Net op tijd in de koker: Paul Keres – En Passant 1½-2½
Verslag van een bekerwedstrijd, geschreven door Henk Vedder
Op de kop af 45 jaar geleden, op 12 maart 1975, stond de beroemde bekerwedstrijd AZ ’67 – IJsselmeervogels gepland. Althans, dat zou uiteindelijk een beroemde bekerwedstrijd worden, maar dat was nooit het geval geweest als de voetbalbond en/of AZ ’67 niet hadden meegewerkt aan het verplaatsen van de speeldatum. Het was immers ‘biddag voor gewas en arbeid’ en neemt u maar van mij aan dat in deze tijd ‘de rooien’ de wedstrijd knarsetandend maar zeker hadden laten lopen en had Tom Egbers een andere ‘Andere tijden sport’ moeten bedenken nos.nl/video/2090171-andere-tijden-sport-de-bekerstunt-van-ijsselmeervogels.html. Er werd nu gespeeld op donderdag 13 maart! Allerlei leuks hierover is op deze website verzameld: www.ijsselmeervogels.com/14-finale-knvb-beker/ … Aan de voetballers van IJsselmeervogels werd regelmatig getrokken door betaald voetbal organisaties en omdat er maar geen sprake was van een overstap werd voorzitter Jaap ‘Paap’ Koelewijn maar eens onder ede verhoord: ‘Ik staot (sta) hier als een onkreukbaar persoon, euhh MIJN SPELERS KRIJGEN GEEN CENT!’ Tenminste aan Jaan de Graaf (ging naar AZ en Go Ahead Eagles maar niet op zondag, kreeg ook Van Praag en Timman thuis op bezoek met een koffertje met geld). Jan Vedder (Geen familie, althans niet heel kort bij) kon 100.000 gulden verdienen en mocht in Milaan zelfs zelf invullen wat hij graag zou willen hebben, maar zijn vrouw vond dat geen goed idee. En ten slotte werd er ook aan Aalt Kok ‘eerbiedigen zal ik, die zondag’, getrokken, maar dus ook weer zonder succes.
Stomtoevallig moest ik hieraan denken toen de halve finale van poule B tussen Paul Keres en En Passant op woensdag 11 maart gepland werd. De Keresianen spelen hun clubavond op donderdag, maar op die avond bleek een bekerwedstrijd moeilijk planbaar, mogelijk vanwege een fraai initiatief genaamd de Utrechtse Meesters, dat zich in die stad afspeelt. Welnu, er werd uitgeweken naar de Boorstraat, te gast bij De Rode Loper en dus uitgerekend op de biddag voor gewas en arbeid. Niemand zo veranderlijk als een Spakenburger! Die jongens van 1975 zijn inmiddels op respectabele leeftijd, twee strafschoppennemers leven inmiddels niet meer en in Bunschoten is er de roep om een nieuwe bekersensatie. Dat zal dan van schaakvereniging En Passant moeten gaan komen!
Dat zou niet gaan meevallen, want het was vooraf al duidelijk dat als En Passant met de gewone bekerjongens aan de start zou verschijnen, PK een behoorlijk surplus aan rating zou opstellen. Friso Nijboer er dus maar bijgeroepen. Daarmee werden de verschillen kleiner. Richard Vedder was verhinderd, die raken we straks nog, net als Nick Schilder, kwijt aan het zingen. De situatie was nu dat we aan bord vier een flinke ratingkloof in ons nadeel hadden en op de overige borden allemaal ietsje minder. Dat zal evengoed niet meevallen dus! Al keek Xander Wemmers wat bezorgd. Uitgerekend tegen Dick de Graaf, tegen wie hij geen beste score heeft! De openingsfase viel, op 3 bord na, niet tegen.
