Carlsen bungelt onderaan
Wereldkampioen Magnus Carlsen heeft blijkbaar geen gelukkige hand als hij in eigen land optreedt. In het ‘Norway Chess Tournament’ bungelt hij na de nederlagen tegen Topalov (in ronde 1), Caruana (in ronde 2) en Anand (in ronde 4) met ½ uit 4 onderaan de ranglijst. Tussendoor miste hij een prachtige zet tegen onze landgenoot Anish Giri, waarmee hij ineens had kunnen winnen. Nu gleed de partij af naar een eindspel van drie pionnen tegen een paard, dat onze ster met kinderlijk gemak remise hield. Deze klassering zal voor Carlsen vreemd aanvoelen; sinds zijn geweldige opmars van de laatste jaren, heeft hij niet zo laag in een toernooi gestaan. Het lijkt erop dat het na zijn afschuwelijke nul in gewonnen stelling tegen Topalov niet meer goed komt met hem in dit toernooi. De Bulgaar ondertussen is na deze meevaller helemaal ontketend. Eerst won hij met zwart van Vachier-Lagrave en een ronde later versloeg hij ook nog Aronian, die ook slechts één puntje heeft na vier ronden.
Met Anish Giri gaat het nog altijd crescendo. Na zijn overwinning in de eerste ronde op Grischuk, zijn remise tegen Anand, kroop hij – zoals gezegd – tegen Carlsen in de derde ronde door het oog van de naald. Hij stond een pion achter zonder al te veel compensatie en zijn ruwe poging om tegenspel te genereren had helemaal verkeerd uit kunnen pakken. Zijn koningsstelling lag helemaal open en het stukoffer van de wereldkampioen was vrijwel winnend. Maar op het moment suprême slaagde Carlsen er niet in op de schitterende winstzet te vinden. Het was ook geen gemakkelijke zet die de computerprogramma’s wel snel aan het publiek toverden. Wat de Noor speelde, zag er ook veelbelovend uit, maar wonderwel bleek er geen concrete winst meer in de stelling te zitten. Stellingsgeluk kun je dat noemen, maar ook koelbloedigheid van Giri die uitstekend had gezien dat het aftrekschaak dat Carlsen in de stelling had niets zou opleveren. Er volgde een curieus eindspel van drie verbonden vrijpionnen (f-, g- en h-pion) tegen een zwart paard. Veel mensen dachten dat Carlsen, die er inderdaad even voor ging zitten, dat wel even zou winnen. Maar het is theoretisch remise en dat moet dan ook bewezen worden. Giri had er weinig moeite mee; hij speelde snel en effectief en binnen de kortste keren had hij het halve punt veiliggesteld.
In deze deplorabele situatie trad Carlsen met zwart tegen Anand aan, die er op gebrand was om dit ‘gewonde dier’ wel eens even flink aan de tand te voelen. En de Indiër speelde een fantastische partij, waarin hij een kwaliteitsoffer bracht in ruil voor een koningsaanval. Toen Carlsen zelfs twee kwaliteiten moest teruggeven om niet meteen ten onder te gaan, werd snel duidelijk dat het resterende eindspel van toren tegen paard kansloos voor hem was.
Giri was ondertussen aan het pressen tegen Nakamura. Even leek het erop dat hij voordeel bezat, maar de Amerikaan is er de man niet naar om lijdzaam af te wachten hoe een tegenstander zijn voordeel wil uitbouwen. Hij offerde tijdelijk twee pionnen en toen de rookwolken waren opgetrokken, resteerde een toreneindspel dat simpel remise was.
De tussenstand na 4 ronden:
Op zondag gaat het vanaf 16.00 uur weer van start!
Analyses
Ronde 3
|
|
|
Carlsen, M. – Giri, A.
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+ Pd7 4. c3 Pgf6 5. De2 a6 6. La4 b5 7. Lc2 e6 8. d4 Lb7 9. O-O Le7 10. Te1 O-O 11. Pbd2 cxd4 12. cxd4 Tc8 13. Pf1 Te8 14. Pg3 Lf8 15. Le3 Tc7 16. Ld3 e5 17. d5 Pc5 18. Lc2
In dit type stelling, dat meer iets weg heeft van het Konings-Indisch dan van een Siciliaan, heeft zwart wat ruimtegebrek, vandaar dat Giri het probeert met een pionoffer.
18…b4
Dit impliceert dus een pionoffer.
19. a3! b3 Slecht is 19…bxa3 wegens 20. b4 Pcd7 21. h3 om … Pg4 uit de stelling te halen en hier beschikt zwart over wel heel weinig ruimte en een zwakke a-pion.
