Beste Johan, hoe moet het nu verder met de Schaaksite?

Afgelopen vrijdag werd het overlijden van Johan Hut bekend. Johan heeft veel betekend voor de Schaaksite. Ik wil hierbij stil staan bij zijn overlijden. Dat heeft Johan dik verdiend. Johan hield veel lijstjes bij. Werkte vaak in chronologische volgorde, was punctueel. Mijn herinneringen aan Johan zijn daarom in dezelfde stijl opgeschreven.

Johan en Daniël

In 2004 kreeg ik via Teun Koorevaar een berichtje van Johan Hut als reactie op een artikel van Teun over Magnus Carlsen en Daniël.

Met genoegen heb ik je verhaal over Magnus Carlsen gelezen. Het is bijzonder goed gedocumenteerd, ik zal het bewaren in mijn spelersarchief. Zelf heb ik Magnus in Wijk aan Zee niet zo gevolgd, ik moest immers op mijn adoptiezoon letten.

Daarom even een kleine correctie: Daniël heeft niet zijn tweede, maar zijn derde grootmeesternorm gemist. Hij scoorde er vorig jaar al twee bij Corus en op het NK. “De verwachtingen waren iets te hoog gespannen.”

Daarin heb je natuurlijk gelijk, maar Daniël won in Wijk aan Zee maar liefst 13 Elo-punten, dus hij scoorde in elk geval ruim boven zijn Elo-verwachting. Eind deze maand krijgt hij in Duitsland een nieuwe kans om grootmeester te worden.

Wat de “adoptie” betreft: maar weinig mensen weten dat ik een paar kilometer bij Daniël vandaan woon en dat de Gooi- en Eemlander mij al sinds 1997 vraagt hem voor de sportpagina voortdurend te volgen. Wat sommige mensen “heldenverering” noemen is in werkelijkheid dus iets rationeler. Maar ik kan er wel om lachen, want zelf overdrijf ik er ook nogal eens mee.

Wanneer Johan het over Daniël had dan hoefde daar geen achternaam bij vermeld worden. Johan had een speciale band met Daniël Stellwagen en stak dit niet onder stoelen of banken.

Sinds deze 1^e kennismaking heb ik duizenden mailberichten van Johan ontvangen. Ter ere van Johan zet ik enkele fragmenten op Schaaksite. Het zal de lezer duidelijk zijn dat Johan niet over een nacht ijs ging en Johan een groot schaakliefhebber was. Hij was ook een Pietje Precies. Kon wakker liggen van een verkeerde partij, verkeerde tekst of verkeerd jaartal.  Hij legde de lat hoog voor zich zelf. Dat kwam de kwaliteit van zijn vele artikelen ten goede.

Johan en het NK Rapid 2005: de korte verhalen over grootmeesters

Vanwege het NK Rapid in 2005 dat ik organiseerde, leek het mij leuk om over de grootmeesters te schrijven en daarvoor heb ik Johan benaderd.

Hierbij de beschrijvingen van de grootmeesters die zich tot een paar weken geleden hadden ingeschreven. Nu zie ik dat er een paar zijn bijgekomen. Die stuur ik je de komende dagen (misschien) toe. Dat doe ik graag en gratis voor je, sponsors zijn van levensbelang voor de schaakwereld, dus doe ik graag iets terug. Eerste puntje wat me opviel, was dat je bij sommige spelers geboortedatum en rating vermeldde. Dan moet je dat bij iedereen doen, vind ik, dan kunnen de lezers vergelijken. Sommige ratings klopten trouwens niet. Van sommige spelers wist jij minder dan ik, van anderen wist jij meer dan ik. Sommige dingen waren onzorgvuldig. Als je van Gutman vermeldt dat hij 6e is geworden in een weekendtoernooi, maar niet vermeldt dat hij een ander weekendtoernooi (gedeeld) heeft gewonnen, is dat onevenwichtig. Afijn, je kunt het allemaal lezen in de bijlage.

Maar soms had Johan dit mis (dit kwam niet vaak voor) en was hij er snel bij om dit te corrigeren (in dit geval aan Ab Scheel):

Beste Ab,

Hierbij een nieuwe serie beschrijvingen. Misschien nog leuk voor de laatste dagen. Als je iets wilt veranderen, doe dat gerust. Eerder schreef ik (aan Kees) dat jij sommige ratings verkeerd had. Die opmerking neem ik terug, er gebeurt iets geks op de FIDE-site. Als je op een spelers-pagina op “more” drukt, krijg je meer informatie, maar verandert ook de rating. Waarschijnlijk heeft dit tot gevolg dat de meeste ratings op jullie site nu die van 1 juli zijn, maar sommige van 1 april. Geen ramp, lijkt me. Maar nogmaals, de fout lag niet bij jou.

