Schaaksite

Canon (35): De bureaus van Ineke Bakker

Een jonge journaliste werd assistente van Berry Withuis. Ze kon niet schaken. Twintig jaar later was ze secretaris-generaal van de wereldschaakbond.

Ineke Bakker werkte in de journalistiek en kende Berry Withuis, die voor dagblad De Waarheid schreef. Withuis haalde haar over om eens mee te werken in de persdienst, voor het eerst bij het zonetoernooi Wageningen 1957.

Bakker vond het schaakwereldje leuk en van het één kwam het ander. Bij een V&D-simultaan in Nijmegen (ook georganiseerd door Withuis) ontmoette ze KNSB-bestuurslid Henk Wille. Dat leidde ertoe dat ze in 1964 aantrad als notuliste van de bondsraad.

Canon (34): Europese jeugdtop in Groningen

Het bestuur van de NOSBO wilde in 1963 de noordelijke schaakjeugd in contact brengen met Nederlandse en buitenlandse leeftijdsgenoten, om los te komen van de kleine kring. Dat lukte, de tienkamp die met dit doel werd georganiseerd groeide uit tot het belangrijkste jeugdtoernooi van Europa.

Voor het eerste internationale jeugdtoernooi in Groningen werden de kampioenen van Nederland, België, Luxemburg, Engeland en West-Duitsland uitgenodigd, aangevuld met vijf noordelijke spelers. Nederlands jeugdkampioen Coen Zuidema won het toernooi. Sponsor was het bedrijf Theodorus Niemeijer, dat bovendien zowel spelers als toeschouwers (!) voorzag van zijn eigen producten: gratis koffie en sigaretten.

Canon (32): Schaakjournalistiek

Schakers zijn hun eigen journalisten. Veel meer dan bij andere sporten is het voor zwakke spelers moeilijk te doorgronden wat er op topniveau gebeurt. Bij alle sporten worden toppers na hun carrière gevraagd om commentator of verslaggever te worden. Bij schaken gebeurt dat al tijdens hun actieve periode.

Decennialang was W.A.T. Schelfhout schaakmedewerker van de Telegraaf. Hij was een nationale topschaker en nam tussen 1919 en 1936 vier keer deel aan het Nederlands kampioenschap. In 1929 nam Evert Straat deel aan het NK, hij ging later schrijven voor de Volkskrant.

Canon (31): Nederlandse kampioenschappen

De Nederlandse Schaakbond werd in 1873 opgericht met als doel jaarlijks een wedstrijd te organiseren. Zie het venster over de broers Van Foreest. Later werden die wedstrijden ‘officieuze Nederlandse kampioenschappen’ genoemd. In 1909 werd voor het eerst een officieel NK gespeeld. Vreemd genoeg vonden ze vanaf dat moment slechts om de twee of drie jaar plaats, soms zat er nog meer tijd tussen.

Na enkele incidentele kampioenen begon in 1921 het tijdperk-Euwe. Hij was twintig jaar toen hij voor het eerst kampioen werd, een record dat pas in 2009 werd gebroken door de vijftienjarige Anish Giri.

Canon (29): Groningen 1946

De Tweede Wereldoorlog was voorbij, de wereld likte zijn wonden. De schaakwereld verloor bijna een jaar later zijn kampioen Aljechin, maar dat kun je niet het ergste noemen. Internationale verhoudingen waren onduidelijk. In die tijd van grote onzekerheid bracht Groningen de wereldtop weer bij elkaar.

Het AVRO-toernooi in 1938 had acht kandidaten voor de wereldtitel bijeen gebracht. Daarbij één Sovjet-burger: Botwinnik. Later vluchtte Flohr naar de Sovjet-Unie, werd het Estland van Keres bij de unie gevoegd en werd duidelijk dat met Smyslov, Bronstein, Boleslavski en Kotov zo veel nieuwe reuzen opstonden, dat bijna de hele wereldtop uit Sovjets bestond.

Canon (27): Het Interpolistoernooi

Een twaalfkamp met de sterkste schakers ter wereld, dat was de simpele formule van het Interpolis-toernooi. Geen immense zaal vol groepen met promotie- en degradatieregelingen, zoals Hoogovens en IBM. Ook geen ruimte voor de nummer vier of vijf van Nederland. Alleen wereldtoppers.

In 1976 won wereldkampioen Anatoli Karpov een vierkamp in Amsterdam, ter ere van de 75e verjaardag van Max Euwe. De Friese organisator en mecenas Waling Dijkstra vroeg hem bij die gelegenheid naar zijn financiële voorwaarden. Nadat Karpov zijn wensen had neergelegd, benaderde Dijkstra verzekeringsmaatschappij Interpolis, die al enkele denksportevenementen had gesponsord. Het bedrijf ging voor niet minder dan een twaalfkamp met alleen grootmeesters en liefst de wereldkampioen. Het eerste toernooi, in 1977, haalde de FIDE-categorie 14. Dat was op dat moment de op één na hoogste categorie die mogelijk was en de hoogste die ooit was bereikt met een toernooi met zo veel deelnemers.

Canon (26): Hein Donner als schrijver

Als schaker behoorde Hein Donner in Nederland tot de grootsten. De grootste hoeveel? Daarover had hij een eigen mening en die verkondigde hij luid. Dat kon hij doen, omdat hij al tijdens zijn actieve wedstrijdperiode tevens actief was als schaakjournalist. In de jaren vijftig en zestig schreef hij in Elseviers Weekblad en De Tijd. In 1965, toen Lodewijk Prins Nederlands kampioen werd, legde Donner in beide bladen uit hoe slecht Prins wel was, hij kon nog geen paard van een loper onderscheiden.