Boekrecensie – Unbeatable! The Art of Defense
Mijn achtste recensie behandelt het boek: Unbeatable! The Art of Defense van Jan Werle (1984). Jan werd IM in 2001 en de GM-titel kwam in 2006. Zijn grootste resultaat als schaker kwam in 2008 toen hij vriend en vijand verraste door kampioen van de EU te worden. Een puike prestatie waar hij schakers als Adams, Short, Bacrot en ook Vachier-Lagrave voor bleef. Ik weet nog goed dat Jan bij Matthijs van Nieuwkerk mocht aanschuiven in het populaire televisieprogramma “De Wereld Draait Door.” Na Max Euwe (1901-1981), die wereldkampioen was van 1935 tot 1937 in 2008 een Nederlander als kampioen van de EU. Mogen we toch best trots op zijn? Net zoals onlangs, in 2021, toen Jorden van Foreest en Anish Giri één en twee werden in ons eigen Hoogovenstoernooi? Sorry: Tatasteel toernooi; ben er nog steeds niet aan gewend!
Voor zover ik weet is dit Jans eerste boek. Van mij mogen er meer komen, ik heb dit boek dan ook van kaft tot kaft uitgelezen. Zodra ik thuis was met wat vrije tijd, ging mijn aandacht regelrecht naar Unbeatable. Hoe zit het boek in elkaar?
Opbouw
Het boek behandelt uiteraard het onderwerp verdedigen. We zien in hoofdstuk 3 de verdediging als het ware evolueren door de eeuwen heen. Hoofdstukken 1 en 2 zijn overigens een prettige prelude uit Jans eigen praktijk. Hoofstukken 4 en 5 daarna zijn het meest omvangrijk; zij vormen (van bladzijde 141 tot 302) de ziel van het boek. Hoofdstuk 4 verwoordt zelfs een masterclass psychologie! Dit voor mij was het lastigst te behappen. Mocht dit boek zo succesvol worden als ik denk dat het kan zijn, dan zou een Nederlandse versie welkom zijn. Zodoende kan ik hoofdstuk 4 wat beter begrijpen. Maar, let wel, dit ligt natuurlijk alleen aan mijn Engels, wat nu eenmaal niet zo goed is als mijn Nederlands; u heeft er wellicht geen moeite mee. Het gebeurt me wel vaker. Neem nu het boek van Frank Brady over Fischer. Kwam uit in het Engels, met de titel: “Endgame”, vervolgens heb ik gezien dat het boek in het Nederlands en in het Duits werd verkocht. Persoonlijk ben ik al decennia (sic) aan het wachten op de Nederlandse versie van Nimzowitsch’ “Mein System.” En met mij vast nog wel meer schakers; wie neemt deze taak op zich? Thinkers Publishing zou het misschien wel uit willen geven?
Hoofdstuk 6 is gevuld met opgaven. Eerst was ik van plan om die beker aan mij voorbij te laten gaan, doch zoals eerder gezegd, het boek is te goed. In negentien van de 22 opgaven is zwart in moeilijkheden en dient zich middels de lezer te redden. Dat aantal is mij niet gelukt. Misschien doet u het beter, maar de redding van Kasparov tegen Kramnik (opgave 14, Linares 1999) is werkelijk bovenaards! Hoofdstuk 6 is dan ook het meest tijdrovend, je bent veel tijd kwijt aan het al dan niet succesvol oplossen van de 22 opgaven. Maar in combinatie met de oplossingen, die met analyses en al voorbij komen, blijkt ook dit hoofdstuk zeer leerzaam.
Verder over het boek: ik heb alles gelezen en alle zetten en analyses nagespeeld en ik heb werkelijk geen enkele diagramfout gevonden! De diagrammen zijn dus honderd procent perfect! Ook fraai zijn de analysediagrammen; zij zijn een slag kleiner dan de gewone diagrammen. Dit heb ik ook al gezien in het drieluik van Tibor Karolyi over Tal en dit zal vast in meer boeken zo zijn, maar het blijft mooi om te zien. Dan de symbolen in het begin van het boek, mooi natuurlijk, maar ze worden ook bijna allemaal daadwerkelijk gebruikt. Dan bij de locatie van een partij, kijk zelf maar, staat een leuk klein wereldbolletje. Dit heb ik eerder gezien bij Thinkers Publishing, maar ik heb het eerder nooit vermeld. En wat te denken van de foto’s? Ik tel meer dan 60 foto’s alleen al van GM’s die op het juiste moment in het boek staan. Er is dus een partij van hen bezig of ze worden beschreven op datzelfde moment. Dit maakt het boek alleen maar mooier en aantrekkelijker voor de liefhebber.
Schaaktechnisch fragment
Het schaaktechnisch fragment behandelt een partij van Lasker met wit tegen Aljechin, uit het toernooi van St Petersburg van 1914. Aljechin is in grote problemen.