Johan en zijn wekelijkse zaterdagrubriek: per mail verzenden voortaan…

Op 19 december 2005 besloot Johan om zijn zaterdagrubriek niet meer op Schakers.info te plaatsen:

Beste schaakvrienden, 

Enige tijd geleden heb ik besloten mijn zaterdagrubriek niet meer op Schakers.Info te plaatsen. Heel kort gezegd is de reden, dat ik mij in de krant richt op een lezerspubliek dat weinig kennisneemt van actuele schaakberichten. Dat is dus niet het lezerspubliek van Schakers.Info. Dingen die ik in de krant uitleg, zien er op SI soms heel onnozel uit.

Daarna heb ik gemerkt dat er schakers zijn die mijn rubriek toch willen lezen. Daarom heb ik mij maar eens verdiept in de wonderen van het e-mailverkeer en heb eindelijk ontdekt dat het sturen van honderd mailtjes net zo makkelijk is als het sturen van één mailtje, als je het maar een keer goed instelt. Daarom krijgen jullie vanaf komend weekend iedere week mijn rubriek toegestuurd. Wie dat brievenbusrommel vindt, mag me dat rustig melden. Dan haal ik je naam eruit, even goede vrienden.

Als het goed is, zien jullie elkaars e-mailadressen niet. Ik hecht namelijk aan etiquette op internet. Als voorproefje hier alvast een paar recente rubrieken. Voortaan krijgen jullie er dus ofwel iedere week een, ofwel niet meer. Een tussenweg is er niet.

Hartelijke groeten
Johan Hut

Twee weken later schreef hij het volgende:

Beste schaakliefhebbers,

Hierbij mijn schaakrubriek van deze zaterdagmorgen. Ook nog een kleine correctie en aanvulling op mijn rubriek van vorige week. In mijn verhaal over het bloeiende schaakleven in Groningen heb ik een paar cafés door elkaar gehaald.

 * De Evenaar was een befaamd denksportcafé dat ik in gedachten had, maar bestaat helaas niet meer.

* De Bres, door mij genoemd, was inderdaad de plek waar Yge Visser sponsor Kees Eldering ontmoette. De Bres is echter geen schaakcafé, zoals ik schreef, maar een ‘gewoon’ buurtcafé, dat wel een eigen schaakclubje heeft en dus ook borden en stukken. Waarschijnlijk hangt er niet de sfeer van een schaakcafé. Dit verklaart ook de onverwachte ontmoeting : sponsor Kees was geen ‘schaker’, maar een gewone stamgast.

* Nieuw is café Atlantis van Bert van der Marel. Dit is wel weer een denksportcafé :www.cafeatlantis.nl/ 

Zo, nu zijn jullie weer op de hoogte.

Groeten
Johan Hut

Dit was typisch Johan, actueel en punctueel.

Johan en het kampioenschap van Nederland

Het Nederlands kampioenschap had zijn bijzondere aandacht. Dat blijkt wel uit een berichtje dat ik in 2006 kreeg:

Bedankt voor dit bericht. Hopelijk spreek ik Zhaoqin Peng morgen of donderdag in Hilversum en dan zal ik er daarna een mooi bericht van maken op Schakers.Info. Overigens hebben jullie haar met acht nationale titels op rij iets te hoog ingeschat. Ze heeft er zeven in totaal, waarvan zes op rij. Zo staat het in het programmaboekje van het NK en dat heb ik ook gecontroleerd. Fenny Heemskerk heeft er volgens het programmaboekje tien in totaal, waarvan acht op rij. Het record kan Peng dit jaar dus nog niet evenaren. Wel is haar suprematie in die zes toernooi uitzonderlijk.

Hartelijke groeten
Johan Hut

Johans debuut op Schaaksite

Sinds 2011 publiceerde Johan regelmatig op Schaaksite. Hij schreef onder ander het volgende:

Inderdaad lever ik de stukken nu nog via Kees aan, maar ik heb al gezien hoe ik mijn teksten zelf kan wijzigen en ook hoe ik zelf iets op de site kan zetten. Dat doe ik dus volgende keer en misschien gaat daarbij iets mis (bijvoorbeeld de lettergrootte van de kop of zo), maar dan kan Kees me simpel vertellen wat er is misgegaan. Dat is de manier waarop ik het het liefste leer, geen cursus of handleiding, maar al doende. Als het dan goed gaat, kan ik daarna proberen een foto te plaatsen, enzovoort. Op Utrechtschaak kan ik ook foto’s en diagrammen plaatsen, dus waarom zou het op Schaaksite niet lukken? Ik weet niets van HTML, maar het is gewoon een kwestie van een paar codes opschrijven.

