Sri Lanka uit, altijd lastig… Dames verliezen van Oekraïne
In de vierde ronde van de Olympiade zou dan eindelijk de ban gebroken worden. Met Sri Lanka als tegenstander (hoogste ratinghouder 2060 aan bord 3) mocht de maximale score verwacht worden voor onze jongens. Dat werd het gelukkig ook. De dames kregen klop van het sterke Oekraïne. Het werd uiteindelijk 3-1 en dat lijkt een goede afspiegeling van de onderlinge krachtsverhouding. Maar in mijn verslag hieronder probeer ik aan te tonen dat deze wedstrijd ook best in 2-2 had kunnen eindigen!
Het herenteam
Je mag het niet hardop zeggen, maar als een van de Nederlandse spelers een simultaan op vier borden zou geven, zou de uitslag ook vermoedelijk 4-0 worden. Maar voor het zover was, had het nog wel wat voeten in de aarde. Van Wely en Smeets rekenden met wit snel en efficiënt af met hun tegenstanders, maar de beide zwartpartijen baarden toch wat zorgen. Zowel Sokolov als Stellwagen konden nauwelijks op voordeel bogen. De tegenstander van Sokolov liet in een ingewikkelde partij gelukkig een mooie combinatie toe, die natuurlijk welbesteed was aan onze man. Met een soort stikmatidee maakte Sokolov een einde aan de illusies van zijn tegenstander. Stellwagen moest heel diep gaan. Hij belandde in een eindspel van ieder een dame en een paard met een stel pionnen op het bord. De tegenstander bleef het lange tijd heel behoorlijk verdedigen totdat hij in het verre paardeindspel eindelijk door de knieën ging. Een verre zwarte a-pion zorgde voor grote opluchting. Omdat er nog niets bekend is van de eventuele versterking van Giri, zullen deze vier voorlopig verder moeten.
De persoonlijke uitslagen van het herenteam:
36. Pg3?
Gelukkig, eindelijk gaat hij dan flink de fout in. De enige zet is 36. Te3 maar dat lijkt na 36… Pxe5 37. dxe5 Txe5 gewoon heel slecht voor wit. Sterker nog, zwart lijkt te winnen maar wit heeft een verschrikkelijke zet in deze stelling waarmee hij met remise kan ontsnappen: (zie analysediagram)
38. Dh5!! Dxh5 39. Pf6+ Kf8 [39… Kh8?? 40. Th7#] 40. Ph7+ Kg8 41. Pf6+ met eeuwig schaak.
36… Txe5!
Voor zo’n trucje draait Sokolov meestal zijn hand niet om. Ook 36… Pxe1 wint, maar veel minder overtuigend.
37. Txe5
Op 37. dxe5 was 37… Db6+ de diepere bedoeling. Er ontstaat het welbekende stikmat na 38. Kh1 Pf2+ 39. Kg1 Ph3+ 40. Kh1 Dg1+ 41. Txg1 Pf2#.
37… Txe5 38. dxe5 Db6+
En nu wint het de dame. Daarom gaf de witspeler het op.
0-1
20. Pdc4
Wit zoekt zijn heil op de damevleugel omdat hij daar virtueel met een stuk meer speelt. Het zwarte paard op h7 doet totaal niet mee aan het spel.
20… Pxc4 21. Pxc4 Dc7?
Dit kost materiaal dat hij ook niet meer terugziet. Na 21… Lxd4 22. Dxd4 Dc7 staat zwart nog enigszins.
22. Lb6 Db8 23. Pxa5 Tcc8 24. Pxb7 Dxb7 25. Txd6
Twee pionnen meer, geen spoor van tegenspel, een paard dat nog altijd op h7 staat. Het had de zwartspeler gesierd als hij hier de eer aan zijn tegenstander had gelaten. Als u zin hebt om het kat-en-muisspel dat nu volgt te bekijken, moet u de rest van de zetten naspelen.
25… Le5 26. Td3 Ta8 27. Tb3 Dd7 28. Lc4 Tfc8 29. Td3 Dc6 30. Lb3 Ta6 31. Ld4 Ld6 32. Thd1 Tca8 33. Le3 Lc7 34. c3 bxc3 35. Txc3 Db7 36. Td7 Tc6 37. Dc2 Taa6 38. Lf4 Txc3 39. Dxc3 Tc6 40. Txc7 Txc3 41. Txb7 Txf3 42. Le5 Kf8 43. a4 Te3 44. a5 Txe4 45. Lf6 Pxf6 46. gxf6 Ke8 47. a6 Te1+ 48. Ka2 Te5 49. La4+ Kd8 50. a7 Ta5 51. Ka3 Kc8 52. Txf7 e5 1-0
Alle partijen van de heren met aantekeningen via de viewer:
Het damesteam
Met de Oekraïne op het programma wist ons damesteam van te voren dat het een zware kluif zou worden. Lisa Schut was uit de ploeg gelaten, vermoedelijk omdat ze dan voor de vierde achtereenvolgende keer zwart zou hebben gekregen.
Als er halverwege de wedstrijd een blik op de stellingen geworpen wordt, zou je kunnen zeggen dat er kansjes zijn op een gelijkspel.
