Titelnormen
De laatste tijd werden er de nodige titelnormen door Nederlandse spelers behaald. Vorige week mochten Sander van Eijk en Rob Schoorl in Hoogeveen bij het Univétoernooi een IM-norm laten noteren, een maand geleden scoorde de jeugdige Benjamin Bok zelfs een GM-norm bij de Europa Cup voor clubteams.
 |
 |
Voor Benjamin, die al een tijdje IM is, was het zijn eerste grootmeesterresultaat. Zijn rating is ook al een tijdje rond de 2500 dus deze norm hing al in de lucht. Zeker gezien het feit dat zijn trainingsmaatje Robin van Kampen inmiddels al grootmeester is, moest het bij Bok ook een keer gebeuren. Toch was het vrij verrassend dat het nu tot stand kwam bij de Europa Cup voor clubteams waar hij uitkwam voor zijn Belgische vereniging Eynatten. Daar kreeg hij zeer sterke tegenstanders, maar ook van een heel ander kaliber tegen. Vreemd genoeg verloor hij van een van de lager gerate spelers (zoals van Lendwai – 2387), maar hij won wel van Melkumyan (2619), Boidman (2433) en E. Berg (2575). Zijn remise in de laatste ronde tegen Motylev (2690) mocht er ook wezen. In een teamtoernooi geldt de norm ook over zeven ronden, normaal gesproken moeten dat er minimaal negen zijn. Als hij later de titel wil aanvragen met drie normen, moet dat gaan over minimaal 27 partijen. Het kan dus zijn dat dit toernooi hem dan nekt. Maar mocht hij de norm halen in een toernooi dat meer ronden kent dan de gebruikelijke negen, zoals bij het Tata Steel, dan is het geen probleem. We kennen een Nederlands precedent: Sipke Ernst. Hij is grootmeester geworden op basis van:
- NK 2002: GM-norm over 9 partijen
- Corus 2004: GM-norm over 13 partijen
- Europacup 2006: GM-norm over 7 partijen
- Totaal: 29 partijen, waar 27 het minimum is
Maar er is een ander geval van een speler die nog moet wachten op de titel. Dat is Henk Vedder. Hij scoorde twee IM-normen over 9 ronden en toen één over 7 ronden in de Europacup. Toen had hij nog een vierde nodig, de derde had hij eigenlijk voor niets gescoord.
Het meesterresultaat voor Sander van Eijk in Hoogeveen was op zich voor hemzelf niet zo interessant, hij heeft er al genoeg voor de titel. Alleen zijn rating moest nog boven 2400 getild worden en dat zal met dit resultaat wel het geval zijn.
Sander van Eijk heeft zelf op www.utrechtschaak.nl gemeld dat dat inderdaad een feit is, na twee of drie ronden in Hoogeveen. Op de FIDE-site is te vinden dat hij met één nederlaag in de KNSB-competitie maar liefst 11 Elo-punten verloor. (Zijn K-factor is nog 15, dus je kunt meer dan 10 punten verliezen in een partij.) In Italië en Oslo heeft hij echter zo veel gewonnen dat hij in totaal na 1 september 14 punten heeft gewonnen. In Hoogeveen heeft hij 15 punten gewonnen, zodat we tot de volgende berekening komen:
- Huidige rating 2372
- Winst volgens FIDE-site +14
- Winst in Hoogeveen +15
- Virtuele rating 2401
Als Hoogeveen per 1 november wordt meegeteld is het dus niet alleen een virtuele, tussentijdse rating, maar ook een gepubliceerde rating.
Voor Rob Schoorl lag dat anders. Hij behaalde in Hoogeveen zijn tweede norm ooit. Vooral de manier waarop was bijzonder. Toevallig was hij een van mijn cursisten die in Utrecht een opleiding voor Schaaktrainer 3 volgde. Bij een van zijn opdrachten werkte hij een voortreffelijke les uit over kwaliteitsoffers. Dat hij goed in de materie zat, bleek dit toernooi, want de kwaliteitsoffer vlogen de tegenstanders om de oren. Een bijzonder geval is het volgende:
Rob speelde hier het zogenaamde Russische kwaliteitsoffer. 18. Tc5! In ruil voor de kwaliteit krijgt wit een mooie pionnenmeerderheid op de damevleugel, maar vooral zijn loper op b2 komt tot leven, terwijl hij ook het centrumveld d4 stevig in handen krijgt. Daarbij gaat ook de d-lijn open en komt ook de zwarte koning onveilig te staan. 18… Pdf7 19. h4 Thg8 20. Pe3
20… Lxc5 Ze besluit hem toch maar te slaan, maar het loopt hierna niet goed af. 21. dxc5 Dd8 22. Lxh7 Th8 23. Dd3 Kc7 24. g5 Wit staat overweldigend. 24… Pf5 25. Lxf5 exf5 26. Lxf6 Het materiaal is al helemaal heroverd, maar tegelijkertijd volgt er een vernietigend slotoffensief. 26… De8 27. g6 Ph6 28. Le5+ Kd7 29. Dxd5+ Ke7
30. Dd6# 1-0
Een complete wildwestpartij waar voor de argeloze volger geen touw aan vast te knopen is, was die tegen grootmeester John van der Wiel.
