Gelukkig Nieuwjaar
(foto Lennart Ootes)
Lees meer >‘España got Talent’
De ons bekende Jesús Medina Molina twitterde het volgende: “Gisteravond speelde @rey_enigma (slechts zeven mensen kennen zijn identiteit) in ‘España got Talent’ een partij tegen Karpov. Eén grote reclame voor het schaken! THE FINAL GAME between REY ENIGMA and ANATOLI KARPOV.”
Hieronder dit hilarische filmpje:
Lees meer >Prijsuitreiking WK
In Dubai heeft de sluitingsceremonie van het wereldkampioenschap in Dubai inmiddels plaatsgevonden, geleid door de Amerikaanse grootmeester Maurice Ashley. Eerst werd uitdager Ian Nepomniachtchi een medaille omhangen en daarna was het de beurt aan Magnus Carlsen om de wereldbeker te ontvangen. Ook kreeg hij – zoals te doen gebruikelijk – de lauwerkrans om zijn nek.
Foto van de toernooisite van de Fide
Dat is inmiddels voor de vijfde maal aangezien hij de wereldbeker inmiddels voor de vijfde keer wist binnen te slepen. Na de twee vorige tweekampen, tegen de Rus Sergey Karjakin (waarin slechts twee van de twaalf partijen werden beslist) en tegen Fabiano Caruana (waarin zelfs alle twaalf partijen met het klassieke tempo in remise waren geëindigd), duurde het in de laatste tweekamp tot aan de zesde partij eer er een partij werd beslist.
Carlsen had wel beide tiebreaks met versneld tempo gewonnen, maar nu de match niet over twaalf maar over veertien partijen zou gaan, was hij bereid om meer risico’s te nemen. Dat uitte zich in de zesde partij toen hij op een bepaald ogenblik slecht tot verloren kwam te staan. Maar beide spelers waren in tijdnood en grepen in die fase een paar keer mis. Toen de rookwolken waren opgetrokken, had de titelhouder een toren, paard plus twee verbonden pionnen tegen een dame. Dat was volgens de tablebases remises maar in een praktische partij niet te houden voor een speler van vlees en bloed. Daarmee was de ban gebroken en uiteindelijk liep Carlsen zelfs uit naar een soevereine zege met maar liefst vier overwinningen.
Leuk detail om te vermelden was dat Karjakin tot het secondantenteam van Nepomniachtchi behoorde en dat – naast zijn vertrouwde secondant, Peter Heine Nielsen, ook Jorden van Foreest en Daniil Dubov in zijn Carlsens begeleidingsstaf zaten. Dat kwam de Rus overigens op stevige kritiek te staan in zijn eigen land.
Mocht u geïnteresseerd zijn in de slotceremonie, kunt u onderstaande video bekijken.
Lees meer >Carlsen wint elfde partij en prolongeert wereldtitel
Regerend wereldkampioen, Magnus Carlsen, heeft vandaag een definitief einde gemaakt aan de aspiraties (zo die er nog waren met een 0-3-achterstand), van uitdager Ian Nepomniachtchi. Hij slaagde erin om met zwart de elfde partij naar zich toe te trekken en kwam zo op de benodigde 7½ punten waardoor zijn puntentotaal niet meer ingehaald kon worden. Behalve dat hij opnieuw een aanval op zijn titel wist af te slaan, kon hij 60 procent van het totale prijzenfonds van de 2 miljoen euro op zijn bankrekening laten bijschrijven. De algemene opinie is wel dat Nepomniachtchi na de dramatische zesde partij het hoge niveau dat hij in de eerste vijf partijen en bijvoorbeeld tijdens het kandidatentoernooi heeft weten te behalen, niet meer kon waarmaken. Op een of andere manier was hij geknakt nadat hij de zeeslang had verloren. Ik las wel dat sommige commentatoren het idee hadden dat ook Carlsen gesloopt was na deze hectische partij die maar liefst zeven uur en drie kwartier duurde. Er werden beelden naar voren gehaald waarin hij tijdens een partij soms zijn hoofd half op de tafel had gelegd om wat slaap in te halen…
Het moment dat Nepomniachtchi de elfde partij opgeeft (foto Niki Riga op de toernooisite van de Fide)
Niettemin leek vooral de uitdager niet meer in zijn spel te komen. Hij kreeg ook niet het stellingstype op het bord waar hij zo goed in is. Dat liet Carlsen doorschemeren: hij probeerde geen vuistgevechten met “Nepo” aan te gaan, maar liefst zo saai mogelijke stellingen op het bord te zetten. Daarin kon hij – zoals bleek in deze tweekamp – zijn strategische surplus aan kwaliteiten en superieure eindspeltechniek etaleren. Op de toernooisite van de Fide stond er het volgende.