20. Lxc5
Wit moet wel een mooie loper inleveren om de pion te winnen.
20…Txc5 21. Lxb3 Db6 22. Lc4 Tec8 23. Ld3 g6 24. Pf1 Lh6 25. Pe3 a5
26. b4!
Carlsen speelt deze fase ijzersterk.
26…axb4 27. axb4 T5c7 28. b5 Dc5 29. h3 Ph5 30. Db2 Db6 31. Db4 Lxe3 32. Txe3 Tc3 33. Tae1
Zwart staat een pion achter en het tegenspel is ver weg. Daarom probeert hij het met een wanhoopspoging.
33…f5 34. exf5 Pf4 35. Le4 T3c5 36. fxg6 hxg6 37. Lxg6!
Uitstekend gezien van de wereldkampioen.
37…Txb5
Het kritieke moment vand de partij. Wit kan winnen, maar het is wonderbaarlijk wat hij moet spelen. Probeert u het zelf eens, zonder uw engine! Deze vraag legden ze namelijk ook voor aan Gary Kasparov, die nog geen computerscherm had mogen raadplegen. Zijn antwoord was dat de logische zet 38. De4 het niet kon zijn, omdat ze anders deze vraag niet hadden gesteld. En na een tijdje nagedacht te hebben, kwam hij inderdaad met de juiste winstvoortzetting op de proppen. Om nog maar even meer zout in de wonden van de arme Carlsen te strooien, want de huidige wereldkampioen vond de fraaie zet niet.
37…Pxg6? faalt op 38. Dg4 Kg7 [38…Kh7 39. Dh5+ Kg7 40. Ph4 en de witte stukken hebben vrij spel tegen de zwarte koning.] 39. Ph4 en het is uit.
38. De4?!
Het is verbazingwekkend dat zwart na deze zet op de been kan blijven.
Met het ongelooflijke 38. Lf7+!! kon wit inderdaad winnen. Na 38…Kxf7 39. De4 kan zwart niet voorkomen dat de dame via h7 of f5, in combinatie met Pg5 de koning kan bedreigen. 39…Kg7
[39…Lxd5? verliest een toren. 40. Df5+ Ke7 41. Dxc8]
[39…Pg6 40. Df5+ Kg7 41. Pg5 (zie analysediagram)
en nu zijn de dreigingen Df7+ en Pe6+ zo sterk dat er geen verweer mogelijk is.]
[39…Ke7 40. Pxe5! en wit breekt door met zijn zware stukken. (De menselijke zet 40. Dxf4 wint natuurlijk ook!)] 40. Pg5 Th8 41. Df5 en zwart kan veld f7 niet dekken. 41…Pg6 [41…Tf8 42. Dh7+ Kf6 43. Pe4#] 42. Pe6+ Kh6 43. Dg5+ Kh7 44. Dh5+ Kg8 45. Dxg6#
38…Tf8! 39. Pxe5 Alleen met 39. Ph4 had wit nog voordeel kunnen behalen: 39…Lxd5 40. Da4 Le6 41. Le4 en met een pion meer en een onveilige zwarte koning, blijft wit uitstekende winstperspectieven behouden.
39…dxe5 40. Tg3
Ik kan me voorstellen dat de witspeler gedacht heeft dat het hier ook voorbij moest zijn. Maar gek genoeg dreigt er niets bijzonders. Giri antwoordde ijskoud met
40…Txd5!
en nu blijkt er niets speciaals in te zitten voor wit.
41. Db1 Dxb1 42. Lxb1+ Kh8 43. Le4 Td7 44. Lxb7 Txb7 45. Txe5
Drie pionnen tegen een paard, dat zou toch winstkansen moeten opleveren zou je zeggen. Dat is echter minder voordeel dan je zou denken. Natuurlijk kan wit het eindeloos proberen, maar zwart blijft in deze partij vrij moeiteloos overeind.
45…Th7 46. Te4 Thf7 47. Kh2 Kh7 48. Tf3 Kg6 49. h4 Ph5 50. Txf7 Txf7
De ruil van een stel torens lijkt op het eerste gezicht gunstig voor wit.
51. Te2 Pf4 52. Td2 Ph5 53. g3 Pf6 54. Kg2 Td7 55. Ta2 Td5 56. Ta4 Te5 57. g4
57…Te4!
Giri heeft uitstekend ingeschat dat met drie pionnen niet van een paard te winnen valt.
