Giri blijft zich handhaven in Grand Prix
In de Fide Grand Prix te Londen blijft Anish Giri, zoals het in vakkringen zo mooi heet, op ‘min 1’ staan. Dat betekent in dit geval dat hij van de vijf ronden, één partij verloren heeft en de rest in remise is geëindigd. Maar in dit gezelschap kun je met recht zeggen dat hij het niet slecht doet. Hij kwam weliswaar met een ‘blauw oog’ weg tegen Ivanchuk, de dag erna had hij met zwart niet de minste moeite om de Brit Adams op remise te houden. Het zou mooi zijn als onze landskampioen ons Nederlanders kan trakteren op tenminste één winstpartij!
In de partij tegen Ivanchuk kwam het Grünfeld-Indisch op het bord. De spelers volgden een tijdlang een partij Ivanchuk (!)-Dorfman, waarin de zwartspeler met een goed getimed kwaliteitsoffer de remise wist af te dwingen. Ivanchuk wilde wel eens weten wat Giri hierop zou spelen. Die kwam wel met een afwijking van het bewuste voorbeeld, maar al snel raakte hij in de problemen. Hij raakte zijn belangrijkste pion kwijt en het lastige zwarte paard op c3 zorgde voor nog meer problemen. Gelukkig koos Ivanchuk niet het juiste plan, waardoor Giri met een zetherhaling wist te ontsnappen.
Een dag later had hij geen enkel probleem. De Russische opening staat als een huis en ook Adams slaagde er niet in om een vuist te maken. Nadat de meeste stukken waren geruild, werd al spoedig duidelijk dat er in het resterende lopereindspel niets meer te halen viel.
Giri, A – Ivanchuk, V
1. d4 Pf6 2. Pf3 g6 3. c4 Lg7 4. Pc3 d5
Voorbereiden tegen Ivanchuk is vrijwel onmogelijk. De Oekraïner speelt werkelijk bijna alles, zowel met wit als met zwart. Dit keer opteert hij voor het Grünfeld-Indisch.
5. Db3
Een oud systeem dat in de jaren ’80 vast op het repertoire stond van Genna Sosonko.
5… dxc4 6. Dxc4 O-O 7. e4 Pa6
De zogenaamde Prins-variant, genoemd naar de Nederlander Lodewijk Prins. We zullen het er maar niet over hebben dat Donner ooit van de toenmalige Nederlandse kampioen (dat was Prins op dat moment) beweerde dat die geen loper van een paard kon onderscheiden. Het systeem werd vooral populair toen Kasparov zich ermee ging bemoeien. [De oude varianten gingen verder met 7… Lg4]
8. Le2 c5 9. d5 e6 10. O-O exd5 11. exd5 Te8
Ook zeer gangbaar. [11… Lf5 is iets populairder, maar dat is misschien ook een kwestie van smaak.]
12. Lf4
In de voetsporen van Kramnik, die dit in 2010 op het bord had tegen dezelfde Ivanchuk. [Met 12. Td1 Lf5 13. d6 won Piket ooit een prachtige partij van Kasparov met deze variant. Het was een heroïsche overwinning op de vrijwel ongenaakbare wereldkampioen.]
12… Lf5 13. Tad1 Pe4 14. Pb5
14… Df6
[14… Ld7 kwam in de hierboven genoemde partij Kramnik-Ivanchuk op het bord. Hoewel hij weinig problemen leek te hebben (de partij remise eindigde in remise), kiest de zwartspeler nu voor de ambitieuzere tekstzet.]
15. Ld3 Ld7
Nog maar een keer eerder op het bord gekomen, heel pikant: de partij Ivanchuk-Dorfman, 2520. Wit bereikte weinig en hij dacht zeker, laat ik mijn tegenstander maar eens met hetzelfde probleem opzadelen. 15… Pb4 kwam voor in een beroemde partij Karpov-Kasparov, 1986 die door wit werd gewonnen. In een trainingspartij Janjgava-Kasparov, 1987 ging zwart verder met 15… Tad8 en de zwartspeler won later.
