Nederlands herenteam handhaaft zich in de top

In Griekenland zijn dit weekend de ronden drie en vier van de Europese Kampioenschappen voor landenteams gespeeld. Het Nederlandse herenteam behaalde een knap resultaat door het favoriet geachte Rusland op een keurig 2-2-gelijkspel te houden. Alle partijen eindigden in remise. De dag erna werd Servië geklopt door een mooie overwinning van Sokolov op Damljanovic. De dames kregen helaas klop van het sterke Oekraïne. Zij gingen met 3½ – ½ naar buiten. Het verwachte herstel tegen Griekenland bleef helaas uit. Een benauwd gelijkspel kwam tenslotte op het scorebord terecht.

De wedstrijd tussen het Nederlandse herenteam en Rusland ging niet zonder pijn of moeite. Giri had weliswaar geen problemen met zwart tegen de recentelijk zeer succesvolle Peter Svidler, maar de andere drie moesten hard werken voor hun halfjes. Vooral Jan Smeets mist de grote vorm. Als ik goed geanalyseerd heb, kwam hij ergens verloren te staan tegen Karjakin. Je zou zeggen dat spelers van dat kaliber (rating 2763!) dan wel raad weten met hun voordeel, maar Smeets bleef goed verdedigen. Na een paar kansen gemist te hebben, moest Karjan toch berusten in remise.

Karjakin, Sergey – Smeets, Jan

Deze stelling is problematisch voor zwart. Wits c-pion valt nauwelijks af te stoppen. 35… Pd5 [Het alternatief 35… Tc4 36. Pd6 Tc1+ [36… Txc6 37. Pxf7 Tc1+ [37… g5 38. Th8+ Kg6 39. Pe5+ met torenwinst.] 38. Kg2 g5 39. Pxg5+ Kg6 40. Pxe6] 37. Kg2 is zwarts beste vechtkans als hij verder gaat met 37… g5 38. Pxf7 Kg6 en er is nog kant-en-klaar winst voor wit.] 36. Pd6 Ta7 37. h4?! Karjakin speelt het allemaal wat slordig. [37. Td7 was sterker.] 37… f6 en Smeets moet wat, maar dit is het ook niet helemaal. 38. Pb5 Ta1+ 39. Kg2 Tc1

40. Pd6! Dat is een goede. 40… g5 De enige zet om niet direct in een matnet te raken. [Nu faalt 40… Txc6 op 41. Pf7 g5 42. h5 g6 43. h6 met ondekbaar mat.] 41. h5 Pe7 42. Pf7 Pg8 43. Td6 e5 44. Kf3 Pe7 45. Td8 Pg8 46. Tc8 g6

Er is een belangrijk moment ontstaan. Wit heeft een reus van een vrijpion en daarbij staat de zwarte koning bepaald niet prettig. 47. Tc7? Ik denk dat wit hiermee zijn winstkansen min of meer vergooit. Smeets zal opgelucht ademgehaald hebben. [Wit had de koning in zijn ‘hok’ moeten houden door de sterke pion op h5 te handhaven. 47. g4! Ph6 Zwart kan proberen het lastige paard op f7 te verjagen, maar zijn eigen paard wordt er niet actiever op. [47… gxh5 48. gxh5 Kg7 49. Pd6 en het is niet duidelijk hoe zwart zich kan bevrijden. De ‘grap’ is dat na een ‘nietszet’ als 49… Tc2 wit een fraaie manier heeft om de pion naar de overkant te loodsen met 50. Tc7+ Kh8 51. Td7! Er is niets te beginnen tegen c6-c7-c8D omdat 51… Txc6 bestraft wordt met 52. Pf7+ Kg7 53. Pxe5+ met torenwinst.] 48. hxg6+ Kxg6 49. Pd6 en opnieuw werken de zwarte stukken (op de toren na) voor geen meter. 49… f5 De beste optie, maar wits plan is simpel: pion naar c7, paard dekt pion, toren wordt weggespeeld en promotie. Daar valt weinig tot niets tegen te beginnen. Een voorbeeld van hoe en ander in zijn werk zou kunnen gaan: [Als zwart probeert het witte paard te verjagen met 49… Pf7 dan volgt 50. Pb5! gevolgd door c6-c7 en de pion gaat opnieuw naar dame.] 50. c7 fxg4+ 51. Ke4 Tc5 52. Pe8 Pf5 53. Tb8 Pe7 54. Tb6+ Kh7 De koning moet naar verre oorden. [54… Kf7? 55. Pd6+ Kf8 56. Tb8+] 55. Td6! Er dreigt zowel iets met Td7 als met Td8. De zwarte koning komt niet weg uit de onveilige zone en wordt vervolgens het slachtoffer van een paardvork. 55… Kg8 56. Td8 Kf7 57. c8D Pxc8 58. Txc8! Txc8 59. Pd6+ met winst.] 47… gxh5 48. Td7?! Nu is het definitief niets meer. [De laatste kans bestond in 48. Ke4] 48… Kg6 49. c7

