Ethische commissie FIDE: Carlsen vrijgesproken van belangrijkste aanklachten
De zaak Niemann – Carlsen heeft nog een staartje gekregen, met nadruk op het verkleinwoord. De ethische commissie van de FIDE heeft zich namelijk uitgesproken over het gedrag en de uitspraken van Carlsen. De Noor leek vorig jaar na zijn nederlaag in de Sinquefieldcup tegen Niemann te suggereren dat zijn tegenstander computerhulp gebruikte tijdens de partij. Voor het grootste gedeelte blijkt het allemaal binnen de regels van de tuchtrecht te zijn volgens onderstaande uitspraak. Wel heeft hij een boete van 10.000 euro gekregen omdat hij zich terugtrok uit het toernooi.
ethics.fide.com/wp-content/uploads/2023/12/Decision_Case_2_2023_final_final.pdf
Poging tot duiding. Het vonnis van de FIDE leest in eerste aanleg onwennig: Carlsen op belangrijke punten vrijgesproken. Wie niet beter weet, zou kunnen denken dat Carlsen de (hoofd)verdachte in de zaak is. Dat is natuurlijk niet zo, toch vond de FIDE het nodig om te onderzoeken of Carlsen de ethische code van de wereldschaakbond heeft overtreden door Hans Niemann valselijk te beschuldigen, zonder bewijs. En aldus de schaakgemeenschap, de FIDE incluis, in diskrediet heeft gebracht.
Not quilty op al deze punten, luidt het vonnis. Carlsens terugtrekking uit het toernooi om de Sinquefield-cup 2022 valt echter op geen enkele manier te rechtvaardigen, oordeelt de FIDE in het vijftien pagina’s tellende vonnis. Het komt de oud-wereldkampioen op een boete van 10.000 euro te staan, te betalen aan de FIDE.
Volgens het FIDE-onderzoek zijn er geen bewijzen dat Niemann ooit in een gewone bordpartij heeft gesjoemeld. Niemanns bekentenis wel enkele keren te hebben gecheat in online partijen geldt echter als een verzachtende omstandigheid voor de suggestieve uitingen van Carlsen. Ook wordt opgemerkt dat anti-cheating software voor bordpartijen op het hoogste niveau niet feilloos is.
Bovendien stelt de FIDE vast dat Niemann vaker heeft valsgespeeld dan hij heeft bekend, en ook nog op latere leeftijd dan als twaalf- en zestienjarige (ook nog als zeventienjarige in augustus 2020 in online partijen tegen Benjamin Bok, zo valt te lezen). Het uiten van vermoedens van valsspelen valt Carlsen daarom niet als ‘roekeloos’ (‘reckless’) gedrag te verwijten, oordeelt de FIDE. Met andere woorden, Carlsen kon een reden voor verdenking hebben, van opzettelijk vals beschuldigen, terwijl hij wist dat dit niet het geval was, was geen sprake.
Misschien is dat de belangrijkste boodschap van het vonnis? Duidelijk maken dat ongefundeerde beschuldigingen over vals spelen in principe niet kunnen worden getolereerd?
Carlsen kan nog tegen de uitspraak in beroep gaan.
Carlsen kan nog tegen de uitspraak in beroep gaan. Waarom zou hij dat doen, als het vonnis luidt, dat hij “Not guilty” op al deze punten is? Hij zal toch geen buikpijn hebben van 10.000 EUR boete? Overigens was de Sinquefield Cup een particulier toernooi en geen FIDE evenement, dus zou het FIDE sieren als de 10.000 EUR naar Rex wordt overgemaakt. (Niet dat die erom verlegen zit, maar toch…)
Carlsen mag zijn handen dichtknijpen met deze uitspraak. Hem hing wel degelijk een schorsing boven het hoofd, zo valt uit de tekst op te maken.
De rel heeft hem niettemin wegens procedurele fouten financiële- en reputatieschade (FIDE-‘strafblad’) opgeleverd. Hij handelde vorig jaar na zijn nederlaag tegen Niemann volgens mij niet uit rancune, maar manifesteerde zich vanuit zijn verantwoordelijkheid als wereldkampioen/nummer een van de wereld als een klokkenluider. Een rol die ook buiten de schaakwereld vaak niet zonder risico is.