16. Le5 Lxb5 17. Dxb5 Txe5
18. Dxb7
Een principiële voortzetting. Kende Giri bovengenoemde partijen, of heeft hij dit achter het bord bedacht? [De partij Ivanchuk-Dorfman ging heel interessant verder met 18. Pxe5 Pd6 19. Pg4 Df4 20. Dd7 c4 21. g3 Pc5 22. Dc7 Dxg4 23. Dxc5 Dd7 24. Le2 Lxb2 en zwart bleek voldoende compensatie te hebben voor de geofferde kwaliteit.]
18… Tee8 19. Lxa6 Tab8 20. Dc6 Dxb2
Materieel is het weer gelijk en het is de vraag of de witte d-pion sterker is dan de zwarte c-pion.
21. Ld3?!
Het ziet er naar uit dat wit hierna in de problemen raakt. Ik vroeg me af waarom hij niet verder ging met 21. d6!? om na bijvoorbeeld 21… Db6 22. Dxb6 Txb6 23. d7 Td8 24. Tfe1 voort te zetten. Waarschijnlijk heeft Giri goed ingeschat dat er geen zaken te doen vallen in deze stelling na 24… f5! Desondanks zou dit beter zijn geweest dan de tekstzet.
21… Pc3 22. Tde1 Tec8 23. Da6 Pxd5
De mooie d-pion is gesneuveld en wit moet als de bliksem op zoek naar tegenspel.
24. Tb1
Na 24. Lc4 Db6 25. Da3 lijkt wit het ergste achter de rug te hebben.
24… Df6 25. Dxa7 Ta8 26. Db7
26… Pc3!
Ivanchuk heeft goed ingeschat dat het paard hier (meer dan) uitstekend staat opgesteld.
27. Tb3 Dd8?!
Het goede idee in een verkeerde uitvoering. Na 27… Dd6! 28. Lc4 Df4! moet wit de blokkade op veld c4 opgeven en dan moet wit goed zijn best doen om er nog een half puntje uit te halen.
28. Lc4 Tc7 29. Db6 Pa4 30. Db5 Pc3 31. Db6 Pa4 32. Db5 Pc3 33. Db6
Giri zal met deze zetherhaling niet ontevreden geweest zijn.
½ – ½
De Engelse grootmeester Michael Adams behoorde vele jaren lang bij de eerste tien van de wereld. Hij stond niet bekend als een openingstheoreticus, maar meer als een vechtschaker pur sang. Met ‘sidelines’ die onschuldig ogen, maar meer venijn bleken te bevatten dan je zou denken, wist hij menigeen op het verkeerde been te zetten. Zijn kracht school vooral in zijn onverzettelijkheid, waardoor hij ook in netelige situaties het vege lijf wist te redden. Daardoor was hij vooral in knock-outtoernooien een geducht tegenstander. Inmiddels slaagt hij er niet meer in om zijn ‘vertrouwde’ positie op de wereldranglijst te verdedigen, waardoor hij zich op andere terreinen lijkt te begeven. Zo schijnt hij zich meer toe te leggen op het geven van schaaktrainingen. Het kan geen kwaad als een voormalig wereldtopper zijn kennis en ervaring met mindere goden wil delen.
Adams, Mi – Giri, A
1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. Pxe5 d6 4. Pf3 Pxe4 5. Pc3
Een poging om de stelling te verscherpen tegen het Russisch dat in veel gevallen een zeer vlakke stelling laat zien.
5… Pxc3 6. dxc3 Pc6
6… Le7 is hier veel populairder.
7. Le3
Adams heeft zo zijn eigen opvattingen. 7. Lf4 is nu de meest ambitieuze voortzetting dat na 7… Le7 meestal weer in de wateren van de andere variant terecht komt.
7… Le7
8. Ld3
8. Dd2 wordt in de theorie hier dan weer als de meest kansrijke poging gezien om de strijd te verscherpen. Wit stuurt op de lange rokade aan.
8… Le6 9. De2
De dame staat op de e-lijn in principe niet zo handig. Ook nu wordt 9. Dd2 als wat beter beschouwd. Ik heb er zelfs een partij van Tarkakower uit 1914 mee gevonden.
9… Dd7 10. O-O-O O-O 11. Kb1
11… Tae8
Giri kiest voor de a-toren. 11… Tfe8 was nog een partij Amin-Petrosian, 2008 die snel in remise eindigde.
