Schaaksite

Canon (52): Open kampioenschap van Nederland

We zagen al dat de Nederlandse Schaakbond in 1873 was opgericht om een jaarlijkse wedstrijd te organiseren. Toen deze officieuze Nederlandse kampioenschappen in 1909 werden vervangen door officiële NK’s, gingen die andere wedstrijden toch door. Ze werden bondswedstrijden genoemd en zo heten ze nu nog. Sinds 1955 heet de hoogste groep Open kampioenschap van Nederland.

De eerste wedstrijden werden in 1873 in Den Haag gespeeld, omdat enkele leden van de Haagse schaakclub DD het initiatief hadden genomen tot de oprichting van de bond. Het was een gesloten groep met vijftien deelnemers, gewonnen door H. Gifford. De bedenktijd werd gemeten met zandlopers, de schaakklok werd pas in 1880 uitgevonden.

Canon (50): VSB – Euwe herdenkingstoernooi

De wereldtop is altijd goed vertegenwoordigd geweest in Nederlandse toernooien. Bij het Hoogovens- en het IBM-toernooi vormden ze de kersen op de taart, er hing een massaal amateurtoernooi onder. Bij het Interpolistoernooi in Tilburg (meestal een twaalfkamp) was dat niet zo, daar was alleen de wereldtop welkom. Het VSB-toernooi in Amsterdam was nog exclusiever, het waren vierkampen waarvan de deelnemers niet ver onder de mondiale toptien mochten staan.

Omdat de sponsornaam uiteraard voorop stond, is niet zo bekend dat dit toernooi ook een Euweherdenkingstoernooi was.

Toen Max Euwe 75 jaar werd, in 1976, werd er in Amsterdam een festival georganiseerd dat tien dagen duurde.

Canon (49): Correspondentieschaak

Correspondentieschaak is veel ouder dan clubschaak. Voordat de eerste verenigingen werden opgericht, speelden Nederlandse stedenteams al per post tegen elkaar. In 1934 werd het eerste individuele Nederlands kampioenschap gewonnen door T. ten Kate. Het werd georganiseerd door de Nederlandse Schaakbond, maar in 1966 werd de Nederlandse Bond voor Correspondentieschakers (NBC) opgericht.

Die afscheiding werd door de KNSB van harte ondersteund. KNSB-voorzitter Goudsmit zat in de oprichtingscommissie en hoofdredacteur Slavekoorde van het bondsblad schreef: “Het Nederlandse correspondentieschaak kan nieuw bloed best gebruiken, en heeft dit nodig, wil het gelijke tred kunnen houden met andere landen, welke soms zwakker geacht worden dan Nederland, doch ons niettemin in het correspondentieschaken voorbij streven.”

Canon (48): Bosnische wereldtoppers in Oegstgeest

Toen in 1992 de oorlog in Joegoslavië uitbrak, kreeg Nederland er opeens twee wereldtoppers bij. Predrag Nikolic (geboren 11 september 1960) verliet Sarajevo in april om een toernooi te spelen. De oorlog was toen nog niet begonnen en hij had alleen een koffer met noodzakelijke spullen bij zich. Toen het geweld een paar weken later losbarstte, verliet Ivan Sokolov (geboren 13 juni 1968) de stad.

Hij woonde nog bij zijn ouders en hoefde dus nauwelijks bezittingen achter te laten, zoals Nikolic.

Na enkele omzwervingen kwamen ze elkaar tegen bij het Interpolistoernooi in Tilburg, in dat jaar een knock-outtoernooi waarin ze beiden meespeelden.

Canon (47): Nederlandse toparbiters

Hebben arbiters het druk met controle op het naleven van de spelregels? In de tijdnoodfase zeker, maar tegenwoordig ook met het controleren op hulpmiddelen. Behalve met spelregels houden arbiters zich ook bezig met de omstandigheden in de speelzaal. Het niveau van schaakarbiters staat in Nederland op een hoog niveau. In de geschiedenis springen er twee uit: Constant Orbaan en Geurt Gijssen.

Constant Orbaan (geboren in 1918) leefde tijdens de Tweede Wereldoorlog ten gevolge van tuberculose op het randje van de dood. Na zijn herstel pakte hij zijn studie medicijnen weer op, maar door intensieve aandacht voor het schaken maakte hij die niet af.

Canon (46): Hoogovenstoernooi

Een toernooi met 44 deelnemers uit het Kennemerland groeide uit tot misschien wel het grootste individuele schaaktoernooi ter wereld, waar tegenwoordig een belangrijk deel van de wereldtop aan deelneemt. Het wordt gespeeld onder de rook van de hoogovens en is daarnaar genoemd, al luidt de officiële naam nu dan anders.

Het begon in 1938 in Beverwijk als een vierkampentoernooi voor schakers rond de IJmond, met in de hoofdgroep de allang vergeten Philip Bakker, Jilling van Dijk (samen winnaar), Jan Zoontjes en Piet van de Bronk. Een jaar later meldden zich twee Amsterdammers, waarna het een Noord-Hollands toernooi werd genoemd.

Canon (44): Illustere voorzitters

Sinds de oprichting in 1873 heeft de (K)NSB 34 voorzitters gehad. Daar zaten sterke schakers tussen, zoals de Nederlandse kampioenen Dirk en Arnold van Foreest, Johannes Esser en zelfs Max Euwe (1943-45). De meeste voorzitters waren natuurlijk meer bestuurder dan schaker. Aan Alexander Rueb is een apart venster gewijd.

Drie andere voorzitters lichten we er hier uit.

In 1948 trad het voltallige KNSB-bestuur af op verzoek van de bondsraad. Er moest een nieuw bestuur komen en als voorzitter werd Henk van Steenis gekozen. Men zei namelijk tegen elkaar dat hij ‘wat kon’, maar het was niet duidelijk wat dat was, zo schreef hoofdredacteur Slavekoorde in het bondsblad na Van Steenis’ overlijden.