100 jaar schaken in Soest

Ik moet iets bekennen. Ik kom vaak op Schaaksite en lees vrijwel alles, maar de boekenrubriek sla ik meestal over. Dat ligt natuurlijk niet aan de recensenten; alles wat lijkt op serieus met schaken bezig zijn heeft me nooit getrokken. Hopelijk hebben jullie medelijden met mijn teamgenoten, die vaak na een uur naar mijn rokende ruïnes moeten kijken (zelf doet dat me nooit veel).

Maar toch ga ik hier een boek bespreken! En sterker nog, dat ga ik vaker doen. Er is namelijk één genre dat mij wel trekt, en dat zijn de jubileumboeken. En dan niet alleen omdat je er geen bord bij hoeft te pakken, maar vooral door het enthousiasme en de menselijke kant. Verhalen over schaken vind ik namelijk wel leuk, vooral als je de mensen kent, maar dat is geen vereiste. En zo is er in de loop der tijd een aardig plankje ontstaan.

Het wordt drukker op die plank, want de Soester SC verjaarde en heeft een fraai boekwerk gemaakt. Soest is een eeuweling; op 14 november 1922 werd de Soester dam- en schaakclub opgericht. Inderdaad, met ‘dam-‘, maar conform de oproep waren daarnaast ook dominospelers welkom! De dammers stonden op 1933 op eigen benen, de club heet al enige tijd SSC 1922, en andere spellen komen nu vooral in de nazit aan de orde. Want Soest heeft een gezellige bar en een liberale sluitingstijd.

De jubilerende club (bron: ssc1922.nl/jubileum-2022/)

Maar goed, dat boek. Jubileumboeken zijn er in vele soorten en maten en daar heeft Soest een prettig middelmaatje in gevonden. Een pagina of 90 in een solide boek en een fijne lay-out, waar ik hooguit over kan mopperen dat er geen titel op de rug staat. Meer kritische woorden ga ik hier niet gebruiken, want zo’n jubileumboek is een vrijwilligersklus bij uitstek en daar hoort de nodige vrijheid bij. Overigens besef ik nu dat Johan Hut uit het nabijgelegen Baarn normaliter dit stuk zou hebben geschreven, maar die is niet meer onder ons. Om hem niet te vergeten: hier staat het bericht op Schaaksite.

De collectie

Wat ik herken van andere jubileumboeken, is dat het soms lastig is om de oudste geschiedenis te achterhalen. De schrijvers (zes enthousiaste SSC’ers) hadden het wat dat betreft gemakkelijker: er was een handgeschreven clubboek 1925-1960, en waar de hiaten vielen bood de Soester Courant uitkomst. Zo lezen we het nodige over massakampen met het nabijgelegen Baarn, en uiteraard over de 15e partij Euwe – Aljechin, die door een ondernemende voorzitter naar Baarn werd gehaald. Daarna schakelt het boek snel naar de herinneringen van oudere leden uit de jaren ’70.

Een blik in het boek.

Grappig was dat de SSC diverse probleemcomponisten heeft gehad, en dan in het gespecialiseerde genre. Fedde van Tuinen maakte matrouschka’s: problemen waarbij je steeds een zet verder gaat, en dan is er weer een nieuwe opgave. Net als die Russische poppetjes! Henk Weenink wist dan weer alles van helpmat (nee, zelfmat is iets heel anders), iets dat Jos Nooijen fraai in het boek beschrijft. De derde expert wordt niet behandeld, maar ik weet uit eigen ervaring dat Josko Sulenta alles over de volgende stelling weet:

Halverwege komt het boek in deze eeuw uit en worden vooral de avonturen van SSC1 uitgebreid beschreven. Een goed jeugdteam mondde uit in een sterk KNSB-team, dat pendelde tussen 1e, 2e en 3e klasse KNSB. Pendelde, helaas, want uitgerekend in het jubileumjaar viel het team uit elkaar en is Soest vooral lokaal te bewonderen. Een fraai naspeelpotje is Eric de Haan – Genna Sosonko, naar mijn weten de laatste pot van Sosonko in de KNSB. Op zoek daarnaar vond ik al snel een link, maar die liep dood. Precies de voorspelling van Johan Hut: internetpagina’s zijn niet voor de eeuwigheid, daarom zijn jubileumboeken nodig!

Het boek

Kortom: geen dikke pil, maar een ontspannen geschreven boek dat de sfeer bij Soest goed weergeeft. Dan geef ik tenslotte de schrijvers zelf het woord: “Wil je zelf een exemplaar bestellen? Stuur dan een mailtje naar jubileum@ssc1922.nl. Voor leden is het boek gratis, niet-leden betalen € 10,= plus verzendkosten”.

En dat is het waard, dus doen! Ik heb gesproken.

Over Jan Jaap Janse

Voorzitter van SV Paul Keres van 2003 tot 2018. Houdt van jubileumboeken, dubieuze openingen en gezellige toernooien. Vindt dat je schaken vooral niet te serieus moet nemen.

8 Reacties

  1. Avatar
    Arno Eliëns 10 december 2022

    Dank voor dit artikel Jan Jaap! Toen ik begon te lezen, dacht ik ook meteen aan Johan en zijn fascinatie voor dit type boeken. Een leegte bleef achter.

    En wat betreft ruïnes: ik kan me een potje herinneren waarin wij beiden onze teamgenoten die ellende niet hebben aangedaan! 😉

  2. Avatar
    Dimitri Reinderman 10 december 2022

    Wat tips uit mijn eigen collectie van jubileumboeken van clubs die ik niet op de foto zag: Venlo, Witte Paard Zaandijk, Aartswoud, Bergen (60 jaar) en twee keer Philidor Leeuwarden. Verder de NHSB en het ONK (Peter Boel).

  3. Avatar
    Frits Fritschy 10 december 2022

    Als je belangstelling hebt, Jan Jaap, 75 jaar Voorschoten, twee jaar geleden verschenen. Ik heb er twee: adressen uitwisselen via de redactie.

  4. Avatar
    Jan Jaap Janse 12 december 2022

    Dank, allen! Even puntsgewijs:

    • Toen ik de boel weer in de kast terugzette, zag ik dat ik nog vier jubileumuitgaven vergeten ben: De Giessen, Papendrecht/Alblasserdam, Vianen (Ut.) en Almere. Die stonden door hun afwijkend formaat elders in de kast.
    • Enigszins nieuwe jubileumboeken wil ik best van een bespreking voorzien. Neem gerust contact op per mail (janse @ ziggo . nl ). @Frits, hierbij dus meteen mijn contactgegevens.
    • Ik ga nog wel een keer een rubriek schrijven over de verschillen tussen jubileumboeken; er is veel variatie (en dat is alleen maar goed). Dus ‘oudere’ jubileumboeken zijn ook van harte welkom, tot Mw. Janse vindt dat het genoeg is ;).
    • @Arno, inderdaad! Tot mijn verbazing is een deel van het potje zelfs terug te vinden: PK2 walst over Veldhoven 2 heen: 7-1 | Schaakvereniging Paul Keres
  5. Avatar
    Govert Pellikaan 13 december 2022

    Wie heeft er, zo het bestaat, een jubileumboek van de Haagse club Moerwijk?? Voor een volgend Stauntonboek zoeken we info over C.G. Bilkes, clubkampioen van Helpman in de jaren ’40.

    @Jan Jaap: interesse in Staunton 150 jaar?

    • Avatar
      Jan Jaap Janse 13 december 2022

      Dag Govert, ja hoor. En ik kan er een stukje aan wijden, mocht dat gewenst zijn.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.