58. Txe4 Pxe4 59. Kf3 Pd6 60. Kf4 Pf7 61. Ke4 Kf6 62. f4 Pd6+ 63. Kd5 Pb5 64. h5 Pc3+
Het paard blijft de koning lastig vallen.
65. Kd4 Pb5+ 66. Kc4 Pd6+ 67. Kc5 Ke6 68. Kc6 Pf7! 69. Kc7 Ph6!
Zo worden de pionnen naar voren gelokt, waarna ze geblokkeerd worden door de zwarte koning en het paard.
70. g5 Pf7 71. g6 Ph6 72. Kd8 Kf5 73. Ke7 Kxf4 74. Kf8 Kg5 75. g7 Kxh5 76. g8=D Pxg8 1/2-1/2
RONDE 4
Anand, V. – Carlsen, M.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. d3 d6 7. c3 O-O 8. Pbd2 Te8 9. Te1 b5 10. Lc2 Lf8 11. Pf1 g6 12. h3 Lb7 13. Pg3 Pb8 14. d4 Pbd7 15. a4 c5 16. d5 c4 17. Lg5 Lg7 18. Dd2 Tb8 19. Ph2 Lc8 20. Pg4 Pc5 21. Ph6+ Lxh6 22. Lxh6 bxa4 23. Ta2 a3 24. bxa3 Pfd7 25. f4!
Zwart heeft een mooie loper ingeleverd en krijgt na wits laatste zet problemen met zijn zwarte velden.
25…a5
De vraag is of zwart nu niet op veld e5 kon gaan spelen met 25…exf4 26. Dxf4 Pe5 De zwakte van veld f6 lijkt hem dan echter parten te kunnen spelen. [Wellicht kan 26…Df6]
26. Tf1 f6
Na deze zet stapelen de problemen zich op voor zwart. Ik vraag me af of Carlsen niet beter 26…Db6 had kunnen spelen. 27. Kh2 Pb3
27. f5
27…Pd3
Zwart geeft (schijnbaar) een pion om tegenspel te krijgen.
28. Lxd3 cxd3 29. Dd1
Maar wit lust hem helemaal niet! Anand wil de dame op g4 in de strijd werpen en de dametoren via de f-lijn. Zwart kan niet overigens niet iets terugwinnen na 29. Dxd3 want op 29…Db6+ 30. Kh2 La6 antwoordt wit met 31. c4 en het is niet duidelijk wat zwart hier precies heeft. Op 31…Db3 (zie analysediagram)
volgt sterk 32. De2! Lxc4 33. Dg4! en de witte aanval is veel te sterk. 33…g5 34. Tff2 met de dreiging h4.
29…Te7 30. Taf2 Tf7
De problemen voor zwart worden steeds groter. Zwart kan de stelling ook niet sluiten met 30…g5 want dan volgt sterk 31. Dg4 Pc5 32. h4 en het stort in elkaar.
31. Dxd3 Waarom hij afziet van 31. h4! is niet helemaal duidelijk.
31…Pc5 Nu had zwart zich succesvol kunnen verdedigen met 31…g5 hoewel hij na 32. Ph5 nog altijd moet blijven oppassen.
32. Df3 La6 33. Dg4 g5
Uiteraard faalt 33…Lxf1? op 34. fxg6
34. h4!
Anand speelt het allemaal even krachtig.
34…Lxf1 35. Txf1 Dd7 Na 35…Kh8 36. hxg5 fxg5 is 37. f6! heel sterk. 37…Txf6 38. Lg7+! Kxg7 39. Ph5+ Kh8 40. Txf6 en wit staat op winst.
36. hxg5 fxg5 37. Dh5 Ook eenvoudig 37. Lxg5 Kh8 38. Dh4 was al heel sterk: 38…Tbf8 39. Kh2 en wit kan doen wat hij wil.
37…Kh8 38. f6 Tg8
39. Lg7+
Zo wint wit de kwaliteit terug en dan staat hij vrijwel op winst.
39…Tfxg7 40. fxg7+ Dxg7 40…Txg7 41. Tf8+ Tg8 42. Tf7 kan uiteraard ook niet voor zwart.
41. Pf5 Dg6
Bittere noodzaak. 41…Dd7 verliest geforceerd na 42. Ph6
42. Dxg6 Txg6 43. Pe7!
43…Kg7 Zwart moet zelfs een kwaliteit inleveren, want 43…Th6 44. Tf8+ Kg7 45. Tc8 Tf6 46. Pf5+ zou een triest toreneindspel opleveren na 46…Kg6 47. Pxd6 Txd6 48. Txc5 en wit wint eenvoudig.