Carlsen was asked at the press conference what he thought helped him dominate the match:
Lees meer >“In simple positions I make very few mistakes. A few times the position was very complicated, we both made mistakes, but he made the last one.”
Terugblik op de Deloitte Nederlandse Kampioenschappen
(*Update: alle links naar de artikelen van onze verslaggevers van Schaaksite zijn bijgewerkt)
Het experiment dat dit jaar is gehouden met het Nederlandse Kampioenschap kan – als we de publieke opinie mogen geloven – als volledig geslaagd beschouwen. Dat er ook de nodige commotie was, past er dan uiteraard ook in, want dat haalt alle pers en daarmee komt onze edele sport ook in de belangstelling van andere media. Of iedereen daar blij mee is, is een ander verhaal… Hierbij een korte terugblik.
Foto’s van de prijsuitreiking met winnaar Max Warmerdam. Meer foto’s van Harry Gielen
Kwalificatietoernooi
Het algemene toernooi en het dameskampioenschap had dit jaar een andere formule. In Hoogeveen werd in oktober de traditionele achtkamp voor het NK dames gehouden. Die werd gewonnen door Anne Haast (die daarmee haar vijfde titel binnenhaalde). Ze zal zelf niet gedacht hebben aan een nieuwe titel toen ze met 1 uit 3 was begonnen. Maar de 4 uit 4 eindsprint maakte veel goed.
Voor het algemene kampioenschap gaf de KNSB (eindelijk) gehoor aan de kritiek dat telkens de sterkste spelers op de ranglijst werden uitgenodigd en dat er eigenlijk geen doorstroming is vanuit de regionale bonden. Ten tijde van Sytze Faber, die bestuurslid topschaak van de KNSB was, werden er knock-outmatches gehouden met 32 deelnemers, waarbij een aantal plaatsen voor een deel werd opgevuld door kampioenen uit de regionale bonden. De rest werd opgevuld op basis van rating en oudste rechten. Deze tijden lijken weer te herleven nu er ook weer kampioenen uit de provincie mochten aanschuiven voor een knock-outtoernooi. Pas in de tweede ronde kwamen er een paar sterke grootmeesters bij. Dit alles vond plaats in Hoogeveen, waardoor het traditionele toernooi – mede door de coronacrisis – aardig was gedevalueerd. Maar de organisatie was als vanouds in goede handen.
Stukkenjagers (even) aan kop
Net als waarschijnlijk elk ander team was de vrijdagavond nog niet zeker of de KNSB-competitie door kon gaan.
De auteur (IM Stefan Beukema) helemaal rechts op de foto. Links de partij tussen IM Joost Michielsen en Sjoerd van Roon.
Voor mij persoonlijk een opluchting toen we toch konden spelen. Na een gezellig ontbijt met teamgenoten, wat ik lange tijd gemist heb, was het zover.
Zelf moest ik tegen een invaller die met veel moed twee stukken offerde in de opening. Nadat de schaakjes er echter uit waren gehaald, moest hij toch opgeven.
De tweede die klaar was, Sam Baselmans, moest die dag nog werken. Toen zijn witvoordeel na wat stukkenruil verdwenen was vond hij het wel goed om gemoedelijk remise overeen te komen.
Lees meer >De ban is gebroken! En het record om de langste WK-partij ook…
Eindelijk, eindelijk, na vijf jaar is er weer eens een partij beslist in een tweekamp om het wereldkampioenschap. In een partij die maar liefst 136 zetten duurde en een waar spektakel was, slaagde Magnus Carlsen erin om het uiterst taaie verzet van uitdager Ian Nepomniachtchi te breken. En passant werd ook nog even het record voor de langste partij ooit in een wereldkampioenschap gespeeld, verbroken. Met dit aantal zetten sneuvelde het oude record dat Korchnoi en Karpov in hun vijfde partij van hun WK-tweekamp in Baguio City 1978 hadden neergezet.
Livestream van Chess.com
Met Magnus Carlsen achter de witte stukken kwam er weer een Catalaanse stelling op het bord. Dat gaat meestal om minuscule voordeeltjes, maar de kans dat de stelling snel vervlakt was ook nu weer aanwezig. Feit was dat wit er ten koste van zijn loperpaar in slaagde de pionnenstructuur van zwart op de koningsvleugel te verminken door op de zeventiende zet Lxf6 gxf6 te spelen. Even later was het loperpaar alweer van het bord toen Nepomniachtchi de witveldige lopers liet ruilen. Maar daar kreeg hij grote activiteit in het centrum voor terug. De uitdager nam nog een zwaarwegende beslissing door op de 25ste zet wit de gelegenheid te geven om een dame te geven tegen twee zwarte torens. Het idee van zwart was om de pionnen op de damevleugel op de kleur van zwarts zwartveldige loper vast te leggen.
