Schaakrubrieken weekend 22 april 2017
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Hoog bezoek
Vlak na de slotceremonie van het Amerikaans kampioenschap vertrok Hikaru Nakamura naar Zwitserland voor de Korchnoi Zurich Chess Challenge, een jaarlijks toernooi dat sinds 2012 bestaat en waar nu voor het eerst de naam aan is verbonden van Viktor Korchnoi, die vorig jaar in zijn woonplaats Wohlen stierf. Op het vliegveld en zelfs in het vliegtuig nog deed Nakamura mee aan een belangrijk Amerikaans internettoernooi en een paar uur na de landing in Zwitserland won hij in Zürich het inleidende snelschaaktoernooi – een aardigheidje om de lotingsnummers te bepalen – vervolgens het ‘e c hte’ toernooi met een semiklassiek speeltempo en tot slot een zwaar tellend snelschaaktoernooi. Het was het derde jaar op rij dat Nakamura in Zürich won. Het toernooi was sterk, met twee oud-wereldkampioenen, Anand en Vladimir Kramnik. De eregasten die voor de gezelligheid waren uitgenodigd, mochten er ook zijn. Op foto’s zag ik Jan Timman, Anatoli Karpov, Genna Sosonko en Kirsan Iljoemzjinov. Die laatste kwam net van een vergadering in Athene met het bestuur van de FIDE, waar besloten was dat hij veel van zijn bevoegdheden zou overdragen aan de Griekse vice-president Georgios Makropoulos. Zo wordt een toestand geformaliseerd die in feite al jaren bestond. Makropoulos bestuurde de FIDE en Iljoemzjinov had zijn presidentschap om indruk te maken op zijn zakenpartners. De sponsor die al deze sterren in Zürich bijeenbracht is Oleg Skvortsov, een Russische zakenman die ook een goede schaker is. Aan het begin speelde hij een partij tegen Anand. Hij kreeg 30 minuten bedenktijd plus 10 seconden per zet en Anand 15 minuten plus 10 seconden. Geloof het of niet, het werd een prachtige partij. Anands dameoffer met 16…Dxg3+ wekte herinneringen op aan de beroemde partij tussen Stefan Levitsky en Frank Marshall die gespeeld werd in Breslau in 1912. Daar offerde Marshall ook zijn dame op g3 en volgens de legende (maar waarschijnlijk niet in werkelijkheid) wierpen de toeschouwers toen in verblufte bewondering een stroom goudstukken op het bord.
Oleg Skvortsov – Anand, Zürich 2017
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. c3 Pf6 5. d4 exd4 6. b4 Een ongewone zet die Skvortsov voor de gelegenheid had voorbereid. 6…Lb6 7. e5 d5 8. exf6 dxc4 9. De2+ Le6 10. b5 Pb4 Dit stukoffer was de eerste verrassing voor Skvortsov. Hij had gerekend op 10…Pa5. 11. fxg7 Tg8 12. cxb4 Df6 13. 0-0 Dxg7 14. g3 0-0-0 15. a4 d3 16. Db2
Hou’s fortuinlijke switch naar het mannenschaak
Hoewel Yifan Hou al jaren ’s werelds sterkste schakende vrouw is, blijft de schaduw van Judit Polgar boven haar carrière hangen. Haar lot is te vergelijken met dat van Anatoli Karpov tijdens diens eerste jaren als wereldkampioen. Vaak werd gezegd en geschreven dat hij weliswaar aardig kon schaken, maar dat hij in de nooit tot stand gekomen WK-tweekamp tegen Bobby Fischer geen kans zou hebben gehad. Hou heeft (te) laat het voorbeeld van haar voorganger gevolgd. Pas onlangs, op 23-jarige leeftijd, nam ze de verstandige beslissing de vrouwentoernooien vaarwel te zeggen en zich te richten op de strijd met de sterkste mannen. Polgar was negen jaar jonger toen ze na de Olympiade in Novi Sad in 1990 afscheid nam van het vrouwenschaak. Hou’s carrièreswitch verloopt met vallen en opstaan. Een korte tweekamp tegen Vassili Ivantsjoek liep slecht af (1-3), maar in het Grenke toernooi in de Duitse steden Karlsruhe en Baden-Baden begon ze geweldig. Ze versloeg Fabiano Caruana en de Duitse grootmeester Georg Meier, waarna ze in de derde ronde Magnus Carlsen in grote moeilijkheden bracht. De wereldkampioen ontsnapte maar net met remise.