Schoorl, Rob-Van Der Wiel, John T.H
1. e4 g6 2. d4 Lg7 3. Pc3 c6 4. Lc4 d6 5. De2 b5 6. Pxb5 d5 7. Lf4
7… dxc4 [7… Pa6 was tot dusver de meest gespeelde zet.] 8. Pc7+ Kf8 9. Pxa8 Pa6 10. Dxc4 Lb7 11. Pf3 Dxa8 Van der Wiel moet gedacht hebben dat hij met twee stukken voor een toren en twee pionnen een voordelig middenspel zou hebben. Maar het pakt niet goed uit, vooral omdat zijn koning niet goed staat. 12. O-O-O Pf6 13. Pg5 De8 14. d5 cxd5 15. exd5 h6 16. Pf3 Pd7 17. The1 Lf6 18. d6 e6 19. Pe5 Pab8 20. Dc7 Lxg2 21. Td3 g5 22. Pxd7+ Pxd7 23. Le3 e5 24. Ta3 Kg7 25. Txa7
Wit heeft behoorlijk tegenspel omdat de zwarte stukken nogal gebonden staan. 25… Lh3 26. Td1 De6 27. Dc6 Tb8 28. Dd5 Dg4 29. b3 Df5 30. c4 Wit gooit zijn eigen koning open. Of dat nu aan te raden was, vraag ik me af. Hij brengt er wel zijn pionnenmeerderheid mee in beweging. 30… Lg4 31. Td2 Lf3 32. Dd3 Le4 33. Dc3 Dh3 34. c5 Lc6 35. Kb2 Dxh2
36. a4 Vreemd genoeg heeft zwart niet kunnen profiteren van de positie van de witte koning en inmiddels beginnen de pionnen een macht te vormen. 36… Dh1 37. b4
37… De4? Het gaat nu van kwaad tot erger. [Het was hoog tijd voor 37… Dh3 omdat zwart nu … e4 dreigt. Wit verliest dan namelijk een pion.] 38. Ka3 Pf8 39. Db3?! [Er was niets tegen 39. b5] 39… Ld7 40. b5 Le6 41. Dc2 Dh1
42. c6 Schoorl besluit om ‘rücksichtlos’ op te blijven rukken met zijn pionnen. Zwart moet wanhopig op zoek naar een tegenaanval. 42… h5 43. c7 Te8 44. b6 Lc8 45. Db2 e4 46. Ld4 Df3+ 47. Kb4 Pd7 48. Lxf6+ Pxf6 49. d7 De penningen kosten zwart beslissend materiaal. 49… Te6
50. dxc8P Een geintje van de witspeler. Hij dekt er pion b6 mee. 50… e3 51. fxe3 Dxe3 52. Dc3 Het grappige is dat de witte koning betrekkelijk veilig staat; hij kan altijd vluchten naar a6 of naar a3 terug. 52… Df4+ 53. Ka3 h4 54. Pe7 Hier vond Van der Wiel het welletjes. 1-0
In het Sloveense Rogaska Slatina werd in de wedstrijd tussen Oslo Schakseskap en het Belgische KSK Eynatten de volgende partij gespeeld.
Berg, Emanuel-Bok, Benjamin
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O b5 6. Lb3 Lc5 7. c3 d6 8. a4 Tb8 9. d4 Lb6 10. axb5 axb5 11. Pa3 O-O 12. Pxb5 Lg4 13. Lc2 Lxf3 14. gxf3 Ph5 15. f4 Pxf4 16. Lxf4 exf4 17. Dg4 Df6 18. b4 [In de partijen Carlsen-Shirov, 2008 en Van Kampen-Bok, 2009 volgde 18. Ta6] 18… g6 19. Kh1 Pd8
20. Pa3 Een theoretisch nieuwtje. [Er was waarschijnlijk geen reden om af te wijken van de partij Inarkiev-Shirov, waar 20. Lb3 gespeeld werd. Wit kwam daar goed te staan.] 20… Pe6 21. Pc4
21… Lxd4! Een opmerkelijk antwoord. Zwart offert een stuk voor drie pionnen. 22. cxd4 Pxd4 23. Ld3 Txb4 24. Ta5 Pb3 25. Tf5?! De toren doet hier hoegenaamd niets. [25. Ta3 was beter.] 25… Dc3 26. Td1 Pc5 27. Lf1 Txc4 28. Lxc4 Dxc4 Zwart heeft nu ‘slechts’ een kwaliteit minder. Daar staan twee pionnen tegenover maar vooral de prachtige samenwerking tussen de dame en het paard. 29. Txf4 Dc2 30. Df3 Pe6 31. Th4
31… Pg5 Het paard danst door de stelling heen, wit heeft geen enkel aanknopingspunt. 32. Dd3 Dxf2 33. Tg4 Pe6 34. Tf1 Db2 35. Tg2 De5 36. Tf5 Da1+ 37. Tf1 Dd4 Zwart wil best dames ruilen en waarschijnlijk had wit zich daar ook op in moeten laten. 38. Df3 Pc5 39. Tg4 Dd3 40. Df4 Hij vermijdt opnieuw dameruil, maar nu breekt het hem snel op. [40. Dxd3 Pxd3 is ook geen lolletje maar wel de praktisch beste kans.] 40… Pxe4 41. Tf3 Dd1+ 42. Kg2
42… f5! Dat maakt aan alles een eind. 43. Dh6 Dd2+ 0-1
Een mooie overwinning op een sterke grootmeester!
Hieronder de geanalyseerde partijen via de viewer:
Hierbij alle partijen van Rob Schoorl in Hoogeveen:
Hieronder alle partijen van Benjamin Bok in Slovenië:
Nou, het is eindelijk volbracht, Herman
1 van de eerste 2 is zelfs over!