Ook dat is Johan, zelf doen, andere mensen niet lastigvallen om te helpen. Zelf doen en al doende leren.

Canon van het Nederlandse Schaak

Op 20 september 2010 stelde ik de toenmalige redactieleden van de Schaaksite voor om een overzicht te gaan maken met de 10 meest aansprekende partijen van Nederlandse Grootmeesters. Een soort GM-Canon. Na wat heen en weer mailen besloot ik op 21 september 2010 een aantal mensen te benaderen om mee te helpen aan met samenstellen van de Canon. Ik schreef hun het volgende:

In Nederland wordt het schaaksport al vele jaren beoefend. Via de website www.schaaksite.nl willen wij de Canon van het Nederlandse Schaak samenstellen. In lijn met de Canon van Nederland is besloten dat de canon beperkt blijft tot 50 vensters. Iedereen die wil kan hieraan meewerken door een bijdrage aan te leveren, de 50 vensters liggen enkele jaren vast. Het is dus van belang om dit direct bij de start van dit project goed in de gaten te houden. Alle bezoekers van de Schaaksite kunnen mee stemmen over de 50 vensters. Wij streven er naar om tussen de 75 vensters en 100 vensters samen te stellen waarna schaakliefhebbers de selectie kunnen maken.

Ik kreeg wel positieve reacties op dit voorstel, maar kreeg niemand zo ver om dit op te pakken. Nadat Johan tot de redactie was toegetreden, schreef ik hem begin april 2011 het volgende:

Johan,

Ik heb besloten om de Canon van het Nederlandse Schaak samen te laten stellen door een professioneel schrijver die bekend is met het schaakgebeuren. Voel je er wat voor om dit te gaan doen? Uitgangspunt: 50 vensters. Oplevering 1 december 2011.  Ik hoor graag van je.

Dezelfde dag kreeg ik al een reactie van Johan:

Dag Kees,

Het is een goed idee om alle 50 vensters door dezelfde schrijver te laten schrijven (of in elk geval redigeren), zodat je een eenheid in stijl krijgt. Dit wil natuurlijk graag doen. Bij Schaakmagazine bestaat een pagina uit ongeveer 750 woorden. Dus zeg maar hoeveel woorden je in gedachten hebt.

Groeten
Johan

Ik schreef Johan vervolgens:

Altijd moeilijk om in te schatten hoe veel werk het is. Ik denk aan de volgende werkzaamheden:
Beoordelen huidige vensters en herschikken/groeperen indien nodig.
Per venster maximaal 500 woorden moet genoeg zijn. Zag net op de Canon van Nederland dat dit zo’n beetje het maximum is.
Schaken betekent ook partijen/analyses en foto’s. We hebben tools ontwikkeld waarmee deze getoond kunnen worden.
Het mooiste is wanneer jij zonder mijn tussenkomst zelf zaken plaatst. Ik kan hierbij wel helpen uiteraard.

Op 5 april waren wij akkoord over de opzet en de planning en kon Johan aan de gang. Op Schaaksite plaatste ik een oproep aan de lezers om mee te helpen bij de totstandkoming van de canon. Ik plaatste daar zo’n 70 mogelijke vensters. Naar aanleiding van die opzet reageerde Johan als volgt:

Dit zijn 73 vensters. Allereerst breng ik dat aantal zelf omlaag. Zo staan er op 58, 59, 60, 61, 63 en 64 zes mensen die een proefschrift over schaken hebben geschreven. Die zou ik samen in één venster zetten. Diverse vensters over openingen met Nederlandse namen kunnen worden samengevoegd. Brunia, Van Wijgerden en Stappenmethode kunnen samen. “De KNSB” is nogal ruim, dat zou ik bijvoorbeeld combineren met “Breedte- en Topschaak”. Ik zie tien vensters die gewijd zijn aan een topschaker, daar zou ik er waarschijnlijk iets meer van maken. Maar ook weer niet alle grootmeesters, want dat zijn er bijna dertig, dus meer dan de helft van de canon. Sommige suggesties zal ik consequent doortrekken, wat meer onderwerpen oplevert. Ik zie bijvoorbeeld Hoogovens en IBM-toernooi, dan moeten Interpolis en Hoogeveen er ook bij.