Hou – Caruana Karlsruhe 2017
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. 0-0 Pxe4 5. Te1 Pd6 6. Pxe5 Le7 7. Lf1 0-0 8. d4 Pf5 9. Pf3 d5 10. c3 Ld6 11. Pbd2
Remise lijkt onvermijdelijk in deze vrijwel symmetrische stand. Maar na de volgende dubieuze zet, in plaats van 11 … Te8, moet zwart oppassen
11 … Pce7 12. Dc2 c6 13. Ld3 g6 14. Pf1 f6 15. h3 Tf7 16. Ld2 Ld7 17. Te2
Moeilijk te begrijpen. Misschien was Caruana het wachten moe en hoopte hij, tegen beter weten in, op tegenkansen in een ongebalanceerde stand. Hoe het ook zij, vanaf nu heeft zwart het niet gemakkelijk met zijn geïsoleerde d-pion en verzwakte koningsstelling, 18. dxc5 Lxc5 19. Lf4 Tc8 20. Tae1 g5
Een aanvalspoging die averechts werkt. Wits volgende zet is sterk. 21. Pg3! Pxg3 Gedwongen. Na 21 … Pd4 22. cxd4 Lxd4 23. Db3 gxf4 24. Pxd4 fxg3 25. fxg3 is zwarts stelling een ruïne. 22. Lxg3 a5 23. Dd2 a4 24. b4 axb3 25. axb3 Pg6 26. h4 gxh4 27. Pxh4 Pxh4 28. Lxh4 Df8 29. Df4 Ld6 30. Dd4 Td8
Indirecte verdediging van de d-pion: 31. Dxd5 Lg4 met de dubbele dreiging 32 … Lxe2 en 32 … Lh2+. 31. Te3 Lc8 32. b4 Kg7 Na 32 … Le5 is het kwaliteitsoffer 33. Txe5 fxe5 34. Txe5 Te8 35. Txd5 beslissend. 33. Lb5 Lc7
Volhouden
“Ik hoop dat jullie de relatie kunnen volhouden”, sprak eens een predikant bij een trouwpartij. De aanwezigen fronsten de wenkbrauwen, waren dit nou wel de juiste woorden bij die feestelijke gebeurtenis? Na een korte pauze vervolgde hij met een fijne glimlach: “Ik begrijp jullie reactie maar ik bedoel het letterlijk: het is een kunst om een relatie in de loop der jaren vol te houden, niet leeg te laten lopen”.
Er zijn sporters die als jeugdspeler een belofte zijn maar het komt er, om wat voor reden dan ook, niet van. Hoe houd je het leven, met die constante teleurstelling van de omgeving en van jezelf, dan vol? Schakers kunnen langer doorgaan dan fysieke sporters. Er zijn wel een paar voorbeelden van Meestertitels na het vijftigste jaar, niet van Grootmeestertitels.
Merijn van Delft is 38 jaar en heeft zijn eerste GM-norm behaald in Duitsland. Hij heeft schaken met de paplepel meegekregen, zijn vader Karel is zeer actief als trainer en schreef vele verhandelingen over de psychologische waarde van de schaaksport. Ook Merijn timmert aan de weg: actief op de schaakacademie Apeldoorn, trainer van een Duitse vereniging, schreef samen met zijn vader het instructieboek Ontwikkelen schaaktalent en is directeur van het jaarlijkse Batavia-toernooi in Amsterdam. Maar zijn eigen resultaten in de arena bleven na het NK-onder 16 achter. Hij kreeg de Meestertitel (IM) in 2004. En dan nu ineens een GM-norm! Ik vroeg hem naar een typerende partij en wat algemeen commentaar. Hier enkele citaten, ter lering en vermaak.
