Canon Nederlands Schaak

Canon (25): Hein Donner als schaker

Als schrijver heeft Hein Donner op het Nederlandse schaakleven een onuitwisbare indruk nagelaten. Daarover verschijnt in deze Canon een apart venster. Als schaker wordt hij door velen beschouwd als op twee na (Euwe en Timman) grootste of sterkste schaker in de Nederlandse geschiedenis. Dat is niet terecht als je naar de feiten kijkt. Als er in zijn toptijd wereldranglijsten hadden bestaan, was Donner daar niet in de buurt van de toptien gekomen, waar Piket en Van Wely later heel even in stonden. Ook drong hij op weg naar het wereldkampioenschap nooit door tot het interzonetoernooi, zoals Van der Wiel, Van der Sterren en Sosonko.

Lees meer >

Canon (24): Olympiades in Nederland

De Olympiade is tegenwoordig het grootste schaakevenement ter wereld, met meer dan honderd deelnemende landenteams. De eerste twee waren individuele toernooien, waarin de scores van landgenoten werden opgeteld om een rangschikking per land te krijgen. Zij worden onofficiële Olympiades genoemd. De eerste officiële, waarin landenteams (viertallen) tegen elkaar speelden, was Londen 1927. De tweede werd in 1928 in Den Haag gespeeld, gelijktijdig met de Olympische Spelen in Amsterdam.

Lees meer >

Canon (23): Sergei Tiviakov

Drie keer was Sergei Tiviakov Europees kampioen: twee keer met het Nederlandse team en één keer individueel. Hij werd twee keer Nederlands kampioen en won talloze toernooien. Toch kreeg hij in ons land nauwelijks de waardering die hij verdiende.

Sergei Tiviakov werd geboren op 14 februari 1973 in Krasnodar (Rusland). Hij kreeg les op de schaakschool van Vassili Smyslov en werd wereldkampioen tot zestien en achttien jaar. In 1994 drong hij door tot de WK-kandidatenmatches van de PCA (de alternatieve bond van Kasparov), waarin hij werd uitgeschakeld door Michael Adams. In datzelfde jaar maakte hij deel uit van het Russische team dat de Olympiade won.

Tiviakov was dus al een wereldtopper toen hij zich in september 1997 in Nederland vestigde. In Groningen hielpen organisator Johan Zwanepol en zijn medewerkers hem bij zijn inburgering. Als dank daarvoor speelde hij jarenlang in de KNSB-competitie voor Groningen.

Lees meer >

Canon (22): Schaaktijdschriften

 

Het eerste Nederlandse schaaktijdschrift heette Sissa en werd vanaf 1848 samengesteld door de heer W.J.L. Verbeek te Wijk bij Duurstede. Het was niet meer dan een puzzelblaadje. (Zie het commentaar onder dit artikel.) Toen in 1873 de Nederlandse Schaakbond werd opgericht, riep die Sissa uit tot officieel bondsorgaan. Een jaar later stopte Verbeek, waarna de bond bijna twintig jaar zonder orgaan bleef. In 1893 werd het Tijdschrift van de Nederlandse Schaakbond (later KNSB) opgericht. Die naam veranderde in 1960 in Schakend Nederland en in 1996 in Schaakmagazine. Tot 1996 deed het blad uitgebreid verslag van wat er in het Nederlandse schaakleven gebeurde. Omdat tegenwoordig alles direct via internet te vinden is, belicht het blad nu vooral achtergronden en bondsnieuws.

Lees meer >

Canon (21): Timman-Karpov 1993

In 1990 had Jan Timman in de WK-kandidatenmatches de finale bereikt, die hij verloor van Anatoli Karpov. Zie het venster ‘Jan Timmans smalle pad’. In de cyclus 1991-93 kwam hij aanvankelijk net zo ver, maar wel overtuigender. Timman versloeg Hübner, Kortchnoi en Joesoepov elk met twee punten verschil. De finale verloor hij met 5-3 en vijf remises van Nigel Short.

Lees meer >

Canon (20): Jan Timmans smalle pad

 

“Na mij is er een reeks gekomen van jongelui, die een briljante wetenschappelijke carrière, maatschappelijke ambities of een bloeiend gezin gering achtten en de brede weg gemeden hebben die de massa’s gaan, die zich aan elkaar vastklampen en het smalle pad zijn opgegaan, waar alleen het bittere kruid der ontgoocheling overvloedig groeit en waarop geen vreugde te vinden is, maar alleen de geheime en eenzame last der ontbering.

O, hoe moeizaam is het pad van de schaker op aarde!” Dit citaat van Hein Donner sprak Jan Timman kennelijk aan, toen hij in 1988 onder de titel ‘Het smalle pad’ een boek schreef over zijn moeizame strijd op weg naar het wereldkampioenschap.

Lees meer >

Canon (19) Fenny Heemskerk

Ze werd Nederlands kampioene op haar zeventiende, heerste twintig jaar lang en bereikte ook de wereldtop. Fenny Heemskerk was de Nederlandse schaakkoningin. Maar daar koop je geen brood voor, daarom stond ze op de markt stoffen te verkopen.

Lees meer >

Canon (18) WK 1997 in Groningen

In 1993 besloten Kasparov en Short hun WK-match buiten de FIDE om te organiseren, ook al was Short via de gewone FIDE-cyclus uitdager geworden. Hierop liet de bond Karpov en Timman om de wereldtitel strijden, waarna de schaakwereld met Kasparov en Karpov twee kampioenen kreeg. Terwijl Kasparov op eigen houtje verder ging, organiseerde de FIDE nog eenmaal een ‘ouderwetse’ cyclus van drie jaar, die eindigde met de match Karpov-Kamski in 1996. Daarna ging de bond het anders doen en Groningen kreeg de primeur.

Lees meer >

Canon (17) AVRO-toernooi 1938

Vlak voordat Max Euwe in 1935 wereldkampioen werd, besloot het FIDE-congres dat de uitdager voortaan via een toernooi moest worden aangewezen. Voorheen mocht iedere sterke schaker de wereldkampioen uitdagen. Toen Euwe de WK-match van Aljechin won, stemde hij in met het nieuwe systeem. Het FIDE-bestuur, met de Nederlander Alexander Rueb als voorzitter, veranderde echter van gedachte. Een commissie zou een lijst opstellen waaruit het congres de uitdager mocht kiezen. Het FIDE-bestuur had een sterke voorkeur voor Capablanca, die na zijn onttroning in 1927 geen revanchematch had gehad en in 1936 weer heel goed presteerde.

Lees meer >

Canon (16): Daniël Noteboom

Zwaar werd het Nederlandse schaakleven getroffen rond de jaarwisseling 1931/32. Op 2 december overleed Henri Weenink, 39 jaar oud. Op 12 januari overleed Daniël Noteboom, 21 jaar oud. Zij behoorden met Salo Landau, die in de Tweede Wereldoorlog ook al jong (41) overleed en Graaf van den Bosch tot de vier sterkste Nederlandse schakers achter Max Euwe. Noteboom is de enige van de vier die wellicht de wereldtop had kunnen bereiken.

Lees meer >