Een spelregelprobleem
Zie die video hieronder. Snelschaken, 3+2′. Wit heeft vier seconden en speelt na twee seconden Ke3. Ik neem aan dat dat een blunder was en geen opzettelijke overtreding. De zwartspeler kreeg een minuut extra tijd op de klok, zoals de spelregels voorschrijven. In de praktijk kreeg wit hiermee ook bijna een minuut bedenktijd (zolang als het duurde om de klok in te stellen) waarin hij een mogelijke remise had kunnen vinden (was er gelukkig niet).
Het probleem dat ik hiermee heb is dat de witspeler een grote fout maakt en hierbij ook de regels overtreedt, maar de “straf” nauwelijks een straf is, en mogelijk zelfs voordelig voor hem. Vraag aan de lezers, en vooral degenen die arbiter zijn: is dit een spelregelprobleem? Of zijn de spelregels correct, maar heeft de arbiter niet goed gehandeld? Of heb ik ongelijk en is zoals het ging een eerlijke oplossing voor beide spelers?
Bij diverse andere overtredingen heeft de arbiter de vrijheid een passende straf te bepalen. Inderdaad een beetje vreemd dat dat in dit geval niet kan. Als de arbiter ook zou kunnen kiezen voor een waarschuwing, dan heeft de overtreder niet of minder de mogelijkheid over zijn volgende zet na te denken. Of, indien de arbiter een sterk vermoeden heeft van een bewuste overtreding, zou hij kunnen kiezen voor het verloren verklaren van de partij. (De situatie in het filmpje lijkt mij daarvoor in aanmerking te komen…)
Maar de regels zijn hier niet consistent, lijkt het. In art. 7.5.5 staat: ’the arbiter shall give […] extra time to his opponent’, ofwel: de arbiter is verplicht in te grijpen. Daarentegenover staat in art. A.4.2: ‘If the arbiter does not intervene, the opponent is entitled to claim, provided the opponent has not made his next move’, hetgeen suggereert dat de arbiter vrijheid heeft van al of niet ingrijpen. Misschien kan een arbiter ervoor kiezen een onreglementaire zet ‘niet te zien’, tenzij de tegenstander claimt? Het kan natuurlijk ook zijn dat de gebeurtenissen te snel gaan.
In het onderhavige geval kan zwart op Ke3 antwoorden met Kc4. Als zwart dan Kd4?! speelt, treedt art. 7.5.5 weer in werking: ‘for the second completed illegal move by the same player the arbiter shall declare the game lost by this player’ – er staat nergens dat er dan bij de eerste onrglementaire zet geclaimd moet zijn. Als de arbiter het maar gezien heeft.
Verder vind ik dat de tegenstander van de speler die een overtreding begaat, het recht zou moeten hebben een ingreep van de arbiter te weigeren. Je zou in zo’n geval moeten kunnen zeggen: ‘ik wil er geen tijd bij’.
Ik heb iets dergelijks zelf eens bij de hand gehad toen een tegenstander eerst een goede zet speelde, de zet terugnam en daarna de verkeerde deed. Ik had hem daar graag aan gehouden, maar dat mocht niet.
Wij kiezen er al jaren lang voor om in dit soort gevallen gewoon de koning te slaan. Dat scheelt een hoop gedoe en het voelt eerlijk. Blunders horen bij schaken maar de grootste blunder mag je terugnemen?? Rare regel!!
Eens met Piet, al lang en breed behandeld, ken je klassiekers Dimitri: https://www.schaaksite.nl/2018/01/04/idiote-regels-2-claimen/
Dat gaat toch helemaal niet over voordeel hebben van een geconstateerde regelovertreding?
Alle mogelijke problemen worden opgelost als een onreglementaire zet gewoon verliest, ook wanneer pas achteraf geclaimd. Dan geldt ook het principe “eerste overtreding telt”.
De bizarre consequenties van de huidige idiote regels zijn al lang bekend. De enige echte oplossing is de regels moderniseren, zoals bij moderne sporten gebeurt. Schaken loopt echter achter op dammen, erg pijnlijk, zoals voetbal achterloopt op rugby en hockey.
