengeld is dit jaar wel hoger dan anders, omdat de wereldschaakbond meebetaalt. Het toernooi draait namelijk mee in de kwalificatie voor het WK-kandidatentoernooi, dat weer uit acht spelers zal bestaan. De hoogst eindigende speler op Man die zich nog niet heeft gekwalificeerd, verdient een plaats in dat toernooi.
Onze landgenoot Anish Giri heeft zich op het laatste moment afgemeld. Reden: voor het kandidatentoernooi is ook een plaats te verdienen via een hoge rating. Die plaats leek voorbestemd voor Liren Ding, de nummer drie op de wereldranglijst. Maar de Chinees plaatste zich twee weken geleden door de finale van de World Cup te halen. De ratingplaats gaat daardoor hoogst waarschijnlijk naar Giri. Echter, een open toernooi zoals op Man is gevaarlijk voor je rating. Omdat je niet van tevoren weet wie je tegenstanders zijn, kun je je er slecht op voorbereiden. Giri, zo wordt algemeen aangenomen, wil daarom nog even op zijn hoge rating blijven zitten door niet te schaken. Heel berekenend en dat past wel weer bij schakers.
Een leuke kortsluiting was er in het begin van het toernooi in de partij tussen de Chinese wereldtoppers Hao Wang en Xiangzhi Bu.
Wang-Bu
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.d3 Pf6 5.c3 0-0 6.0-0 d5 7.exd5 Pxd5 8.Pbd2 Pb6 9.Lb5 f6 10.d4 exd4 11.Pb3 Dd5 12.Lf4 Lg4 13.Lxc7
Een bijzondere manier om een pion te snoepen. Als zwart nu met 13…Lxf3 14.Dxf3 Dxf3 15.gxf3 wits pionnenstelling beschadigt, wint wit wel de pion op d4. 13…Tf7 14.Lg3 Pe5 15.Lxe5 fxe5 16.Le2 Td8 17.c4 Dat kan, want na 17…Pxc4 18.Lxc4 Dxc4 19.Tc1 wint wit een stuk. 17…Dd6
Partij in de viewer:
Voor beginners A8069
Voor gevorderden B8069
Driezet 958 van de in augustus overleden Hongaarse grootmeester Pal Benkö kon worden opgelost.
Het is mij opgevallen dat de componist Benkö liefhebber was van de miniatuur. Een miniatuur is een zuinige stelling met maximaal zeven stukken op het bord. Dit geldt voor zowel de schaakproblemen die hij maakte als voor de eindspelstudies. De zojuist besproken driezet is daarvan een bewijs.
Onderstaande eindspelstudie is ook een miniatuur. De opgave is: hoe bereikt wit remise?
Er is echt geen sprake van harder onderhandelen met de FIDE. Alles is in het reglement voor het Grand Swiss toernooi vastgelegd. De spelers moeten een contract tekenen, dat natuurlijk voor iedereen gelijk is. Er kunnen voor Giri nog wel consequenties zijn. Hopelijk valt dat mee!
4. 5. Players who fail to provide a satisfactory reason for withdrawal, after they have signed the contract, could be sanctioned by the decision of the FIDE Presidential Board.
Johan, de FIDE betaalt niet mee aan het toernooi (sterker nog: de FIDE krijgt een vergoeding).
Ik dacht dat ergens gelezen te hebben, maar dan zal het een interpretatie van mij zijn. Wat het was, weet ik niet meer.
Dit artikel 4.5 lijkt me zo essentieel dat ik ervan uitga dat Anish vooraf bevestigd heeft gekregen dat zijn terugtrekking geen consequenties van de kant van de FIDE zou hebben, althans niet voor zijn kans op deelname aan het Kandidatentoernooi. Het zou voor zijn volgers wel fijn zijn om dat zeker te weten!
Vachier Lagrave had hier al een opmerking over gemaakt en ik meen ook dat hij zich daarom niet te vroeg wilde aanmelden. De vraag is wat een satisfactory reason is. Als Anish als reden heeft opgegeven dat hij op deze manier zijn kansen het beste inschat dat hij geplaatst is, dat zou voldoende moeten zijn, want (best) urgente reden, maar de vraag is of iedereen dat zo ziet.
Volgens de website Europe Echecs heeft Vachier Lagrave dit gezegd. Ce qui a fait réagir Maxime Vachier-Lagrave : « […] les règles de la FIDE du Grand Swiss interdisent aux joueurs de se retirer du tournoi sans motif valable après la signature de l’accord. Sinon je me serais inscrit au tournoi en juillet, si j’avais su que j’avais la possibilité de me retirer à n’importe quel moment.
Gert Ligterink schrijft dat Carlsen en Caruana eigenlijk niet thuishoren in een kwalificatietoernooi. Mijn idee daarover is dat dit ook geen kwalificatietoernooi is, maar een sterk open toernooi waarin ook een plaats in het kandidatentoernooi is te verdienen. Van de meeste spelers kun je niet beweren dat ze zijn gekomen om zich voor het WK te kwalificeren.
