Meiden domineren NK t/m 12 in Rijswijk

Het waren de meiden die het jeugdkampioenschap t/m 12 jaar domineerden. Of in elk geval één jong meisje dat er geen twijfel over liet bestaan, wie hier de sterkste was: Machteld van Foreest behaalde met de magistrale score van 8½ uit 9 de titel binnen bij de jeugd. Ze had een week hiervoor dit kunstje ook al bij de C-jeugd (t/m 14 jaar) geflikt.

Het ander vrouwelijke talent, Eline Roebers, kon het tempo van de latere kampioene nog even bijbenen, totdat zij in de zevende ronde ook haar meerdere moest erkennen in Machteld. Maar ook na de nederlaag liet zij zien bij de echte top te behoren, want zij werd ongedeeld tweede met 7 punten. Een unieke gebeurtenis dat deze twee meiden het hele jongensgilde de baas waren. De beste twee hiervan waren Leaondro Slagboom en Dylan Achuthan met elk 6½.

Bij de meisjes werd Stella Honkoop onbedreigd eerste met de fantastische score van 9 uit 9. Ook dit komt bijna nooit voor en mag een prestatie van formaat genoemd worden. Ze was alleen tegen Wendy Huang en Luna Morota in de problemen, maar daar wist ze door zich hardnekkig te verdedigen toch als overwinnaar uit de strijd tevoorschijn te komen.

Het was de 28ste keer dat het toernooi gehouden wordt. En dat is te merken. Hier is duidelijk een zeer geroutineerde en geoliede machine bezig die een dergelijk toernooi, waar dit jaar zelfs 82 deelnemers in totaal aan deelnamen, in goede banen te leiden. Er was geen enkele wanklank, geen incident, hooguit wat traantjes die gedroogd moesten worden na een nederlaag. Wat ook zeer op prijs wordt gesteld is de aanwezigheid van een toernooicoach. Dat deed IM Piet Peelen met verve. Hij gaf veel positieve feedback op de partijen van deelnemers die soms nog nooit met een echte professionele trainer aan één tafel hadden gezeten.

Er werd afscheid genomen van Johan Voorberg die het na 25 jaar noeste arbeid voor gezien hield. Bescheiden als hij is, wilde Voorberg niet op het podium komen om het welverdiende applaus in ontvangst te nemen.

Eindstand bij de jeugd:

Eindstand bij de meisjes:

 

 

De gebruikelijke groepsfoto

 

PARTIJMATERIAAL UIT RIJSWIJK

Van de kampioene, Machteld van Foreest, heb ik het nodige partijmateriaal geselecteerd. Het is opvallend hoe goed zij op aanval kan spelen en hoe snel en direct zij weet te profiteren van zwaktes in de vijandelijke stelling.

Van Foreest, Machteld – De Putter, Sven

Het is duidelijk dat de zwarte stukken niet samenwerken en dat zwart zwak is op de witte velden. Hoe profiteerde wit?
17. Ph4! Tf8
Zowel op 17…Th5 18. Pg6+
als op 17…Txf2 volgt 18. Pg6+ met damewinst.
18. Pxf5 Dxf5 19. Dxf5 Txf5 20. O-O Pf6
Nu wordt de tweede toren ook ingesloten.
21. Le6 1-0

 

Van Foreest, Machteld – Van Dongen, Jesse

Zwarts laatste zet …Pdc5 heeft een groot nadeel. Welk?
10. e5!
Inderdaad!
10…dxe5 11. Pxe6
en wit breekt door de zwarte stelling heen.
11…Db6

11…Lxe6 12. Txd8+ Lxd8 is natuurlijk ook kansloos.
12. Lxf6!
Goed gezien. Veld d5 komt nu beschikbaar voor het andere paard. Ook goed is 12. Pxg7+ Kf8 13. fxe5 Lg4 14. Df4 Lxd1 15. exf6
12…Lxf6

Of 12…Lxe6 13. Lxe7 Kxe7 14. f5
13. Pd5 Da5 14. Pec7+ Kf8 15. Pxa8 Dxa2 16. Pxf6 gxf6 17. Da3
En hier vond de zwartspeler het wel genoeg.
1-0

 

Tegen twee spelers kwam zij even in de problemen. Maar door stug vol te houden en te profiteren van fouten van de tegenstanders, wist zij het tij alsnog te keren.