49… Kf5 De zwarte koning kan eindelijk meehelpen bij de verdediging. 50. Pd8 Tc3+ 51. Kg2 h4 52. g4+ Kxg4 53. Pb7 Kf5 54. Tg7 Ke6 55. Pd8+ Kf5 56. Pb7 Ke6 57. Pd8+ Kf5 58. Pb7 Ke6 ½ – ½

De volgende dag stond het ook niet misselijk Servië op het programma. Opmerkelijk was de openingskeuze van Loek van Wely. Hij koos voor de beruchte Polugaevskyvariant van de Najdorf. Lees hier meer over in Gespot 17 en Gespot 18. Loek is een van de weinige topspelers die zich nog durft in te laten op een dergelijk obscuur systeem. Het leek allemaal wel te gaan, maar hij kon niet voorkomen dat hij een pion achterkwam in een toreneindspel. Dat maakte Van Wely echter soepel remise. Ondertussen was duidelijk dat Sokolov zijn partij zou gaan winnen en de overige partijen ook in remise zouden eindigen.

Hoe onze Bosnische Nederlander gehakt maakte van zijn tegenstander kan zo de boekjes in.

Sokolov, Ivan – Damljanovic, Branko

1. d4 d6 2. Pf3 Pf6 3. c4 g6 4. Pc3 Lg7 5. e4 O-O 6. Le2 e5 7. O-O Pa6 8. Le3 c6 9. Te1 Pg4 10. Lg5 f6 11. Lh4 exd4 Na deze concessie in het centrum zou wit beter moeten staan, maar Damljanovic had al ervaring opgedaan met deze stelling. 12. Pxd4 Ph6 13. Dd2 Pf7 14. Tad1 Te8 15. Dc2 Mogelijk een verbetering van de theorie. [15. Lf1 kwam nog voor in de partij Marzolo-Damljanovic, 2007.] 15… De7 16. f3 Pc7 17. Lf1 Df8 18. b4 a5 19. b5 c5

Dat is een lelijke. Zwart geeft veld d5 zonder slag of stoot op. 20. Pde2 f5 21. b6 Een goede inlassing: het zwarte paard komt op non-actief te staan. 21… Pa6 22. Dc1 Lh6 [Wellicht was 22… Pb4 een idee met de bedoeling om het paard via c6 in het spel te brengen.] 23. f4 Lg7 Dat kan het niet zijn. 24. exf5 Lxf5 25. a3 Nu geeft Sokolov geen herkansing. 25… h5 De verzwakkingen zijn niet van de lucht bij de zwartspeler, wit hoeft er geen moeite voor te doen kennelijk… 26. Pd5 [26. Pb5 komt ook in aanmerking. De zwakke broeder op d6 en veld c7 lonken.] 26… Ph6 27. Pec3 Kh7

28. h3 Sokolov doet het allemaal heel kalm. [Zeer sterk was nu 28. Le7 Dh8 29. Pb5 en zwart is minimaal pion d6 kwijt, daarbij kan hij nauwelijks nog een stuk bewegen.] 28… Te6 29. Txe6 Lxe6 30. Le7 Nu vindt Sokolov het tijd worden. 30… De8 31. Pf6+ Nog beter dan de pion te winnen: de zwarte velden zijn dodelijk zwak in het zwarte kamp. 31… Lxf6 32. Lxf6 Df7 De zwartspeler had duidelijk zijn dag niet: hij gaat vrijwillig in de ‘ paardvork’ staan. 33. Pe4 Kg8

34. Lb2 Er kan een gevaarlijke batterij worden opgezet met Dc3/Lb2; daarnaast zijn ook Pf6+ en Pg5 vreselijke dreigingen. 34… Kf8 35. Pg5 Dd7 36. Dc3 Pg8 Het werd tijd om op te geven. 37. Pxe6+ [Ook sterk was 37. Te1] [Na 37. Pxe6+ Dxe6 38. Dg7+ Ke8 39. Dxb7 heeft zwart ook niets meer om op te hopen.] 1-0

Bij de dames kwam er na een redelijk begin een beetje de klad in. Nou is het geen schande om van Oekraïne te verliezen. Deze dames werpen niet alleen heel wat Elopuntjes meer in de schaal maar beschikken ook over de nodige hardheid. Lisa Schut was de enige die mocht hopen op meer, de anderen gingen er uiteindelijk toch onderdoor.