“Aangezien ik op een historisch dieptepunt was aanbeland met mijn rating, werd het tijd om weer eens serieus aandacht te besteden aan mijn eigen schaken. Mijn hart ligt eigenlijk bij het begeleiden van jonge mensen maar als je zelf niet af en toe presteert, luistert er op een gegeven moment niemand meer”.
Merijn begint met een vliegende start: 5 uit 5, waaronder zwaar bevochten overwinningen op GM Misa Pap (Servië) en IM Erik Zude (Duitsland). Merijn: “Het mag eigenlijk niet maar hier begon ik toch stiekem te denken aan een GM-norm”. In de zesde ronde volgt gelijk een dompertje, verlies tegen GM Dmitry Svetushin (Moldavië). Dan een tactische remise tegen IM Lev Yankelevich (Duitsland). “Ik had uitgerekend dat ik nog 1,5/2 moest scoren voor een GM-norm”. Het loopt in de achtste partij plotseling op rolletjes. Zelfs met zwart wordt GM Torbjorn Ringdal Hansen (Noorwegen) vanuit de opening opgerold (“De opening verliep dermate voorspoedig dat al snel bleek dat dit mijn kans was. Koppie erbij houden, alle stukken centraliseren, rustig aanvallen in het middenspel en anders het eindspel pakken leek me het devies. De partij eindigde in een leuk matje dat ik geloof ik wel tien keer heb nagerekend, voordat ik het durfde te spelen”). Maar nu de slotronde nog. Alles kon nog fout gaan. En GM Andrey Zhigalko (Wit-Rusland, Elo 2580, nummer 320 op de wereldranglijst) wilde zelf het toernooi winnen.
M. Van Delft – A. Zhigalko
1.Pf3 Pf6 2.g3 g6 3.b3 d6 4.Lb2 e5 5.d3 Lg7 6.Lg2 0-0 7.0-0 c5 8.c4 Pc6 9.Pc3 Tb8 10.Pe1 h5!
Wit wil d5 nog meer onder controle krijgen (Pe1-c2-e3) maar zwart reageert alert.
11.h3 Le6 12.e3?! Wat voorzichtig allemaal. Nu neemt zwart al het initiatief. De GM-norm begint uit zicht te raken.
12…d5! 13.cxd5 Pxd5 14.Pe4 b6 15.h4 Dd7 16.Pg5 Lg4 17.Dd2 “Dit ziet er niet geweldig uit maar ik hang in de touwen”.
17…Tbd8 18.Kh2 f6 19.Pe4 a5 20.a3
20…Pc7?! 21.Tc1 Le6 22.Dc2 Pb5 23.Pd2 “Hier zag ik het wel weer zitten. Wit heeft een prima egelstelling”.
23…Ld5 24.Pf3 Kh7 25.Pe4 En Merijn bood remise aan. Wit staat inmiddels niet meer minder en acties van zwart kunnen ook als een boemerang werken. 25…De7 26.Pfd2 Lh6 27.Pc4 f5?! Zwart gaat eindelijk tot actie over maar de timing is ongelukkig. 28.Pxb6! fxe4 29.Pxd5 Txd5 30.dxe4?! Dat is een opmerkelijke beslissing, beide spelers kwamen in tijdnood. Normaal en goed is 30.Lxe4 met dezelfde afwikkeling maar een zeer actieve loper. 30…Td7 31.Dxc5 Pba7 32.Dxe7 Txe7 33.Tc3 Tb7 34.La1 Tfb8 35.Tfc1 Tb6 36.b4! axb4 37.axb4 Lg7 38.b5!? Een blufzet in tijdnood. Na 38…Txb5 39.Txc6 Pxc6 40.Txc6 Tb1 staat zwart beter. 38…Pd8? 39.Tc7 T8b7 40.Lxe5 Pxb5 Tijdcontrole gehaald, wit staat gewonnen en Merijn maakt het mooi af. 41.Txg7+ Txg7 42.Lxg7 Kxg7 43.Tb1 Pe6 44.Lf1 Pec7 45.e5 Kf7 46.Lc4+ Ke7 47.f4 Kd7 48.Ld3 Ke7 49.Kg2 Wit brengt zijn pionnenwals in beweging en daar kan zwart niets tegen doen. Geen partij uit een stuk maar door vol te houden bleef Merijn op de been. Mooi vechtschaak. En nu op naar de tweede norm. Er is geen haast bij want de andere werkzaamheden gaan gewoon door. Merijn geeft hoop aan die honderden goede schakers die net geen norm behaalden maar, ongeacht de leeftijd, volhouden.