Brandsma, Romayn – Van Foreest, Machteld

We zijn terecht gekomen in de bekende Max Lange Aanval.
10…Df6?
Maar Machteld kent de theorie niet, of ze was het misschien vergeten. Zwart verliest door deze zet pardoes een stuk.
De juiste zet is 10…Dd5
11. Pxe6 fxe6 12. Dh5+ Kd7 13. Dxc5
En nu staat wit zomaar een stuk voor.
13…Dxg7 14. g3 Taf8
Wit is natuurlijk nog wel onderontwikkeld, dus hij moet nog enorm op zijn tellen passen want de zwartspeelster heeft haar hele legermacht al in het spel gebracht.
15. Dxc4 Df7 16. Te2 h5

17. Pa3
De meest logische verdediging is 17. Pd2 om het paard bij de verlaten koningsstelling te betrekken. Het paard kan eventueel naar f1 of naar e4.
17…h4 18. Ld2
Het was sowieso verstandig om de loper met tempowinst te ontwikkelen, want op f8 staat de toren het best. 18. Lh6 Te8 19. Tae1 en hier heeft wit weinig meer te vrezen.
18…Tg6 19. Tae1 Kc8
Wit staat op winst, maar hij moet enorm op zijn tellen passen. Op 19…h3 is 20. f4 de juiste reactie.
20. Dc5?
Hij verliest de voorzichtigheid uit het oog. En dan is Machteld er natuurlijk als de kippen bij om het af te maken. Een goede zet was nu 20. Pb5 want dan kan de dreiging 20…Df3 gepareerd worden met 21. Dd3 Wit moet nog wel zien dat het venijnige 21…Pe5!? moet worden gepareerd met het nog venijnigere 22. Pxd4! [22. Txe5 Dxf2+ 23. Kh1 hxg3! en

De jongste bij de jeugd, Tommy Grooten, speelt tegen de grote favoriet Machteld van Foreest

zwart wint.] 22…Pxd3 23. Pxf3 Pxe1 24. Pxe1 en wit staat op winst. Met twee stukken en een pion tegen een toren moet wit het eindspel kunnen winnen.
20…Df3 21. Lh6
Een poging om te compliceren, maar die mislukt.
21…Txh6
Natuurlijk geen 21…h3?? wegens 22. Dxf8+
22. g4 Dxg4+
Nu wint 22…h3 ook, maar de tekstzet is sterker.
Want na 22…Dxg4+ 23. Kh1 Df3+ 24. Kg1 Tg6+ 25. Kf1 Dh1# is het mat.
0-1

 

Grooten, Tommy – Van Foreest, Machteld

Wit heeft slechts één pion voor de loper die hij even hiervoor op f7 heeft geofferd, maar de zwarte koning staat in de tocht en wit dreigt die te snel te belagen.
9…Ke8?
En wit heeft er nog bijna succes mee, want Machteld gaat naar het verkeerde veld.
Noodzakelijk was 9…Kf8! maar het is begrijpelijk dat zwart niet naar dit veld wil. Want na 10. Df3+ Pf6 sta je toch in een penning. Desondanks valt er niets van te maken voor wit. Bijvoorbeeld: 11. Lh6 [Nu levert bijvoorbeeld 11. Lg5 ook niets op na 11…Peg8] [En ook 11. g4 d6 12. g5 dxe5 13. gxf6 loopt dood na 13…Pg6] [Gek genoeg is het beste voor wit in deze stelling 11. a4 dat na 11…d6 12. axb5 dxe5 13. Txa5 echter ook tot een verloren stelling leidt vanwege 13…c6!] 11…Pg6 en ook nu heeft wit te weinig.
10. Dh5+!
Een slimme tussenzet want …Pg6 kan nu niet.
10…g6
Gedwongen.
11. Df3