Wit: David van Kerkhof
Zwart: Henk Vedder
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 dxe4 4. Pxe4 Ld7 Een hardnekkigheidje van mij. Ik ben een beetje gehecht aan mijn eigen ‘nieuwtje’ waarmee ik overigens alleen nog maar heb verloren. En ik vind het altijd fijn, zeker op doordeweekse avonden, dat ik er zo in de opening een zet of acht uit kan floepen! 5.Pf3 Bc6 6. Ld3 Nd7 7. c3 h6 Dit was dus dat nieuwtje dat ik destijds te Skopje introduceerde. 8. O-O Pgf6 Het wat simpele idee is dat zwart op Pxf6+ nu toch met de dame terug kan nemen, zonder met Lg5 de dame te verliezen. Ik gooi het hier maar op tafel, zodat ik niet nog eens in de verleiding kom om dit te spelen. 9. Pg3 Bd6 10. Re1 Lxf3 11. Dxf3 O-O Zo wordt het een soort ‘henkgambiet’. Je doet in de opening een stuk of vijf slechte zetten in het vertrouwen dat je tegenstander denkt dat je dat blijft doen 12. Dxb7 c5 13. Pe4 cxd4 Hier werd ik wakker en om te voorkomen dat het mijn langste korte avond ooit zou worden, zadel ik David met een typisch dilemma uit het henkgambiet voor. Met zijn pion meer moet wit nu terug slaan op d4, maar dat lijkt dan een succesje voor zwart. Wit’s extra pion is dan immers een ge-isoleerde en bovendien heeft zwart zich dan juist van zijn zwakke c-pion kunnen ontdoen. Wit pakt echter de handschoen op: 14. Pxd6 Pc5 15. Pxf7 Rxf7 16. Db5
16… Pg4! Voor spelers met een verleden in het Schara Hennig gambiet met korte rochade is deze zet gesneden koek. Het paard op c5 is vooralsnog onschendbaar vanwege een dodelijk Dh4.
17. Lg6 Dh4! Evengoed, ondanks dat de toren met schaak staat aangevallen, gaat zwart lekker door met aanvallen 18. Lxf7+
18… Kh8!!
Na 18… Kxf7 speelt wit 19 Lf4 (om h2 te dekken) en na 19.. Dxf2+ 20 Kh1 is zwart dan uitgespeeld. De loper op f4 kan niet worden genomen vanwege een penning op de f-lijn, zie daarmee het grote nadeel van 18..Kxf7. Zwart verliest de partij!
19. Td1 d3? Hier geef ik de winst uit handen, die ik met 19… Dxh2+ 20 Kf1 Dh4 had kunnen bereiken. Alle witte stukken staan buitenspel en de koning kan dat allemaal niet meer alleen verdedigen. Zo kan wit het dreigende mat op f2 verhinderen door zijn toren of dame op e2 te zetten, maar dan is Dh1 mat! Na 21 Kg1 slaat zwart op f2 met schaak, speelt na Kh1 wederom Dh4+ en valt dan via h2 de witte stelling binnen. Het is dan spoedig afgelopen. Toen na afloop de geruchten over deze winnende voortzetting rondgonsten, kreeg ik al een vermoeden dat Td1 dan mogelijk door de computer niet als heel sterk zou worden gekwalificeerd, terwijl David en ik dachten dat dat de enige zet was. 20. h3 Dxf2+ 21. Kh1 Pe4 22.hxg4 Dh4+ en zwart maakt remise door ‘eeuwig schaak’ 1/2-1/2
Ellebogenwerk was dat dus! Maar niet op de Jantje Woutersmanier. Dat vermaledijde virus leverde inmiddels een advies op om geen handen te schudden en dus werd er aan elleboog schudden gedaan!
Friso Nijboer leek zich aardig op zijn gemak te voelen en dat uitte zich in een beperkt gebruik van de bedenktijd. Al moet gezegd, hij had zijn zinnen ook gezet op het halen van de trein van 23.42u, omdat hij anders mogelijk niet voor drieën thuis zou zijn!