Dat ben ik 100% met je eens, Johan! Ik zou niet weten waarom Carlsen en Caruana (en Ding en Radjabov) op voorhand hadden moeten worden uitgesloten zouden moeten worden van het spelen van een open toernooi, enkel en alleen omdat er ook een ticket voor het kandidatentoernooi klaar ligt.
Twee jaar geleden was er heibel omdat Carlsen in de World Cup wilde spelen: hij zou kunnen beschikken over het lot van collega-elite spelers die zijn uitdager wilden/konden worden, simpelweg door ze te elimineren vóór de finale. Dat viel allemaal reuze mee, omdat Carlsen vroegtijdig werd uitgeschakeld. Maar als hij de finale had gehaald, dan had naast zijn opponent in de finale eventueel ook zijn tegenstander in de halve finale toegelaten kunnen worden. Zo ook hier: ook als Caruana de betere tiebreak had gehad, dan nog had Wang Hao het ticket voor het kandidatentoernooi toegewezen kunnen krijgen. Fide heeft nu eenmaal van te voren vastgesteld op welke wijze spelers zich kunnen kwalificeren voor het kandidatentoernooi, en omdat er verschillende wegen daar naartoe zijn, die ook elk op andere tijdstippen plaats hebben, zitten er allerlei voor- en nadelen aan vast. En zo kunnen we een kandidatentoernooi met Radjabov en Wang krijgen, maar zonder Aronian en Grishuk (of Vachier-Lagrave, of Mamedyarov, of Nepomniachchi). Dat kun je jammer vinden, maar Radjabov en Wang hebben hun plek gewoon verdiend door het resultaat te behalen dat ervoor nodig was!
Op Man waren 80 van de 100 spelers in het geheel niet bezig met het kandidatentoernooi. Misschien dat Howell nog eens nadenkt over zijn laatste ronde partij, maar verder was het gewoon een waanzinnig sterk bezet open toernooi met een bonusprijs.
Nadat Radjabov de Wereldbeker won, heeft ook hij zich ook afgemeld voor Man. De reden was vergelijkbaar met Giri: hij had het toernooi niet meer nodig om zich te kwalificeren.
Vraagje over de rubriek van Wilders. Rondom het begincitaat is wat weggevallen, zoals dat over iets met een bondsvoorzitter en 1950. maar het staat er allemaal heel onduidelijk. Wat was de tekst?
@Renzo: tekst is correct, zo hebben we het ontvangen.
Ok. wie is dan Aldus ? klinkt romeins, zal wel de KNSBvoorzitter zijn, haha
Ik bedoel met “tekst is correct” dat ik hem een op een heb overgenomen zoals deze is aangeleverd.
Zou het niet zoiets kunnen zijn van: Aldus sprak de bondsvoorzitter van de KNSB, in die tijd Ir. Henk van Steenis. Uit Wikipedia het volgende.
Van Steenis was een fanatiek schaker en een van de trouwste leden van Schaakclub Utrecht. Zijn schaakstijl weerspiegelde zijn karakter: aanvallend, verrassend, met diverse offers. Van Steenis won het Daniël Noteboom-toernooi drie keer, in 1941, 1942 en 1947. Hij werd na de oorlog voorzitter van de Schaakclub Utrecht en later ook 15 jaar lang van de KNSB (Nederlandse schaakbond). Als voorzitter van de KNSB was hij onder meer betrokken bij de organisatie van de kandidatenmatches van 1962 op Curaçao, waar Bobby Fischer het moest opnemen tegen de Russen. Van Steenis was ‘een schurk, maar wel een schurk van formaat’, volgens Hans Bouwmeester, en dat was liefkozend bedoeld, want Van Steenis was een goede vriend van hem.
Dat zal het zijn WimW! en idd is de tekst als in de rubriek zeker niet correct – want onbegrijpelijke zinnen zijn niet-correct. Dank voor je aanvulling. Steenis, een schurk. Why? Dat staat er dan weer niet…
Met dank aan het werk van Robert Beekman oudzuylenutrecht.nl/henk-van-steenis/
Uit dit levendige, uitgebreide levensverhaal komt Henk van Steenis als een bijzonder kleurrijke figuur te voorschijn. Er zijn van hem niet zoveel partijen op websites te vinden, maar in 1951 won hij in het Duitse Detmold een toernooi, waaraan ook Bouwmeester deelnam. Ze eindigden samen met een Duitser bovenaan met 5,5 uit 7, maar van Steenis versloeg de 21 jarige Bouwmeester wel.
Ik heb net van Bab Wilders vernomen dat het stuk wat hij naar de krant had gestuurd onjuist is overgenomen. De tekst is gecorrigeerd (en wijkt nu dus af van de tekst die in de krant geplaatst is).
dank. Kees.