 Als dit de lijst is, dan kan ik die zelf wel terugbrengen naar 50. Het lijkt me beter dat ik een goed evenwicht aanbreng, dan dat we de lijst bepalen door “meeste stemmen gelden”, wat een onevenwichtige lijst zal opleveren. Wel doe ik iets met elke suggestie, maar soms niet als eigen venster, maar als onderdeel van een venster.

Omdat het Max Euwe Centrum ook bezig was met een eigen Canon hebben Johan en ik overleg gevoerd met Eddy Sibbing en zijn lijsten uitgewisseld.

Op 18 april 2011 schreef Johan het volgende aan Eddy:

Mooie lijst. Ik zou me bijna schuldig gaan voelen dat ik een aantal onderwerpen gemist heb, maar dat is natuurlijk onzin, want het is veel te veel. Wel is de lijst heel nuttig om sommige vensters te completeren. Zo had ik gedacht Rueb, Wille en Hamers in één venster te zetten, misschien met Geurt Gijssen erbij, maar nu zie ik een paar namen die daar nog bij kunnen, zoals Van Steenis. Natuurlijk zullen er ook belangrijke mensen niet genoemd worden. 50 vensters à 500 woorden, dat is nou eenmaal de omvang. En het moeten leuke verhaaltjes worden, niet alleen opsommingen.

Ik heb het bondsblad vanaf 1930 nagenoeg compleet, dat is een goede bron. Althans, totdat het Schaakmagazine werd, toen werd het veel minder compleet. Maar toen was ik zelf al schaakjournalist, dus vanaf toen heb ik een uitgebreid archief.

Groeten
Johan

Het eerste venster van de Canon verscheen op 16 april 2011. Het laatste venster heeft Johan op 28 maart 2014 geplaatst. Hij was heel blij met het resultaat. Schaakliefhebbers waren ook blij, dus wat wilden we nog meer?

Zie www.schaaksite.nl/2011/04/01/de-canon-van-het-nederlandse-schaak/

Er kwam meer. Johan had zo veel schaakverhalen. Tijd voor een nieuwe rubriek dus.

Verhalen uit de Oude Doos

Op 18 januari 2012 begonnen we met de rubriek “Verhalen uit de oude doos”.

Johan schreef hierover het volgende aan de redactieleden:

Verder ben ik vandaag begonnen met een nieuwe geschiedenisserie. Ik zou zeggen: uit de oude doos, maar de titel moet niet te lang zijn (er moet ook nog iedere keer iets achter), dus ik heb het gewoon Oude doos genoemd. Nu staat er: “Oude doos (1): Najdorf-Ree”. Dat gaat over Hoogovens 1971, het lijkt me leuk om met iedere aflevering aan te sluiten bij het toernooi dat op dat moment gespeeld wordt. Tussen de toernooien door dan allerlei andere verhalen. Twee kenmerken:

– De verhalen zijn niet zo belangrijk als die van de Canon.
– De verhalen zijn wel veel verder uitgediept.

Het is dus echt iets heel anders dan de Canon.

Zie www.schaaksite.nl/2012/01/18/oude-doos-1-najdorf-ree/

Johans liefde voor de schaaksport heeft veel mooie bijdragen opgeleverd. Of het nu over historie ging of over actuele onderwerpen. Hij schreef er graag over.

Schaaksite & In memoriams

Wanneer een bekend persoon uit de schaakwereld overleed dan schreef hij voor Schaaksite vaak een in memoriam. Wie kon dit beter schrijven? Johan had zo veel kennis, zo veel feiten op een rij staan. Dus zodra er iemand overleed had ik overleg met Johan. Zo ook na het overlijden van Lex Jongsma in 2013.

Onder mijn verhaal over Lex Jongsma heb ik twee links en een scan van een krantenknipsel gezet. Wel mooi om dat bij elkaar te hebben. Als een van jullie nog ergens iets ziet, kan dat er ook onder. Zelf houd ik het ook in de gaten.

Mijn verhaal was snel klaar omdat ik in 2007 zijn hele schaakloopbaan op een rijtje heb gezet, toen Lex afscheid nam van de Telegraaf. Bij het schrijven van een artikel is (voor mij) het verzamelen van informatie meer werk dan het schrijven. Vandaar dat ik gisteren snel klaar was.

