Een opmerkelijke vesting!
Grootmeester Erwin l’Ami (foto Harry Gielen)
Het Hogeschool Zeelandtoernooi in Vlissingen leverde veel interessant partijmateriaal op. Het was opvallend hoe lang sommige partijen duurden waarin de meest vreemdsoortige eindspelen op het bord kwamen. Er wordt de laatste jaren ook geklaagd over het feit dat eindspelen soms zo ‘mishandeld’ worden omdat de spelers al hun zetten in zware tijdnood moeten spelen. Daar zit zeker veel waars in, maar met de huidige technologie kunnen we het moeilijk anders doen. Partijen afbreken en later laten uitspelen is uit den boze als we niet meer gebruik mogen maken van hulpmiddelen…
In mijn slotverslag besprak ik een razend moeilijk eindspel dat op het bord kwam in de partij Viani-Pruijssers. Het ging om het eindspel van dame tegen toren plus pion.
Vandaag ontving ik een e-mail van grootmeester Erwin l’Ami die het toernooi in Vlissingen natuurlijk heeft gevolgd. Hij schrijft “Ik las met veel belangstelling je verslag over Vlissingen. Het dame-toren eindspel van Viani-Pruijssers heb ik toevallig laatst bekeken.”
De partij Viani-Pruijssers die zoveel interessants opleveren (foto toernooi-organisatie op facebook)
Erwin laat verderop weten dat hij met de ‘7-stukken tablebase’ (ongetwijfeld van Lomonosov) heeft geraadpleegd; zelf heb ik me bij het schrijven beperkt tot de meest elementaire met vijf stukken, namelijk die van Shredder.
Ik haal nog even de kritieke stelling in herinnering en geef het commentaar van Erwin hierbij:
Viani Antonio Dcunha – Pruijssers, Roeland
Hiervan schreef ik: “Als de witte pion naar b3 moet, is de vesting niet meer mogelijk”. Maar Erwin l’Ami geeft correct aan dat het juist na deze zet een vesting is geworden!
51…Dc1
Nu volgde in de partij
52. Th2?
en later verloor wit het eindspel van toren tegen dame omdat pion a3 uiteindelijk verloren ging.
Maar na 52. Tb2! (zie analysediagram)
Overigens speelt wit niet 53. bxa4+ Kxa4? 54. Tb4+ Ka5 55. Ta4+! met remise (zoals bij zet 58), omdat 53…Ka6/a5 wint. Zwart speelt dan de dame weg van c1, zodat er geen pat meer is, en wint daarna langzaam a4 en a3. Daarom moet de koning ook op de a-lijn staan, zodat met Ka4xa3 de pion gewonnen kan worden. Met de koning op de c-lijn is dit eindspel remise.”
In de partij volgde:
52…a4 53. bxa4+ Kxa4 54. Th4+ Ka5 55. Tb4?
55…Dc2+ 56. Ka1 Dc3+ 57. Ka2
Gek genoeg geeft deze zet om wit in tempodwang te brengen de winst weg!
58. Tb2?
Deze verliest uiteindelijk zoals in mijn eerdere artikel al werd aangegeven. Met 58. Ta4+!! (zie analysediagram)
Deze gang van zaken verdient misschien nog even wat verduidelijking. Het gaat er dus om, zoals Erwin ook in zijn commentaar zegt, dat de zwarte koning op de a-lijn moet blijven. Zwart kan alleen winnen als hij de a-pion te pakken krijgt. Dat is dus de functie van de pattruc! De zwarte koning kan zich niet handhaven en daarna is de stelling dus remise. Ga dat maar verzinnen tijdens de partij in het laatste uur als de uitvluggerfase is aangebroken…
Als ik het goed begrijp, deed zwart het fout met 53… Kxa4?; winnend was alleen 53… Ka6!.
Klopt het dan dat wit in plaats van met 52 Tb2! ook remise kan maken met 52 Te2, vraag ik me af. Immers, na 52… a4 53 bxa4+ (gelukkig met schaak, anders zou Dc4 winnen) Ka6 heeft wit 54 Te6+ en hier geeft mijnheer Nalimov (van de tablebases) me gelijk; de toren blijft schaakjes van opzij geven en als de koning naar de d-lijn gaat, blijkt de toren straffeloos naar de b-lijn te kunnen.
Overigens, de tablebases met zes stukken zijn gratis te verkrijgen (googel bovenstaande naam). Is dat ook al zo met die van zeven stukken?
Overigens zou ik bij die vesting na 52 Tb2 a4 53 b4 nog even proberen met 53… Dc6 54 Tb1 Db6 55 Tb2 Kc4 56 b5 Kc3 57 Tb1 Df2+ 58 Ka1 Df6, hopend op 59 b6?? (59 Tb2!) Kc2+ 60 Ka2 De6+ 61 Ka1 De5+ 62 Ka2 Dd5+ 63 Ka1 Dd4+ 64 Ka2 Dc4+ 65 Ka1 Dc3+ 66 Ka2 Db3+! – hoekie om, trappie af, gekkenhuis, zeiden we vroeger in Rotterdam; en daarom liever 58… Df6 dan Dd4.
De tablebase van 7 stukken is ook gratis verkrijgbaar, zie tb7.chessok.com/about-site
52.Te2 is volgens de tablebase inderdaad ook remise.
@Frits Fritschy: ik denk dat het inderdaad klopt wat jij beweert in je commentaar. En die Rotterdamse uitdrukking houden we erin!
Die wordt dus meestal voorafgegaan door ‘Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis’.
En Dimitri, bedankt voor de tip!
En dat maakt dan het gedicht “Beknopte topografie van de Rijnmond” van Jules Deelder compleet!
Ja, weet ik, maar Jules kan er geen auteursrecht op claimen; elke Rotterdammer kende dit rijmpje voordat hij dit publiceerde.
idd Fritschy.! hoewel… het auteursrecht op readymades (want daar hebben we het hier over), hoe zou dat gaan? We kunnen het vaandrager, Biuddingh, en Armando – specialisten in dit genre- niet meer vragen. …
Ik denk idd geen auteursrecht op bestaande rijmpjes. Sterker, een auteur zal moeten oppassen dat HIJ het auteursrecht niet overtreedt.
Dennis, ik wist niet dat je zo goed op de hoogte was …
GRT R
Ik begrijp de vesting niet helemaal. Na a4 speel je b4. De zwarte koning kan niet weg ivm b5. Ik doe dat toch en speel op mat. Dus Kc4, b5 Kc3 Tb4 (wat anders). Dc2 Ka1 Dd3. Nu dreig je Kc2 en staat a3 aangevallen. b6 komt te laat. Kc2 en in alle varianten uit. Ka2 gaat niet door het simpele Db3. Wat mis ik?
Niet b6 doen, maar Tb2. En dan mag jij weer!
Ja, gewoon Kc2 nooit toelaten. Nu zie ik het ook je komt dan niet verder. Erg mooi en onverwacht!
Vandaag zijn de 7 piece Syzygy tablebases, na 5 maanden werk, geintegreerd in Lichess :
lichess.org/blog/W3WeMyQAACQAdfAL/7-piece-syzygy-tablebases-are-complete
Sodeju. Ik geloof niet dat ik 16,7 Terabyte beschikbaar heb op mijn computer. En al had ik dat, dan gaat het apparaat vermoedelijk roken als ik die tablebase probeer te benaderen. Maar een bijzondere prestatie, neem ik aan. (Ik kan niet zeggen dat ik het fijne van het gelinkte artikel begrijp.)