Er bestaan op de wereld heel wat schaakbladen in tientallen talen ,van de aan elkaar geniete velletjes dubieus papier uit Peru tot prachtige documenten van onze Oosterburen maar het is logisch dat de magazines in de Engelse taal het meest worden gelezen all over the world want dat is nu eenmaal de wereldtaal. Zo ook www.chess.co.uk dat tot ons komt vanuit London en maandelijks het laatste nieuws vermengt met theoretische artikelen over de bekende drie delen van het koninklijke spel . Menige partij van top-grootmeesters uit grote toernooien kan men naspelen ,vaak met commentaar van één van de spelers zelf. Zoals het toernooi van Gibraltar waar ook deelnemers uit de lagere groepen verwend werden met een heerlijke slot-maaltijd.Het viel gedeeltelijk samen met Tata maar was zeker zo goed bezet met bv Caruana (2827!),Nakamura( 2785) en Vachier-Lagrave( 2796).Er moest een tiebreak aan te pas komen,4 spelers met 8, dat kwam natuurlijk door het systeem waarbij alle spelers met een redelijke ELO in één groep zaten. Uiteindelijk won Nakamura, maar makkelijk ging het niet. Zo meer hierover. In Chess vinden we veel traditionele rubrieken die ik niet graag zou missen, bv How good is your chess? , de partijstellingen waarin men zelf de beste zet moet vinden ,met oplopende moeilijkheidsgraad, en dit keer was er ook nieuws van de spelregelcommissie van de FIDE ,die moet tenslotte af en toe het bestaansrecht bewijzen anders wordt ze afgeschaft. Zo hebben ze een straf bedacht voor het rokeren met twee handen.Belangrijker leek me dat een onreglementaire zet die niet wordt opgemerkt in eerste instantie na 10 zetten niet meer hersteld mag worden, nu was daar geen limiet voor. En tenslotte: ook de zgn e-sigaret is een sigaret, althans bij een schaakwedstrijd. Binnenkort zal het ook wel verboden worden met een lolly in je mond te gaan schaken. Ieder nummer van dit maandblad is interessant voor de liefhebber op clubniveau en men kan zich uiteraard abonneren via de website. En dan nu terug naar door Spanje felbegeerde rots waar het in het zonnetje goed toeven was. Ook voor de Chinees Yu Yangyi , die zich met mooie overwinningen bij de top schaarde maar het in de tiebreak niet redde.
Een mooie korte partij was Dragnev- Yangyi
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 a6 6.Lf4 een zet die in meerdere openingen nogal populair is op dit moment 6..d6 7.Pxc6 bxc 8.Dd2 Le7 9. h4 Gelijk deze opstoot. e5 10.Lg5 f6 11. Le3 f5 12. Lg5 fxe4 Yu heeft dit goed doorgerekend vanaf zet 13. Pxe4 d5 14.0-0-0 Pf6 15. Pxf6+ gxf6 16. Lh6 niet echt een ideale plek voor de loper Db6 17. Le2 Le6 18. Lh5+ hier had wit iets als f4 moeten proberen want dit schaak geven leidt tot niets: Kd7 daar staat zijne majesteit prima terwijl de witte lopers een wat vreemde positie innemen. 19.f4 komt nu te laat Thb8 gaat aanvallen via de open b-lijn. 20. b3 a5 konsekwent 21. fxe a4 22.Df4 het helpt allemaal niet veel axb 23.axb Da5 24.Lg4 Dc3 25. Lxe6+ toch nog een keertje schaak gegeven maar 25..Dxe6 26. Dg4+ f5 en wit geeft terecht op.