Livestream op chess24 David Howell, Jovanka Houska en Kaja Snare
De materiaalverhouding was nu dat wit twee torens en een paard had tegen voor zwart een dame en een loper. De wereldkampioen had er duidelijk geen trek in om pion a3 de rest van de partij te gaan dekken en daarom nam hij de nodige risico’s. Misschien dat de uitdager daar een beetje op gegokt had want op zet 33 was de pion van het bord. Wit kreeg daar een andere voor terug maar als zwart op de 35ste de correcte voortzetting had gevonden, had wit een zware pijp te roken gekregen.
Zoals het nu ging er het nodige van het bord. De gevaarlijke zwarte a-pion werd door wit onder controle gebracht en ondertussen was zwarts pionnenstructuur een totale ruïne geworden op de koningsvleugel. Maar het viel voor wit niet mee om zijn stukken op de ideale velden te kregen, vooral ook omdat de Rus het hem enorm lastig maakte. Ondertussen switchte ik een beetje heen en weer tussen de verschillende livestreams waarbij ik vooral bij Chess.com (Danny Rensch, Fabiano Caruana en Robert Hess) en Chess24 (Judit Polgar en Surya Ganguly) heb zitten kijken/luisteren wat de heren en dame te vertellen hadden. En inderdaad had iedereen het gevoel dat er hier een “belangrijke en misschien zelfs wel dramatische” partij bezig was. Op twee andere kanalen was oud-wereldkampioen Viswanathan Anand samen met de Oekraïense Anna Muzychuk (de Fide livestream) en voor clubschakers (ook op chess24 David Howell, Jovanka Houska en Kaja Snare) bezig.
Nadat de eerste tijdcontrole door beide spelers op het nippertje was gehaald stond het na 52 zetten zo:
Lees meer >NK ronde 3: Plugwerk
Een opening goed voorbereiden heet onder profschakers ‘pluggen’, al sluiten we niet uit dat er alweer een nieuwe term in zwang is. De op papier sterkste NK-deelnemer, Max Warmerdam, heeft een grote reputatie als ‘plugger’ en dat legde hem in deze derde finaleronde geen windeieren.
De vier spelers in beeld gebracht. Op de voorgrond Warmerdam-Lai en achterin Pruijssers-Swinkels (foto Frans Peeters). Nog meer foto’s van Frans Peeters gemaakt bij de Deloitte NK -vierkamp 2021 zijn te vinden via deze link.
Medekoploper Hing Ting Lai, die veel minder werk doet voorafgaande aan zijn partijen, werd min of meer vanuit de opening verslagen en daarmee zette Warmerdam een flinke stap in de richting van de nationale titel.
Lees verder www.schaken.nl/deloitte-nk-schaken/nieuws/plugwerk
Lees meer >Nepomniachtchi en Carlsen vliegen elkaar in de haren, toch remise
De derde partij tussen Ian Nepomniachtchi en Magnus Carlsen is opnieuw in een remise geëindigd. We kunnen niet zeggen dat de spelers het niet geprobeerd hebben. Sterker nog: ze vlogen elkaar in de haren met Nepomniachtchi achter de witte stukken. Voor de tweede keer deze tweekamp kwam het Spaans op het bord en hield de huidige wereldkampioen de mogelijkheid open om over te gaan tot het Marshallgambiet. Dat gambiet is de schrik voor alle witspelers, want sinds de Amerikaan Frank Marshall het in 1918 op het bord bracht tegen José Capablanca, heeft zwart het theoretisch gezien altijd heel behoorlijk voor elkaar gehad.
De openingszet wordt verricht (Foto toernooisite Fide)
Tot op de dag van vandaag – ondanks verwoede pogingen van sterke grootmeesters er iets van te maken – heeft wit geen voordeel kunnen vinden. Dat betekent dus dat de meest logische voortzetting met 8.c3 niet meer gespeeld kan worden! Ofwel: op dit moment heeft Kasparov vaak 8.a4 gespeeld (en velen zijn hem hierin gevolgd) en de laatste jaren kwam ook 8.h3 in zwang omdat het Marshallgambiet na deze zet minder betrouwbaar is. Vandaag ging “Nepo” in de voetsporen van Kasparov door 8.a4 op het bord te brengen.
LIVESTREAMS
Voordat ik verder inhoudelijk inga op de partij is het misschien leuk om even in te gaan op de live-coverage van deze tweekamp.
Om te beginnen is daar de officiële website van de Fide, waarbij oud-wereldkampioen Viswanathan Anand samen met de Oekraïnse topspeelster Anna Muzychuk het commentaar verzorgden. Onze eigen Anish Giri hield samen met Judit Polgar een aangename samenspraak voor chess24.com. Overigens had chess24 ook nog een aparte livestream met David Howell, Jovanka Houska and Kaja Snare, die ik helaas niet heb gevolgd.
