Ook Giri moet zijn koffers pakken na tiebreak

Vandaag stond in de World Cup te Sochi de tiebreak gepland voor de derde knock-outronde. Gisteren wisten we al dat Anish Giri de enig overgebleven Nederlander in de strijd was, maar de partijen met het reguliere speeltempo hadden al laten zien dat zijn jonge Oezbeekse tegenstander Nodirbek Abdusattorov een geduchte tegenstander was.

 

Dat werd maar al te duidelijk in de eerste partij. Opnieuw bereikte Giri met wit vrijwel niets bijzonders tegen de Franse opening en moest hij wederom in een eindspel zelfs oppassen om niet in de problemen te komen. Hij gebruikte ook zeeën van tijd en hoewel de partij volkomen gelijk opging, liep er ineens toch iets uit de hand voor onze man. Laten we er maar een stripverhaal met belangrijke momenten van maken.

 

Giri, Anish – Abdusattorov, Nodirbek (tiebreak 3.3)

Tot hier is de partij volledig rond het “=”-teken gespeeld. Ofwel: de balans is geen enkel moment verstoord geraakt.
32. g4?!
Met dit wat onzalige idee brengt Giri zichzelf in de problemen.
32…Pg5
Heeft hij die gemist?
33. Kg2 fxg4 34. Kg3 Pf3?!
Gelukkig grijpt zwart zijn kansen ook niet volledig. Want na 34…h5 35. Te5 (zie analysediagram)

35…Td2! doemen er wat problemen op, die misschien toch binnen de remisemarge blijven na 36. Pf4.

Even later permitteert wit zich een onhandige torenzet.

Hij heeft zojuist 37. Te3?! gespeeld, waar de juiste zet 37. Kxg4 lijkt te zijn. Na 37… Txf2 38. Pxd3 Pxh2+ 39. Kh4 zal wit wel remise zal kunnen maken.
37…h5!
De jongeman uit Oezbekistan heeft het nu in de gaten!
38. Pxh5
Dit kost iets. Ook na 38. h3 Td1! 39. hxg4 Pe1 40. g5 Kf7 41. g6+ Kf6 ziet er niet naar uit dat wit de partij kan redden. Zwarts d-pion is domweg te sterk. Het probleem is dat pion d3 taboe is vanwege een paardvork. Na 38. Txd3 h4+! 39. Kxg4 [39. Kg2 Pe1+] 39…Pe5+ terwijl 38. Pxd3 faalt op 38…Pd4! met de dubbele dreiging …Pf5+ en …Pc2 waarna de toren de dekking van d3 moet opgeven. 39. Kf4 Pc2 40. Tg3 h4 en het paard op d3 gaat verloren.
38…Td1! 39. Kxg4 Pxh2+ 40. Kf4 d2 41. Td3
41…Pf1!
Een sterke slotzet. Wit kan niet voorkomen dat zwart zijn torens wegspeelt en promoveert.
0-1

Hier is mijn volledige analyse van de partij via de viewer:

Zo is het enige ijzer in het vuur uit Nederland tegen een onverwachte nul aangelopen, met wit nog wel. Dus nu móét hij met zwart winnen om nog in de race te blijven. Het lijkt een beetje op penalty’s nemen in het voetbal. Je kunt nog wel huizenhoog favoriet zijn, maar in de praktijk moet het allemaal bewezen worden. In elk geval koos Giri een slimme opening, die zijn tegenstander zeker niet verwacht zal hebben: het Oud-Indisch. Zwart gaat voor een langzaam loopgravenduel in de hoop dat hij zijn grotere inzicht tot gelding kan brengen in het middenspel. En inderdaad: dat lukt wonderwel!

 

Abdusattorov, Nodirbek – Giri, Anish (tiebreak 3.4)

 

Als de opening achter de rug is en wit het matige 17. Pb2?! uit zijn vingers heeft laten komen, komt er een mooi moment voor zwart.

17…c4!
Een typisch positioneel pionoffer waar bijvoorbeeld ook Kasparov ooit om bekend stond.
18. bxc4 b4 19. axb4 axb4 20. Pca4?!
Wit had eerst een stel torens moeten ruilen met 20. Txa8 Txa8 21. Pca4, waarom gaan we zo zien. .
20…Ta5!
Giri speelt het ijzersterk! Hij bereidt een verdubbeling op de a-lijn voor.

We kijken even verder in de partij bij de volgende diagramstelling.

Giri speelde hier 23…h6?!
Veel te voorzichtig en ook erg jammer van deze gemiste kans. Ik zat de partij live te volgen en de eerste zet die in het oog springt is 23…Ld4! Laat deze dan ook meteen beslissend voordeel opleveren. Het is mij niet duidelijk waarom Giri – die vermoedelijk ook voelde dat hij aan de winnende hand was – na lang nadenken een heel andere zet speelde. Wit kan niets meer doen. Bijvoorbeeld 24. Tac1 Lxa4 25. Pxa4 Txa4 26. Lxa4 Txa4 (zie analysediagram)

en zwart heeft twee stukken tegen een toren veroverd. In combinatie met zijn loeisterke b-pion is dit beslissend voordeel. Het hangt er een beetje vanaf hoe gevaarlijk wits vrijpionnen nog zouden kunnen worden na 27. c5 maar er is geen enkele belemmering voor zwart om die er gewoon af te slaan: 27…Lxc5 28. Dc4 [28. Db5 Ta5 29. Dxb4 (29. Dc6 De7) 29…g6 en het lijkt me dat wit te weinig compensatie heeft.] 28…Pd7 en zwart heeft alles onder controle.

De partij gaat weer verder waarna er opnieuw een cruciaal moment is ontstaan.