Als ik het filmpje bekijk, doet deze grootmeester de foute zet met opzet. Schakers van dit niveau zullen zich niet vergissen. Hier hoort een zware straf bij. Met vluggeren moet je een onreglementaire zet gelijk bestraffen met verlies.
Ook sterke grootmeesters hebben wel eens een brainfreeze, zie twitter.com/chesscom/status/1555597120069050368 voor een recent voorbeeld. Denk dat ook Vidit zoiets had. Maar mocht hij het vaker doen, dan wordt het verdacht.
Herkenbaar. In de KNSB ook een keer gezien: een tijdnoodduel waarin de witspeler met de vlag op vallen b7-b8 uitvoerde maar geen dame haalde. Zwart riep de wedstrijdleider, die langdurig in een spelregelboekje ging neuzen en toen zwart 2 minuten extra gaf. Daar had zwart natuurlijk niets aan, sterker nog: wit had weer op adem kunnen komen, dus gaf zwart maar op.
Ook hier dus een straf die eigenlijk geen straf was (eerder een beloning), al zou ik ook geen alternatief weten.
Voorheen was een onreglementaire zet bij snelschaak altijd een 0, na een terechte claim uiteraard. Koning slaan is niet oké, dan kun je die ook onterecht slaan en gewoon zeggen dat de tegenstanders schaak stond.
Wat mij betreft was snelschaken gebleven zoals het vóór die malle vernieuwing was: spelers houden zelf maar in de gaten wat er fout gaat en dan kunnen ze claimen. Of niet, dan spelen ze verder. Koning slaan is onreglementair dus een 0. Wie het met een claim niet eens is haalt er maar een arbiter bij.
Met de nieuwe regels wil ik niet spelen en ook niet arbiter zijn, dus op de club en ook wel in iets ruimere kring spelen we ouderwets. En dan wint Dimitri…
Het probleem is als iemand een overtreding begaat en de tegenstander krijgt een tijdbonus, dat volgens de spelregels een straf is, maar in de praktijk niet altijd, en het zelfs in het nadeel van de tegenstander kan zijn.
Een mogelijke oplossing is om de tegenstander de keuze te geven: zelf tijd erbij, of tijd eraf bij degene die de overtreding beging (b.v. 10 seconden bij snelschaken, een minuut bij klassiek schaak). De tegenstander moet ook de keuze hebben dat de arbiter niet ingrijpt.
In het algemeen vind ik dat er in de spelregels zou moeten staan dat spelers geen voordeel zouden mogen hebben van (geconstateerde) spelregelovertredingen.
Nee, je moet idiote regels niet willen repareren. Wat als je niet eens een zet doet maar gewoon de klok indrukt als je vlag op vallen staat? In zekere zin is dit de “ideale” onreglementaire zet: je raakt geen enkel stuk aan, dus je wordt ook niet gedwongen om later met een bepaald stuk een zet te doen. Helemaal effectief als je net min of meer in zetdwang gebracht bent.
Je tankt gratis increment + de tijd die een arbiter nodig heeft om te komen en de boel volgens de regels “op te lossen”.
Eventueel kun je nog een snelle schijnbeweging doen boven het bord met je hand, zodat je kunt volhouden dat het geen opzettelijk spelbederf is (maar een brain freeze.)
Bij voetbal is geprobeerd met de VAR de niet te handhaven buitenspelregel te repareren. Dus nu kijken we steeds terug waar een voetje staat op het moment van spelen. Het blijft arbitrair, maar nu op detailniveau.
Dat je bij wielrennen soms de foto-finish nodig hebt: logisch, daar draait de hele sport om en je wil een winnaar aan het eind van een hele dag fietsen.
Maar voetbal zonder buitenspelregel is nog steeds gewoon voetbal, zelfs een puurdere vorm. Schaken zonder onreglementaire zet ook, een onreglementaire zet is gewoon een verliezende zet. Ook wanneer achteraf pas geclaimd. Zo zou het moeten zijn.
Had Carlsen dit een keer tegen Inarkiejev.
chess-teacher.com/carlsen-vs-inarkiev-world-blitz-2017/