Terugblik op het NK Algemeen
Sinds 2019 heeft het NK elk jaar een andere locatie. Dat schreef ik vorig jaar in mijn terugblik ook en volgend jaar kan ik het waarschijnlijk weer schrijven. Niet dat de speelplek van dit jaar, de Galgenwaard in Utrecht, niet mooi of geschikt zou zijn, integendeel. Maar het was dit jaar een speciale editie, volgend jaar zitten we vast weer in een sporthal of zo. De timing van het NK dit jaar was ook bijzonder, iets meer dan een half jaar na het vorige NK. Erwin l’Ami heeft dus niet lang van zijn titel kunnen genieten. Maar er is een reden voor: Anish Giri. De bond wilde in verband met het 150-jarig bestaan per se dat hij dit jaar zou meedoen. Waar voorheen voor het NK om eerst een locatie en datum werd gezocht om daarna de spelers uit te nodigen, ging het nu naar ik begrepen heb andersom: Giri kreeg de uitnodiging en gaf toen aan wanneer het hem uitkwam. Begin juli dus. De speciale editie met een mooie locatie zorgde blijkbaar wel voor ongeplande kosten, want in Advies voor de bondsraad valt te lezen: “Er is geen sponsor gevonden voor het NK 2023. In het kader van het jubileum en de toezegging van deelname door Anish Giri kost het doorgaan van het NK ca. € 30.000 meer dan begroot.” De begroting was € 28.000, dus meer dan een verdubbeling. Blijkbaar was niet van tevoren gepland dat het een speciale editie zou worden, of de oorspronkelijke begroting was veel te optimistisch. Benieuwd of hier nog kritische vragen over gesteld zijn in de bondsraad. Overigens heeft Giri geen geld gekregen voor zijn deelname (afgezien van prijzengeld), dus dat heeft niet voor de extra kosten gezorgd.
Over kritische vragen gesproken: niet iedereen was blij met dat het voor Nederlandse begrippen kort van tevoren gepland was. Dat is relatief: ik heb wel eens aan een toernooi in IJsland meegedaan waar ze een week van tevoren waren begonnen met organiseren, maar hier in Nederland zijn we toch meer van de planning. Ik kreeg 22 mei de uitnodiging met daarbij “Graag hoor ik voor het einde van de maand of je wel of niet mee wilt doen.” Toen was alleen bekend dat het in Amsterdam of Utrecht zou zijn, de speellocatie kreeg ik 8 juni te horen. Voor mij maakte het niet uit, maar er zijn mogelijke deelnemers met een baan die niet makkelijk een week vrij kunnen krijgen en dat langer van tevoren moeten aanvragen. Vooral voor het NK vrouwen is dat relevant en het is één van de redenen dat er daar maar vier vrouwen aan meededen. Maar het leverde wel een heel sterk bezette NK Algemeen op en de locatie zou je bijna ideaal kunnen noemen: in het midden van de land, kwartier met de OV-fiets vanaf Utrecht Centraal, zolang het niet stormt prima bereikbaar, speelzaal was mooi, los van de kosten dus voor herhaling vatbaar.
Mijn eigen toernooi was niet voor herhaling vatbaar. Ik was voor de 1/8e finale ingedeeld tegen Sipke Ernst tegen wie ik vaak gespeeld heb (opmerkelijk veel competitiepartijen ook), sterker nog, volgens de Megabase had ik alleen Friso Nijboer vaker als tegenstander gehad. Dezelfde megabase zei ook dat ik +2 stond, maar daar zijn ook partijen bij van toen ik nog een veel hogere rating had. Nu was ik op rating licht favoriet, maar ik schatte het zelf als ongeveer 50/50 in. Er was één moment cruciaal in deze match, namelijk de volgende stelling waar ik 32.Pc4 speelde.
Had ik dan de zet 32…Te2 niet zien aankomen? Onderschat? Nee, gewoon vergeten. In mijn analyse kunt u daar meer over lezen.