Probleem 2627 is een tweezet van Myllyniemi:
Yifan Hou slaat keihard terug
De beste wraak is sportieve wraak. Die heeft Yifan Hou genomen. De sterkste vrouwelijke schaker ter wereld (nu Judit Polgar niet meer actief is) kwam in januari negatief in het nieuws. In het open toernooi in Gibraltar had de Chinese in tien ronden zeven vrouwen tegen zich gekregen. Gezien de verhouding in de schaakwereld (ongeveer vijf procent is vrouw) had ze daar helemaal geen zin in. Hou wil zich tussen de mannen bewijzen. Uit protest speelde ze in haar laatste partij tegen Babu Lalith (een man) vijf belachelijke zetten om vervolgens op te geven. Natuurlijk heeft Hou niets tegen vrouwen. In de Europacup in november had ze nog aan het vrouwentoernooi deelgenomen en daar al haar zes tegenstandsters verslagen. Veel zwakkere tegenstandsters, maar honderd procent is altijd indrukwekkend. Na Gibraltar liet ze weten niet aan het wereldkampioenschap voor vrouwen te willen deelnemen. Als reden gaf ze op dat ze als titelverdedigster te weinig privileges had en daar had ze wel een goed punt. Zie hiervoor mijn rubriek van 25 februari. Maar misschien had ze ook wel haar buik vol van vrouwenschaak. Een ‘probleem’ voor Hou is echter, dat ze bij de vrouwen de bijna onbetwiste nummer één is en bij de ‘mannen’ de nummer 115 van de wereld. Wil ze succes, publiciteit en geld krijgen, kan ze dan niet handiger bij de vrouwen blijven? Nou, voor het geld niet, want dat zit er nauwelijks in vrouwenschaak, voor het succes en de publiciteit wel. Maar zie, Yifan Hou werd uitgenodigd voor een prestigieuze achtkamp in het Zuid-Duitse Baden-Baden, die momenteel nog gaande is. Over het resultaat kan ik dus nog niets schrijven, maar Hou ging spectaculair van start. In de eerste ronde versloeg ze Fabiano Caruana, de Amerikaan die al een tijd schommelt tussen de plaatsen twee, drie en vier van de wereld. Een ronde later won Hou van Georg Meijer, een van de twee Duitse grootmeesters die tussen de wereldtoppers waren uitgenodigd. In de derde ronde doorstond ze haar grootste vuurproef door Magnus Carlsen moeiteloos op remise te houden. Remise tegen Carlsen of winnen van Caruana, wat is meer bijzonder? Nou, toch wel die overwinning op Caruana.
Hou-Caruana
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.0-0 Pxe4 5.Te1 Pd6 6.Pxe5 Le7 7.Lf1 Deze variant staat bekend als te rustig om het zwart moeilijk te maken.
7…0-0 8.d4 Pf5 9.Pf3 d5 10.c3 Ld6 11.Pbd2 Pce7 12.Dc2 c6 13.Ld3 g6 14.Pf1 f6 Perkt wits mogelijkheden in, maar is ook het begin van de verzwakking van zwarts koningsstelling. 15.h3 Tf7 16.Ld2 Ld7 17.Te2 c5 18.dxc5 Lxc5 19.Lf4 Tc8 20.Tae1 g5 21.Pg3 Nu is 21…gxf4 22.Pxf5 niet aantrekkelijk voor zwart en is g5 een nieuwe verzwakking. 21…Pxg3 22.Lxg3 a5 23.Dd2 a4 24.b4 axb3 25.axb3 Pg6 26.h4 gxh4 27.Pxh4 Pxh4 28.Lxh4 Df8 29.Df4 Ld6 30.Dd4 Td8 31.Te3 Lc8 Van 31…Lc5 32.Tg3+ Kh8 33.Dxd5 heeft wit niets te vrezen. Ze komt dan een pion voor bij een goede stelling.
32.b4 Kg7 33.Lb5
Voor beginners A7304
Voor gevorderden B7304
De techniek om de lijnenthema’s A en B met elkaar te verweven, bezat de grootmeester in compositie, Herbert Ahues, als geen ander.