Toch bleek er meer in gezeten te hebben. Peng had een problematisch eindspel dat zij helaas niet kon redden tegen Lahno die over een uitstekende techniek beschikt. Schut was een eind op weg in een poging het loperpaar in een eindspel te benutten, maar er werd teveel geruild, waardoor een halfje onontkoombaar bleek. Twee merkwaardig loperinsluitingen op de borden van Lanchava en Haast gaven Nederland de genadeklap.

Gaponenko, I – Lanchava, Tea

In deze stelling is niet zoveel aan de hand, maar Lanchava komt met een behoorlijk onhandig pionzetje voor de dag. 30… h6? Daarmee snijdt zwart de terugtocht van haar loper vrijwillig af. 31. g3 Pf5 Dit had niet mogen helpen. [Op 31… Lg5 volgt 32. h4]

32. T8b4? Onbegrijpelijk! [Wel zo eenvoudig is nu 32. Dxc6 en de zwarte stelling stort ineen.] 32… Pe7? Al even onbegrijpelijk. [Waarom niet 32… Lxg3! met voordeel voor zwart. Als ze bang was voor 33. Dxc6 was 33… Lxf2+ 34. Kxf2 Df7! wel zo handig geweest!] 33. Tb8! Gaponenko krijgt nu de kans haar fout te herstellen. 33… Lg5 34. h4 Kh7 35. Txf8 Dxf8 36. Kg2 De loper zit nu alsnog in de knip. 36… Lf4 37. gxf4 Dxf4 38. Tb7 En wit had geen problemen meer om het punt binnen te halen. 38… Txb7 39. Dxb7 Df7 40. Ph2 Kh8 41. Pg4 g5 42. Pf6 gxh4 43. Kh2 h5 44. Db8+ Kg7 45. De8 Dxe8 46. Pxe8+ Kf7 47. Pd6+ 1-0

Haast, Anne – Muzychuk, M

Wit staat een pion achter, maar de kansen lijken volkomen in evenwicht. 32. a5?! Iets te creatief gespeeld. [Na bijvoorbeeld 32. Ld5 heeft wit voldoende compensatie.] 32… Tb5 33. Df2? En nu wordt er een tweede loper in deze tweekamp ingesloten. [33. Tc1 Da3 34. Tc3 gaat nog wel.]

33… d5! Dat is verrassend: de loper op e6 heeft geen terugtocht. 34. Dh4 De7 35. Dxh7 Dxe6 36. Tc1 Dh6 0-1

De volgende dag moest het verloren gegane terrein heroverd worden. Het op papier zwakkere Griekenland leek een goede kandidaat hiervoor, maar bleek geenszins mee te werken aan een Nederlands feestje.

Peng stond aanvankelijk redelijk, kwam toen in de problemen, ontworstelde zich weer aan de druk en net toen ik het rooskleurig begon in te zien, werd het remise. Wat er op het bord van Lanchava gebeurde, valt eigenlijk niet na te vertellen. Zij had het marginale voordeel van een goede tegen een slechte loper in een heel gesloten stelling. Maar zij liet de vijandelijke loper plotseling binnenkomen in haar stelling en omdat de tegenstander ook nog een open lijn in handen had, leek het erop dat wit grote problemen had. Maar Lanchava is het altijd heel handig in het zoeken van tegenspel en dat lukte ook. Haar koning moest weliswaar naar voren, maar dat hoefde geen probleem te zijn. Tot haar eigen schrik ging zij naar het verkeerde veld en toen was de partij op slag verloren. De witte stukken zouden hulpeloos moeten toekijken naar een zwarte vrijpion die naar de overkant zou lopen. De tegenstander – ongetwijfeld in zware tijdnood – zag het allemaal niet zo helder en zij gaf in een volkomen gewonnen stelling remise. Tenminste als de notatie klopt, want ik kan het nog nauwelijks geloven…