44. Pxg6 Kxg6
Een paard is in zijn eentje machteloos tegen een toren met pionnen op twee vleugels. Na 44…hxg6 komt de toren via de b-lijn binnen. Wit kan beginnen met het dekken van pion e4 45. Te1 om dan met de koning naar e3 te lopen, de dekking over te nemen en dan de toren te activeren.
45. Tf8
Wit duikt meteen naar binnen.
45…a4 46. c4 h5 47. Kf2
Hier vond Carlsen het genoeg en verdween via de achteruitgang… Een plausibel vervolg is: 47. Kf2 Pxe4+ 48. Ke3 Pc5 49. Td8 Kf7 50. Txd6 Pb3 51. Te6 en de meeste zwarte pionnen sneuvelen.
1-0
Giri, A. – Nakamura, Hi
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O b5 6. Lb3 Lc5 7. c3 d6 8. a4 Tb8 9. d4 Lb6 10. Pa3 O-O 11. axb5 axb5 12. Pxb5 Lg4 13. Lc2 exd4 14. cxd4 d5 15. e5 Pe4 16. Ta3 f6 17. exf6 Dxf6 18. Pc3 Lxf3 19. gxf3 Pxc3 20. bxc3 Dxf3 21. Dxf3 Txf3 22. Kg2 Tbf8 23. Lb3 T3f5 24. Ta2 Pa5 25. Lc2 T5f6 26. Ld3 Pb7
Op het eerste gezicht zou je kunnen denken dat wit hier ergens op kan spelen. Hij bezit het loperpaar en mogelijk kan pion d5 een aanvalsdoel worden. De commentatoren gaven een plan aan met de loper naar g2 om pion d5 onder schot te nemen. Na een eventueel … c7-c6 kan wit de strijd verleggen naar het spelen op dat zwakke punt.
27. Te1 Een ander plan is met 27. f4 Te8 28. f5 om dan de zwartveldige loper te activeren. Na 28…Pd6 is wit echter net te laat met zijn plan om Lc1-f4-e5 te spelen. Op 29. Lf4?! volgt 29…Pxf5
27…Tf3
28. Td2 Meer winstkansen biedt volgens mij 28. Te3 Txe3 29. Lxe3 maar na 29…Pd6 zal het allemaal ook slechts marginaal zijn.
28…La5 29. Lb2 c5!
Typisch Nakamura. Hij heeft geen zin om passief te blijven afwachten hoe wit zijn stelling gaat versterken. Hij probeert iets te forceren en hij lijkt inderdaad gelijk te krijgen.
30. La6 30. dxc5? Pxc5 31. Lb1 d4! is zelfs heel behoorlijk voor zwart.
30…Pd6 31. dxc5 Pe4 32. Txd5 Txf2+
Het zwarte tegenspel is meer dan voldoende.
33. Kg1 Txb2 34. Lc4 Kh8 35. Txe4 Tc2
Zwart staat tijdelijk een pionnetje achter, maar door de ongelijke lopers en het karige aantal pionnen ligt de remise in het verschiet.
36. Tf5 Td8 37. Td5 Tf8 38. Ld3 Txc3 39. Kg2 h6 40. Ta4 Ld8 41. Te4 Lf6 42. Te6 Kg8 43. c6 Tc8 44. Tdd6 Tc5 45. La6 Ta8 46. Le2 Kf7 47. Te3 Ta2 48. Kh3 Tac2 49. Lf3 T2c3
50. Ld5+
Ineens ontvlamt er iets.
50…Txd5! 51. Txf6+! Kxf6 52. Txc3
Wit heeft plotseling een toreneindspel met de toren achter de vrijpion. Er staat echter te weinig op het bord om er nog zaken mee te kunnen doen.
52…Td8 53. Kg4 Tc8 54. c7 Ke6 55. Kh5 Kd6
56. Td3+
Beide spelers kunnen goed tellen. Na 56. Kg6 Txc7 57. Txc7 Kxc7 58. Kxg7 h5 59. h4 Kd6 60. Kg6 Ke7 61. Kxh5 Kf7
56…Ke6 56…Kxc7 57. Kg6 Td8 58. Tc3+ Kd6 59. Kxg7 Ke6 Maar ook hier valt uiteraard geen eer meer aan te behalen.
57. Tc3 Kd6 58. Td3+ Ke6 59. Tc3
Een ding kun je Giri niet ontzeggen: hij heeft in al zijn partijen tot dusver een enorme vechtlust getoond.
1/2-1/2
|
|
|
(De foto’s zijn genomen van de toernooiwebsite)