12. h3 Ld8 13. The1
Je zou toch zeggen dat als wit iets had willen beginnen hij dan toch iets ‘scherps’ zou moeten spelen met 13. g4 maar beide spelers hebben gezien dat de zwarte stelling na 13… f5! ietsje de voorkeur verdient.
13… Lf5 14. Lxf5 Dxf5 15. g4
Nu blijkt de dame op e2 zowaar nog een functie te hebben, zij dekt het paard op f3.
15… Dc8 16. Dc4 a6 17. Pd4 Pxd4 18. cxd4 c6
19. Lf4
Dat laat … d6-d5 toe, waarna zwart geen centje pijn meer heeft. Wit kan alleen hopen op een voordeeltje na 19. d5 maar dat zal als sneeuw voor de zon verdwijnen na 19… c5 en zwart staat klaar voor een tegenstoot met … b5.
19… d5 20. Db4 Lh4 21. Dd2 Txe1 22. Txe1 Te8 23. Te3 Txe3 24. Dxe3 De6 25. Dxe6 fxe6 26. f3 Kf7
Zwart heeft alleen theoretisch gezien een minuscuul voordeeltje. Wits pion op d4 is op de voor hem verkeerde kleur vastgelegd, maar dat de remise onvermijdelijk is, blijkt ook het vervolg.
27. c3 Le7 28. Kc2 Ke8 29. Kd3 Kf7 30. Ke2 Ke8 31. Kd3 Kf7 32. Ke2 Ke8 33. Kd3 Kf7 34. Ke2 ½ – ½
Op het hoogste niveau wordt soms ook vreselijk geblunderd. Dat geeft het volk weer de moed om zich met het edele spel bezig te houden. In het volgende fragment gaat het halve punt een paar keer over de tafel heen en weer.
Gelfand heeft met goed spel een pionnetje buit gemaakt, maar hij is er niet in geslaagd om dit overwicht om te zetten in iets concreets. Wang is gevlucht in een toreneindspel dat bij goed spel in remise zou moeten eindigen. Maar verlaten van alle goede geesten, speelt de Chinees de volgende afschuwelijke zet.
49… f5+??
Een verschrikkelijke blunder op dit niveau. Zwart ‘vergrijpt’ zich aan een pion, maar hij laat de witte koning op de zesde rij toe en dat blijkt veel zwaarder te wegen. Zwart had moeten volharden in ‘niets doen’. Hoewel wit praktische kansen blijft behouden, lijkt de stelling binnen de remisemarge. 49… Ke8.
50. Ke5!
Dit buitenkansje laat Gelfand zich niet ontglippen. Na 50. Kd3 zou het inderdaad remise worden.
50… Txe3+ 51. Kf6 Kg8
52. Tg7+
De simpelste weg naar de winst bestond uit het verdrijven van de zwarte koning naar de rand met 52. Tc8+ Kh7 53. Kf7! waarna de matbeelden beginnen op te doemen. De hoofddreiging is nu Tc1 met de dreiging Th1+ en mat. 53… Ta3 [53… Kh6?? 54. Th8#] 54. Kxe6 Kg6 55. Tg8+ Kh7 56. Tg5 is dan een kansloze affaire voor zwart geworden.
52… Kf8
53. Th7??
Beide spelers hebben hun dag niet. De witspeler vergooit hier een half puntje. [Met opnieuw 53. Tb7 Kg8 [53… Ke8 54. Te7+ Kd8 55. d5!] 54. Tb8+ Kh7 55. Kf7! zou het weer beklonken zijn.
53… Kg8!
Wang Hao grijpt op zijn beurt de enige kans.
54. Th1 Te4 55. Td1
55… Kh7??
Vraagtekens schieten hier tekort… Vrijwel elke normale zet maakt remise. Bijvoorbeeld 55… Txf4 56. Kxe6 Te4+ 57. Kxf5 Te2 58. d5 Kf7 59. d6 Ke8 is totaal remise. Maar ook na 55… Kf8 kan wit niet meer winnen.
56. Kf7!
Het is ondekbaar mat!
1-0
In de viewer treft u, naast bovengenoemde partijen en fragmenten, ook nog de mooie overwinning van Grischuk op Mamedyarov aan:
(De foto’s zijn afkomstig van de prachtige toernooisite)