26…Ta6?
Een slappe zet die een mooie kans op de zege voorbij laat gaan. Het lijkt erop dat Giri zijn rekencapaciteiten niet vertrouwt. Maar hij moet toch ook de volgende variant gezien hebben: 26…Lxb2 27. Dxb2 Lxa4 28. Tfa1 (zie analysediagram)
en vanwege de penning over de a-lijn moet zwart iets slims bedenken. Het is niet verwonderlijk dat het er ook is: 28…Dd4! 29. Dxd4 exd4 30. Txa4 Txa4 31. Txa4 Txa4 32. Lxa4 Pxe4 (zie analysediagram)
Het staat materieel gelijk, maar kijk eens wat zwart voor een schitterend paard heeft tegen een hopeloze loper. De twee zwarte vrijpionnen beslissen de strijd omdat die van wit simpel onder controle gehouden kunnen worden. Heel jammer dat hij dit niet heeft kunnen vinden, want we hadden toch wel graag die volgende twee hierop volgende vluggertjes willen zien.

Inmiddels is de tijd van Giri aardig aan het slinken en ook voor Abdusattorov tikken de minuten en seconden langzaam maar zeker weg. Zijn spel heeft er duidelijk onder te lijden, want hij is opnieuw de fout in gegaan met 29.Pd3?

Giri neemt nu zijn kans wel waar met 29…Pxe4!
Pats, die pion is er af en daarmee wordt de penning op Pc3 maximaal uitgebuit. Zwart staat weer huizenhoog op winst.
30. Pxe4 Lxa1 31. c5
Wit grijpt zijn enige kans. De vrijpionnen bezorgen hem tegenspel. Het is nu zaak voor zwart om ervoor te zorgen dat hij de touwtjes weer strak in handen krijgt.
31…Txa2?!
Helaas niet de allersterkste. De meest logische voortzetting om druk op de witte stelling te zetten, is met 31…Lf5! waarmee zwart de belangrijkste angel eruit trekt. Dan lijkt 32. Pxb4 wits enige mogelijkheid maar ook dan maakt zwart overal een einde aan met [32. f3 Ld4+ 33. Kh1 Lxc5 34. Pdxc5 Lxe4 wint op slag.] 32…Lxe4 33. Dxe4 Txa2 34. Lxa2 Dxc5 en behalve dat het machtige witte pionnenduo is weggeslagen, heeft zwart een volle kwaliteit meer en zou het punt in Giri’s handen zijn terecht gekomen.
32. Dxa2 Dxa2 33. Lxa2 Ta8 34. Lc4?
Het is duidelijk dat deze tactische schermutselingen beide spelers boven het hoofd is gegroeid. Wit doet het ook weer fout. Wit kon 34. Pxb4!? proberen hoewel zwart ook dan met 34…Lf5! de winst voor het grijpen had gehad. Na [34…Ta4 35. c6 Txb4 36. cxd7] 35. Pd6 zouden we een zeer curieuze stelling krijgen: 35…Lc3! 36. Pc6 Ld3 (zie analysediagram)
De witte paarden en zwarte lopers staan op eerbiedige afstand van elkaar maar zwart zegeviert: 37. Lc4 Ta1+ 38. Kh2 e4-+.
34…Lf5! 35. f3 Ld4+ 36. Kf1 Kf8
Hier kon 36…Ta1+ 37. Ke2 Lxe4 38. fxe4 (zie analysediagram)
ook nog altijd voor zwart. Hij wint met 38…Lxc5! 39. Pxe5 [39. Pxc5? Tc1-+] 39…Tc1 Als je materiaal voor staat moet je stukken ruilen. Zwart kon nu met 36…Lxe4 37. fxe4 Lxc5! 38. Pxc5 Ta1+! 39. Ke2 Tc1 40. d6 [40. Kd3 Tc3+ 41. Kd2 Txc4] 40…Txc4 41. Pb7 Txe4+ 42. Kf3 Td4 een stuk winnen en wits laatste pion in bedwang houden. Zwart wint. Toch allemaal heel lastig om dat met weinig tijd op de klok te vinden.

We maken nog eenmaal een sprongetje in de partij. Zwart heeft een stuk voor wits vrijpionnen moeten geven en dan krijgen we deze diagramstelling.

Wit heeft twee stukken voor een toren en een pion. Materieel gezien ongeveer in evenwicht maar Giri moest winnen, dus ging hij door – ook nog met heel weinig tijd op de klok.
41. Pd3 f6 42. Ld5 Tb6 43. Kd2 Ke7 44. Kc2 Kd6 45. Kb3 Tb8 46. h4?!
Wit begaat opnieuw een onnauwkeurigheid maar ook hij had te maken met grote tijdnood. 46. Lf7 of 46. g4 waren beter.
46…f5! 47. h5 f4
Iets te vroeg de spanning opgeheven. Dit was een mooi moment voor zwart om te proberen zijn toren te laten binnendringen op de koningsvleugel. 47…Tc8!? 48. Pxb4 [48. Lc4 fxe4 49. Pxb4 Tf8 en hoewel het nog remise-achtig blijft, is het alleen zwart die kan winnen.] [48. Kxb4?! Tc2 49. g3 Te2 en zwart heeft weer grote winstkansen.] 48…Tc1.

Hier is mijn volledige analyse van de partij via de viewer:

Dan wordt het een tijdnoodgevecht waarin Giri noodgedwongen een onverantwoorde winstpoging doet en dan alsnog verliest. En door deze nederlaag moet ook hij de arena verlaten en wordt de nationale driekleur niet meer verdedigd. Toch jammer, want er had veel meer in gezeten. Dat zullen onze andere landgenoten die in Sochi waren ook wel gedacht hebben…