In de tussentijd had Marlies Bensdorp er ook al moeten geloven; zij greep een keertje mis en kreeg een koningsaanval op haar dak waar geen verweer meer tegen was. Wat is er toch aan de hand met Marlies? Zij staat erom bekend zo constant en solide te zijn, maar in dit toernooi moet zij er duidelijk nog even in komen. Het was toen aan Lisa Schut om in elk geval een matchpunt veilig te stellen. Die had twee stukken en een toren voor de dame, maar omdat het in het begin niet helemaal samenwerkte, was het allemaal niet evident dat zij een vol punt ging pakken. Lisa deed het echter schitterend met een paar krachtzetten en net toen de winst voor het grijpen lag, liet zij plotseling haar kroonpion van het bord halen. Gezegd moet worden dat de scherpe counter van haar tegenstander heel knap was. Eerlijk gezegd zag ik toen niet hoe zwart een ongelukkig paard in het spel kon brengen, maar Lisa ging stug door en zij slaagde zowaar in haar opzet. Na een paar subtiliteiten ingebouwd te hebben, raakte de tegenstander toch het spoor bijster en opnieuw speelde de tactiek een aardig woordje mee. Wellicht dat hier hoop uit geput kan worden voor het vervolg.

Makropoulou, Marina – Schut, Lisa

18… Pxa4! Interessant gespeeld door Lisa. 19. Lxh6 [De truc is gebaseerd op een dubbele aanval na 19. Txa4 Dxc2] 19… Dxc2! De juiste voortzetting. [19… gxh6 20. Dxh6+ Kg8 [20… Ph7 21. f6 Lxf6 22. Ld3] 21. Dg5+ met remise door eeuwig schaak.] 20. Pf2 Dxe2 21. Tfe1 Db5 Nu volgt een grapje. [Veiliger is 21… Dc2 22. Pg4 Ph7] 22. Txe5 gxh6 23. Txb5 axb5 24. Dxh6+ Ph7 Zwart heeft een toren en twee stukken voor de dame. Dat zou genoeg moeten zijn, maar het moet nog wel gaan samenwerken. 25. Pe4 Pc3!? 26. Te1 Pxe4 27. fxe4 d3 28. h4 Tfd8 29. e5

29… Ta4! Langzaam maar zeker begint zwart alles onder controle te krijgen. 30. g3 Te4! Weer zeer gepointeerd en krachtig gespeeld. 31. Td1 Txe5 32. Kg2 Lf6 33. g4 Te2+ 34. Kf3 Helaas, Lisa grijpt even mis.

34… Txb2? [Direct winnend was 34… Th2 waarmee zwart haar goede spel meteen had kunnen bekronen.] 35. g5 Lg7 36. Db6! Wit profiteert van de plotselinge wanorde in het zwarte kamp. 36… Td7

37. De3! Dreigt De8+ en daarmee valt dus de mooiste pion van het bord. 37… Td8 38. f6 Lf8 39. Txd3 Txd3 40. Dxd3 Tb4 41. Kg3 Kg8 Zwart zit nu met het probleem dat ze haar paard in het spel moet zien te krijgen. Ook dient ze te voorkomen dat wit met h5 en g6 gevaarlijk tegenspel krijgt. 42. Dd5 Tb1 43. Kh2 Tf1 Lisa heeft zich herpakt. 44. Kg2 Tf4 45. Kg3 Tc4

46. Kh3 [Essentieel is dat 46. g6 faalt op 46… Tg4+! 47. Kxg4 Pxf6+] 46… Tc3+ 47. Kg2 Tc5 48. Dxb7 b4 49. Kf1 Te5 50. Kg2 Te2+ 51. Kf3 Td2 52. Db8 Td4 53. Dh2?! Een zeer vreemd veld voor de dame. [Veel sterker is 53. De8 waarna het de vraag of zwart kan winnen.] 53… b3

54. Db8? En na deze blunder komt het allemaal goed voor het team! 54… Tb4 55. De8 Pxf6! Daar maakt Lisa korte metten mee. [Na 55… b2 moet je nog 56. g6 uitrekenen.] 56. De1 b2 57. Db1 Pe4 0-1

De partijen van de heren (met analyses) via de viewer:

De partijen van de dames (met analyses) via de viewer:

Voor de livepartijen klikt u hier.

Schaaksite houdt u op de hoogte!

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

1 Reactie

  1. Avatar
    Gast123 08 november 2011

    Loek is geen BigBoss hij grijp nog vaker helaas naar de najdorf dan chicks naar hun lipgloss :( een andere opening spelen voortaan! Hup Nederland!!

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.