Alexander Münninghoff overleden
Vandaag, dinsdag 28 april, is Alexander Münninghoff overleden. Hij was al geruime tijd ziek en is 76 jaar geworden. Münninghoff kan binnen de schaakwereld niet genoeg geprezen worden om zijn enorm gedetailleerde biografieën van Euwe en Donner. Beide zijn door New in Chess in het Engels vertaald, die van Donner heel recent. Ook schreef hij een zeldzaam boekje over de matches Euwe-Donner 1950 en Donner-Prins 1951. Münninghoff was medewerker van het tijdschrift Schaakbulletin. Wij komen later terug op zijn leven en werken.
Onaangekondigd belde Alexander Münninghoff mij uit bed om chessgames.com/perl/chessgame?gid=1973551 te laten zien.
Sinds gisteren heeft Alexander Münninghoff ook een Engelse Wikipedia-pagina en een in Simple English. In beide wordt hij “Polish-born” genoemd. Dat is grote onzin, moet ik dat uitleggen?
Vanmiddag vlak voor vijf hoorde ik op Radio 1 de bewering dat hij opgroeide in Polen. Ik vrees dat we de komende dagen meer zulke mallepraat zullen horen of lezen.
Een aardig artikel in de NCR :
www.nrc.nl/nieuws/2020/04/30/met-tranen-in-de-ogen-zongen-we-munninghof-de-russische-hemel-in-a3998358
Ontluisterend, één van de twee jongens die – bij het toekijken viel geen woord van mijn kant – voorjaar 1959 op een zakschaakbordje potje na potje wisselden, hoorde ik iets zeggen over Dame-Indisch. In het boekje waaruit ik kort daarvoor de regels had geleerd stond ook iets over Konings-Indisch, dat had dus niets met maharadja’s te maken.
Kort daarna zat ik in een vensterbank met een klasgenoot te schaken en onverhoeds werd ik gevloerd door de demonstratie van zijn judo- of jiu-jitsu-techniek door de andere van de twee boven genoemden, kon hij wel. Dat was mijn eerste kennismaking met Alexander Münninghoff.
In augustus 1961 stonden wij met een zakschaakspel op het Haagse Verhulstplein na een ronde van het jeugdwereldkampioenschap en Mr. E. Spanjaard kwam naar buiten uit het in 2017 gesloopte Caltex-gebouw. “Jongens, ik zal jullie laten zien hoe ik Donner verneukt heb.”
Via Münninghoff kwam het in april 1972 tot een massakamp tussen LSG en de handelsdelegatie van de USSR. Mijn tegenstander aan het eerste bord had in Alexanders verslag in Schaakbulletin een heel andere naam dan die op mijn notatiebiljet. Er werd tijdens het rondwandelen na het weigeren van een remise-aanbod door Alexander op mij ingepraat: ‘Henk, het is een vriendschappelijke wedstrijd en die lui worden toch al ingemaakt.” Het werd wel remise, maar pas nadat die Bobrow op zijn beurt remise had geweigerd.
Hoogovens januari 1981, verder helemaal lege niet perskamer, perszaal. Ik zat naast hem, Alexander zou net zijn live-verslag voor de radio inspreken. Geen seconde te laat zwaait de deur open, Max Euwe: “Sosonko staat op winst tegen Timman.” Sosonko won uiteindelijk wel, maar in de door hem “beneden niveau” genoemde tijdnoodfase heeft Timman nog remise geweigerd.
Rood-wit-zwart op de Duitse helm op de eerste bladzij eerste druk van De Stamhouder is op mijn aanwijzing door correct zwart-wit-rood vervangen. Het op blz. 70 veel te hoge aantal 350.000 vanaf eind 1939 ‘umgesiedelte’ Baltische Duitsers is met de vierde druk tegen zijn aanvankelijke weerstand in tot 150.000 teruggebracht, dat telt dan wel de Litouwen-Duitsers minus die van het Memelland mee, maar soit. “Jouw bewijsmateriaal was veel te overstelpend.” Maar op blz. 10 is Andreas Handatlas – het is Andree’s Handatlas – gebleven, Alexander hield voet bij stuk, want Andreas scoort ook op Google. Daar viel niet tegenop te argumenteren!
Voor de goede orde: Alexander kwam niet aansluipen of zo. Dat hij mij vloerde gebeurde nadat we ieder eerst een paar zinnetjes hadden gezegd, maar we kenden nog niet elkaars namen. Bij het eerdere toekijken had ik wel opgepikt dat de jongen van het Dame-Indisch hem meermalen Sander noemde. Misschien was dat plagerij. Toen ik de naam Sander noemde in het huis in Marlot, waar ik later nog eens zou babysitten, reageerde vader Münninghoff dat zijn zoon Alexander heette. “Bij Sander en Peter koopt u beter.”
De apostrof in Andree’s Handatlas herinner ik mij van de eerste druk uit 1881, ik ben wel gevoelig voor dat soort archaïsche vormen. Later is het Andrees Handatlas.