In de tweede partij met zwart had ik nergens kans op winst en die verloor ik uiteindelijk ook nog. 2-0 voor hem dus, op basis van rating een verrassing, net als dat Pruijssers met dezelfde cijfers van Van den Doel won. Maar los daarvan was het NK verrassend weinig verrassend. De vier sterkste spelers kwamen in de halve finale; de twee sterkste daarvan in de finale en die werd gewonnen door de topfavoriet, Anish Giri. De mooiste partij speelde hij in de kwartfinale tegen Benjamin Bok. In onderstaande stelling kwam Giri met een plan dat de topgrootmeesters van vroeger vast niet zouden overwegen: h4-h5 gevolgd door g4-g5!
De finale tussen Giri en Jorden van Foreeest was qua klassieke partijen nogal een tegenvaller: twee keer een Italiaan, remises in 23 en 25 zetten. In het toernooireglement staat weliswaar dat remise aanbieden voor zet 40 zonder toestemming van de wedstrijdleider verboden is, maar daar verzonnen de spelers wat op. In deze stelling bijvoorbeeld:
22.Kh1 Kh7 23.Kg1 Kg8 24.Kh1 Kh7 25.Kg1 en remiseclaim.
Gelukkig waren de snelschaakpartijen een stuk boeiender, waarvan Michaël van Liempt uitgebreid verslag heeft gedaan. Volgens Johnny Heitinga is een snelschaaktiebreak een loterij en kun je daar niet op trainen, maar dat is natuurlijk onzin. Maar het is wel waar dat het kanselement groter is dan bij een klassieke partij. In de tweede tiebreakpartij leek Giri de match te beslissen, want hij had hier zwart:
Niet veel seconden later had hij het helemaal weggegeven en was het wit die winnend voordeel had kunnen krijgen met 59.e8D. Dan hadden we een mogelijk andere kampioen gehad!
Maar uiteindelijk won de sterkste speler toch de match. Anish Giri voor het eerst sinds 2015 weer Nederlands kampioen! Wel jammer dat daar weinig aandacht van de media is geweest. In mijn krant (de Volkskrant) stond niet eens een kort berichtje erover. Ik weet niet of de schaakbond een bepaald doel had met het contracteren van Giri voor het NK, maar als het meer aandacht van de media er eentje van was, dat is dus mislukt. Maar goed, misschien moeten we het sowieso niet meer van de traditionele media hebben?
(Dit verslag kwam tot stand uit een samenwerkingsverband tussen de KNSB en Schaaksite).
Ik heb de stukken van de bondsraad maar even bekeken. Begroting was 28.000, plus overschrijding van 30.000 maakt 58.000 euro. Vorig jaar waren de kosten ongeveer 42.000 (te gast bij het toernooi in Groningen wat de kosten blijtbaar drukt) en het jaar daarvoor 54.000.
Het zou inderdaad interessant zijn te weten of er kritische vragen zijn gesteld in de Bondsraad. De notulen komen pas over een aantal weken. Misschien komen de bondsraadsleden niet zo vaak op schaaksite of hebben ze geen zin om te reageren? Of te druk? Ik ken een bondsraadslid die een keer niet alle stukken had gelezen wegens drukte.
“”In het kader van het jubileum en de toezegging van deelname door Anish Giri kost het doorgaan van het NK ca. € 30.000 meer dan begroot.”” en
“Overigens heeft Giri geen geld gekregen voor zijn deelname (afgezien van prijzengeld), dus dat heeft niet voor de extra kosten gezorgd.”
Wat zouden die extra kosten voor de deelname van Anish dan zijn?
Ja geen idee, ik heb geen bodyguards zien rondlopen en het prijzengeld is volgens mij gelijk gebleven.
Ik hoop dat de Bondsraad ook heeft gevraagd naar het ontbreken van sponsoring voor dit NK. Nota bene in het jaar dat het 150 jarig jubileum wordt gevierd is dat merkwaardig.
Overigens vond ik het gebrek aan aandacht in de landelijke dagbladen voor het NK opvallend.