De boekenrubriek van Schaaksite

Omdat er jaarlijks heel veel boeken over schaken verschenen heb ik Johan in 2015 gevraagd of hij boeken wilde recenseren. Hij schreef mij toen het volgende:

Boekrecensies is geen sterk punt van mij. Gek, want ik hou wel veel van boeken, maar als ik Richard Vedder op Schakers.Info of voorheen Arne Moll op ChessVibes lees, dan denk ik: zo veel zou ik niet over een boek kunnen schrijven. Je hebt kunnen zien dat ik wel weer meer ga schrijven. Omdat ik het leuk vind en omdat het prettige contacten oplevert. Mijn stuk over de prestaties van Nederlanders in de zomer werd volgens mij wel goed ontvangen. Nederlandse schaakgeschiedenis blijft mijn sterkste punt en ik reageer ook graag als schakers in niet-schaakmedia opduiken.

Als ik een keer heel enthousiast over een boek ben, zal ik erover schrijven, maar van New in Chess krijg ik erg veel boeken toegestuurd waarvan ik denk: wat moet ik ermee? Met name boeken over strategie, middenspel, beter schaken; ik kan dat moeilijk beoordelen. Richard kan dat wel heel goed.

Ik had die reactie niet verwacht van Johan. Na de “Canon”-vensters en de “Oude doos”-verhalen dacht ik dat hij de boekenrubriek wel wilde doen. Hij dacht daar duidelijk anders over.

Omdat Richard Vedder voor Schakers.info schreef (en dit wilde blijven doen) hebben we een aantal personen benaderd om boeken te recenseren.

Johan zorgde er voor dat regelmatig een boekrecensie op Schaaksite verscheen. Herman Grooten heeft de coördinatie hiervan op een gegeven moment van hem overgenomen. Hij schreef echter wel over boeken. Zijn laatste bijdrage ging over Donner.

Top 40 Nederlandse schakers

Zoals meerdere keren al gemeld was Johan was gek op lijstjes. Zo had hij ook een idee om een Top 40 te schrijven. Zoals zo vaak met lijstjes staan deze soms ter discussie. Wie komt op nr. 1? Wie komt op nr. 40? Wie het weet mag het zeggen.
Op Top 40 kan eenvoudig gezocht worden: Top 40 Nederlandse Schaken

Op 10 juli 2018 schreef Johan een epiloog over deze serie waarin hij in ging op zijn keuzes voor de top 40.

KNSB-competitie

Naast schaakhistorie had de KNSB-competitie een speciale plek bij Johan. Omdat niet iedereen verslagen van KNSB-wedstrijden plaatste heeft hij na afloop van een competitieronde zelf een overzicht hiervan verzorgd op Schaaksite. Hij struinde dan de websites van verenigingen af om te lezen welke verslagen men had geplaatst. Deze werden dan geheel of gedeeltelijk op Schaaksite geplaatst. Dat was niet klakkeloos kopiëren, integendeel, in de inleiding van het artikel verschafte Johan dan extra informatie over de club, de uitslag of de competitiestand. Aan klakkeloos kopiëren had hij een hekel.

 

Honderdjarig bestaan van de KNSB-competitie

Co Buysman attendeerde ons begin februari van dit jaar op het honderdjarig bestaan van de KNSB-competitie. Co schreef dat hij diverse artikelen had geschreven en deze op de website wilde plaatsen. Met dat nieuwtje was Johan heel blij. Weer een fraaie serie waar hij al zijn energie in kon steken. De eerste bijdrage van deze serie is te lezen.

 

 

 

WK Kandidatentoernooi en de media

Het laatste WK Kandidatentoernooi & de media was een kolfje naar zijn hand. Kranten lezen om voor ons de lezer samen te vatten wat er allemaal geschreven is over het kandidatentoernooi. Ook dat is een serie geworden.

 

 

 

Met bovenstaande opsomming heb ik getracht aan te geven wat Johan voor Schaaksite heeft betekend. Deze opsomming is verre van compleet. Wat zeg ik, helemaal niet compleet. Maar ik denk dat Johan wel tevreden is met deze in memoriam. Zo niet, dan stuurt hij me vast nog wel een mailtje.

Wilt u een of meer artikelen lezen die Johan heeft geschreven? Bijna alle bijdragen van Johan Hut op Schaaksite zijn hier te vinden: www.schaaksite.nl/author/johan-hut/

 

De foto van Johan is door Harry Gielen gemaakt.