Ik heb bij een instelling gewerkt waar de bibliotheek alle edities bezat en meermalen heb daar ook verschillende edities geraadpleegd. Het was wel zo dat weleens een medewerker een exemplaar op zijn kamer had en dan trof je in de bibliotheek een remplaçant aan. En wat las je daar dan? AndreAs Handatlas, jawel!
Overigens heb ik, anders dan met het aantal ‘umgesiedelte’ Baltische Duitsers het erbij laten zitten toen Alexander zich ‘unbelehrbar’ toonde.
In Schakend Nederland van oktober 1961 staat bovenaan blz. 23 in een verslag van het jeugdwereldkampioenschap een blokje met vier foto’s, de linkse twee zijn van de prijsuitreiking. Op de bovenste krijgt Bruno Parma zijn prijs van KNSB-voorzitter Ir. Van Steenis namens de verhinderde FIDE-president Folke Rogard, op de achtergrond derde persoon van rechts ben ik, vierde Alexander Münninghoff. Daaronder ontvangt de als tweede geëindigde Florin Gheorghiu zijn prijs van Mr. Mooij die de verdere prijuitreiking verrichtte. Daar ben ik vierde en Alexander vijfde van rechts.
Oktober 1961? Ik pak hem er gelijk even bij…
De match Euwe – Donner was van 27 december 1955 t/m 7 januari 1956.
In 1950 speelden ze ook een match, 4 remises en één keer winst voor Euwe.
Drie remises.
volkskrant.nl/sport/alexander-munninghoff-liet-schaakgemeenschap-in-wijk-aan-zee-stralen~b8cd3e17/
Van mijn Brabantse opoe mocht ik geen Oma zeggen, dat was deftig.
Van mijn moeder mocht ik geen Opoe zeggen, dat was ordinair.
De vorm Omi was zelf bedacht en dat vonden ze allebei wel leuk.
In woonhotel Catsheuvel merkte ik dat er nog iemand was die Omi zei tegen zijn grootmoeder.
Toen wist ik nog niet dat veel meer Duitse kinderen dat doen.
Ik bedoel dus: ook veel Duitse kinderen.
Gisteren met trein (zag ik enorm tegenop, wat zou mij onder tegenwoordige omstandigheden te wachten staan?) naar controle-afspraak met tandarts in Den Haag gegaan. Die schat van een meid had het voor mij over om overwerk te doen voor behandeling nog zelfde dag om 17.00 uur en daardoor mij nieuwe treinreis te besparen. In tussentijd toch maar tijd gedood door binnenstad in te gaan, wat ik bij vertrek van huis niet van plan was, en op het Plein kwam ik ook nog voorbij ‘Sociëteit De Witte‘. Hekwerk voor de deuren en mededeling dat ze wegens corona tot nader order gesloten waren.
Daar vond ooit Alexanders trouwreceptie plaats.
Voor De Stamhouder werd hem van De Witte ook een speciale prijs toegekend.
Iemand die mij goed kende had, toen voor de laatste keer het Hoogoventoernooi in Beverwijk was, Loetikov wijsgemaakt dat ik zo goed Russisch sprak. Van het verhaal dat hij aan de bar tegen mij afstak, heb ik dus niets, maar dan ook helemaal niets – niet één woord – verstaan. Mijn Russisch is dus niets waard, ik kan het in schriftelijke vorm een klein beetje ontcijferen en erger me aan mezelf als ik herken dat ik een woord al tien keer eerder heb opgezocht. Gelukkig is er tegenwoordig Google Translate ondanks alle onvolkomenheden.
Alexander sprak zo goed Russisch dat anderen die bij de opening van de LSG-vierkamp in Oegstgeest 1970 een paar zinnen Russisch hadden voorbereid, niet meer durfden. Dat heeft althans Withuis mij verteld.
En toch: (ik heb hier vaker links gegeven waarvan ik niet begrijp hoe het komt dat ze niet functioneren, hoop dat het ditmaal goed gaat) vpro.nl/programmas/ovt/speel~VPRO_7207/~ovt~.html op 44:24. Het zal de argeloze luisteraar niet zijn opgevallen, een voorbijgaand moment. De klemtoon in Tsjoeikov, commandant van het 62ste leger, hoort op -kov, van opperbevelhebber Zjoekov op Zjoe-. Maar als je even verder luistert, dan blijkt onomstotelijk dat Alexander – anders dan Mr GBJ of de samensteller van de literatuuropgave onder het Stalingrad-artikel van de op de Duitse aanval op de Sovjet-Unie gepromoveerde dr. F.P. ten Kate op blz. 570 van deel 2 van de Winkler Prins Encyclopedie van de Tweede Wereldoorlog uit 1980 – goed weet dat het om twee verschillende personen gaat.
Link werkt niet, het gaat om de uitzending van 2 maart 2008.
vpro.nl/programmas/ovt/speel~VPRO_72071~ovt~.htm
Vielen Dank van de relatief-digibeet.
Het tweede icoontje van rechts, daar de link naar kopiëren.
Nog eens proberen vpro.nl/programmas/ovt/speel~VPRO_72071~ovt~.html
Münninghoff met de foute klemtoon op Tsjoei- en al eerder de afwijkende klemtoon LeninGRAD.