En die kwestie met de reglementaire nul voor Rlette van Weersel wierp een smet op het NK. De grootste arbitrale kunsten vind ik het zien aankomen, voorblijven en achter de schermen oplossen van problemen. Wat er precies in het toernooireglement staat komt op de tweede plaats. Vind ik.
Arlette van Weersel.
Ik volg het NK schaken al jaren niet of nauwelijks meer. Het komt op mij over als een willekeurig toernooi met willekeurige spelers waarbij er niets op het spel staat.
Hoe anders is dat bij het NK dammen! Daar kennen ze nog de kwalificatietoernoeien waarin fel wordt gestreden om een plaats in het NK, dat zij heel terecht “de finale van het NK” noemen. Aan die kwalificatietoernooien mogen onder meer de kampioenen van de provinciale bonden meedoen. Zo ontstaat er automatisch belangstelling bij andere leden van de provinciale bonden die natuurlijk willen dat “hun” kampioen zich plaatst voor de finale en daarna goed scoort. Ook zie je langs deze weg veel talentvolle jeugd zich ontplooien. Enfin – eigenlijk zoals het vroeger ook bij schaken geregeld was. Waarom de schakers deze gouden formule hebben afgeschaft is mij een raadsel.
Sommige elemeenten zijn misschien wat willekeurig, maar in grote lijn zit er wel formule achter en is er geen sprake van willekeur.
De eerste 8 spelers van de KNSB ranglijst worden geslecteerd, wil iemand niet komt de volgende in aanmerking. Verder worden dacht ik twee spelers toegevoegd die voortkomen uit de regionale kampioenen (hoe dat tot stand komt is zeker wel de discussie waard en vaag) maat echter dus wel vanuit een logica. Verder worden de kampioen en runner up geplaatst.
Dus ben benieuwd wat je precies bedoeld met willekeurige plaatsing.
Er is voor de regionale kampioenen een online kwalificatietoernooi geweest (15+5).
schaakbond.nl/nk-kwalificatie-regiokampioenen/
Waarschijnlijk allemaal uit geldgebrek…
Er zit een formule achter, natuurlijk, iets met de ranglijst. Maar het lééft niet echt, althans niet bij. Het feit dat er een topspeler alleen met veel geld naar het NK is te lokken, vind ik ook een teken aan de wand.
De overschrijding van de begroting hoeft niet rechtstreeks met de deelname van Giri te maken te hebben, al is het wel vreemd dat de Financiële Advies Commissie dit lijkt te suggereren in haar advies aan de Bondsraad.
Ook in 2022, toen Giri niet meedeed, was voor het NK 28.000 euro begroot, maar ook toen was sprake van een flinke overschrijding. Het standaardbedrag van 28K houdt kennelijk rekening met een sponsorbijdrage, maar die was er de afgelopen twee jaar niet. Dus moet er achteraf flink wat geld van de bond bij, zo valt uit de stukken van de Bondsraad op te maken.
De twee citaten in de reactie van Erik van den Doel hierboven lijken met elkaar in tegenspraak. Het eerste citaat, uit het advies aan de Bondsraad, biedt ruimte voor de conclusie dat er een flink prijskaartje hangt aan de deelname van Giri aan het NK. Het tweede citaat. afkomstig van de auteur, Dimitri Reinderman, spreekt dat nadrukkelijk tegen. Kennelijk beschikt Dimitri over achtergrondinformatie van een betrouwbare bron om zonder voorbehoud tot deze ‘onlogische’ – gezien het eerste citaat – slotsom te komen.
Ik doe een gok: de toezegging van Giri was voor de bond het sein om een fraai decor voor het NK te kiezen en flink in de buidel te tasten voor een aansprekende locatie, als kers op de taart van een fraaie jubileumviering, met ongetwijfeld een goede belangstelling van de media voor een prachtig NK op een prachtige plek!?
Toegegeven: flinterdun, maar het is in ieder geval wel te rijmen met de tegenstrijdige citaten.