Recensie: The Best Endgames of the World Champions 1 en 2 van Karsten Müller
Een paar weken geleden plofte er een groot pakket met twee paarskleurige boeken, afkomstig uit Duitsland, op mijn deurmat. Om maar meteen met de deur in huis te vallen, uitgeverij JVB (Joachim Beyer Verlag) heeft deze serie van twee boeken uitgebracht. Het onderwerp van schrijver Karsten Müller is uiteraard zijn geliefde eindspel. En niet zomaar een nieuw standaardwerk over dit deelgebied in ons spel maar een prachtige verzameling met de beste eindspelen ooit door wereldkampioenen gespeeld. Bij mijn weten is nog nooit eerder een dergelijke verzameling bij elkaar gezet hoewel een aantal van deze eindspelen zijn weg wel in de schaakliteratuur heeft weten te vinden. Dat zegt Müller min of meer ook in zijn voorwoord: de lezer krijgt een fraaie collectie van zeer instructieve en ook indrukwekkende voorbeelden voorgeschoteld. Daarbij neemt “schaakdocent” Müller zijn toehoorders mee in de thematische keuze die hij heeft genomen bij alle voorbeelden.
Zo koppelt hij het “het loperpaar” aan Steinitz, “de ingenieuze verdediging” aan Lasker, de manier waarop Aljechin “aanvallen opbouwt in de zogenaamde vierde fase van de partij”, de “vakkundige wijze waarop Euwe vrijpionnen wist te benutten” en zo verder. Deel 1 handelt over alle wereldkampioenen van Steinitz tot en met Tal, waar deel 2 de meeste memorabele eindspelen voor het voetlicht brengt van Petrosian tot en met Carlsen. En de term “schaakleraar” houdt natuurlijk in dat Müller veel opgaven aanbiedt. Dat is sowieso een sterk punt in de didactische kaders waarin hij zich manifesteert. In zijn beroemde “Endgame Magic Show” bij Chessbase, in zijn leerzame analyses op de website van Chessbase en de vele doorwrochte analyses die hij via Chessbase Magazine aanbiedt, altijd zal hij de kijker of de lezer uitdagen om zelf na te denken over bepaalde stellingen die hij toont. En dat doet hij in deze tweedelige serie ook. Maar de manier waarop is uniek! Want na een korte inleiding over de wereldkampioen die hij onder de loep neemt wordt een instructief voorbeeld vergezeld van een QR-code!
Voorbeeld van een pagina met QR-code.
En dat op het moment dat onze wereld op zijn kop wordt gezet door QR-codes… Ik vrees dat hij hiermee alle complotdenkers en antivaxers in de gordijnen jaagt, maar vermoedelijk zitten daar niet veel schakers tussen, omdat die algemeen beschouwd worden als logische denkers en meestal hun gezond verstand gebruiken. De rechtszaak die de KNSB onlangs aan zijn broek kreeg van een aantal niet gevaccineerde spelers bij het kwalificatietoernooi voor het NK, daargelaten…
Terug naar de QR-code bij de voorbeelden. De lezer hoeft zijn smartphone maar te richten hierop en hij wordt onmiddellijk omgeleid naar een Chessbaseplatform waar het voorbeeld in een mooie viewer wordt getoond, compleet met alle varianten. De begeleidende tekst moet de lezer uit het boek halen, dus de pgn downloaden kan natuurlijk maar daarmee heeft de lezer het boek nog niet (digitaal) in handen. Dat zou overigens een ongelooflijke klus worden want elke stelling in het boek is via de QR-code gelinkt naar de digitale versie. Voor zover ik weet is dit de eerste keer dat het zo wordt gedaan, de JBV Chess Books en Chessbase hebben de handen ineen geslagen om dit mogelijk te maken: een geweldige noviteit!
Als we bij de pagina (links op de afbeelding) inzoomen met onze QR-scanner worden voor dit eindspel Englisch-Steinitz geleid naar onderstaande weblink: share.chessbase.com/SharedGames/game/?p=BXtiWVelr621J7tENiszylyXmXY90GFNUoizb/I7o6RyaJrJYxt0fs05J297Qzru
Daar kunnen we ook op klikken en dan ziet het uit zoals op de afbeelding rechts:
Dat is de pgn-viewer die Chessbase tegenwoordig hanteert en waar de auteur zijn commentaar, tekst en analyses in kwijt kan. En die mag ook nog gedownload worden. Hier komen twee werelden bij elkaar, het schaakboek en de digitale representatie ervan. Fraai gevonden!
Lees meer >