Emanuel Lasker – Alexander Aljechin
St. Petersburg 1914
Wat te doen? Aljechins koning staat in het midden, staat onveilig. Aljechin verrast Lasker nu met] 13…0–0–0 [in ieder geval staat de koning nu niet meer in het midden! Maar de vraag blijft: staat het heerschap veilig op c8? Ook mogelijk is 13…Pe5 14.Dc3 verdediging van pion f3 is nodig. Een fraaie variant is te zien na: 13…De6 14.Te1! Lxc5 15.Dxd7+!! en wint. Bijvoorbeeld: 15…Kxd7 16.Pxc5+] 14.Da4 [Lasker is niet onder de indruk en gaat voort met zijn aanval op de nieuwe positie van de zwarte koning] 14…Pe5 [dit moet voor Lasker wel verrassend zijn geweest. Hij heeft hier vast alleen op het normale 14…Kb8 gerekend] 15.Kg2 De6 16.Dxa7 [een pion is een pion en de aanval gaat verder. Maar veel beter is het door Tarrasch aanbevolen: 16.Lf4 om na 16…Kb7 het sterke paard te ruilen en na: 17.Lxe5 Dxe5 18.Tfe1 verder te gaan met het plan: Te1-e3-b3] 16…Df5!! [ronduit een briljante zet. Het gaat hem niet om pion f3 te winnen met schaak. Het idee is een vluchtroute te maken voor de bedreigde koning, middels het korte stukje diagonaal: c8-d7-e6] 17.Da8+ Kd7 18.Td1+ Ke6!! [en hier staat hij dan, voorwaar een trots en veilig heerschap] 19.Dxd8 [wit is zelfs verplicht de zwarte toren te nemen, dit mag ook met zijn toren, maar alle andere zetten zijn foutief] 19…Dxf3+ 20.Kg1 Le7! [en met deze prachtige zet is redding nabij. De computer vindt hier overigens nog een andere manier om eeuwig schaak te verkrijgen: 20…Dg4+ 21.Pg3 Lxc5 22.Dxh8 Dxd1+ 23.Kg2 Df3+ 24.Kh3 Dg4+ maar de zet van Aljechin is veel mooier!] 21.Dd4 Dg4+ [Lasker probeert Aljechin nog te verleiden tot 21…Td8 22.Pd6! cxd6 23.Te1! met een kansrijke positie, maar daar heeft zwart geen trek in] 22.Kh1 [ook 22.Kf1 Dh3+ 23.Ke2 Dh5+ leidt tot eeuwig schaak en wit dient de koning zelfs met het nodige denkwerk weg te zetten!] 22…Df3+ 23.Kg1 Dg4+ 24.Kh1 Df3+ ½-½
Jan Werle (Foto: Frans Peeters)
Conclusie
Dit boek is een must read! Zo zegt ook Loek van Wely in het voorwoord. Ik ken Loek niet persoonlijk, maar ik meen dat hij dit niet alleen zegt om Jan een plezier te doen, maar dat hij het ook echt meent. Het boek leest prettig en voelt aan als een studieboek. Je leert vooral om niet te snel te wanhopen, zoals zo vaak is er een redding in de stelling. Natuurlijk zijn er stellingen echt compleet verloren, maar was het niet Vidmar die ooit eens zei er in “elke” stelling een redding schuilt? Of iets van dien aard? Ik zou dit boek iedereen aanraden die zich wil verbeteren in de kunst van het verdedigen en in de psychologie van de schaker. Dit boek is als studieboek buiten de volwassen student om, ook geschikt voor de wat betere jeugdschaker. Kortom, Thinkers Publishing heeft weer een toptitel voor elkaar! “Unbeatable!” gaat bij de reguliere boekhandel voor € 32,95 over de toonbank, bij Thinkers Publishing zelf echter bent u met € 28,01 goedkoper uit! Tegen Jan Werle zou ik willen zeggen: graag meer van dit moois! Blijf vooral schrijven! Een vervolg misschien? Meer over verdedigen of misschien: “The Art of Attack” of “The Art of the most needed Draw”? Dat zou wat zijn, een boek over remise!
Titel: Unbeatable! The Art of Defense
Auteur: Jan Werle
Aantal bladzijden : 338
Uitgeverij : Thinkers Publishing
Gepubliceerd : 2022
Prijs: € 32,95
ISBN: 9789464201413
Type: Paperback
Teaser: voorproefje
Jan Werle en Loek van Wely 2 toppers als schaker en als mens! Dit moet wel een geweldige boek zijn!!
Helemaal eens met het pleidooi voor meer Nederlandstalige schaakboeken! Zeker als de auteurs Nederlanders zijn moeten de meerkosten toch wel meevallen en anders is een hogere prijs voor een Nederlandse versie ook een optie.