Wit: Hugo ten Hertog
Zwart: Friso Nijboer
1. g3 g6 2. Bg2 Bg7 3. c4 Nf6 4. Nc3 O-O
5. d3 d6 6. e4 c5 7. Nge2 Nc6 8. O-O Ne8
9. Be3 Nd4 10. Qd2 Nc7 11. Rab1 Bd7 12. b4 b6 13. f4 Rc8 14. f5 gxf5 15. Bh6
Nxe2+ 16. Nxe2 fxe4 17. Bxg7 Kxg7 18. Rf4 f5 19. dxe4 e5 20. Rh4 Qe7 21. Rd1 Ne8 22.
exf5 Bxf5 23. Rf1 Kh8 Neerlands inmiddels op 1 na nieuwste grootmeester gooit hier de knuppel in het hoenderhok. Het nadeel is dat hare Majesteit er alleen voor komt te staan! 24. Rxf5 Rxf5 25. Bh3 Qf7 26. Qd3 Ng7 27. Qxd6 Rf8 28. Bxf5 Qxf5
En daar komt dit dan van! Er is geen houden meer aan!
29. Qd1 Qf2+ 30. Kh1 Nf5 31. Rh3 Ne3 0-1
Daarmee was het 0,5-1,5 en waren alleen de beide witspelers nog bezig. Jan Willem pakte op zet 15 even een dik half uur en gek genoeg ga je je als teamgenoot dan een beetje zorgen maken. Gaat hij uberhaupt nog zetten? Is dit een protest ergens tegen? Dreigt er mat? Wel lekkere afleiding als er bij jezelf net een pion op b7 is afgeslagen. Jan Willem was echter op zoek naar een manier om de touwtjes stevig in handen te krijgen en dat leek goed te zijn gelukt! De druk werd gestaag opgevoerd en in de slotstelling gaat er nog meer materiaal af:
Wit: Jan Willem van de Griendt
Zwart: Peter Lombaers
1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nf3 Bg7 4. g3 O-O 5.Bg2 d6 6. Nc3 Nc6 7. O-O a6 8. Qd3 e5 9. dxe5 dxe5 10. Qxd8 Rxd8 11. Bg5 Re8 12. Rfd1 h613. Bxf6 Bxf6 14. Nd2 Nd4 15. e3 Ne6 16. Nb3 Rb8 17. Rd2 Bg7 18. Nd5 f5 19. Rad1Kf7 20. h4 h5 21. a3 Bf8 22. Na5 e4 23.b4 b6 24. Nc6 Ra8 25. f3 Bb7 26. Ne5+ Kg7 27. fxe4 Bd6 28. exf5 Bxe5 29. fxe6 Bxd5 30.Rxd5 1-0
Slotstelling:
Daarmee was de winst binnen en waren Dick de Graaf en Xander Wemmers nog bezig. Dick kwam langzaam maar zeker in de problemen toen Xander met zijn centrumpionnen kon komen oprukken. Daarbij ging ook pion g2 nog van het bord af en had Dick het meest te maken met tijdsdruk. Maar hij kreeg een mooie counter in het verre middenspel / vroege eindspel en Xander besloot er een kwaliteit voor te geven.
Wit: Dick de Graaf
Zwart: Xander Wemmers
Dit is de stelling na 35 zetten en wit doet er het beste aan om het zwart maar uit te laten zoeken met iets als Ta7 en dan had het nog tot in de kleine uurtjes door kunnen gaan. Zwart heeft de beste kansen, maar winnen is ook nog zoiets! Dick speelde tijdens het vallen van zijn vlag echter 52 Td5 en verloor daarmee niet alleen op tijd, maar ook nog eens in verloren stelling. Xander had ongetwijfeld 52 … Txc7 gespeeld en de partij naar winst geschoven.
Daarmee is met En Passant de helft van de finalisten in groep B bekend. En deze keer is er geen Apeldoorn dat ons uit komt schakelen. Van de wedstrijd tussen HWP Haarlem en Caissa Eenhoorn is nog geen uitslag bekend, anders dan dat zij in de competitie ook al tegen elkaar speelden. Dat zal dan waarschijnlijk na de coronaperikelen plaatshebben, dus het is nog even afwachten wie er aan de overzijde zit.
En ook een verslag van Paul Keres! paulkeres.nl/?p=17545