In dat geval stemt het resultaat van zijn missie om het schaken zuiver te houden bitter. Financieel (boete + flinke juridische kosten) kan hij het vast wel hebben, maar toch. Ondertussen is Niemann weer schaaksalonfähig gemaakt, gezien ook de uitnodiging voor deelname aan Wijk aan Zee, volgende maand.
Hoe dan ook, zaterdag gewoon weer KNSB. Vergeet dus niet je horloge af te doen.
Wim,
Je hanteert wel erg ruime definities van de begrippen ‘verdachte’ en ‘klokkenluider’.
Je bent wat mij betreft pas verdachte als er een redelijk vermoeden van schuld is bij een institutie functionerend op grond van een op democratische wijze vastgesteld rechtssysteem. Chess.com heeft dat bijvoorbeeld niet. Daar geldt: in mijn huis gelden mijn regels; als die je niet bevallen, donder je maar op.
Onderwerp van onderzoek zijn maakt je nog geen verdachte. Als iemand een klacht tegen je indient, moet dat onderzocht worden. Dat onderzoek wees tijdens de Singuefield Cup uit dat er geen objectieve redenen voor verdenking van fraude door Niemann bestonden.
Een klokkenluider is iemand die als medewerker van een organisatie het niet naleven van de eigen of algemeen geldende regels door die organisatie naar buiten brengt. Als een arbiter openbaar maakt dat gevallen van fraude die hij aan de FIDE meldt, stelselmatig niet behandeld omdat het om een vriendje van de daarvoor verantwoordelijke functionaris gaat, dan kun je die arbiter een klokkenluider noemen. Als iemand een collega zonder bewijs openlijk van diefstal beschuldigd, dan is dat gewoon laster. Carlsen heeft wat dat laatste betreft op het randje geopereerd. Met het zich terugtrekken heeft hij schade toegebracht aan het toernooi en de deelnemers ervan. Hij komt naar mijn idee erg goed weg met alleen een straf voor dat feit.
Ach ja, beschuldigt met een t. Werkwoorden die beginnen met be-, ver- of ge-, het gebeurd ons allemaal…
En ook nog eens ‘behandeld’. Nou krijg ik gelijk spijt van mijn kleine grapje hierboven. Ik was in ieder geval consequent.
Frits,
Formeel heb je helemaal gelijk maar in dit soort situaties verschuil ik me graag achter het begrip journalistieke vrijheid…
Moreel verwerpelijk vind ik de actie van Carlsen in het online toernooi na de Sinquefield Cup 2022 waar hij opnieuw aan Niemann was gekoppeld: de opgave van Carlsen na de eerste zet. Dit speelt geen rol in de FIDE-uitspraak – het wordt zonder commentaar aangestipt – want reglementair valt er waarschijnlijk niets op aan te merken. Maar de intentie was vals: vooropgezette actie om Niemann te framen als valsspeler, rekenend op de publiciteit die zo’n actie ongetwijfeld zou opleveren. Hiervoor zijn geen ‘verzachtende omstandigheden’ aan te voeren, in tegenstelling tot zijn eerdere acties.
In de uitspraak wordt een Carlsens aanwijzingen voor fraude aangehaald, dat Niemann tijdens hun partij ‘[was] not … tense or even fully concentrating’. Ik keek net voor iets anders op Tim Krabbés site. Zie timkr.home.xs4all.nl/chess2/diary.htm, item 399.
Carlsen heeft inmiddels gereageerd: hij hield rekening met een schorsing en is blij dat de zaak nu afgedaan is.
Feit 1. Er is geen bewijs gevonden van vals spel door Niemann. Zijn partij tegen Carlsen werd gespeeld onder het oog van de camera, in het bijzijn van andere schakers en arbiters, na een security check bij het binnentreden van de speelzaal. Naderhand is deze partij nog met computers gecontroleerd door deskundigen. Wederom: geen enkel bewijs van vals spel.
Feit 2. Er is wel bewijs voor vals spel door Carlsen. Ik meen in een partij tegen Nepo. Carlsen pakte een paard, maar deed toch een zet met een ander stuk. Vastgelegd op camera. Dit is vermoedelijk ook waar Krabbé aan refereert.
Je hebt de foto en het onderschrift bij Krabbé niet gezien?
Ja, ik heb die foto en het onderschrift gezien. Die vat ik op als ironie.
Wie de ook op schaaksite.nl breed gevoerde discussie over Carlsens vermeende overtreding van de aanraken is zetten-regel van december 2021 wil herbeleven:
www.journalistenschaker.nl/aanraken-is-zetten-toch/