En wit dreigt pardoes mat op f7! Daar valt op het eerste gezicht weinig aan te doen, maar Machteld ging heel terecht lang in de denktank. En ze verdedigt zich op de beste manier.
11…Pf5!
Na 11…Pf6 12. Dxf6 Tf8 13. Dg7 kan zwart het wel vergeten omdat de dreiging Lh6 bijna dodelijk is.
12. exf5 De7 13. De3?
Niet alleen een slecht veld voor de dame, waardoor zwart in één klap uit de sores is, maar vooral ook omdat wit vrijwel op winst had gestaan als hij de goede zet had gevonden.
Met het niet alledaagse 13. Kd1!! was het de zwartspeelster wel erg heet onder in de voeten geworden. Er dreigt het verschrikkelijke Te1, maar ook d5-d6 gevolgd door Dxa8 zit nog in de stelling. 13…d6 14. Pc6 waarna de loper op a5 verloren gaat.
13…Lb6 14. De2 d6 15. Pc6 Dxe2+ 16. Kxe2 Lxf5
Zwart is alle problemen de baas geworden en heeft nu al de overhand gekregen en zij won simpel.
0-1

 

De confrontatie met Eline, die later tweede werd, werd in het voordeel van Machteld beslist.

Van Foreest, Machteld – Roebers, Eline

De pionnenstructuur is wat aangetast en omdat zwart nog niet goed ontwikkeld is, kan wit daarvan profiteren.
15. Lxa6!
Een mooie zet.
15…De7

15…La8 16. Lb5 gaat ook helemaal mis voor zwart.
16. Lb5 Dc7 17. a5!
Weer krachtig gespeeld: er dreigt Lb6.
17…Dc8 18. Lb6 Td7

19. f4!
Opnieuw weer de meest agressieve voortzetting.
19…exf4
Op 19…O-O volgt 20. fxe5 en zwart kan niet terugnemen op e5.
20. e5 dxe5

20…O-O 21. exd6
21. Lxc6
Wit breekt nu definitief door.
21…Lxc6 22. Dxe5+ Te7 23. Dxg7 1-0

 

Van de nieuwe kampioene bij de meisjes, Stella Honkoop, ook twee aardige staaltjes.

Jonkman, Amelia – Honkoop, Stella

Wits laatste zet (b2-b4) is de goden verzoeken. Stella laat zich dit buitenkansje niet ontnemen:
15…Lxh3! 16. gxh3 Dxh3+ 17. Ke2
Op 17. Kg1 kan zwart het paard terugslaan maar nog sterker is 17…Dg4+! en dan pas op f3 nemen.
17…Phf4+ 18. Lxf4 Pxf4+ 19. Ke3
Uiteraard wil wit het paard niet zonder slag of stoot inleveren maar de zwarte koning staat hier niet veilig. En dat wordt feilloos blootgelegd.
19…Lg5!
Zwart staat nu op winst en ze mag het ook afronden met een fraai mat.
20. Dd1 Pd5+ 21. Ke2 Pxc3#

0-1

 

Honkoop, Stella – Mensing, Luana

Er is iets misgelopen bij de zwartspeelster, maar hoe maakt wit gebruik van de kenmerken?
19. Pe3!

19. Pe3 Pxe3 faalt namelijk op 20. Lxe6+
1-0

 

De volgende partij is een zeer avontuurlijke met bijzondere wendingen aan weerszijden, vandaar dat ik hem in zijn geheel geanalyseerd heb.