Peng lijkt met zwart de stelling genivelleerd te hebben tegen de sterke Lahno en bij een nadere analyse blijkt dat ook het geval te zijn. Ze kan met een klein tactisch grapje een verloren gegaan pionnetje terugwinnen waarna er een dooie remisestelling over zou zijn gebleven. Zoals het ging bleef zij een pion achter in een eindspel met zware stukken en dat tikte Lahno met vaste hand naar de overwinning.
Op het tweede bord bracht Lanchava een soort fantasieversie van het Nijlpaardensysteem op het bord. Daar wist de niet misselijke Muzychuk (2466) wel raad mee. Al vrij snel tekende de nederlaag zich voor onze Nederlandse kampioene af. Rond de 30e zet kreeg zwart een pionnenduo op de derde rij en die bleken snel naar de overkant te lopen. Maar op het bord van Anne Haast, die tegen Zhukova (2442) speelde, zag het er na 40 zetten naar uit dat zij riante winstkansen in handen had. De witspeelster had een onzinnig kwaliteitsoffer gebracht en inmiddels had Anne de stelling in haar greep gekregen. Zij slaagde er op knappe wijze in om al haar stukken in kansrijke posities te manoeuvreren en toen wit op zet 47 opzichtig de fout inging, had Anne een klopjacht op de koning kunnen beginnen die ook geforceerd naar de overwinning had geleid. Helaas miste zij deze opgelegde kans en hoewel zij ook daarna nog diverse malen op meer dan een half punt mocht hopen, slaagde zij er niet in om deze ‘scalp’ mee te nemen. Nadat zij een eeuwig schaak had toegelaten werd de vrede getekend in deze enerverende partij. Dat was jammer, want inmiddels was ook duidelijk dat Arlette van Weersel de belangrijkste stormen had overleefd. Het overgebleven eindspel was ruim binnen de remisemarge en hoewel de zwartspeelster het nog zeer lang probeerde, kwam zij geen moment in de buurt van de overwinning.
Resumerend: als Peng en Haast hun kansen hadden waargenomen was het 2-2 geweest in plaats van de nu wat zure 3-1-nederlaag. Maar ‘als…’ telt niet in de sport en de dames spelen tot dusver een uitstekend toernooi!
De persoonlijke uitslagen van het damesteam:
30… Tf8?!
Op zichzelf een normale zet, maar zwart had min of meer remise kunnen forceren. Na een hele afwikkeling kan zwart de stelling nu gelijktrekken met 30… Txc2! omdat ze na 31. Dxc2 Dd4+ de toren weer terugwint. Het moet dan potremise zijn. Vooral niet 30… Dd1+ 31. Te1 Dxc2?? wegens 32. Te8+! en wit wint de dame na 32… Txe8 33. Dxc2 b3 34. Dc4+.
31. Dg3 Dd1+ 32. Kh2 Tb7 33. Db3+
Nu heeft wit toch echt een pluspion.
33… Kh8 34. Taa5 h6
Eerst centraliseren lijkt iets taaier. 34… Dd4 omdat na een eventuele dameruil het dubbele toreneindspel wel eens erg lastig te winnen zou kunnen zijn.
35. Tad5 Dc1 36. Td4 Tbf7 37. Te8!
Wit is gebaat bij elke ruil, behalve die van de dames.
37… Txe8 38. Dxf7 Tg8 39. Txb4 Dxc2
De vrije b-pion is nauwelijks in bedwang te houden. Lahno blijkt over een vrijwel vlekkeloze techniek te beschikken.
40. Tb7 Dd2 41. Dc7
Dit is een mooie opstelling voor wit. Ze houdt met beide zware stukken g7 onder schot en de opmars van de pion naar b6 valt niet te verhinderen. Daarbij brengt zij ook Tb8 in de stelling omdat het dame-eindspel met deze opstelling gewonnen moet zijn. De witte koning staat volkomen veilig nu de diagonaal b8-h2 door de witte dame wordt gecontroleerd. Daarbij ondersteunt die dame vanaf b8 ook de opmars van de pion. Zwarts enige kans is het opengooien van de vijandelijke koningsstelling, maar Peng krijgt daar niet de kans toe en zag de partij later verloren gaan. Zie voor verdere analyses de viewer.
41… Td6!
Anne gebruikt haar stukken uitstekend!
42. f4?!
En ja hoor, wit grijpt mis. Wit kon hier 42. Ld3 spelen. Een zet die een mens natuurlijk nauwelijks overweegt. Het is daarna gelijk. 42… Txd3?? 43. Dxe7 zou zelfs voor wit een gewonnen stelling opleveren.
42… Td1+ 43. Kh2 Te4 44. Db5 Dc7!
Deze fase speelt Anne heel sterk.
45. Ld3 Txf4 46. Tg3 Tf8
47. Da6??
Vermoedelijk vermoeidheid of onder druk van de klok. Het is een vreselijke blunder die hardhandig afgestraft had moeten worden.
47… Td8?