 

Roebers, Eline – Klaren, Oscar

1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 e5 6. Pdb5 d6 7. Lg5 a6 8. Pa3 b5 9. Pd5 Le7 10. Lxf6 Lxf6 11. c4 Lg5 12. Le2 Da5+ 13. Kf1 O-O 14. h4 Lh6

14…Ld8 is misschien ietsje beter.
15. cxb5 Pd4 16. b6 Lb7

De zwarte stukken raken in elkaar verstrikt en daar weet Eline heel handig van te profiteren. Zwart had vermoedelijk 16…f5 moeten proberen hoewel wit na 17. Pc4 Dc5 18. b4 Db5 ook erg goed staat. Zij heeft hier diverse manieren om groot voordeel te behalen.
17. Pc4! Dc5 18. b4 Db5 19. Pc7?!
Begrijpelijk om materiaal te pakken. Maar nu verdiende 19. Pxd6 de voorkeur. Want na 19…Dd7 20. Pxb7 Dxb7 21. g4 is zwart vreselijk in de problemen.
19…Dd7 20. Pxa8 Lxa8 21. Ld3
21…f5!
Zwart komt nu toch tot tegenspel.
22. exf5 Pxf5?!
Na 22…Dc6 23. Th2 e4 valt het toch niet mee voor wit om voordeel te bewijzen.
23. Lxf5
Sterk is 23. Th3!
23…Dxf5 24. De2 Dg6 25. Tg1 e4?!
Misschien kon zwart het gekke 25…Lf4 proberen met de dreiging …Lh2.
26. Td1 d5 27. Pe3 Dg3?
Deze aantrekkelijke zet blijkt toch niet op te leveren wat zwart zich ervan voorgesteld had. Met 27…Lc6! kon zwart behoorlijk tegenstribbelen.
28. Pxd5
Wit wint niet alleen een belangrijke pion maar ontregelt ook het zwarte tegenspel.
28…e3
Hier had zwart zijn kaarten op gezet.
29. Pe7+
Die zou ik waarschijnlijk ook gedaan hebben, maar er was een fantastische mogelijkheid die ik u graag wil voorleggen. Wit had hier met een geweldige zet ineens een einde kunnen maken aan alle tegenstand, namelijk 29. Pf6+!! Txf6 30. Dc4+! De toren mag er niet tussen want die wordt er domweg afgeslagen, waarna de zwarte dame verloren gaat. 30…Kf8 31. Dc8+ Ke7 32. Td7+ en zwart gaat ten onder.
29…Kh8 30. Td8!
Eline heeft hetzelfde idee gezien. De toren van zwart moet worden afgeleid.
30…Df4 31. Pd5
Het beste was nu 31. Txf8+ Dxf8 32. g4! Dxe7 33. g5 en wit staat op winst.
31…Lxd5 32. Txd5
32…Dxh4?!
Gelukkig voor Eline mist zwart nu een grote kans op remise. Zwart had nog terug in de partij kunnen komen met 32…De4! 33. Td1 Txf2+ 34. Dxf2 Dc4+ 35. De2 Df4+ 36. Ke1 Dg3+ 37. Kf1 Df4+ en het is remise door een zetherhaling.
33. f3 Tc8 34. Td1 Td8 35. Txd8+ Dxd8
Nu de torens eraf zijn, gaat het snel bergafwaarts met zwart.
36. g3!
Goed gespeeld: de koning wordt in veiligheid gebracht en en daardoor gaat ook de toren weer meedoen. Eline speelt de partij keurig naar winst.
36…Dxb6 37. a3 Dd6 38. Kg2 De5 39. Td1 Kg8 40. Td8+ Kf7 41. Ta8 Dc3 42. Txa6 Dd2 43. Kf1 Dc1+ 44. Kg2 Dd2 45. Dxd2 exd2 46. Td6 Ke7 47. Td3 Ke6 48. f4 1-0

 

(Alle foto’s zijn gemaakt door de auteur)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.