Helaas, ze profiteert niet ten volle. Met 47… Dc1! kan zwart een geforceerd mat afdwingen. Ik geef een voorbeeld: 48. Tf3 [48. Tg4 Th1+ 49. Kg3 De1#] 48… Th1+ 49. Kg3 Dg5+ 50. Kf2 Dh4+ 51. Ke3 Te8+ 52. Kd2 Dxb4+ 53. Kc2 (zie analysediagram)
53…Tc1+! Altijd leuk als het weer zover is. 54. Kxc1 Dc3+ 55. Kb1 Te1+ 56. Ka2 Ta1# Je zou toch zeggen dat dit voor Anne een kolfje naar haar hand zou zijn.
48. Le2 Te1 49. De6 Dc1
Nog steeds erg goed voor zwart allemaal, maar het is nu minder makkelijk om de witte koning in een matnet te jagen.
50. Te3 Th1+ 51. Kg3 De1+ 52. Kg4
52… Dxb4+?!
Die zou ik ook gespeeld hebben, want dan kun je daarna rustig kijken hoe je opnieuw een mataanval op touw kunt zetten. Maar dit is een stelling waarin je scherp moet rekenen en zeker niet lui mag zijn. 52… Td4+! wint geforceerd. 53. Kf5 [53. Te4 Dxe2+ kruispenning.] 53… Tf1+! En nu:
1) 54. Kg6 Tdf4! 55. Lxf1 Dxf1 en de dreiging … Tf6+ en mat of damewinst valt niet meer te pareren.
2) Of 54. Lxf1 Dxf1+ 55. Kg6 (Of 55. Tf3 Db1+ 56. Ke5 De4#) 55… Dxg2+ 56. Kf7 Tf4+ 57. Ke7 Db7+ Tot zover kun je het ongeveer berekenen en dan moet je er maar op vertrouwen dat het ook wint. Er zijn diverse manieren om het punt binnen te halen. Ik geef een plausibele variant. 58. Ke8 (58. Dd7 Tf7+ 59. Kxf7 Dxd7+) 58… Db5+ 59. Kd8
(Of 59. Ke7 Dxb4+ 60. Kd7 Td4+ 61. Ke8 Db8+ 62. Kf7 Tf4+ 63. Kg6 Db1+ 64. Kh5 en nu de stille zet: 64… Kh7! 65. Tg3 Db5+).
53. Te4 Dd2 54. Dg6
54… Dd7+?!
Te passief. De toren staat toch weer het beste op de f-lijn. En ook nu is de witte stelling hopeloos. De koning blijft bijzonder onveilig staan op g4. Nog een voorbeeld: 54… Tf8 55. Te8 [55. Lf3 Ta1 en ook nu grijpen alle zware stukken van zwart beslissend in.] 55… Df4+ 56. Kh5 Ta1 en dit houdt wit ook niet droog.
55. Kh4 Tf8!
Nu wel!
56. De6 Dd2
Een goede winstpoging is 56… Da7!
57. De7 De1+ 58. Kg4 Df2
Het grappige is dat zwart in principe alle zware stukken op het bord moet houden en daarna krijgt wit een verschrikkelijke aanval over zich heen. 58… Tf6!?
59. Lf3
59… Tb8?!
Dat is jammer. De allerlaatste kans op de overwinning bestond in 59… Txf3! 60. gxf3 Tg1+ 61. Kf4 Dh2+ 62. Ke3 (62. Kf5 Tg5+ 63. Ke6 Da2+ en dit wint voor zwart.) 62… Te1+ 63. Kd4 Db2+ en met zo’n koning in het vrije veld gaat dat natuurlijk niet goed voor wit. Ik geef weer een mogelijkheid: 64. Kd5 Td1+ 65. Kc6 Tc1+ 66. Kd5 Db3+ 67. Ke5 Dxf3 en het is uit.
60. Tf4 Tf1
Laat eeuwig schaak toe. [Als ze nog op winst had willen spelen had ze 60… Dc2 moeten doen, maar dan zal wit het wel houden na 61. Kg3]
61. Tf8+ Txf8 62. Dxf8+ Kh7 63. Df5+ Kh8 64. Df8+ ½ – ½
Alle partijen van de dames met aantekeningen via de viewer:
Bord twee van Sri Lanka heeft een nóg hogere rating (2110)! Op dit eiland zou ik zowaar het Olympiade-team halen…
De tegenstander van Sokolov had volgens de Engine op de toernooisite eerder in de partij (beslissend) voordeel kunnen behalen; het fraaie Pf4 na Ph5 van Sokolov, waarna het openen van de e-lijn de toren op e8 kost.
Giri is gisteravond geland in Turkije. De resultaten van ons herenteam zal nu wel beter gaan. Vanmiddag speelt Giri in de wedstrijd tegen Moncaco.
Bedankt voor alle reacties. Die 24. Pf4 heb ik maar even laten zitten in mijn analyse, hoewel hij wel heel fraai is. Ik probeer zoveel mogelijk de ‘menselijke zetten’ te bespreken. De computers zijn echter medogenloos!
Ook mooi dat Giri eindelijk mee kan doen. We zijn benieuwd of hij mee kan helpen aan een wederopstanding van het Nederlandse team.